장음표시 사용
101쪽
rulum; qui cumulate- instructu S-est a virtute, prava
generatio 53 non potest turbare illam. f. XIV. Mengiseu ait: amantes 54) samam homines possunt 55 cedere mille quadrigarum regnum. Si non 56) hujusmodi homo sit, ob 56' scutellam oryzae aut vasculum jusculi, 5 apparet in ejus vultu. g. XV. Meng tseu ait: si non considas humanis et Sapientibus rim, tunc regnum 58 vacuum et inane est Si 59 non- habeas 59') urbanitatem et aequitatem, tunc 6o supra et infra 6 i) confusio est. Si
53J J : Nec prava aliorum exempla, nee perversae sophistarum doctrinae ejus mentem a recta virtutis Via dimovere poterunt. 54ὶ E : Homines famae haud periturae amantes, solidam sumam magni . faciunt, lucrum vero Parvi Pendunt. 55) Λ , B r Oblatum regnum non accipere illudque sJὶ alii cedere. 563 Er Si homo non sit solidae samae appetens, nec proinde divitias et honores vere contemnere possit H). 56'ὶ Υ : Tunc , ut obtinuit oryrae scutellam aut vasculum lusculi, frontem gaudio explicat; ut voro amisit, frontem ira contrahit. 57ὶ Gallice: Π γ parati sur son visago. B : Subito gaudium aut ira injus vultu, apparent i. e. sese Produnt. 58 Yr Tunc regnum nullo columino nitetur, atque vacuum erit quasi nulli amplius homines essent. 59ὶ Tart. versio e si non agas. 59') Y r Urbanitatis regulae nobiles viros ab ignobilibus aceernunt; aequitas prohibet quominus homines aliorum sibi jura arrogent vel eorum hona surtim subripiant. so) Suρra et infra, i. e. inter principem et subditum, inter Patrem et
6i A: Superior potentia sua abutetur et inferiorem opprimet; inseri vero in adet ea quae superiori competunt et tandem eius se auctoritati subducet. Sic , ruptis vinculis quae superiores et inseriores intra iustos couditionis suae limites continent, omnis foeteias perturbabitur.
102쪽
divitiae et opes non Sufficient.
f. XVI. Mengis eu ait: vir-inlium anus 64) qui 653 obtinuerit regnum 66 abrio est; vir- inhumanus 67 qui obtinuerit imperium 68 , nondum suit.
f. XVII. Meng tseu ait: populus est magni-mO- menti ; ' terrae-et- frugum-Spiritus sunt. Secundi-abeo. Ρrinceps est 69 levis-momenti. Idcirco, si quis Obtineat o) agrorum-populum, evadit imperator; si obtineat 7i imperatorem, evadit 'regulus; si- obtineat regulum , evadit primariu praesectus.
6αὶ H: Uaeo negotia huiusmodi sunt et v. g. constituere unicuique remfamiliarem unde vivere possit, docere quomodo educanda sint domestica animalia, assignare stipendia, dividere .gros. Varia sacrificia peragere, sapientes muneribus invitare, convivia ad regulos excipiendos cele
65ὶ Υi Publici aerarii divitiae et regni opes brevi exhaurientur. 64ὶ Er Qualis Siang io 35a , Dater imperatoris Chun f,727 , qui regionis Ποα-ρὶ I, Oa8-2,529 principatum aeceperat. 65ὶ I r Virum inhumanum qui, praedonis instar, mille quadrigarum regnum vi aperta usurpaverit, sorte HJ invenies. 66J J : Loquitur Moncius de regni territorio. 67 Quales Tun tehou 34- ,o66ὶ, imperatoris Tas i,65 filius, et Chang Iivn i ,α99-3,565), imperatoris Chun l8,7a 3 filius. Quibusqitidem,
licet legitimis throni haeredibus, imperii hominum animi sese non subiecerunt, quia humanitate carebant Ε . Cf. II, 58. r. 68 I i Loquitur de hominum eo e. Obtinere imperium, hoc est: omnium imperii populorum corda sibi arcte devincire. λ) J a I. e. Minoris momenti quam terrae et frugum Spiritu1. 7oὶ J : Licet agiorum populus sit valde tenuis et humilis, statim atque vir eorum corda sibi conciliavit, tune omnes imperii homines sese illi subjiciunt, atque imperator evadere Potest. 73ὶ Yt Si imperatoris. . . . si reguli gratiam et voluntatem sibi conciliet.. - In hoe loco littera Mu S aecusandi casum denotat.
103쪽
cxlvii. g. XVIII. Si regulus periculo-exponat 7i
terrae-et- frugum-Spiritus, tunc 72 mutans constituit.
offeruntur 3 q) secundum 74 tempus. ' Si tam eu terra aeris-Siccitate arescat pluviarum aquis inundetur, ' tunc mutans 75) constituit terrae-et-srugum-Spiritus. g. XX. Meng tseu ait: sancti homines centum generationum magistri sunt. Ρe i et Ibi eou hia ho et ejusmodi 76 sunt. Idcirco, qui audierunt του Pe i famam, hebetes vixi si unti temperantes; imbecilli homines habent firmum animum : qui audierunt του Li eouhia tioci famam, ii omines-benignitati S-expertes Ita ιμhenevolentissimi; angusti- animi hominessimi amplo
syi J Si regulus in populum saeviat cupiditatibusque se totum tradat, tuuC P Pulus, ira accensus , frugum et terrae Spirituum altare evertet J .s et a r Tunc imperator regulum dignitate exuit, ac sapientem Principem , in illius locum , substituit. 05ὶ I : I. e. opimae, Pingues. 13 H : Mencius intelligit quinque fruges quae osseruntur. δ') Ε : Videlicet terrae et frugum Spiritibus. 7 J J ῆ ere ad postulandas fruges, autumno ad grates agendas. 75 Υ r Si tamen illi Spiritus ab hujusmodi aerumnis populum defendere nequiverint, patet sacrificia oblata ipsis non fuisse accepta. Tun regulus eorum altare dirui iubet, a que in novo suggesto, alibi exstructo , eorum scdem defigit. 76ὶ J : I. e. sunt sancti homines. 77ὶ Retusi ingenii hominos nihil amplius temere, vel laesa aequitatis lege, accipiunt. Aliter E r homines lucro inluantus.
104쪽
alii mo-eg Iegii. Exsurrexerunt centum 8) abhinc Saeculis, et, post hinc centum. Saecula, audientium nemo non 79) commovetur et excitatur. Si non essent
Sancti Viri, possent-ns 8 o) sicut illud 3 Quanto magis excitabantur qui 8 i)propius accoudebantur lS. XXL Meng tseu ait: 8a humanitas, homo est. Si 83 conjungendo i. e. simul verbis-exprimas illos,
78 Ad verbum e supra centum saecula. . infra centum saecula. Y tueng tseu loquitur de viris Lleoti his hoer et Po ἐ. 79J E : Nemo est qui eorum exemplo non commoveatur atque ad irint tutes, quibus claruerunt, imitandas non excitetur. M) I : Possent-ne eo modo, post tantum temporis intervallum , ho
8 i in B : Qui scilicet viros Pa i et Liesu hia hoes praesentes prope intuebantur, Verbisque et exemplis eorum accendebantur. - Rhang-hi litteras thain-tehi 9, 887-ο, o5ὶ interpretatur: proximo accedere alicui. 8aὶ C r Humanitas et sta sunt res uno eodemque temporis articulo simul existentes. Humanitas extra hominem non sita est; via pariter, nee extra humanitatem, nec extra hominem, sita est. - Si tantummodo loquaris de humanitate, nihil aliud est nisi natura. Si tantummodo loquaris de homine, nihil aliud est nisi eorpus. Corporis cum naturae conjunctio dicitur via. V. g. pater et filius , princeps et subditus , hoc est homo; amor et aequitas , hoc est humanitas: το patrem et silium habere humanitatem, principem et subditum habere aequitatem, hoc dicitur via. 85 II et Humanitas est ratio qua homo in suo esse constituitur Noel . Si humanitatis rationem cum hominis corpore conjungas, ac deinde eorum Consociationem exprimas, via est. - Mencius intelligit viam qua incedere debemus. CL Tehotingzoting 26-2,536ὶ S. I, lin. I et M aing-tehi-inet-tas 6,o5έ-2,793-41-IO,IM-ι I, IIIJ.
8 Paragraphus XXII abest in editione tartarica.
105쪽
Discedendi patris et matris regno 87 via est. Discedens regno Τhsi 88 , manu-cepit oryzam-quae- aqua-macerabatur et prosectus est 89 . Discedendi
85 CL II, io8, 8. Η : tunc temporis Consucius reliquit regnum LOα, in quo magistratum gerebat, quia regulus, puellarum , quae illi ex vicino regno missae fuerant , amore captus, omnem regiminis curam negligebat. 86ὶ II : Haec Consucius, regno Mu nondum egressus, diCebat. 87 I : Qui vero patriae amore tenetur, sic , non uisi aegre, regnum in quo natus est, relinquere debet. 88 H : Cum regni risi regulus ejus consilia respueret, abire sestinavit. 89 A : Noluit exspectare donec oryza cocta esset. so) A : Septem diebus re frumentaria Caruit.
9αὶ Sie E. Aliter Noel: nullum semel invenit accessum ad regulos et ministros. - Η : Superiores i. e. principes in non utebantur ejus opera ς inferiores vero i. e. ministri J ejus sapientiam, apud principes non laudabant, ut illi munus deserrent. 9S E : Vir qui magistratum gerebat. 9 A, B, C : Homo, ut primum a multitudinis linguis laudes obtinnit, tunc habet praesidium in quo innitatur. Ego vero, quem nunc hominea malediciis impetunt, minime ianitor in multitudinis linguis, i. e. δ) nullo multitudinis hominum praesidio munior, suStineor.
In libris C dynastiae Han 5,uoi , pro litterisse 9-5,956ὶ, legiturinou si 5, 5 Vat.) , in eodem sensu. Apud R 'ang hi, si air idem significat ac si 8,55 ); liso autem idem significat ac lai io, m), inniti in aliqua re. Porro omnes interpretes litteram si 5,9o6ὶ explicant per tot io,498ὶ, inniti.
106쪽
Locum aliter interpretatur E, servata litterae si is,s36) genuina signiscatione et uego non possum regere, moderari, i. e. eohibero hominum Ora , linguas s. In quo casu, littera iv 66ὶ accusandi casum denotat. . I, Ma , 9. Illius loco saepe usurpatur tu 3,8a9 . Cf. I, 27 , a ; ΙΙ, 26, 2 ἔ 233, 2; ι36, 9. 95ὶ C et Hominum obtrectationes et maledicta nullum solidae virtuti ) damnum inserunt.
augero , magis. C : Hic subest gravis menda quae, veteri scribentium errore, ad nos usque tradita est. Legendum esset laeng, cum Clavi terro.
res homines, a multitudine malodietis proseinditur, quod vocatur to-A OH ,789-r,tos . - Littera A eou , vulgo os, hic verbi i verbe) vicem explet. Quum vero, in lingua latina, non repseriatur verbum quod, ex radice MCompositum , signi licet aspero ore earpi, locus melius reddetur graeee: oi σοξοi αυῆρες ἐτι-υπb του πληθους κακος-ουντρα. - Aliter Versio tartarica r de sapiente magis loquens multitudo est..
107쪽
tervallo non utantur illis, tunc herbae obstruunt iliatam. Nunc herbae sto Isi) obstruunt tuum Cor. . f. XXVII. Kao iseu ait: tου Ioγς Iu musica antecellit tos Wen Wang mu Sicam. Meng tSeu ait: qua-de- causa dixisti illud Τ
Kouen i 5,885-i, 868), et seruiit illis, i. e. illis clientelare tributum persolvit. Sed licet ita non exstinxerit eorum Odium. .
si o5J II : Simile quid passus est uen-wang; unde idem de eo dici
ioil Α : Porro si homines sancti, quales fuere Imn-wang et Consuetus, ad Odium, ad iram et calumnias, expositi fuere, quanto magis qui maxime inserior 's sunt illis iοοὶ C, II : Antiquitatis sapientes, postquam primitivam rationalis facultatis claritalem assecuti erant, essiciebant ut homines idem agere conarentur. Hodierni principes, quorum rationalis facultas cupiditatum tenebri, offuscatur. alios hominus ad primitivam rationis in naue claritat omri ducPrct tentant: hoc est velle E' ut, ox turbido sonte, purae et limpidae aquae defluant. Inde accidit ut homines, non eximiis exemplis, sed tantum scueris logibus et poenis ad bonum impellant. iosi) C : Aao-t seu, regni TMι i5,23δὶ vir qui, postqliam rectae normae, Mentio magistro, nil quandiu stud uorat, di inde, illo relicto, ad sophistarum haeresim, infelix transfuga, descivit. io7ὶ Y : Angustum loci spatium quod incedentis hominis Plantam vix capit.
ior αὶ Η : Si derepente illa pedibus terant. ior ιθ δ: Littera mao 8,893 , herba, hominis cupiditates indicat. ior e) Scilicet im peratoris D.
108쪽
si αὶ C : Eius musica pulchra est et multis suit usui. Ideo musica ejus instrumenta usu detrita sunt. Porro idem non passus esset imperatoris V n.wang annulus. io9 Y : An detritus annuli sussicit ut hujusmodi iudicium seras' Mediae urbis viae novem curruum orbitas omi/res) capiunt. Currus possunt late in eis exspatiari; ideoque eortim rotarum sulci leves sunt. E contra, urbis Portae unum Currum solummodo capiunt, currusque omnes illa pertranseunt; idro rotarum sulci profundiores sunt. Porro imperatoris Iu musica, circi tyr mille annis ante Is en inang floruit, eaque de causa campanularum annuli longissimo usu d triti sunt. ii o) Υ r Orbit M illae, non a biiugibus unius currlis equis . sed ab Omnium curruum toto die hac pertianseuntium equis sulcatae sunt.
i Dὶ Η : Vir e regno I hsi. ii α) Er Meng tseu jam olim regi persuaderat ut urbis Thang horreat, populum sublevandi causa, aperiret. Nunc tame rursus ingruente, Teshinlata Mencium idem rogat. t i5ὶ Ir Littera iis) usurpatur pro inang ois) veram : assentiunt C, G, J. Υ. Quem locum gallice melius reddere licet et Iis esρ rent quovous feret ιιiang weι) ouuris una seconde Dis feou les greniers de reservo dola villo Thang. Aliter E r existimant ἐ-wet2 magistrum rursus RPertu rum , etc. Ibid. Thang regni risi oppidum. lai) I. e. idem iterum rogare B). ii ο) I: Si regem iterum adhortarer ut horrea urbis Trumgaperiat, tunc, quemadmodum olim rivng lba, non vero, ut decet sapientem, me
109쪽
erat hominum-multitudo insequens tigrim. Tigris innixa erat montiS-angulo, ac nemo illam audebat impetere. Ubi ' eminus aspexerunt Foung seu , currentes obviam iverunt illi. Foung sou, exerens brachium, exsiliit-e curru. Multitudo omnis gavisa est.
Illi qui erant sapientes-viri II 8 irriserunt illum. g. XXIX. Meng tseu ait: iis os Iao cupit leti
Sapores; oculus cupit colores; auris cupit sonos; naris cupit odores; quatuor membra cupiunt quietem et
ii 6 H r Poterat nuda et inermi manu tigres Pomprehendere. ii ) C et Vilem hanc artem, quae solummodo in exerendis corporis viribus sita est, postea desiit, ut sublimiori sapientiae studio animum applicaret. 1 18ὶ Α , Η : Illum ludibrio et contemptui habuerunt, quia, in nobiliori virtutia studio, quod nuper amplexus erat, ad finem usque vitae Perbe erare noci valuit. Porro, si ego regem , qui jamdudum meis consiliis aures non attendit, iterum adhortarer, praedicto viro 'ung-fou essem simillimus. Licet enim insulsae huic multitudini gratum sacerem, nonne viri sapientes , recti iudices et arbitri, iusto me ludibrio prosequerentur iis) Y : Quinque sensuum desideria sunt natura α,793J. Attamen intra certos fines continentur ἔ accidit enim saepissime ut omnia quae cupiunt , obtinere .eqtieant. Quod quidem a Coeli mandato si, a ) , hominis cupiditatibus modum statuente , oritur. Non dicendum igitur nos certo obtinere posse omnia quae ad quinque sensus, nobis natura insitos, vide. licet ad quinque sensuum oblectationem) spectant.' laoὶ E : Naturali propensione, os appetit dulces sapores, etc. C : Littera ια 3,8a9), quinquies repetita, non usurpatur quidem pro littera γο 4, 6 , eupio, sed C, Jὶ litterae Η cupio) sensum eontinet. - Aliter H, I : litteratu 3,829ὶ usurpatur pro littera eho a, a tori, stertinero, spectare ac ιαιὶ H : Sapiens cordis desideria ratione moderatur, recta norma cupiditates fraenat, Coelique mandato illis modum definienti, omnino obsequitur. Quamvis igitur haec a natura Vere defluant seius enim natur Binsita sunt), cum tamen C) cuncta cordis desideria explere nequeat nec
debeat, haec non vocat naturam.
110쪽
laboris-remissionem. Lieet natura sit, existit Coeli- mandatum. Sapiens id non Vocat naturam.
Sapiens id non vocat Coeli-mandatum.
aaδὶ Η, Ii Humanitas, quae ia amore praecipue consistit, ad patria et filii ossicia spectat. ii a j Η, Ir AEquitas, quae in exhibenda debita reverentia praecipue consistit, ad principis et subditi ossicia spectat. 125 J, Y et Urbanitas, quae in vultus benignitate, sermonis allabilitate, morum que venustate praecipue consistit, spectat ad, etc. ia6J C, δ, Y r Prudentia, quae in perspiciendi et distinguendi iacultate praecipue consistit, ad sapientem spectat, pertinet. Aliter Ur priae dentia spectat ad τὸ perspicere et secernere viros sapientes et insipientes. Ir Spectat ad τὸ distinmere in quo sapientes ab insipientibus disserant.
3α ὶ Ι, Η, J, Υ r i. e. Coeli via i scilicet Iὶ humanitas, aequitas, urbanitas, prudentia) spectat ad sapientem virum qui, cum ea, Corde et animo coalescit. ia8ὶ H. Humanitas modo persecta est, modo minus persecta; aequitas modo completa est, modo minus completa ; urbanitas modo venerabunda est, modo minus venerabunda; erudentia modo perspicax est, modo minus perspicax; sanctitas modo pura est, modo minus pura. Etenim sanctus vir modo commode et faciliter, modo aegre et dissiculter, Coeli viam vidis not. Ia nanciscitur. Porro major vel minor, in praedictis
virtutibus , persectionis gradus, a Coeli mandato oritur minget . im H, Y : Quamvis id quod hominibus inditum est vid. not. Ia et ia8 , iubente Coeli numdato, apud hos purius, apud illos impurius sit, attamen inlusa Iacultas, modo bona est, modo mala; videlicet, su) ab initis, natura in omnibus hominibus aeque illibata, aeque integra est. I