Syntagma Romani Juris AC Patrii

211쪽

2 o 0ntvm.Rom. Iuris, ac PatriLib.IT. TinxIV. eventus postea demonstraret ε. 27. eod. Praeterea suomet arbitrio testator de heredibus statuere debet , neque eorum institutionem in alienam voluntatem conserre potest. Hinc vitiosam institutionem pronunciavere veteres; quos Titius vota

rit , heredes sunto. Id ita placuit , ne ex aliena libidine testamentorum jura penderent l.32. priuC. F.h t. Maxime cavendum denique, ne captatoriast institutio. Ejusmodi institutionem, tamquam bonis moribus adversam, Senatus obtinere vetuit: qui enim alterius hereditatem captat , lapiuscule captat & mortem. Recte igitur amplissimus ordo Prohibuit, gratiam testamentis elicere , eaque lege heredem scribere quempiam, ut, qui scripsit, ab eo vicissim scribatur heres t. i. β. de his, quα pro non script. hab. Neque vero interest, in ipsumne, qui captatur, an captio dirigatur in alium, modo per interpos tam peribnam , veluti filium , nepintemve , alteri ossa videatur objecta l. 7 I. q. I. F. b. r. Illud adverti velim, captatoriam institutionem in

futurum conferri oportere ; veluti qua ex parte me Titius heredem scribet, ex ea heres esto d. l. II. f. I. Proinde Senatus haud vetuit, gratiam testamento rependi, herede instituto , a quo antea instituti fuerimus: ea enim institutio potius reminnerationis, quam captationis causa fieri videtur

e. 8. sequent. VIII. Porro cum paganum quempiam testato& intestato decedere jus civile non patiatur, a testatum & intestatum inter naturalem veluti pingnam deprehendant Iurisconsulti t. I. f. de re

juri ex die, aut ad diem , seu ex certo temporte , aut ad certum tempus heredem scribi non

posse ι

212쪽

De heredibus insituend. 2or posse placuit β. ρ. b. t. Cum enim potestate juris defunctum repraesentet heres , semel heres factus perpetuo defunctum repraesentare debet. Quod tamen diximus, certum institutioni tempus non posse adjici, non ita quidem intelligendum, quasi, si secus fiat, institutio vitietur: tantum tempus adjectum jure civili rejicitur , tamquam si adjectum haud foret: eo sublato igitur institutio

rata manebit L 3 . β. h. t. Quod si tempus incertum institutioni fuerit appositum , conditionis loco censebitur , seu plane non constet, an , quando sit extiturum; seu certum sit quidem e liturum esse, sed incertum, quando. Ita sane , si quis instituatur, ubi Caius decesserit, tempus asjectum conditionem lacit. Incertum est enim, an tempus vivo herede si extiturum : nam ante Cajum herede mortuo , institutio conditione desecta fiet exitu inutilis, ac locus legitimae successioni patebit t. 4. F. quanae dies ter ced. Id tamen admittendum existimarim , si dies isthaec appossita fuerit extraneo; nam si ipsi heredi sum rit apposita, veluti Titius, cum morietur, heres

esto, tempus tamquam omnino certum detrahem dum videtur, quippe quod, cum Viventes moriam tur homines, vivo herede certo sit extiturum Go-

IX. At vero non pure tantum , sed & sub conditione , quam possibilem vocant, heres potest

institui g. s. h. t. Conditio ab incerto eventu pendere debet: proinde si in praeteritum, aut in praesens conseratur , conditio proprie dici nequit . Io. g. I. β. de condit. inst. Possibilis vero conditio non unius est generis : eam dividit Imperator in casualem, lotesativam , o mixtam L

213쪽

aoet 0ntagm.Ro uris, ac Patri ILLAILTit.XIV. tin. f. 7. C. de cad. xoll. Casualis pendet ab eis ventu sortuito ; potestativa consertur in heredis arbitrium; mixta partim a casu , partim ab amhitrio pendet. Cuicuimodi conditio sit, ea nisi impleatur, heres hereditate excidet, modo ne is, in cujus persona debuit impleri conditio, cujusve emolumento deficit, impedimento fuerit, quominus impleretur i. s. q. s. F. quanae dies Ieg. red. Quod si plures conditiones institutioni fuerint adscriptae , siquidem conjunctim, parendum omni-hus; sin alternatim, alterutram impleri sussiciet II. h. t. Porro heredibus quidem extraneis quaevis conditio injungi potest; verum suis heredibus masculis primi gradus jure pandectarum olim ea tam tum conditio adscribi poterat , quae in ipsorum potestate seret: id autem parenti licebat, ouamvis in sola legitima filium innitueret ι.86. st .nt. Uerum minus hodie parenti licet. Cum enim jure

Codicis nullo modo legitima gravari queat, liberis in sola legitima institutis nulla conditio praescribi poterit, licet ab ipsorum voluntate pendeat ἐ.. 32. C. de in . tes. & ibi Baldus. Cons. quae infra disseram sub rubrica de in . test. X. Quod ad conditionem impossibilem, ei con. ditionis definitio applicari vix potest : a nullo

enim eventu pendet, & certum est semper, non extituram. Uerum hanc vocis subtilitatem insuper habuere veteres: eorum exemplo igitur vocabulo hio abutemur. Impossibilis vero conditio non tantum in jure dicitur, quae per ipsam rerum natu.

Tam existere nequit , sed & quae quid continet, quod cum pietate , legibus, moribusve pugnat. Ut enim Papinianus ait in I. I s. Is de eonae in eua facta D nr pietatem, rasimaxionem, v

214쪽

De beredibus instituend. rograeundiam nosram, oe, ut generaliter dixerim, eontra bonos mores fiunt , nec facere nos posse credendum est. Utravis vero conditio instituti,nibus apponatur, institutio non infirmatur g. Io.h. r. Siquidem , quae conditiones per rerum naturam cono tingere nequeunt, pro non scriptis habentur i. q. ff. de rend.insi quae vero per leges fieri vetantur ,

heredi remittuntur l.ao.s eod. At vero impossibi. lis conditio institutionem non vitiabit , si reveracum natura, vel jure pugnet : si enim possibiliast sua sponte, heredis respectu tamen impossibilis videatur, institutio corruet arg. I. . F. de salutib. Ab impossibili conditione parum abesse videtur,

quae perplexa dicitur : quae enim in ea continem tur , ita secum pugnant , ut exitum habere nequeant . Ejusmodi conditionis exemplum ita a Marciano proditum in I. 15. F. de cond. inst. Si Titius seres erit, Seius heres esto a s sejus h res erit, Titius heres ino. Verum conditio imhaec effectu iuris ab impossibili differt, & institutionem prorsus infirmat d. l. 16. F. eod. Eodem jure censebatur olim institutio praepostera, in qua scilicet institutio consertur in praesens , a sutura tamen conditione pendere praecipitur. Uerum praeposteras institutiones, aut contractus ratos Imstinianus haberi jussit : tantum conditionis eventum expectari voluit , ut deserri tandem heredulas, aut solutio urgeri posset L as. C. de resa.

ment.

XI. Iam vero discrimen statuere veteres inter

conditionem impossibilem contractibus , ac testamentis appostam . Ut enim advertimus, impossibili conditione testamentis adjecta, institutionem ratam habendam censuerunt ό contra si quid ii posita

215쪽

lo Syntagm. Ronr ris , ac Patr.Lib.ILTit.XIV. possibile contractibus adjiceretur, eos per impossibilem conditionem vitiari pronunciarunt l. 3 r. F. de oblim θ' act. Discrimen inde repetendum, quod contrahentes in conditionem impossibilem consentientes jocari praesumuntur, neque serio creduntur egisse , conditione interposita, quam sciant impossibilem esse: contra testator aut in exitu vitae positus , aut certe de mortalitate cogitans serio agere velle praesumitur , eique aliud agenti conditionem impossibilem excidisse putandum . Sunt, qui putant, moribus hodiernis ipsas etiam insibtutiones, impossibili conditione apposita , ob seriae voluntatis in testatore desectum, ejusve veluti dementiam , vitiosas censeri oportere , eaque in re a jure civili descitum. Uerum, qui ita sentiunt , Iurisconsultorum mentem parum videntur intellexisse . Ubi enim Iurisconsulti dixerunt , institutiones sub impossibili conditione ratas h hendas , id quidem de testatore pronunciarunt, qui serio ageret , ac sana mente uteretur, Ut ex'Modestino liquet in L 27. F. de condit. V. Proinde ultro quidem concesserim, inutilem institutionem esse , si testator non serio egisse, aut mentis impos testamenti tempore suisse, pr hetur : alias inhaerendum juri civili, neque eo ninmine heredi scripto calumnia facessenda. Vid. d. I. 27. F. eod. XII. Porro tota quidem hereditas a Iurisconsultis as appellatur. Ut enim Balbus ait de a Dapud Gron . de pecvn. veter. pag. 883. qui quid unum est, o quod ex integrorum diυυῖone remanet, astem ratiocinatores vocant. Inde factum, ut non solum hereditatis, usurarumve solidum, sed & ceterarum omnium serme rerum assis

216쪽

De heredibus instituend. etos assis vocabulo designetur. Hinc in assem satisfacere, possidere, satis dare, vendere, vindicare, in

assem etiam actionem institui sexcenties dixere voteres assem pro solido usurpantes. Exempla prostant apud Calvinum in lex. iurid. in vocias. Nec vero mirum, tam late patere vocabulum placuisse. As enim duodecim partes complectitur: atqui, ut scribit Hermias in Phaedr. Platon. τελειοτητος

numerus duodenarius perfectionis est 6mbolum, ct omnium perfectissimus. Ejus rei causas primus Duarenus ex Galeno protulit a. disput. 36. quia scilicet non alius numerus in tot partes aeque commode dividi queat: κω γαρ ημιτυ , κου δωμοιρον, κου τεταρτον, εκτοντε , κου δωδεκατον . habet

enim dimidium, o besem, oe quadrantem, fe-ptuncemque, O ' ipsum numerum duodenum. Cum vero duodecim uncias as complectatur, in duodecim quoque partes a Iurisconsultis hereditas diu, sa fuit, earumque singulae suo vocabulo sunt dei gnatae. Pars enim duodecima uncia est appellata, hinae unciae sextans , tres unciae quadraus, quatuor triens , quinque quincunx , sex femis, septem septunx , octo bes, novem dodraus, decem dextans, aut decunx, undecim deunx, duodecim, seu solida tandem hereditas as est appellatus. Umrum ultra etiam processere veteres, unciaeque dimidium femunciam , quadrantem scilicum, se tantem dixere sextulam: cumque in plures etiam asses hereditatem partiri testatori licere statuissent g. s. h. t. hinos asses dupmdium , ternos tripoudium appellarunt. Proinde si asse quidem exple to alius sine parte sit scriptus heres, in partes Ubginti quatuor testator hereditatem divisis te cense- hist

217쪽

aos Ἱnragm.Rominum, ac Pur.Lib.ILTis. XIV. hitur : in semissem igitur veniet heres sine padite scriptus , modo ne expleto asse ex reliqua

parte scriptus si heres: ibi enim, cum nihil sinpersit , sine parte scriptus excluditur L I7. 2. . h. t. XII l. Cum igitur in testamenti verbis inter

pretandis ad mentem testatoris omnia accommoedari debeant , si minus, quam duodecim uncias, distribuerit in institutione testator , in duodecim partes potestate juris resolvetur hereditas. Proeinde si quis duos heredes singulos ex quadrante scripserit , ex semisse scripti singuli videbuntur L Ig. I. oe a. F. h. t. quod igitur assi deest, accrescet pro rata singulis. Hinc altero ex quadrante, altero ex semisse scripto , qui superest quadrans, pro partibus hereditariis eis acincrescet, alterique uncia , alteri sextans accedet d. l. 13. q. g. F. eod. Contra si duodecim umcias excesserit in divisione testator, non absim, Ii ratione decrescet pro rata sngulis. Hinc ex duodecim unciis scripto Maevio, ex semisse Sempronio, Maevio bes addicetur , Sempronio triens d. t. Ig. β. 4. F. eod. At vero si ex certis rebus testator unum , pluresve scripserit, nihil dereliqua hereditate addito, licet res sint inaequales, scripti tamen heredes aequaliter heredes intelligem tur i. q. q. II. F. eod. Cum enim heredis titulus universalis sit, certae rei demonstratio jus imstitutionis intra rem ipsam coercere nequit. Id adeo Verum est, ut ne ipsum quidem testatorem eo casu jus accrescendi prohibere posse complures existiment apud Ioseph. de Ros. confula. tur. 34.

a Num. 18. ad q7. praesertim cum testatum, & im

testatum obire paganum quempiam jus civile non

218쪽

De heredibus insilueud. Eo patiatur l. . st . de rem iuri Iniquius quidem visum id

Bariolo ad d. l. 9.ε. II. qui in eo conflictu juris ac testamenti testamentum potius infirmandum existimat: Uerum eo casti ego non video, qui scriptus heres

re sibi adscripta contentus jure fideicommissi rei,

quam hereditatem restituere compelli nequeat armι. ος. princi β. de leg. 2. Uide Gomen resil. r. I. C. IO. n. IO. Utcumque id erit , subtilitate juris

civilis inspecta, moribus hodiernis quidem testati Scintestati tanta pugna non videtur esse, ut contra testatoris mentem tota hereditas addicenda sit ei, cui jus accrescendi diserte testator ademerit. Sabiem ubi statutum ad heredes legitimos avita bona pervenire jubet, si in bonis a se quaestis extraneum testator instituat , ad heredes legitimos avita bona redire debent. Uid. Stryh. ad iusmod. paud. b.t. β. 7. oe sequent. Ita quidem interritorio Neapolitano, ubi secundum consuet. um sub tit. de success. morient. .M. ex testam. bonorum antiquorum saltem dimidium ad proximos agnatos, aut cognatos redire jubetur , heres ex parte scriptus dimidium bonorum antiquorum proximis restituere debet.

TITULUS XV.

De vulgari substitistione. NE morientium supremum arbitrium exitu Bisret inutile, ex latissima potestate jure Docemvirali testatori data deduxere Iurisconsulti, non solum primos heredes institui testamento posse, sed Sc in ipsorum deficientium locum secundos, tertios, aliosve deinceps licere substitui. Sub. sti.

219쪽

M,8 SFntagmRom Juris, ae Patri LibaLTicXV. stitutionum Vero recipiendarum non una fuit occasio. Primo enim, cum heres in omne jus desuncti succederet, adeoque & latitans aes alienum solvere cogeretur, facile fieri poterat, ut institutus hereditatem damnosam existimans causam testamenti desereret. Deinde in tanta rerum humanarum incertitudine non raro fiebat, ut ante testatorem heres propero fato praereptus , capitisve deminutionem passus, ne si vellet quidem , hereditatem adire posset . Naturali etiam caritate ita suadente, saepiuscule impuberes, aut furiosi liberi instituendi, queis tamen intra pubertatem , aut furore non remittente obeuntibus paterno judicio substituemdus heres, ne ad invisos homines rediret heredulas . Denique cum & lege Papia lata complinsculi capere ex alieno testamento non possent, his quidem heredibus institutis fisco hereditatem deserri oportebat. His igitur casibus ne aut intestati exbtum paterfamilias pateretur, aut contra ipsius voluntatem ad heredes legitimos devolveretur her,ditas, ex eave fiscus quidpiam emolumenti caperet , opportunissimae videbantur substitutionum ambages, ut, primo herede deficiente, ex testatoris judicio ad secundum , aut tertium, ac deinceps alios, bona redirent.

11. Quid vero sit substitutio, generatim definiri

vix potest: ea enim frequenter in jure non solum institutioni secundi, aut ulterioris heredis accommindatur, sed & legatariorum substitutionem indigitat I.6. C. de legat. Non infrequenter usurpatur etiam de fideicommissis seu universalibus , seu singularuhus L 87. h. a. F. de legat. a. Hinc substitutio

passim dispesci solet in fdeicommissariam , & disrediam: in directa substitutione verbis directis,

220쪽

De mulgari sub titui. . 2ost seu civilibus, aut heredi heres, aut legatario legatarius substituitur : in fideicommissaria vero a testatore rogatur heres, legatarius , fideicommissarius, ut hereditatem, legatum , aut fideicommissum restituat. In dubio substitutio directa praesumitur: fideicommissaria enim per se quidem in diosa est, utpote heredi onus imponens : proinde non admittenda, nisi aliud res ipsa suadeat. Uid.

Bald. vol. 2. cons. 3 s. n. a. & Manti de contect.

D t. via. s.I. Directa autem heredum substitutio,

de qua sermonem hic instituemus, simpliciter definiri potest securidi fieredis insitutio arg. l. 43. a. F. de vulg. oe pupill. Substitutum enim

veteres secundum heredem appellitant , licet te tio, vel ulteriori gradu substituatur. Nimirum quanta quanta sit substitutorum series , tertius, aut ulterior substitutus , fi ei delata suerit hermditas , semper effecta juris secundus est heres. Iam vero directam substitutionem divisere veteres in vulgarem , & pupillarem, prout in casum primum , alterumve .fieret. Verum praeter

vulgarem , & pupillarem ' tres. alias directarum substitutionum species passim distinguunt inte

pretes, exemptarem scilicet, reciprocam, & com. pendiosam. Exemplarem, quam exemplo pupillaris parenti concedi placuit , substitutionem memtecapti vocant : reciprocam dicunt , in qua he redes instituti invicem substituuntur : compendio. sam appellant , qua verborum quidem compendio plures substitutionum species continentur. Ita sane, si pater impuberi substituat verbis, quandocumque decesserix, vulgarem, & pupillarem sub stitutionem ea sormula complectetur. Verum duas tantum substitutionum species rectius cum Doneb m.H. O lo