Syntagma Romani Juris AC Patrii

91쪽

8o SVin m.Rom furis , ac Mir.Li .n tauaut amittere consuer. I. de aperi. non fac. Hinci generatim edicitur tu cynfuet. 8. eod. si distri conventa non fuerit in divisione servitus, praescriptionem longissimi temporis non prodesse conso ti, quo ipse , ejusve' syccessor etiam sngularis in possessione fuerit. Ita cautum oportuit, seu ne damnosum ossicium consorti seret, qui veteris communionis: memor alterum yti benigne pateretur,.seu quia consors precario servitute uti praesumendus esset . Ceterum haec ita procedere e L.

stimarim, si possessio inchoata fuerit , divisione jam inita . . Si enim exempli gratia ante divisi nem in aedibus senestrae fuerint, ea3 post diyisionem

occludi consors frustra desiderabit . Nam gener, xat i m alias res transit cum omni causa, eademqUCiconditione , qua fuisset apud nos sutura modo , ne. quid nominatiin placuisse dicatur , auctore Pomponio in L O . st . de comtrab. empl. Hinta licet, alias senestrae sine antepagmentis, sevicanton1bus, quos vocant, ante decemii l hym. clam, aut precario in alienum censeantur unm ita , & occludi debeant Capyc. ad consuet. si quis habet .i de apernnon fac. si tamen ita tradItae in divisionς fuerint, eas occludi consors frustra pollulabit Nanct d. eo uet. 8. n. 4 . . .

92쪽

AD TITULUM III.

Excursus II. De novi operis nunciatione , eiusque remissione.

SI quid contra publicam aedificiorum formam, aut

ser itutes rite constitutas, ac generatim contrajus alteri quoquo modo competens, aedificando fiat, injuria isthaec novi operis nunciatione solet arceri. Enarratis igitur publicis aedificiorum, ac se vitulum legibus, juvabit ob celeberrimi usus argumentum institutionum hiatum aliunde supplere, unde unde corrasis, quae de novi operis nunciatione in scholis, ac soro disceptari solent. Novi autem operis nunciatio est iussa prohibitio rite facta aedificanti , ut ab opere coepto des ut t. r.

primαθ. de no oper. nuntiat. Recte autem Sextus

Pedius definit apud Ulpianum in I. s. q. 9. F. 'eod. novi operis nunciationis triplicem esse causam , naturalem scilicet, quatenus prohibemus, ne in nostras aedes quid immittatur, aut aedificetur ἐpublicam, quatenus publicas de aedificiis lege novi operis nunciatione tuemur impostitiam denique , quatenus quis, servitute aedibus suis imposita, contra servitutem facit. Et in causa quidem pinblica novum opus cuilibet nunciare licet; Reipublicae enim interest, quam plurimos ad defendendam suam causam admitti l. 4 Τ eod. In causa vero privata, naturali puta, aut imposititia , novum opus tantum nunciare poterunt, qui dominium, stoitutem. . , aut pignus etiam in praedio sibi Tom.LI. F quae-

93쪽

perficiario quidem, & emphyleutae ob utile dominium novum Opus suo nomine nunclare licet L .

q. b. t. o t. I. β si Q. vectis tutores vero, curatores , R ipsi etiam fructuarii nonnisi alis

no , & procuratorio nomine novum opus nunci, re poterunt l. I. k. et O. F. h. t. II. Iam vero jure Romano novum opus num

clari potest auctoritate publica, vel privata . Auctoritate publica nunciatur , cum interpellatus a nunciante Praetor opus fieri vetat seu inchoatum, seu jam inchoandum l. s. lo, is n. t. auetoritate privata nunciatio fit ab eo , cujus intereti, novum opus haud fieri. Rursus privata isthaec nunciatio aut nudis verbis , aut re etiam neri potest. Quae verbis sit , in jure proprie nunci tio dicitur: ea facta videbitur , ubi nuncians ad opus accedens domino, aut Operis , aliisve, qua vice domini adsunt , veluti servo , ancillae, aut puero etiam, in re praesenti denunciat , ne quid operis novi fiat t. s. g. 3- 1. '. x. Rum enim nunciatio in rem ipsam fieri videatur, In re praeis senti fieri cuicumque poterit, Insano etiam ac I rioso Lio. F. eod. Proinde licet nunciatio domino renunciata non fuerit, adhuc is obligabitur, ac de se conqueri eum oportet, quod incuriosos homines operi praesecerit t. s. s. At

vero novi operis nunciationem privatim heri peris misit edicto Praetor, ne alias magistratus aditio, testiumve advocatio, perficiundi operIS tempus aedificanti daret. Vide Schilter. exercit. Iur. Rom. 42. 2. Eamque ego causam fuisse crediderim, cur

nefastis quoque diebus jure pandectarum novum opus nunciari queat I. I. A. 4. F. r. licet me

94쪽

De nov. operi nunciat. eis u. ramus. 83

Codicis diem dominicam placuerit excipi l. ulnde feri

III. Privata auctoritate quoque nunciatio refieri videbatur olim per manum , seu per lapilli ictum. De eo quidem prohibitionis ritu magno molimine disceptarunt Friderus Mindanus de pro-etis mandat. oe monit. a. go. 3c Gregorius Tholosanus 6ntagm. iuri univery .4.29. Res tota liquebit , si memoria repetamus, Martiam Urbem do. mi etiam, & in pacata civitate Romanos inter

judiciorum ambages rei bellicae memores esse voluisse. Quemadmodum igitur rite bellum olim ubdebatur indictum, ubi Fecialis populi Romani telum jecisset in agrum hostium Gell. norit. Axt. I 6. 4. ita per lapilli jactum in novum opus judici, rium veluti duellum denunciari domino credebatur , nisi ab opere desisteretur. Eadem prohibitio per manum fieri dicebatur, quia vis imaginaria parari fingebatur et , qui aedificare pergeret. Manus enim vim quamdam in jure significat;

hinc ex iure manum consertum ire dicebantur, qui judicio certaturi forent , ac de vindiciis comtenderent Geli. 2o. Io. Apposite apud eumdem Ennius Non ex iure manum confertum, sed mage ferro

Rem repetunt, regnumque petunt: vadunt

solida vi. Atque haec quidem nunciatio moribus nostris prorsus exolevit: quae verbis fit, hodiedum usu pari posse non negem ; & ea tamen duplex habet Incommodum . Primo enim difficilis probatu est: deinde ipsi nuncianti damnum afferre posset. Lbeet enim in prohibitione publice facta ne tacite F α quia

95쪽

ε Θntagm.RomJuras, ac Patr. Lib.ILTit Iuquidem possessione nos abdicemus, in privata nunciatione tamen eum, cui nunciamus , ipso jure possessorem agnoscimus l. s. io. β. A. t. Tutissimum erit igitur, per officium judicis nunci, tionem novi operis expediri , ne deterior posse sisionis causa nuncianti reddatur. IV. Iure pandectarum si cui novum opus nunciatum esset , ei non licebat aedificare , nisi satisdato promissset, se opus demoliturum, ubi pronunciatum esset, se non recte aedificasse l. 8.1. f. h. r. Verum Iustinianus intra tres memses denunciationum controversias dirimi jussit ; do. nec dijudicata lis foret, ne cum satisdatione quidem aedificari voluit : si qua tandem ambiguitas sententiae esset impedimento, ei, qui properaret, aedificare permisit, cautione per fideiussores praestita,

se, si injuria aedificasset, suis sumptibus destruit

rum, quod operis post denunciationem exstructum foret L un. C. h. t. Proinde si quis pervicacior post nunciationem aedificare pergat, quia audibit. tatem Praetoris contemnit, & contra ejus interes.

Elam facit, quod postea suerit exstru m , demo. liri cogetur, licet et jus fuerit aedificandi Lao.

I. F. eod. Hinc ne probationes nuncianti deficiant demolitionem urgenti , utque probari possit, quid post interdictam aedificatum fuerit, eum, qui nunciavit, au ritate Praetoris aedificii modu.los sumere debere scribit Paulus in ι. 8. h. s.

eod. Iure civili igitur omnino destruendum erit ,

quod post nunciationem suerit exstrudum , licet in sententia jure aliquis aedificasse dicatur di Leto. 3. F. eod. Verum post Glossam ad I. I. F. β. t. id ita pragmatici temperandum aiunt, ut opus destruendum haud sit, si certum omnino vu

96쪽

De uom operi nunciat ei qu. remus. 8sdeatur, nullum jus nunciandi fuisse . Vide Stry

to, suasit, & aliunde injuriarum actio jure civili

datur adversus eum, qui jure suo alterum uti vetat l. 13. f. de iniur. Eo accedebat, quod deminlitiones irarum irritamentum in Civitate serent , eisque urbium deformaretur aspectus.

V. Tollitur, ut quoque fit , nunciatio auctoritate publica , vel privata. Publica quidem au- Elaritate nunciatio tollitur, ubi missam eam iacit Praetor. Id vero dupliciter fieri potest : primos sine causae cognitione Praetor in re sua sponte manifesta suo jure uti jubet aedificantem I. s. x I. F. b.n deinde si Praetor, summatim causa co. gnita, nunciationem remittit , & aedificanti e lumniam fieri vetat. Atque ea sane remissio imterdictum est illud, de quo Ulpianus in L un. F.

de remus. Contra privata auelaritate nunciatio tollitur aut ipsa quidem conventione partium εqua nuncians aedificari patitur L I. ro. F. A. t. aut morte nunciantis , & alienatione rei ab eodem nunciante facta L 8. f. s. F. eod. Id vero de morte nunciantis tantum, & alienatio. ne ejusdem intellige : secus enim de eo est, cui nunciatum suerit. Neque regeras, ex parte ejus, cui nunciatur, idem juris esse oportere. Is enim primo in stipulatione ea de causa interposta he. redis etiam mentionem facit t. 8. 7. f. h. t. Deinde ex parte ejusdem nunciatio in rem esse dicitur in I. io. eod. Ejus respectu igitur numciatio rem perpetuo comitatur. Contra ex pa te nunciantis nunciatio arbitrii personalis est, quo quidem incertum , an velit uti successbr. ConcStruv. in ontagm. jurianuae exercit. 29. IO.

97쪽

8s Syntagm.Rom Iuris, ac Patri Lib.ILTit.IuvI Quae hactenus enarravimus , in omnibussere Regni Provinciis sine discrimine servabantur olim. Tantum in hac principe Regni Urbe a jure civili tantisper discedi placuit ne inchoata aedificia inter judiciorum ambases diutius derelinquerentur. Siquidem in consuer. In de Nov. O

nunc. apud Neapolitanos inolevisse dicitur , ut nuncians novum opus s nunciationem Gallica voce defensamD consuetudo vocat ) tertio saltem die , ex quo ab adversario petitum: id sum rit , aedificanti libellum osserat cum justis numciationis causis . Si eas non adprobaverit intra tempus arbitrio judicis statuendum, nulla ratione

temporis a jure statuti' habita, a judice fieri oportebit aedificandi copiam. Idem juris jubetur esse,s quis alterum neget per sundum suum ire agere

posse consuet. a. eod. Uerum in ea re cum Vohe in concordiam rediere Provinciae 'per pragmaticam a Carolo III. Rege providentissimo latam anno 3738. Ea vero sapienter obviam itum cum levitati eorum, qui praeter Urbium decus novum opus temere nunciarent , tum immortalitati litium, quae ea de re quandoque suscipiendae forent. Igitur ibi cautum f. r. n. Io. ut nuncians in Urbe quidem deponat sestertios quadringentos; in Provimciis vero ducentos & quadraginta , pluS, minus, quatenus religioni judicis videbitur, ac praediorum pretium suadebit. Pecunia tandem deposita, decedinet pro more judex, fabri desistant, eodemque do creto tabularium, quem vocant, de impedimento cognoscere, &scripto referre jubebit. Qui vero nunciavit, tabularii relationem intra dies triginta post decretum interpositum maturare debet , si

secus fiat, ipso jure'cemre jubetur interdictum .

98쪽

De nov. Operi nunciat. eiu u. rem . 87 Ne porro ejusmodi lites diutius protraherentur cum aedificantis damno , a decretis in ejusmodi causis a quibuscumque tribunalibus interpositis Rex sapientissimus appellari noluit adversus ea tantum nullitates, quas vocant, afferri jussit. Cum igitur ex praedicta pragmatica statim dirimi queant eis jusmodi controveritae , non temere permittendum hodie aedificari , cautione praestita de demoliendα Id quidem & jure Romano permittitur, & ante pragmaticam latam saepius apud nos decernebatur Olim ', eo tamen prudentiores judices raro devenie-hant de Ros in exui . de rex. p κ. c. 23. n. 49.

TITULUS IR

., . - . De Uufractu.

SErvitutibus praediorum expositis, de iis porro

videbimus, quas personales appellant, ita quidem dictas , quia certae personae cohaerent, & in alios transferri nequeunt : hinc & iura hominum eas Iurisconsultus vocat in l. I s. F. de se in Generatim igitur si in servitute constituenda cedita persona demonstrata st , cui eam praestari acuerit , servitus personalis existimari debet , icet sua natura praedialis sit t. ψ. J. de se in praed. νust. Hinc & personalis servitus constituta censebitur , s quis sibi stipulatus fuerit, ut sibi coenare, spatiari in alieno liceat, quicquid Cujacius contra moliatur observat. 2 . 22. Servitutes autem personales exemplo contrailuum in nomin ras, & innominatas recte diviserimus, quarum illae nomen, & causas ; hae causam tantum habebunt.' Innominatae quidem servitutes plures in

99쪽

8 8 0ntagm.Romfuris, ae Patr.Lib.LLTιν.IV. jure sunt proditae; complusculae adhuc essingi possent: eas tamen hic omittit Tribonianus, quia & contrahentium resuntur arbitrio, & a pactis in ipsarum constitutione conventis unice legem accupiunt . Nominatas contra exponendas censuit,

quia definitionem a jure certiorem accepisse videri poterant. Ejusmodi celeberrimae species in jure sunt UusFructus, usus , habitatio . Hoc quidem titulo de usufructu ; insequenti de usu, & habutatione videbimus. U. Porro definitur a Paulo ususseuctus in I. r. Isb.n ius alienis rebus utendi, fruendi, salis emrum substantia. Us fructus igitur nec putus usus, nec fructus est sed jus potius veluti utroque temperatum. Usui enim inest, ut utentis necessitate finiatur , ne rei conditio immutetur , ne denique utendo res pereat. Ea secus in fructu habent: is enim & rei abusum importat, neque fruendi finem habet, aut modum. Vocabuli proprietatem sequutus est Seneca de vix. beat. I sapientem uti voluptate quidem, non frui tamen oportere, scribens. Conser divum Augustinum de doctr. Christiana 1. 3. Fructui igitur usus avijectus commodo temperamento coercet usumseu-ctum intra fines salvae substantiae: ita latior quidem usu erit, dominio tamen angustior. Inde fit, ut potiori jure re sua dominus, quam aliena usust, ctuarius uti frui possit. Illud tantum inter intrumque interest, quod qui utitur, fruiturque re sua, jure proprietatis id facit; idem juris in rem alienam exercens id habet ex pacto, testamento, vel lege. Ceterum Iurisconsulti vocabulorum inopia usui fructui latius per se quidem patenti notionem indiderunt angustiorem. Cum enim animassi

100쪽

vertissent, utentem, fruentem re sua jus exercere dominii, neque adscititio adjumento ususfructus egere; contra idem juris in re aliena exercentem, usustuctu constituto tandem, id agere ; ad priorem quidem speciem indigitandam vocabulum usu pavere dominii ; in altera vero ususfructus vocem retinuere . Neque id temere a me fictum putes:

nam & ipse Paulus duplicem usumfructum distimguit, alterum , qui servitus sit , alterum, qui proprietati cohaereat L I 26. de verb. oblis. Quin idem Iurisconsultus diserte scribit in I. 4. z. h. t. in jure non semel usumfructum dominii pauetem esse . . Quibus in casibus id uiuueniat , Pamlus quidem haudi subdit ἰ generatim tamen id fieri crediderim, ubi non juris subtilitas, sed voluntas potius spectari debet. Ita in actione consessoria quidem, qua quis ait, se uti frui oportere , pars dominii usinfructus haud erit ; in ea enim subtilitate juris usi fructus a dominio sep ratur. At in legatis, & contractibus, nisi secus

cautum dicatur , pars dominii ususfructus erit, ita suadente testatoris, aut contrahentium volumtate. Hinc flando vendito, ususfructus emptoris erit L66. U. de contr. empl. & legato praedio, legatarium sequetur us fructus L 66. f. de Ieg. a. Ex quibus sat, puto, liquet , praeter juris rationem haud esse ususfructus distinctionem a doctor,bus excogitatam in formatim , & causalem, quo rum hunc domino in rebus suis, illum fructuario in alienis asserunt. ' III. Cum igitur ususfructus rebus alienis utendi fruendi copiam usufructuario iaciat , ad eum pertinebit rei fructuariae reditus, & emolumentum

Omne, seu sponte , seu instituto Civitatis inde