장음표시 사용
111쪽
e ero factaes libi lo a O dum se itur libidi. ni , facta es eonsuetudo r O dum consuet dini non res litur , facta est necessitas. Coele runt necessitas ista , cum sit consequens , hoc est , voluntaria , & Deo , ac gratia repugnante contracta , nec libertati qui
quam, nec ipsi divinae Bonitati obstat, quam
Respond. Seeundo a Verius tamen est , nullum esse , dum vivit, tam perditum , Iam peccatis assuetum , cui Deus gratiam
resipiscendi , abstinendique peccatis non donet ; sicque nullum esse , qui vel phismca , vel morali nccessitate, quam consu tudo inducit , ad ecccandum urgeatur. Id imprimis probant sententiae Patrum , quossu pra laudavimus ; probant etiam omnes illae Scripturae , quae perditissimos , & di rissimos peccatores ad pinnitentiam vocari, expectarique a Deo testantur et possunt cr-go , nain si non possent , frustra vocaremtur , sicut frustra vincti, claudi , fractique ad currendum vocantur e Polo inquis ,
mortem Peccaιοris , sed ut convertatur , O
visat. De omnibus etiam pessimis , deo stinatissimis loqv itur, quales Idololatrae Judaei erant e quanto enina pejores , tanto magis Medico , de remediis egent , at si non daret gratiam , qua converti possint , non eorum conversionem , sed major damnationem vellet, sicque clementius B cc t , cos post peccatum morte , & infer no confestim puniendo , quam illos expectando δε nam expectare ad poenitentiam , nec tamen vires poenitendi , abstinendique
peccatis dare , quid aliud est , quam non ad veniam , scd ad maior cm damnationem eoenasque disierre Non ergo ad vitam , sed ad mortem expectat ; ncc istud clementia , sed severitas est . Relcgantur Pharao.nis , Nabuchodonosoris,l ipsorumque Judaeorum ves allisma exempla ; si enim Illis quippe omnium pessimis, & obstinatissimis datae vires, &gratiae, ut Pinniterent, quibus non dabitur des illis subventum , quis sperare non possi 3 nec enim credibile est , gratiam , quae nragis improbis , magisque indianis negata non in , minus improbis , minusque indi is negatum iri e Neque una coniuctudo oppons potest ; saeeiam illam in naturam , ex nccc siilatcm comversam esse ; at etiam ista vinei tempore& solertia potest, ut in Leonibus , Tigri bus , Ursis , ipsisque serpentibus videre
est , quae constat., domari. Deinde nulla consuetudo est , quae gratiae non cedat I at huic comparandae nunquam molia peccato. ribus desunt, oratio videlicet caen propria ,
tum aliena , ut suo loco dicetur : si jejunia Peterentur ; opponeres imbecillitatem : si vigiliae, dicens , vires non esse ; si per prinatio , ex solitudines ; negares vacare :1i corporis asiliciationes ; morbum obtendores : si largitiones in pauperes ; domesticus sumptus: at quae imbccillitas, quis morbus , quae fragilitas naturae , quae pati Permias i aliaeque causae obstare possunt ; ne petas a Deo δ ne cum Augustino millies di
cas : Iubes Domine continentiam I da , quod
iubes , O Iubη , quod via e ju S temperantiam , jubes mansuetudinem , jubes pietatem ; da quod jubes, O iube quia vis . Nul. lus ergo peccator tam deploratus , tam durus , cui negatum sit , facere quod pQx, OI erere quod non poss/ , alioquin pejorem mocatorum, quam damnatorum conditio: isti enim , si non possunt poenitere , at nec pollimi novis peccatis damnationem , PCenasque augere , pcccatores vero , ut tu dicis , & poenitere non possunt . quia ob admissum peccatum gratia privantur , S Usunt novis peccatis graviorem damnationem
in eri i pejus ergo cum illis , quam cum
damnatis agitur . Verum quidem est, cori, misso lamel peccato dignum csse peccatorem , qui omnibus Dei auxiliis , ac beneficiis prixetur ; nam , &jure humano sancitum est , posse ob ingratitudinc in omnem donationem revocari a at nos non quaeria inus, quid peccator mereatur , aut quid
sacere Deus possit, sed quid Dcus iaciat , quidque prouiderit se facturum promist
vero peccatoribus omnibus , nullo excepto , quamdiu viverent , veniam , si niterent , o milesque .ia poenit cladum invitate supponit ergo , id posse ; nam si non
possent , perinde id soni, ac homines in vitare ad volandum, & volaturis praemium spondere , nec tamen alas dare ; non haec promissio , sed illusio esset , qualis in lummam veritatem , & Maicsat in non cadit 'inando ergo Patres in aliquibus riccat rum
112쪽
cam necertatem peccandi agnoscunt ; vel tentatio illud violandi , amissum quoque
nomine necessitatis magnam dissicultatem sussiciens dari ad peccatum vitandum ; ita intelligunt , ut observat Sanctus Anselia enim ex Innocentii X. contra Jansenium mus Lib. de Concord. quaest. capite io. Decmis , Synodoque Tridentina S . s.
Saepissime , inquit , solemo asserere , ι- cap. II. constat , juxta celebrem illam S. mobile nobii Q. , quia sine di cultata perm Leonis sententiam a Singulariter admon cere non valemus . Et SanctuS 3. pars. quae LI. mΜr , modona gratia non negligentre habe 85. articul. I. ad 2. explicans Augustia rens ; inst. emim nobis insias praecepto , quinum : Dicisse , non μ' sanari , q-i nis Praecurris auxilio . Eleganterque expressit
p. o fatale fanari . Idque in Sacris Litteris Sanctus Augustinus lib. de Natur. & Gratitiequentissimum est Hierem. 13. v s. cap. 26. Mediens, inquit , ciam sanaveris Matth. io. v g x s. ad HebraeOS6. hominem I jam de caetero sensentandum euia Vel intelligendi s uni Patres de necessitate me uis , o alimentis corporalibus, ut eadem non absoluta , sed hypothctica , ει condia sanitas aptosubsidio convalescar, asq; pervat. tionali : si enim mediis , quae Deus prae- Des dimittis . lacte autem Deus , cum ad perscripsit vincendis tentationibus uti nolis o fe Iamsanitasem , hac es , adrerfectam ' non orare , non Sacramentis uti, non Ver- iam , iustriamqI perduxeris, non deseris . bum Dui audire , non occasionibus abstine- si non deserasse , Μς pie semper , isset; -υare ; quis neget, tu necessario peccaturum i iur et Sior enim oculus corporis , etiam He. at necessitasina , cum libera sit , & vinci n m. sanus , nisi ea Gre lucis ad nius , non Possit a peccato , non excusat . E cm sM.A cernere ; sic etiam homo , etiam perfe- modo remotadcndum testimoniis Augusti- εὶ mὲ justimatus , nisi externa luce ditiis ni , quae Jansienius agglomerat Lib. de iis, adjuvetur , recte non potes vivere I D-Grat. chrisi . Ut Iaccam , Augustinum nai ergo Deus , non sti m nr deleat, quodpee- contra Pelagium loqui de necessitate Nat Umus p sed Μr praesiet etiam , ne peccemης.
, quatenus Fratia caret a sic enim fate- Unde cum Patres aliquando dicunt, pec-mur , nccc stario peccaturum , sed nega- cantibus Dei gratiam abluiste , intelligen- mus , gratiam abesse saltem incompletam, di sunt de gratia illa specialissima , Nesse.& remotam , qua maiorem , N Droximam ctrice , cum qua Deli O Peccat , quaeque per consequi possit . Auui ipsum Augustinum Antonomasiain , de excellentiam graσιa votam male a Jansenio intellectum i is enim catur . Caeterum , ut bene notat Bella i-
praeter todies citata lib. de Grat. & Libero nus , ad vitandum peccatum non requiritur Arbitrio cap. i5. ita loquitur : certum semper sit perita inspiratio , scdsuffcit. vel es , nυ manda a servare , si volumus ; sed occasonem removeri , vel objectunt aliud
quia pra paratur voluntas a Domino , ab illo offerri , quo voluntas distrahatur , vel temmendμm est, M. tantiam velimus , quan um rorem incuti , vel reprimi phantasiam , ut si fici , Ni Οἰνndo finiam-- bonum delectabile minus vivaciter , lan-XIV. inponitur terii. . Sunt multi γω euideque , & velut sine cuspide objiciat. catoms , qui nulli pudore , nullo nutu , Et hoc saltem illis verbis Apostoli probatur
nulloque conscientia irino in peccata ruunt, i. ad Corinth. io. Fidelis Deus , qui non de quibus Job. I s. Baunt sicut aquam in uia permisi.ι ιοι sentari super id, quod potestis . rasem . Et Provem. 2. Latantur , cum ma- In quae verba eleganter S. Ephrem Tract. deia fecerint , ct exultant in rebuittifimis; ese Patientia Si homines fuἰs Iumentis non plusgo isti saltem videntur, nulla gratia juva- oneris imponun/ quam ferre queant . muti. ri, coercerique a voluntate peccandi ; quod m&kspliis tentationum imponet Deus hominia prasertim in iis peccatis verum cst , quae.bus , qtiam ferre pusnr . Rursum , sinu si libitonioru irae , aut amoris sunt , in qui. iasi sua igne excoquit e. usq; dum rise coquan-bus vix conscientiae , nedum gratiae , locus stir , nee rursum ulterias ea sinis in ine, naesse vidctur. adurantur , siantque inutilia; m l o magis RG 'Ond. Primo i Si loquamur de iustis , idem Deis Deus , istisne tentationum eὸ quec tum Cil , quotlcs urget praeceptum , aut nos enuat , dum persiciat , retieriu/ vero xen
113쪽
tasione aduri , ct consis mi non sinet . Et o terva , Paulum uiri versim ad Corinthios scripsssis, quorum plui imi peccatorcs , &reprobi erant . Omnes ad quam ioncm γγ tinerent , ignari. Sicut ergo nullum catum est , non contra rationem ; ita nullum non contra conicientiam , quae nihil aliud est, quam ratio practica cillans in particulari , quid non liceat , liceatque .
Et quemadmodum omne peccatum est comtra coniciem iam , ta tamen aliqui, magnique peccatores vix ea Percelluntur , non
quod non pulici, & moneat, sed quia con. lcitis animum ad alia, ta placentia comvertunt ; ea sere ratione, qua manus, Peringentem flammam celerrime ducta , nihil aduritur, non ignis , aut caloris cite tu , sed quia pertransit: idem de gratia dicendum est . Quod etiam in Concilio Pro vi ciali Senonenti Anno I 118. Decreto is . illis
verbis explicatum es et V eque tamen tanta gratiae necessitas libero xjudicat arbitrio, cum illa semper sit in pro tu , nee momentum quidem praetereaι , in quo Deus non siet ad ostium,
o pulser cui si quis aperuis januam , intra bis ad illum . Ubi pro sngulis momentis , quibus gratia in promptu tale dicitur, interuligenduincit illud tempus , quo , de quoties praeceptum , aut tentatio urget , ut supra iliacm lare verbis Orosus fidelissimus Augustini Discipulus exposuit . Et plane Concilii Senonensis magna authoritas est ;non solum quia Provincialis , de ex flore collecti Ecclesiae Gallicanae , quain in rebus ad fidem pertinentibus . & praesertim in Augustini doctrina versatissimam semper iiii lenegari non potest ; verum etiam , ac praecipue, quia cum Episcopis ex ossicio pastorali incumbat , fideles sibi commissos d cere , & in Christi nomine congregatis spe. cialis Dei assistentia promissa sit, iis decemnentibus Ionge major authoritas est, maNγque fides actitanda , quam cuilibet coetui privatorum , licet alioquin praeccilentium
Respond. Secundo i Sed quidquid de haequalitonest , an videlicet x quoties praeceptum urget , etiam improbissimis peccat ribus gratia detur , nostri instituti haud est, id indubitanter asserere , sed solum dicimus, ninium hominem csse , cui dum vivit, re,
ut loquitur Augustinus , per mensuras -- porum , per intervalla locorum , non quam
plurinia gratiae auxilia tantur, quibus . ecmajorcm . completamque gratiam , de i fain quoque vitam aeternam consequi possit uid cnim Iussicit ac Dei Bonitatem plane ostendendam in omnes effusam , nihil interim eontentando, quando, quoties, quam loque numero ea auxilia praestentur : sicut enim aliud est, Solem omnibus lucere , aliud semper lucere : ita aliud est , inum omnibus fratiam dare , aliud lcmper dare; istud dubium , illud compertum , dc a n bis hactenus probatum est . Et hac ratione negari non potest , etiam in obstinatissimis με catoribus conscientiae voces , metusque nunquam extingui, juxta illud Isaiae 's r.
Impius quasi mare fervens , quod quiescere non
habuis i Et cap. Is . Sonitus terroris inauriabus eorum , ct eum pax sis , semper insidias suspicantur . Et de obduratissimis A gyptiis
Sap. t . Sive Spiritus sibilans , aut circum
densos ramos a tam sonitrιsoavis , aut con centus aquae euntis , aut sonus validus pro Pisatarum Petrarum , aut lascivientium an malium cursus , aut repere a de concavitate
monitam Ecbo , di oliebat Ilias . Quod etiam Gentiles ipsi agnoverunt , quorum omnium una vox fuit: Vihil miserius se ,
quam animum hominis consciam 2 pejorem , O maximam pereantium poenam , peccass. amaximum sceleris in selere supplicitim se .
Quis unquam pejor , impurior . magisque flagitiis assiletus Titario, & Nerone φ de
tamen de utriuiue narrar Tacitus Annalium lib. q. Tiberium non fortuna , non solis udines potegebano quin tormenia pectoris , sua stlase poenas fateretur . Et de Nerone : Relia quo noctis modo per silentium defixus , se iis
Pavore exurgenν , G' meruis inops lucem operiebatur tanquam exitium allas uram . Si er
go ne illis quidem de suit Deus , quin per conscicntiam moneret, cui rogo defuturus est aut quos Tiberio , & Nerone peJ res , magiique procul fratia reperies 3 Ergo quae de conscientia opponebantur , se tentiae notirae lufragantur potius, quam noceant, cum constet , nullos esse peccatores tam improbos, quibus a peccato coercendis Deus conscientia , velut domestico tori
114쪽
ye, non utatur , torquere vero , ut vel abstin ant , veI emendciat . Semper ergo
verum est , quod scribit Augustinus supra Iaudatus lib. de Sem. Dona. in Monte et
Hullam esse animam , quamvis Demersam , quae tamen ullo modo ra Aetaari possis', in en-jus conseiantia non siquatur Deus.
XV. opponitur quarto di S. Augus inus saepe docet , gratiam non omnibus dari , ac praesertim Serra. Ir, de Verb. Apost. ubi :communis, inquit, es omnibus natura , non
Respond. Iam supra notatum esse , Sanctum Augustinum plerumque de illa gratia
Imui, quae per antonomasiam ratia vocatur , hoc est , de specialissima illa , & e sectrice , quae cur non omnibus detur , d plex causa est ; & indignitas creaturae impedimentum ponent , & arcana Dci vo
Iunias , ut citato loco eleganter observat Augustinus circa finem': Sed moisi me , In quis , quod ille peri , dis baptigatur ; mo- et tanquam Γο-nem . SI verum vis audise , O me mover quia homo fum . Sed si tu hο-mο , O ego iam σ, ambo audiamus dicentem Amsiolum r o homo , tu tuis re, qWi vesion
Gai Drσὶ si ροδες loqui pecus , O dicere Dra, Dare Issum hominem se VI , O me pecudem thonne iuste succensere diceres ν O meus , tu quis ec, qu; respondeas Des f tu homo
es , sed ad Deum ieeur es . Loquitur etiam Augi istinus de gratia immediata , de Prax ma , non vero remota s sicut enim certum est , non omnes esse Christianos : ita ce tum est , non omnes gratiaris immediatam ,& movimam habere . qua sint Christiani :habent tamen gratiam illam remotam , mediaiam , S incompletam , qua si uterentur,
Christiani fierent , ut supra ex saneto Au-
tsino , N Thoina ostensum est . Imo
nc gratiam universalem , & remotam nemini a Deo negari , in illo ipso Sermone docet Ausustinus , qui nobis opponitur ,
sic enim scribit e moremus eum Fratres , Osrosternamur eI , O ploremus ante Dominum, qui fecit nos , non enim secis , O deseris ; nonen m curavit facere , O non curat custodire . viaremus ante DomInum' , Οἰ nos fecit ; quiamra ploraυimus , quanda nos fecis , O tamen fecit . Vui ergo fecis , antequam rogaretur., deserit , cum rogatur φ utque exaudis , μοι
fecis , ut ue non potes non eurare , quos scis . Vides ex sententia S. Augustini neminem k Deo deleri , quem secit : sicut ergo nul Ius homo est , quem non secit ; ita nurulus est , quem deserat , nullus quem non cullodit; a quo autem mapis custodiat , uam a Ihenna t aut per quid aliud custodiat , quam per gratiam tXVL Opponitur quinto I Exemplum Parvulorum sine Baptismo dccedentium , quiabus constat, gratiam non dari, qua salvari possint . Responae. Quaero ab iis, qui haec opponunt , si concederemus , imo etiam proba minus efficaciter , parvulis sui scientem gratiam a Deo dari , applicarique ς an non continuo acquiescerent , credcrentque, nihil amplius in causa parvularum cxisi a Deo pono, multoque minus illius misericordiae litem moveri r at nos dicimus ex huberi parvulis , si non gratiam sui scientcna , qua vitam aeternam consequi possint , ex hiaberi tamen beneficium songe praestantius , uodque infinitis partibus ipsam gratiam
sufficientem antecellat et eo enim beneficio prius e medio tolluntur, quam peccatis se obstringant S non damnantur . SI innocentiam personalem , quae scilicet peccatis actualibi is opponitur , illibatam conservant , dei neutri statum bonorum naturalium transferuntur, quem paragrapho primo ex Angelico Doctoiu descripsimus. Ergo , ut jam: late supra ostensum , certum est , etiam in pari illos maxi am Dei mis ricordiam elucem ; quamvis enim Dei visione , aeterna ine gloria priventur, at praeservantur , ne peccent, noc est , ne Deum
ipsi ostendant , ne jacturam innocentiae faciant , ne perpetuis ignibus crucientur', quae omnia , & maxima beneficia esse , &coelesti gloriae certa ratione praescrri, de consequenter ad Christi merita, & Rudcmpti nem pertinere, jam supra ostendimus . Quod si Ceas, Sanctum Augustinum, quoties causa parvulorum contra PeIasianos ageretur, nunquam hoc inodo philosophatum esse , sed semper ad kcretam , & infinitabilem Dei voluntatem confugisse :res Oudeo , jure metito id ab Augustino factum : cum enim velici Pelagius gratiam ;& salutem aeternam iis dari, qui viribus
115쪽
staturae, & arbitrii eam vellent, non dari, qui nollent: Augustinus exemplo parvulo. rum id essicaciter refellit; parvuli enim a bitrio uti non possi int, cur ergo Baptismum non accipiunt , nisi quia noluit Deus t de hoc ad occulta ejus judicia pertinet, sumerique refutando Pelagio . Alia vero, quae dici de hac causa parvulorum possunt , nec ad institutum Augustini pertinebant , nec voluit ipse aliis libertatem adimere , ea --nia dicendi , quae deinceps opportuna vide: rentur e quamvis enim nemo melius de gratia , dc contra Pelagium Augustino scripserit , non scripsit tamen omnia , quippe haud necessaria, Calvino necdum exorto , de hominis arbitrium , inique bonitatem gnante: aliis nunc armis opus est, alio, belloque instantibus : de ipse Au- ustinus non contraria quidem iis , quae scripsit , sed alia diceret . sicut olim cum Fclapio , ita modo cum Calvino , dc Jai senio signa conferret: quid ergo mali est , si modo id facimus, quod saceret Augustinus , imo quod iecit , quando non contra Pelagium, & pio Gratia , sed contra M
nichaeos, de pro libertate pugnaverat tXVII. Opponitur sext. : Doccbant Pel riani , Deum vel l . onmes omnino , nutatoque cxcepto, salvos fieri , ideo vero nouomnes salvos esse , quia non omnes volunt
ideo non omnes ad agnitIonem veritatis venire , uia n una retere , eiam Deus velis dare ; n iunt quaerere , eum Deus velit ostendere , πο-
tani pulsare , cum Deus velis aperire . Quiabus Augustinus Lib. 4. eontra Iulianum cap. S. respondct pνimὸ : ca vcrba , vult omκ es
faletos sieri , explicanda csse hoc modo :vult multos salvas fieri r De de , falsum esse , idis non onalia, salvari , quia nolunt,
ctim de parvulis , qui sine Baptismo dc dii ut , id dici non prist . Fallum quoque isse , vitam aeternam dari in , qui iniunt, qui pulsant , qui quaerunt ; cum Par Vuli Baptismo tincta ncc petant , inc Puli ni ,
ncc quaerant, de tamen aeternam vitam
consequantur . Ergo ex sintcntia Augulit ni falsum est , oiunibus gratiam dari , de& qui gratia carent , ideo carere , quia nolunt accipere , Dcoque dare volenti reta
M. P.M. Seut nati aut illaci A postoli quod attinet , qua ratione , &qua in univer liter intellisenda sit , jam supra ex Augustino , ejusque i Discipulis ostentii in est , ubi
etiam advertimus , aliter illam , aliterque ab Augustino expositam fuisse , utcumque opportunius videbatur Pclasianis consura dis ; patiantur ergo , qui haec opponunt , suorum verborum Augustinum interpretem esse . Tam multos quoque aeternum perire quia ipsi volunt, Deo licet ne pereant O nia moliente, jam quoque ex eodem Augu- sino , ejusque pn cipuis Discipulis prorutum est , quorum sunt frequentissimae v
ces δε Misericordia ejus praeienis nos , sed -- cationi di cntire pruriae voluntatis est . me sibi imputatur ad culpam , quὸd sanare valen-Dru conιemnis i ad canam Evangelicam om-nas meati sunt , sed qui venire noluerunt , tribueresibi debent , et Oniam ut venirem , in eorum Potestare reat , m. Haec , inquam ,
apud Augustinum , ejusque Discipulos Prosperum , Fulgenti uim , Orosium, Anselmum , Thomam frequentissima sunt, ut de illorum mente dubitare non liceat ; ideo videlicet reprobos perire , quia sic volunt. Duo salutem omnium volente , & ideo pratiam omnibus dante . Neque Augustinus loco citato contrarium docet 1 Negat enim id solum , quod Pelagiani asserebant; si rebant vero hominem viribus naturae , pr priaeque voluntatis rite re , pulsare , quae
gloriam obtinere , quod merito Augustinus rejicit , resutatque exemplo insentuin, qui nec vel Ie . ncc petere , nec pulsare possunt , inio eotius I apti imo repugnant , de tamen accipiunt , & sal, antur . Hanc esseverissinam Augustini mentem , parci ex ejus verbis , quae Ioco citato piaemiserat ,
116쪽
quenter 'ii l r iutaverie Ausculinia, . i clui. I ia . rat, i o hominem taluari , aut non salvari : quia in ejus potestate , liberoque arbitrio est, velle , aut nolle; orare , vel non orare; pulsare, vel non pubsare M. & ideo iis gratiam dari, qui vo-Iendo meruerunt, non dari , qui nolendod eruerunt ; quae plane falsissima liliat ,δe merito ab Augustino, omnibus lue C tholicis damnata ; nemini enim pratis mcrenti gratia datur, cum ipsa sit principium meriti , & quamplurimis non merciatibus data sit, ut in Paulo , Magdalena, G tilibus , alitique patuit . Ergo , ut semel omnia dicamus; sciendum est, in hac Prae destinationis , de gratiae cauta , num incincum Augustini sententia pugnare, nisi eum 1 olum, qui ita defendit gratiam , ut img tliberum arbitrium, ita detendit arbitrium,
ut neget gratiam, reliqua, quaecumque lalva libertate, ει gratia , Deique in omnes misericordia dicuntur , Augustino paria sunt. Ita Augustinus, ipse profituetur Tractat. 13. in capit. m. Ioann. ubi Si quis autem istam qu .estionem liquidius: O melius novis , se m e , ct consida exponere, absit ,
m non sim pararior discere , quam docere prantram ne audeat quisquam liberum arbArium
sic defendere , DI nobis orasiouem conetur ara ferre t rursus ne qtibi rara neget voluntatis arbitrium , ut audeat ex ore peccatum, sed
inveniri, qui plura opinionibus illis tribui
velint . quam Auguit inus , olucrit sibi . Notand quoque, ad Gu udam vcram Augusti m lcntc ntiam, Sanctoruua lactita murae, S Thomae praeclara , urba , Nam ille in Brevilo tu pari. D capit. s. , On d betur
.li4i. Et Sanctus Tuoma, quaestio. s. de
malo artic. I. ad i. Ian.Ti sali modo isquendi usi sunt, .nt detestabilem redderent err rem Polagianorum , qui asserebant, in ra: - φ . Iι nullum pecca:um esse . Et in cap. i.
I n. I ccc. 7. ni hui Doctores, est Samdiemergentes errores circa fidem isa persecuti suns ut interdum viderentur in errores labi contrariar φης Augustinus contra Manlabos, εμι destruebant libertatem arbitrii, taliter driputar,
quia in haeresim Pelagii videatur incidisse. XVIII. Opponi: ur Septimii : Qgando Sanctus Augustinus, Thomas, aliique Patrum docent, omnibus hominibus gratiam dari, intelligendum id esse , non quod reipsa omnibus detur, sed quod omnibus prae parata sit: pro omnibus , inquiunt, instituit Sacramenta , pro omnibus passus est , sed non omnibus gratiam Sacramentorum,& Passionis litae applicat; sicut Mcdicus , qui Apothecam aperiat, omni remediorum genere init ructam; dicitur omnium salutem velle , quamvis ea remedia non omnibus adhibeat. Resp. Ita ciuidem aliqui philosophantur, sed pace illorum dixerim tam procul a
Scripturarum, Patrumque sententia, ut ni
hil magis. Verba S. Augustini, ciuique Discipulorum Prosperi , Orosii Fulgentit .
Thomae sunt ista: . Deum neminem deserere , quem fecit e nullam esse animam tam rer- versim , in cuius orae non lotuatur Drus rnulli bdiminum negatum eis, , quaerere utilia er , quod inusiliter ignoras a non permi Deum .αυι ullus Mortalium excosare se posses de rambra mortis r nulli pereuntiam excisationem fiseresse dr abnegato lumine vcri. tat s a in extremis Mundi rari nullι-.bres, qu bus nondum .lluxci gratia Satv toris , illam mensuram generalis auxilii, quae omnibur ham, bus es prosta non es nega-ιam e universis, atque innumeris minIs vella
Derim , ut omnex homines falia sani, sed θῶ salvamur , Dei auxilio dirigi . Ut non veniunt , sua perata acta relucrari e cuneἱοῦ, retra faecistis gratiam Dei, sile occulte, sive manifeste, omnibus ad . . se et Deum non flum in cor ore sua , quod e se Ecclesia , veru metiam uni cis in hoe Munia gentibus ad istortam gratissuae quoridie, reν dies, per momenἐa, cunctis, Osingulis mini bare e eetiden: simum. esse , nemini hominis vi de se aius orium Dei r gratiam nulli deesse, sed omnibus communicari a Deum , quantism in se es , Omnibus ad trahendum manum porrigere e ab mines non trahuntur , non esse defeci uis
117쪽
ex parte trahontis Dei, qui, quantum in se .si, nulli demit, sed im dis nium ex parae iia ιδεο esse , qui non trahi ur . Hae sunt Patrum
sententiae, M verba. quae an, tutelligi posssiit de gratia, quae actu ipso non tribuitur, tam clarum est, ut nec ante , nec ab aliis
dici aliquid clarius post e, te qui aliter in
terp tantur, plane oleum, & operam per dunt. Pariatum illa Scripturae Deus om
niam miseret tir', quia est Dominus omnium a omnes Peccatores ad nuptias vocat: dives in omnes a illuminat omnem hominem venientem in
hune mrundum . Nec vero ut aliqui co miniscunnir, haec ultima verba : iἱlaminae omnem hominem , intelligi possitiat, alit de Iumine eo Aionis nais dis, cum Ioannes
de illo lumine loquatur, quod Christus sua incarnatione nobis meruit, quale non est lumen naturale, nec cum intelligi pollum de aliquit ramum, sive ut loquuntur de penuribus singulorum ; ea enim verba; om-
non1 horninem venientem in hunc Mundam ,
ostendunt, nullum penitus excludi : Nec etiam ii ei potast, Deum poparare quidem omnibus lucem grat iae, sed non omnibus dare'; aliuta nim est lumen praeparare , allud illuminare ; non vcro dicit Ioannes v suit eparat lumen omnibus venientibus, in hune
Lindrim: in quae verba plane ad re in nostram Angelicias Doctor: Verbum illuminat omnem
homiuem venientem in hunc mundum , qttan
νrim de se est . quia ex partes a nulli deest : im et uti omnes Ialios fieri, O ad quisionem. -- νἱsatia venise , qu misi aIiquis non illuminarer, parte hominis est, ave mentis se a lumine I-ιuminante. Quid clarius dici possit i Quod si aliquando negat S. Thomas, quibusdam auxilium gratiae ncccssarium dari, ut videre est
x. v. quaest. 2. art. s. ad i. intelligendusest, u L1upra ostendimus, vel quod subinde, non evo semper, totcoue vitae tcm pCπ nc tur e vel de auxilio gratiae proximo ad aliquid faciendum non vero de remoto, & lucompleto, quo si utaris, reliqua citam necessaria ad si tarantur, ut idcm Angelicus a nobis citatus docet de Cornelio centurione, & de Baibaro in silvis educato. Rursus illa Scri plurae verba , quae toties de peccatoribus etiam obduratissimi et repetuntur, videlicet:
eum sare ad octium , pulsare. intraturum ,st quia vertat o vacave, ν a. die manus e tendere ad populum eontradicentem , O 6-D niem, haec, inquam , omnia clatissime Oileudunt actum , curatiaque ips in Dei , circa peccatores, laborantis . Audi Scribpturam ipsam, & Judica: Paralip. 2. cap.
fruetat autem Dominus Deus ad aui ιν mannm Piunctorum suorum de nocte eon. surgens. edi quotidie commonens , aest quod Pameerer populo t at illi subsannabant 2 unii. Dei, o parvipendebant sermones ejus . illη-debantque Prophetis , donee aseuderet furor Domini In Postilum , O esset nulla curaex .
Nec obstat huic Patrum, & Scripturarum sentcntiae similitudo illa Medici , omnibus remedia praeparantis, scd non omnibus a plicautis: Id enim potius ad rem non tam facit: Si enim Medicus remediae sua manu, & arte confecta , ita custodiat, lerisque claudar, ut nemo accipere possit , nisi codante , ipse veto firmissimum propositum habeat da udi aliquibus tantum , non vcro omnibus, ncmo dixeri ,. Medicum re i plastrioque omnibus remedia parasso, quae applicati non post ni, nisi illo volente, α dante ipse vcro non vclit omnibus dare. Idcinde Dco dicas: Cuin enim iacino stivus ciste
postir, nemo gratiam accipere, nisi eo, lente , ac dante ipse vero noluerit omni bovdare; imo, ut tu dicis, . voluntate cis. i. aeterna , insuperabili , omnemque cui metiam praevisam antecellcnte, aliquos exciv-scrit; qua ratione dici potcst, iis, quos sic exclusit,sctio vereque vitam aer nori& giz tiana praeparasse X I X. Opponitur OoIavo e S. Paulus ad
Rom. io. haec habet 2 omnli, quicum Me in voco νδε nomen Domἰri , falxus eris r quomodo autem Invocabant se in quem non cred derunt aut quomodo evedeut et , qtiem non audiarunt i quomodo autem audient sine Irα-
diraκιe t Quibus verbis itisnuat Ap cs.clus , salvati iacmincm posse , inis qui ci c-dat , neniinem credere , nisi qui Euan lium audiat; atqui ccrtum est, quam pluri- naas Nationes suisse , quibus Evangeli L mannuntiatum diu non fuit, de nondum cst: illi ergo gratia caruerunr, qua salva rei tun ; nam si credere , & salvari pc urant citra praedicationcm, ergo falsa est Apostoli
Rcip. Apostolum loqui de fdc explicii α
118쪽
in Christum , qtiam certum est , ordinario pore con minἰ Augus , tamentum fui modo, nisi predicatione Eva elii haberi quoddam sepulchrum . In quo Iacebat homo
non posse. Caeterum sine hac fide explici- auream laminam habens in pectore, in quata in Christum , qtainplurimos ante illius scriptum erat: chriaus nactetur ex Hrgine, adventum per Gain gratiam , qua legent O ega credo in aum. M. I tamen salυ iiaturae observabant, ta , si eam transgressi ri fuerunt, quibus revetaris non fiat facta. erant, de Deo omnium Crratore, & Pr non fuerunt falυati ab sese me Mediaισrissutiore ostense dolabant , salutem adeptos quia, etsi non Aabuerunt fidem explieiram . Hie, dubium nullum cst . Ita ehim Ap habuerunt tamen implietiam in div na P
stolus testatur ad Hebr. Ir. Accedentem ad υἰdentia, credentes, Deum esse liberatore- Deum oporter eredere, quia est, Cr quia remunerator est. Vides, nullam fieri Incarnationis mentionem , solamque ad aeternam
vitam cognitionem cxistentis, ae providentis Dei suiscere- Post promulsatum vero Evangelii ina, an fides explicita in Christum omnino necessaria si, disputant Thoologi; si tamen admittamus necessariam ess e , dicendum est cum Angelico Doctore , omnibus hominibus , etiam incultissimis , ac
mane barbaris auxilium gratiae dari , quo legem naturalem observent , qua observata, & nisi obicem ponant, Deum curat rum , ut eis suoque Evangelium innotestat , ut de Sibulis, Cornelio , Eunucho Candacis Reginae, & Platone philosopho constat Verba Sancti Doctoris sunt ad
ma praeceationis non pervenit, utpote si fuerint nutriti in JIυδε, excusationem habent deprecato infidelitatis hoe dicendum est . quod secundum sententiam Damini Ioann. I . illi, qui lo3uentem Dominum per se, vel per eius discipulos non audierunt , excusationem habent de pereus infidelitatis, non tamen j si cantur ab aliis peccatis, qua vel nascendo
contrax rura , vel male Uυendo addiderunt,
O pro hἰι merit, damnantur . Si qui tamen eorum fecissent, vi ad in se est, Dσminus eo fecundum suam Minericordiam ρυυidisset , mittendo ess predicatorem Fidei, sicut Porum carnelia, O Paulum Macedonibus. Sed tomen hae lao , quos aliqui faciunt, quod in se
est, eon υertenda se scilicet ad Deum , ex Deo est, mσυente eorda ipsorum ad Deum . Et x. . . quaest. λ. artic. r. ad 3. Multis Gentilium facta fuis revelaetio de cbr o, ut pateι Perea , qua Pr.edixerunt. SAylla etiam praenuo. tiavit quaedam de Chrisso, ut Augustinus dia
eir lib. I 3. eontra Faustum cap. t s. In senia
t etiam in Hisi oriis Romanorum , quod ν-- hominum secundum modos sibi placitor, o fecundum quod . aliquibus veritatem cognoscentibus Spiritus re lasset , feeundum illud Iob. 3 s. docer . nos super jumenta
X X. 'ponitur Ron. i Quibusdam ob stinatissimis peccatoribus, & quorum sporari amplius correetio non potest , se ducitur cultodia Augelica , juxta illud Isaiae s. A eram sepem ejus , ct eris in direptionem . Et Ierem. 1 I. . curavimus B bilonem , O non est curata , derelinquamur
eam. Ubi Glossa: Stetit Medici sib magna
Mediso Angeli Dei sunt, volantes animas na. stras a vitiis curare , quos lasi . repellimu/ , dum eonsiliis eorum non aequissimus et qui videntes se perdere veram , ad invicem diacunt : relinquamus eam : adjutoria , O med camenta adhibuimus , contumax es , non unu obser aere , quod dicimus , studium norum nissequitur essectus , abeamus unusquisque In te
ram suam. Relerique Josephus Lib. r. Bellis Iudaici cap. I. Romanis Jerosolymam obsidentibus , Templi ingentem portam sponte, improvisoque patuisse , auditatque e Sanctuario Tutelarium voces se invicem adhortantium i Muremus hine. Et de Iuliano Apostata narrat in ejus vita Ammianus Marcellinus , pridie certaminis , quo coelesti manu interio ius est, noetu in regio tabernaculo vigilanti, Fc incertam imminentis pugnae alaam volventi, Gentium tutelarem tristi uultu adstitisse, dixit seque e
Aliquoties tanquam repudiatus abscessi , O jam secum diutius non habisari . Sublata v
ro custodia Angelica, consequens est, ξratiam quoque stillicientem cessare, cum, uxta receptam S. Thomae doctrinam , Immo nihil operari possit lima suam salutem sine auxilia ditano, quia homini exhibetur , mediante mini eris Angelorum . Qilod etiam G x . rem
119쪽
repetit r. p. q. IID R. I: ad 3. Quo etiam facit Sancti Augustini, aliorumque Pa trum sententiae , docentium : Deum, qui omnia tacit in numero, pondere, Se mei 'sura. singulis quoque peccatoribus certam mensuram , & temporum spatia praefixi sese, quibus juvare illos, & 1ullinere velit. ea Vero completa, cestare Dei pratiam ,& misericordiam , ac peccatores sitis desideriis relinqui , quae omnium maxima ca
stigatio est , juxta illud Prophetae Amos
t. Super tritas soleribus Damasci, O susηr
uatuor non convertam eum r O super tribus
soleribus ori , O super quatuor non con αoetam IlInm r super tribus scelerdus Edom , O super quatuor non eonvertam Illum . Et Eccles . cap. 7. Considera Uera Deῖ , quod Nemo Possit eorruere, quem ille despexis Et Augustinus : Elud sentire nos convenis , unum ruem lue a Dei patientia tamdiu fusti
nor , quamdiu nondum suorum peccato; um terminum , tinemque cum levis, quo confreneta μέ eum illico percuti, nee ullam ei veniam
reser mi. Libri de Vira Christiana capit. 3. Et Libin de Nat. & Grat. capit. 67. Illa est peccati poena in Ninia , ut tui re
posse, eum ruelis - antur ergo aliqui peceatores , quibus in poenam praecedentiu in criminum, de Angelorum cultodia,&omne auxilium bene agendi , poenitendioue subtrahitur. Resp. Quamvis haec omnia concederentur , nihil proptare a contra sentcntiam nostram interri polle; nam ut supra quo' ue obtervatum est , non q: aerimus mO
o , an mecatoribus sempir , & ubique gratia poenitendi tribuatur . :ed tantum illud contendimus , n i tum etiam Per ditistina uni csse , cui opportune , &perialiqua temporum intei valla , ceritique occasioncs i, non gra: ia copi se tribuatur , qua lalvari possit , adeo , in s non lasvetur , rcla P ccatoris culpa sit , oblatas affatim gratias re
Caeterum prae: hoc . ne illa quidem admittimus, quae in objectione a teruntur: Negamus ciuili aliquem inrucatorem csti: tam maenum . qui dum 'i'. it. .ib A gelo suo Cusi ode di feratur. Haec Angelici -- toris ex prella sententia est, nam part I. quaest. II 3. aret. 6. custodia, inquit, Angelis quaedam executis divinae Proiidentiae circa homines facta'. Manifestum est autem , quod nee homo, nee res aliqua totaliter diυinae P iidemiae subtrahitur ; in quantum enim MLquid parricitat de esse , in tantum subditur uni. o. ali Pinvidentiae Entium . Sed in tantum Deus seeundum ordinem suae Providentia dieitur homἰnem derelinquere, in quantum per- initiis illum pari aliquem Oseerum, vel par-nae , vel eulpae. Similiter etiam dicendum es, quod Angelus custos nunquam totaliter dimi iii hominem , sed ad aliquid interdum eu- dimittit, prout scilicet non imped7t, quADMEaitie alieni tribulationi , vel etiam quis cadai in peccarum secundam orcnem divinorum judkiorum . Eι secundum hu Babaon , Ommui Israel ab Angelis dereli fae dicuntur, quia Angel; earum custodes non impediverunt, quIn tribulationibus subderentur . Et artic. Homo in statu visae eonsiturus es quasi iis
quadam via , qua deber tendere ad patriam tIn qua quidem via multa pericula tamin; --mInent , rim ab interiori , tum ab exteriorI, juxta illud Psalmi r In via hae , qua ambu-ι abam, consiluerunt laqueum in hir O ideo statis hominibus per viam nou tutam amba laninus dantur custodes , ita O euilibet homini, quamdiu viator es , cusos Angelus destitatur. Quando autem iam ad terminum viae Pervenerit ; iam non habebis Angelum cinodem . , sed habebis in Regno Angelum con-
regnantem, in inferno d monem frenientem .
O etiam M t chri s non Privantur inretia Piaua Aia naturalia raetianis ; ira etiam non pri. vantur exteriori auxilio toti naturae btimanae
rum s Per quam e . si non iuvent Rr , quam tum ad hoc , ruud vitam aeternam bonis vo-νnus mereantiar ς Detantur tamen quantum
ipsi Anii rillo c quc in vero Antic hii Ro
120쪽
pejorcm reperies t nunqu hi Anselicam cullodia in deesse, idque jure merito ; Si
enim, ut idem Angelicus observat art. 6. Dae. manes non semper impugnant juxta illud γρα- stili i Adυersarius vester diabolus tanqtiam leo
rugiens eiseuis, quaerens , quem doveret o ergo
multo magis boni Angeli semper nos custodirint.
Accedit, Angelos ad custodiam hominibus dari, non quia justis , non quia fidelibus f alioquin nulli peccatorum, nullique infidelium darentur ) sed quia ad imaginem Dei factis, quia Viatoribus, & coelesti patrocinio , ac tutela indisentibus, ob imbecillitatem naturae, insidiasque Doemonum, di mille alia pericula, quae viventibus o currunt . Hae vero rationes in quolibet etiam obstinato peccatore locum habent ,& ideo custodia Angelica ad communem Providentiam, & communia beneficia per tinet i quae nulli hominum negantur, juxta .illud Matthaei Qui Solem suum oriri facis super bonos, O matis, O pluit superjusus , o, Miustis . Quam rationem eleganter quo que insinuat Angeliciis Doctor I. parte
quaest. II 3. artic. I. ad s. ubi : Secundum rationem Glinae ProvHentiae Me in rebus omnibus invenisur, quod mobilia , ct variis ita per immobilia , O in υariabilia moventur, O regulanxur , sicut orpora ἴnferiora per superiora, edit omnia corporalia per fis stantiasspirituales, quaesunt λυariabilia δε- eundum sub Iamiam. Sed, o nos ipsi regulamur circa conclusiones, in quibus m murdi υersimode opinari per principia, qua invariabilito tenemus. Manifestim es autem , quod in rebus agendis cognitis , O Qectus -- minibus multiplicιier variari, O deficere ρομsunt a bono , O i o nec Farinna fuit, quod
hom ndus Arieti ad cusodiam deputarentur Per quos regularentur , O moverentur ad bd
MΜm . . . . . . Beneficia enim , quae dantuν
homini divinisus , ex eo, quod es christianus, incipiunt a tempore Baptismi , sicut perceptis Euchariseia , O alia hujusmodi . Sed ea , qua providentur homini , in quamlim habet
naιuram ra/ionalem , tune ei exhibentur , quando nascendo talem naturam accipit, O tm
ia beneficium es custodia Angolorum . Ad illa vero, quae de Angelis, qui Babilonem , Jerosolymam , di Julianum Imperatorem strucrunt, jam respondit iacm Angeli-
cus, ut modo audivimus . Ubi observa dum quoque est, illam ipsam comminati nem deserendi novum Angeli tutelaris beneficium esse, quo peccatores, tanto malo prae nuntiato, ad poenitendum validissime incitantur , nam, ut bene scripsit Augustinus:
Pon vult ferire, quἰ dicis cais . Et Chrys stomus Hom. I. de Poenit. cujus rei causa , quae facturus est mala, WHAA t ut non fa Hai. Nec vero admittendum est, quod Go-netus docuit, videlicet: Angelos quamvis
in Insidelibus non excitent supernaturales ill strationes juvantes ad opera conducentia ad se lutem , juvare tamen ad bona athua opera moralia , O pauciora eommittenda peccata aut mitia, s in Inferno puniantur a Si enim v
lii Gonetus, stipe peccatores Angelicis illustrationibus obicem ponere, ut essectum Principalem, aeternam videlicet gloriam , non consequantur, id verissimum est , docetque Sanctus Thomas paulo ante laudatus articul. . ad 3. Si vero censeat , cessare
selos ab illustrationibus saluti nostrae n cessariis, falsissimum esti sic enim ossicio suo principali deessent, cum ideo dati sint,
ut hominem a peccato custodiant, Promo-Veantque ad gloriam aeternam, 3uxta illud ad Hebraeos I. Omnes sunt adminiseratoria
Spiritus propter eos , qui haereditatem captans
salutis. Sicut ergo deesset officio Tutor , qui clientis sui agros, & facultates quidem curaret, sed graviter, rotanti necessaria ad vitam tuendam, fugiendamque mortem non provident: cum Tutor praeeipue detur non rebus, sed personae a ita deesset A
Plus tutelaris praecipui officii sui panibus ;
omitteret ca inspirare , quae ad vitan tam animae mortem, hoc est , peccatum , obtinendamque vitam aeternam necessaria sunt: quod si inspirat , nec clientes O diunt, illorum culpa, non Angeli desectus est . Quanquam nemo tam perversus , qui
non in aliquibus saltem Angelo inspiranti obtemperet, qualia sunt , quae minus ML soni, & cupiditati repugnant; ut si homicidio impudicus abstineat, Sacrumque a diat, de ideo ex perimur.etiam pro, Gissimos peccatores facilius Ecclasiae praecepta, quam Dei observare, nam qui odio, & adulterio
abstinere non vult, abstinet tamen comedendis labbatho carnibus, non quod hoc melius ἰ