장음표시 사용
41쪽
in honorem , quaedam in contumeliam , mox
adjungit : Si quis ergo se emundaυerit ab Utis, erit vas in honorem saneI catum . Si. cut ergo in arbitrio tuo est, oblatam a Deo gratiam recipere quae, ut postea probabitur, nemini deest) sicque a peccatis mundari ita quoque in arbitrio tuo est,uel gloriae , aut contumeliae, hoc elt electum, aut reprobum esse, Deo, quantum in se est, omnes ad gloriam , nullum ad contumeliam parante .
Hoc est, quod scribit Ambrosius in caput primum Lucae: Novit Dominus mutore sententiam , si tu noveris mutare delia
Cum Pelagiani objicerent Augustino ,
docere illum, non esse Dei voluntatem, ut omnes salventur, Sanetus Doctor ex instituto &prosessis hanc calumniam resutans , iis c scribit art. x. ad articulos sibi oppositos: tim veritas dicat: si vos, cum fis mali, -- Iri, bona data dare siliis vestris ι quomodo M.
vi potes, ut Deus nolit aliquos salvari, qui etiam salvari volunt, nF aliquae eausae extasiant, de quibus, quamvis sint nobis Incognoscibiles , ira tamen iudicar , de quo diei nonores , aliter eum quidquam facere debuisse , quam feceris. Remora ergo hae discretione , quam diυina scientia intra secretum IusitIastia continet, Lyncerissime credendum est, atque profitendum , Deum velle omnes faμοι heri . Siquidem Apostolus, cujus tria semen. ria est, Iolicite praecipit, ur Deo pro omnibus hominibus supplicitur. Ex quibus, quὸd multi pereant , pereuntium G merdum e quod multisaltenrur , falxantis es donum . Quod enim reus damnetur, inculpatalis es Dei Iu fila, ut aurem reus justimetur, . ineffabilis Dei gratia est. Hic tria docet Augustinus . Primor Sicut pater terrenus bona data dat
iis, multo magis id Patiem coelestem &secisse, & facturum esse. At nullus est M.ter terrenus, qui propria voluntate, nulla. que Praecedente culya velit aliquos ex filiis haereditate, domoque paterna excludere , quanto minus id volet Pater coelestis 3 Ani te minus est pater, aut mimas amat aut quis unquam de terreno Patre audivit, eum,
ut potentiam. & libertatem suam ostende. ici, maiorum filiorum partem, aut exilio mulctaste, aut gladio percussissi: t quanto minus id de coelelii Patre dicendum 3 Lllo enim posset perdere ut Dominus, nollet tamen ut Pater; nec ita ejus potestas exto lenta est, ut amori praeiudicet . Alioquin ubi erunt magnifica illa; Et miserationes elisa
super omnia opera ejus . Superexaltans mise
ricordiam iudieis uomodo enim major misericordia, sit plures deserit, quam lanat , plures negligit, quam eligit 3 Mutanda erit sententia, corrigendum vaticinium, magisque dicendum : Es indignaιia eius super
omnia οἱ era ejus . Superexaltans judiciu-
misericordiae. Quod si potentiae suae dare ex-eerimenta velit, quanto illustrisis, dc mania festius in alias creaturas, quam in homines , hoc est, in mancipia potius, quam in filios et i Quamquam jam supra ostendimus , potentiam artificis non destruendis, sed comdendis operibus monstrari. Secundo docet Augustinus: SIncerisfime credendum, acri silendum esse, velle Deum omnes salvos fieri , ex quibus, quod multi pereant , pereuntium
es meritum . Hic apertissime ostendit Augustinus, ex iis, quos Deus vult salvos elle , multos perire , sicque illam Pauli sente tiam de voluntate omnes salvandi, non solos Praedestinatos , verum etiam re pro Scomplecti, nullumque a Deo excipi, si eniti aliqui exciperentur, ii reprobi essent. Cur ergo alibi Augustinus docet, de solis P destinatis dictam esset quia id ex instituto non a bat Augustinus, ut hic agit, quando calumnias sibi ab adversariis impositas
unice, di ex pro o resellit. Deinde, quia, ut infra dicemus, & ipse Augustinus proscitus est, non unam semper, eandemque sciatentiam tenuit , sed magis, magisque disputando prosecit, crescente semper, ut in bole contingit, cum motu luce. Ac ta dem quia Augustinus plerumuue loquitur de illa gratia, quae non tantum est efficax, v rum etiam etaetrix, hoc est, cui opus respondet, & de hac verum est, ad solos praedestinatos spectare. Terin excipit ab hac omnes salvandi voluntate Augustinus aliquos, qui licet v sint , occuliis sinis tamen , & in arcanum repositis causis non falvantur; ita prorsus ,
ut illis sit tota ratio pereundi non Dei, sed
eorum impersecta voluntas, quod mult/ p reanr , inquit , pereuntium est meratum , quia multi saletentur, fallantis est don--.
42쪽
Ubi vides , duas a S. Doctore voluntates riae omnibus onus est, omnibus passus, omn. Poni: unam, qua homo perit, & hanc diacit, peccatoris esse: alteram, qua homo salvatur, & hanc Dei esse . Voluntas ergo Dei sblimi pertinet ad salvandum, non voro ad reprobandum, & deserendum, alioquin dicendum esset. Quἰd multi pereant ,
nec alvemur, Dei es nurus, eos salvare re--famis. Nam posita hac voluntate non salvandi, quamvis reliqua omnia impedimen. tacessent, fieri non potest, ut homo salu tur, cum omnium impedimentorum maximum sit, Deum nolle ε sicut impossibile
est , nolente pictore, imaginem pingi , quamvis alioquin nullum aliud in tabula. in coloribus, in penicillis impedimentum sit .
Cur ergo non omnes salvantur, etiam qui volunt 3 respondet Augustinus , duas esse causas: unam patentissimam, & universa-lern, alteram occultissimam, & specialem. Patentissima est, quia peccatorin non Vere, di efficaciter volunt; hoc est, non r Cainedia, quae illis ad salutem praescri pia fiant; scut ncc aegrotus dicendus est, velle.ian
ri, si sanitatem quidem opici, sed remedia
recuset: non est haec voluntas, sed umbra voluntatis; non salvantur ergo, quia H lunt. &ita quod multI pereant, pereuntium est meritum. Altera vero . & occulti is
causa est , solique Dco nota Quis enim
compertum habet , cur Petrum, & Magdalenam ita vocaverit, ut vellcnt, non vero ita Saulum , & Judam Parus peccator, Iudas peccator Petrus vocatus, Judas ocatus, Petrum aspexit: Iudam osculatus est; plus sint ostulari, quam inlucri. Et tamen Petrus convertitur, Judas dei perat . Unde amabo in tanta paritate cadendi, tanta disparitas resergendi Quia Petrus v
ruit, &quia Iudas noluit Z ita quidem: sed
cur non factum, ut uterque velici surgere, sint permissum est, ut uterque vella cad res Hoc arcanum, & aenigma est quam occultum , tam justum . Constat , pctui sic Deum, constat, voluisse; constat porc ti, re volenti Deo Judam repugnaste , csetera latent, nec explorare licet. 2 si scrutari, si non vis errare, inquit, idem Augustinus , qui hanc dotirinam suam videtur a Magistro Ambrosio hau siue in Psalm. ii . ita loquente: Usicas illi λινγυλ
bus venit , O omnaus resurrexis. Si quis au-
ιem non eredis in chrissum i generali bene si ei olas se fraudat, nisi suis clausis fenestris radios
Denique per tua est Augustini si mentia, divinae Bonitati , de Justitiae nimium
quantum repugnare, si homines immortali anima praeditos, & ad imaginem suam conditos citra omne peccatum, non tantum internis suppliciis addicat, vcrum ctiam si coe .lesti Regno excludat, ac volui durissimo exilio procul patria pellat. Quo argu inento praesertim Pelagianos urget: Hi enim dcccbant, parvulos originali peccato non tencri, sed tamen, si absque Bai tismo dccedans , coelestis Regni expcrtes esse. Quibus Ai gustinus respondet, id salva Dei Justitia ii.
ri non posse: nec enim posse innocentcb a Jastissimo Deo puniri, maximam v Io creat. - rationalis poenam esse . si exilio mutetc-tur, nec vero exilium aut majus esse, quam quod perpetuum, aut pejus, quam quo coelum amittiturganto enim in ilicius exilium, quanto scelicior patria, sicut tanto gravius malum, quanto maJus est bonum,quo privaI. Atqui haec omnia abs bria longe magis locum habent, si dicas, Deum ante omne Pix visunt hominis peccatum alios ad aeternam vitam elegisse, plures velo non elegi sic. Nouc legit ergo, cum adhuc innocentes csGnt , hoc est, cum nondum peccastini, ncc pccc turi praeviderentur; pri avit ergo illos p tria, ad quam creati erant; at .aec privatio
patriae est illud acerbissimum exilium, quo negat Augusinus, posse innocentem puniit. Quod absurdum longe in adultis immanius
est. adultos enim aut aeterna in codilo loelicitas aut in inserno aetermini licitas manc I, c modium datuTunde quoad rem,cfcctoi
que i plum unum idcmque tuerit, non cic pisse, quod damnasse, cum istud ex illo necessario 1.quatur. Sicut cnim quia inter manum dexteram, & sinistram alia, re tertia maia non datur; si quis dexteram vinciat, ne uti illa possis, Idquitur ncccssario, sinistrate ulu rum. Ita si Deus ante omnem praevisam curupam noluit aliquos,imo longe plures ad dexteram, hoc est, ad coelum pertinere; sequitur, necessario peritium ad sinistram, i cccst id internum, alcrnumque silpplicium :
43쪽
id vero nimium a esuina Bonitate alienum esse, mille locis protestatur Augustinus. Auid illius verba Serm. i . de Verbis Apost
Γ : Leee exsit, nescio quis, O dicit: parvulus
non habens ullum omniao peccatum , nec quod sua visa contraxis , nee q-d de visa primi Parentis troit, habebis , O Regnum cael rum , ct vham aeteream. Respondere Pelagiani , miselae homInem resipenteia vobis . Vos en7m Leisia: vitam quidem habebis Oio non bullaatus aeternam, sed non habebit Regnum caelorum. Ille contra r λο O vitam, O R Anum coelorum. Quare enim patrimonium Regni caelorum abrIpis innocenti s a quo Regntimculorum non aequiritur, profeci. magno bona fraudatur. Vuae es i ta justitias Die qua
re t quid inendis parmulus non burriatus, nulis Iam habens culpam , neesuam, nec de parente tractam l Pid offendis, die mihi, ut non in-rres in Regnum coelorum, ut sit exul a sciet te Angelorum t Videris enim tibi miser cors , quia non a ers ei vitam , damnas tamen , quem separas . Regno calorum . Damnas, ri nctim pereulIs, sed in exilium missis bim qui exulantur, vivunt, in dolor res corporis
bris affliguntur, hae illis sola pretia est, non
esse in patria. Si amatur Pa ria, magna petna I si 'antem non amatur Patria, P Orisco dispana. Aa enim parvum malum est , in λ- minis corde, si socie:atem non quaeris Sanctorum , si non desiderat Regnum eaelorum s Sed
si, quia vis, parva Dyana, O sto parva magna es , si nulla est culpa . Me defende justiatiam Dei . Quare vel parva pana insigitur innocenti, tu quo nullum taxenitur omnino
pricaιum s Respomis si pete ., Haec Augustinus Pclagianis. Haec cgo aliter sentientibus: Vos dicitis, Deum tam multos eorum, quos ad imaginem suam finxit, di ad loelia
citatrem aeternam creavit, non quidem aeterinis staminis addixisse, sed tamen spontusua, nulla ue piae vita culpa coelo eliani iacile , vobiique misericordes. clementesque videmini, quia non insertis quidem eis poenam, damnatis tamen , cum coelo excluditis . Dicire milia, quae est ista Iustitiat qsid .fncerunt , si nullam babem culpam i DUE M
Eadem S. Augustini mens ex fidelissimo ejusdem Discipulo S. Prospero Aquitano magis adhuc , magisque patebit'. Is enim
lib. i. de Vocat. -nt. cap. 3 s. Frustra, inquit, dicitur, luia ratis operandinon habet in electis μῶm ad hoc operenitir, tit electi sint. Vides in arbitrio operantium esse, ut eligar tur , Deo quidem gratiam ad opus offerente , sed homine oblatam acceptante; eo fire modo, quo in arbitrio aegrotantis est, ut scinetur, & vivat; non quod pharmacum ipse praeparet, sed quod maxima arte, ac laboro a IIcdico paratum accipiat ; unde totum pretium, dc gloria reparatae simitatis ad Medicum; Hi tus vero, & utilitas ad aegro tum pertinet; tam enim multum est, quod Medicus facit potioncm temperando , aCPorrigendo; tam vero parum cit, quod πιgrotus facit accipiendo , ut incrito Omnia Medico, nihil aegroto dc Mur; 1cd nisi ae-rrotus acciperet, nihil quoque medicina juvaret .' Idem de Heccatore dicas, gratiam recipiente, aut recusante, sicque aut ad vitam, aut ad mortem, aut ad cicctos, aut reprobos pertinente, utcumque voluerit ,
modo id semper observes, ctiam iptum velle, ipsumque accipere, & hominis esse,
de Dei; sid L ei magis, quam hominis; i
cui lanari, & laborantis est, & medentis; sed medentis magis, quam laborantis. Imo secus ac in aegroto illud totum, quod diximus, hominis esse, illud, inquam, velle, & accipere, totum quoque a Deo, dc gratia est, qua si non esset, homo nec ull-let, nec acciperit, ita repugnaret Unde
optime Apostolus dixit: aisn eπ curron ἰῶ , neque volenti iiset miserentis Dei. Vult homo,& currit: sed hoc ipsi ina velle cunaere. dc hominis ei ta Dei; hominis quidem, quia homo est, qui currit, non Dcus; homo est, qui consentit non Deus; sed hoc ipsiim & currere,& consentire agis est Dei, quia non cu Ieret.nec consentiret homo risi Deo per gratiam miserente. Sic cum milicus manu C 'tharam pullat totus ille lon iac pullus, N a
manu, & a eythara est naa is tamen totus ab anima, quia nisi anima enct ncc manus, ncc cytbara moverentur-; hoc vero estinus ita gratia homini operanti , quia
44쪽
est anima manui pulsanti, hoc discrimine , quod voluntas potest pulsante Deo non velle , manus vero non potest imperante anima non moveri . Idem Sanctus Prosper responso tertio ad Gallos ita scribit: Iιο
non sunt praedesinati , quia tales futuri ex voluntaria praezaricatione praescisi sunt. Et respons ix. ad objectiones Vincentianas explicans haec verba: Exierunt ex nobis sed non fuerunt ex nobis: F enim Dipent ex n bis, mansis n: u: Hue nobiscum , inquit, --
luntate exirerint, voluntate ceciderunt O
qnia praescisi sunt e uri, non funt praedestῖ ri essent autem praedestinati, si essent r.vese furi, O in saneῖitate , ae vexitate mansiarii.
Tota emo causa , quod predestinati non sint ex Prosperi lcntentia, non Dei , sed hominis voluntas fuit; Deo , quantii mellex se, omnibus ad saturem prompto, sed
Peccatore salutem recusente, & mortem ante vitani eligente. Plane si quis copita c-
lum fidelissimulam, et ite coarum i 'atque acerrimum de sensereni ut ex ejus Epistola de Praedestinatione ad Aufiistiniim cc nstat 9is negare nota poterit , Presperi sententum Augustini sententiam esse. ' Plura S. Prospori testimonia omittimus, quae jam supra re
citata sint ; si d', iosi concinit Sanctus
selinire Augustini fidelissimus Sectator Onar. α' . iuxta correotissmanr Editionem c jabrie lis Gerberon Congregationis Sancti Maiiari, ita Chri itum alloquitur : bE fuasi v I HAnb ρνο νω, nisi has inem 'scopi iri AE p
sententia Sancti Anselmi tota inaeqna-lit,s, quae inter reprobos, electosque versatur, non ex Dei voluntate, sed ex culpa
hominis procedit. Idem tenet Commentator Matth. apud Sanctu m Anselmum in cruput 6. ad illa verba : Lar voluntas tua , naec habet: Duae sunt voluntates in Deo r una Misericordiae , quae non est cogens, neque alia quid libero arbIirio aulsera, qua omnes homLnes vult salmi fieri, quod tamen in librea e rum potestare positum es . Es , O alia , quas de esse Iibus rerum , de qua dicIturr omnIa quaecumque voluis , fecit . Huia nemo potes revere , de qua dkitur et voluntati ejus quis resister Isaee proiIdentiae concordat semper palia ver; non semper'. Si enim velis per Mise---dIam de aliquo pravo , quod sit ju i , O eo usurat ei gratiam suam , O tamen i
Ie p.r liberum arbitrium contradicat , nec gratiae Dei eo entiat , hae voluntas Dei non concordat ProυidentIae . Itaque homines rem stant coluntari Miserieordiae , O n m re punt coluntati Iustitiae . In terea multi contradicunt voluntati Dei, tu scilicet, quae estoe Misericordia riciam enim vellet pravos
etiam sAiare , si vellent; tamen lasi contro
Non minus eleganter nostram hanc sententiam Angelicus Doctor duobus praeciis elocis cxpressit. Sic enim libr. 3. contra
Gentes cap. a v. loquitur: consideran. mesi, quos licea ali uis per motum liberi arborii
Ei Acm gratiam nec ρ --eri , nec advoca q
iam rec*ἰat. mei ur enim de quibusdam Iob. Ei. Recedo a nobiν , scientiam viarnm ma-rnis nolumus. .Eιγολχ . I si rebellei fuerunt Iumisi'. Et eum Me sis in potestate liberie Irrit, impedire receptiovem gratia , uoum merito ei imputas ur , qui impedimenιum
mnis . Deus enim, quantum ex se esti, Par tus es omnibus gratiam dare ἰ vuti enim om-
qui in se is sic impedimentum gratiae posuerunt s eui Soti mundum illum nante in eulpana im- putaretur ei qui oculos clauderet, licet Udera
non Posset, nisi lamine Solis praeventus . Et in illa verba Ioannis: dema venit ad me ιSPur graυe per naturam non solesi sursum ferri , nisi trahatur ab alio ; ita ear humauum eo s. ad inferiora imidus non potes sursum elevari , nisi ιν actam per gratiam . Si veνὸ
n n elevatur , nou est defectus ex parte tra
hcn;is , qui quantum ex se est, non desici ac
45쪽
os propter impedimentum ejus,qui non trahisiar.
Vides hic iterum ex sententia Angelici D ctoris velle Deum, quantum ex se est, omnes salvos fieri, velle omnes illuminare , velle omnes traliare, sed eorsus non sali ari, non illuminari, non trahi, qui impedimentum unt, & qui nolunt; sicq; nullum ex partei volentis , sed tantum ex parte hominis resistentis impcdimentum esse ; & idco voluntatem Dei salvandi omnes, non ad solos praedestinatos iiii enim impedimentum non ponunt sed etiam ad reprobos extendi. Hanc vero Dei voluntatem omnes salvandi, quantum ex parte Dei est, essicacem esse, dubita.
ri non potest ; si enim inciscax si impedimentum non solium ex parte hominis, sed praesertim ex parte Dei esset; illa enim inefficax voluntas salvandi v. g. Iudam impediretur a contraria , & essicaci voluntate non
salvandi; quod cnim majus impedimentum
operis, quam incax VOluntra non operandi i aut quid magis morari aliquem potest, ut
non ambulat Romam, quam emcax voluntas non ambulandi i Si ergo, ut docet S. .eior, nullum ex parte Dei impedimentum
est, quo salventur omnc S, siquitur, ejus v Iuntatem omnes salvandi, quantum ex se est,
essicacissimam esse. Quod si aliquando ines-ficax vocatur, ideo est, quia effectum non consequitur, humano nolente arbitrio. Ex quibus omnibus perspectum est, nostram sen. tentiam Augustini sententiam esse fixe Augustinum ipsum, sive illius Magistrum, ac praecipuos Discipulos consideres. Idem S.
Doctor I. ad Timot. E. I t. i. chrissus I SUS es Mediat vir Dei, O hominum, non quo νωndam , sed inter Deum, o omnes homines, O Me non Hst, nisi voltis Omn. s. are . Et in Epist. ad Heb. c. ra. lei'. . De imul omnes homines filisssiari,qideo aria nulli deest , sed omnibus, quantum in se es , se communicar.
XII. Ex hactent dictis facile illud Calvi ni Sophisina dissolves: Sisum prae sinatus ;quidquid egero , certi sime fa ab.r r si non sum 'aedestinatus, quidquid boni egero, ce τἰFme damnabor. M-id ergo superest , nisi usa gam, quod lubet, or qua dia licet, valuditatibus fruar , c m d semel, fixa ime Prodota uianis sentoria nihil mihi ad vitam
aeternam aus nocere Pt ἀ- , aut prodesse vir-
ures p. μι Respond. enim primo, hanc argumentationem totius generis humani consensu in
forumque Calv inis laru in exemplo,& usu salsitatis convinci: Nihil enim in hoc mundo geritur. quod non immutabili Dei Praestientiae, ac voluntati subjaceat, juxta illud Ap
stoli ad Ephes I. II. Qui operatur omnias eundis in consilium voluntaris suae. Nemo igitur diutius vivit, quam Dcus velit, nemo metit, nemo dives evadit, nemo hostem in bello vincit, nemo ad portum appellit, nisi quantum, & quando Deus ab aeterno disposuit. Quis vero ita unquam dispuit, ut diceret: vel Deus ab aeterno disposuit, ut hunc
morbum evadcr , vel ut morbo extinguerer 3 Si primum : ergo certissimo sanabor , quamvili medicinis ivon utar Si secundum, ergo certissimo extinguar, quibuscum G tandem remediis utar; nullis ergo utar, ac scirio dum licci, indulgebo. cum Dei volunta, mutari , aut falli non possit. Aut quis unquam non navim ad transsectandum conduxit, non semen ad messem faciendam sparsit. non Omnem operam ad comparandas divitias , vel obtinendam victoriam adhibuit , quod crederet, omnia Dio agitari, ac divina voluntate , nutuque immutabili evenire. Plane deliria sunt ista , non argumenta - Si ergo pro terrena vita uerno non laborat, quamvis sciat, omnia divino nutu contingereFur non aeque laboret pro vita coelesti; quamvis non ignoret, nullum ad eam pervenire, nisi divina voluntate praedestinatum Non te movet
Praedestinatio , ut pro terrestri Regno bene
pugnes; cur te morabitur, ut pro coelesti Re-o non bene vivas i Imo hoc multo magis etri enim potest . ut qui benet pugnat, nDn ideo vincat, at fieri non potcst, nec unquam
factum, aut futurum est, ut qui bene vivit , coelesti Regno non potiatur. Quot Jacobus Patriarcha laboribus, quot David praemiis, di artificiis it , ut ad Regnum perveniret , quod tamen sibi a Deo destinatum esse jam olim, ccitoque didi rant Z Nihil ergo Praedestinatio operibus . nihil opera Prae si in tioni obstant sic emo agendum, & cona dum est, ac si nulla Dei Praedestinatio ; sic vero omnia Deo tribuenda , &spes omnis in eum collocanda est , ac si nulla homini indusi i ia, & prudentia inci . Deinde non ideo neganda nominis in agendo liberias est ,
46쪽
aut operandi necessitas tollenda, cuia libe tatis, operumque cum divina Prodestinatio. ne con sensum, ac foedus ignoras. Num ideo moveri Solem, terram in aexe, punctoq; suspendi, magnetem in Polum figi, & mille alia negabis, quia eorum rationes, & caulas, quibus fiunt non intellisis Constat, Deum au. stum esse, constat, Evangelicam legem obaervandam , constat, oranaum esse . constat, esist liberum arbitrium, sed non satis constat , quomodo ista cum Praedestinatione, Deique voluntate conveniant; num ideo negabis , quod constat, quia non assequeris, nec intelligis, quod non constat Nemo Christianorum negat, esse in Christo naturam divinam, humanamque, quamvis ignoret modum. quosbi tam distineta tonnectantur. Nemo Dei. param dubitat. Matrem simul, ac Virginem eses quamvis pugnantia videantur in una , eademque planta fri ictum nasci, nec florem corrumpi. Idem de Praedestinatione dicas . Pugnare tibi cum libertate humana illius cedilitudo v idetur, nec modum capis; at sufficit Christiano, ita Deum revelasse; nec ideo falsa, quia tibi occulta. Denique fi ex te quae-xam, cur tanto labore, impendiis, ac periculo pugnes , & non potius victoriam otiosus expectra, cum certum sit, neminem victurum , nisi quem Deus voluerit; voluntatem vero Dei immutabilem esse' re1ponti bis utique ; quia constat nemini Deum victoriam velle, nisi conanti ;& ideo unum, idemque esse, nolle certamen, quod nolle vietoriam; nolle seminare , quia nolle mctere ; nolle cursum , quod nolle metam. Idem ergo de PraedLstinatione dicendum y cur oras , cur operaris, cur bellum cum vitiis gcris, & non potius soluto cingulo , dc sertaque militia quieti, ac delitiis vacas, cum Praedestinatio certa sit, nec mutari possit 3 quia constat , Deum neminem nisi bene operantem , ac Christiane viventem ad Coelum eligere, unde unum. idemque sit, nolle operari, quod nolle ex electis esse, nolle vi mitem, quod nolle Coelum. Sane , si hujus Dilemmatis aliqua vis esset, nemo eam melius ipso Daemone intelligeret, & tamen iste , ac s nulla Praedestinatio esset , sed omnia ex creaturarum industria penderent, tentando, insidiando, persuadcndo,ob, ela, & occasiones offercndo, noctu diuque mille noccndi aries m
Iiendo, nihil non agit, ut hominem seducat, trahatque in suas partes. Agnoscit ergo liberas hominum actiones non ex fato , sed ex hominum arbitrio pendere , talesque fieri , quales homo esse voluerit, nihilque Praed
istinationem impedimenti afferre, quo minus homines, aut boni, aut mali, aut foetices sint, aut inicelices, reprobi, aut elini, utcumque maluerint. Quis ergo tantum insaniat . ut credat . se aliquid argumentando invenisse, quod nec Daemon invenit aut meissius Logicam callere, quam calleat Daemon 3 Quacumque ergo ex parte Dilemma illud Calvini expendas, vanissimum est, & omnium hominum, Daemonumque judicio plane fusssimum ; cessarent enim insidiae tent tionesque omnes, sic Daemone philosopha te: Aut Judas est praedestinatus, aut non est praedestinatust si praedestinatus, frustra trulum tento: si non praedestinatus, etiam me
non tentante , ac nihil agente , tandem damnabitur .
Tres ergo sunt in hoc aliisque similibus de Praedestinatione paralogisnis hallucinandi causae. Prima: quod ex iis, quae occulta sunt, ad ea neganda movearis , Paemanifesta sunt : quod plane absilrdissimum est philosophandi genus ; oppotiri enim ex
certis ad incerta , ex claris ad obscura , &non ex incertis ad certa, ex obscuris ad clara pervenire. Quid enim aliud esset , certa ex incertis, S clara ex obscuris, velle discere, quam velle caecum de coloribus interr gare, aut noctuam de Sole t Aut quis non agricolam rideret,qui arcum coelestem,quem oculis toties usurpat, esse negaret, quia non intelligit. a quo , qua manu, qua arte, qua ratione, & quibus coloribus in aere, & m mento pingatur 3 Et ideo monuit optime Augustinus Lib. de Bono Perseveri cap. I
n ideo negandum , quod apertum est , quia eomprehendi non potest, quod oeculium est. Seeunda, erroris causa est, quod homines sibi persuadeant, non esse amplius in eorum potestate, ut inter electos numerentur. Quae
persuasio plane salsissima est : Sicut enim cum gratia Dei quae nemini volenti deest
in eorum potestate, est , ut bene vivant ,& in bono perseverent ; ita in eorum pol state est , ut ad Electos pertineant , cum
impossibile sit , bene viventem , & in
47쪽
no Perleverantem cxelcctis non esse, &iaco monebat Apollolus: Satagite, mi per
bona opera certam vocationem vestram faciatis.
a I Tertia causa est , quod hibi perperam imaginentur, Deum velle aliquos salvari , qui ad praedestinatos pertineant ; alios V ro, multoque plures non salvari, quos reprobos appellamus, &idoo cum Praedestinatio, & Reprobatio ex isola Dei voluntate pendeat , credunt, nihil amplius h mini superesse, quo 1 talem , & in luper bilem hanc voluntatem mutare in aliam, magisque propitiam possint. Sed hoc iterum averitate alienis limum est: Deus enim, ut supra prolixe ostensum, quantum ex se est , neminc in perire, sed omnes enixe, ac efficaciter salvari vult, &ideo, qui pereunt , arbitrio tuo pereunt, qui non lalvantur, ambitrio suo non salvantur ; at quod arbitrio suo seciunt, utique non faccre possunt . Clim ergo dicunt; Si praedestinatus sum, quidquid egero, paenisebo tandem , ODIutem adιν eari fallum dicunt. Si bene non cyris , non Deum perseveranter oraveris non Christiane vixeris, tandem nec poenitebis, nec praedestinatus eris. Sicut ex adverso, si be-nu vixeris, si constanter oraveris, tandem perleverabis, erisque de praedestinatis. Ver.
do: Perditis tua ex te IsraeI , ex me xantum
auxilium tuum b 9 Et eleganter quoque Sanctus Augultinus de natura , & gratia
caput 67. Quiescant ingrati , O adsersus Deum murmtirare desistant. Recte enim Is
rasse quererentur , si erroris, O libidinii h
minum nemo victor ex eret. Cum vero tibiaque siς Praesens, qui multis modis aversum vocat, docet credentem , consolatur ferantem , diligentem adhortatur , conantem ad uvat , exaudit deprecantem I non rni deputatur ad
culpam, quod Invῖtus ignoras, sed quod negli. Si qu rere, quod ignoras. 2 eque illud, quod vulnerata membra non colligis , sed quod v lentem sanare contemnis . Ubiitcrum vides,
totam causam perditionis , non ipsi Deo , quasi mcderi, ac sanare nolit, sed soli homi ni adscribi, quod sanam, d mutari voluntem nolit admittere.
XIII. Ex hactenus disputatis colliges ,
lianc esse Praedellinationis seriem . Pr momus videlicet, qui omnes homines amat ,
voluit etiam omnes salvare , nullumque perire. Secundo. Atque ut hanc omnes salvandi voluntatem suavilis exequeretur , statuit omnium hominum sortem ex merito , demeritoque primi hominis pendere , ut videlicet illo non peccante , tota post ritas , & in terris , & postea in Coelis foe-licillimam vitam agitaret. Ne vero peccaret Adam, S innocentia decideret, tot illum presidiis , tot dotibus corporis, animique vallavit, ut videretur vinci non posse . Terin . Sed Adamo inso liciter pe cante i tota quoque posteritas, quippe ex
Patre rebelli nata omni jure ad coeleste R gnum spoliata est , quod'eccatum Originale vocamus . Quarto . Uerum ne hominis delicto Dei consilium, omnesque salvandi voluntas effectu careret, decrevit Deus, Unigenitum suum mittere humana came indutun , cujus merito, & originale , ta alia omnia peccata iis remitterentur, qui mediis uti vellem ab eo praescriptis . Quint. . Ut autem vellent, singulis ob meritum Salu toris validissimae gratiae ab aeterno paratae , quibus humana voluntas ad malum prona in bonum secteretur. Sexto. Parvulos quod attinet, qui sine Baptisino decedunt, coelesti quidem Regno, quippe paternae cui
reos, nec cX piatos exclusit; non exclusit tamen naturalibus bonis, & a peccato pr aestinuavit, aeternoque supplicio , quo si adolescerent, puniendi erant: quae plane magna
portio amoris, re gratiae esi; cum sola prali ruatio a peccato pluris valeat, majorisque pretii sit , quam Regnum ipsum coeleste , quo, si ipsis optio daretur, carere vellent, iram peccato involvi . Non ergo neglectiici possunt qui tanto bono donati sunt , tantoque malo liberati. Fatendum tamen , quia nunquam parvulis ante baptis inum sublatis Deus aeternam vitam voluit , illos ad alium finem , classimque Prou tantiae
pertinere . Septimo . Quia Ergo Deus omnes amavit, salvarique voluit , omnibus inisque copiolini ina media sit messi, quibus salvari possint . Quod si oblatis ad salutem
48쪽
sutem mediis uti aliquis nolint, ac peccatis usque ad mortem insistant , recusentque oblatam saepius veniam, eos damnare justisssime statuit , sicut enim quia bonus , gr iis sal vare statuit, citraque omne meritum etiam praevisum , solo videlicet misericor
diae , Se amoris instinctu ; ita quia justus
est, non gratis, sed ob culpam saltem praevisam punire decrevit; quam enim miseri-eordis est, velle citra meritum amare, tam est justi, nolle citra meritum punire . Nihil ergo aliud Praeoninatis est , quam an-
secedens , O e ax Dei voluntas hominem ad vitam aeternam promovendi , dandique esse
ei ma ad hunc sinem media , quibus cum videat , aliquos bene usuros , istos consequen-
re etiam , ae Oxecutrio voluntate salvare
proponit , & hi solum ac proprie praedia
nati appellantur . Tota tamen antcccdentis illius voluntatis ratio est sola , & unica Dci 1 onitas & Misericordia ; non vero hominis merita etiam praevisa , cum ista non sint causa , sed e flectus enicacis illius ,& beneficae voluntatis. Imo in illa ipsa vc Iuntate conicquente, qua Deus statuit, Petro vitam aeternam conie3re, quia praevidet praescriptis a se mediis bene usurum nihil ipsus hominis meritum in Praedestinationcm infuit Deumque movet , qua parte ab homine est, sed tantum qua parte a gratia est, quae gratis, citraque debitum datur. Et ideo abs tutissime dicendum est, prae destinationem gratuitam omnino esse, &opus solius amoris , sicque Praedestinati nem non esse ex praevisis hominum meritis used potius ex praevius Dei donis & gratiis
juxta illud Psal nullae: s ico nat te in mise-νicordia, O miserationibus. Et illud Joata.
I. Ex plenitidine e tris nos omnes accepimus sΥa
piam pro gratia . RU balis vero nihiI aliudes, quam voluntas mi consequens , hom ne materna pana plectendi, quia praevidet, utque
ad mortem peccatis inhaesurum, Z gratias a Deo copiosissune datas, & cum quibus salva.ri iacillime poterat. recuseturum ; ita videlicet , ut tota ratio damnationis sit hominis culpa divinam Iustitiain provocantis, Obl tamque misericordiain respuentis . Rctas ergo ita discussis restat, ut ad ea , respondamus, quae opponi possunt . Nὶ-hil enim tam est verum, quod impugnari
non soleat, sicut ex adverso nil ut tam fausum, quod non aliquo veritatis colore tingatur; imo quia nemo salsiim credit, nisi deceptus; ideo tam salso , quam deceptori leniae est, veritatem, ac fidem proficia. quam non habent. XIV. Opponiiuν igitur Primo , Christia in Dominum non pro omnibus , sed pro Electis tantum orasse ; sic enim Ioan .i . Patrem precatur: Ego pro eis rogo , non pro
Mundo rogo ; sed pro his , quos dedipi mihi , quia tuisiιnt . Hic apparet Christum pro solis praedestinatis, quos Pater ei dedcrat ,& qui ad Patrem pertinebant, non Vero Pro Mundo , hoc est, pro Reprobis orane; non ergo Christus pro omnibus , etiam Rc Probis passus est : Cum enim multo minus sit orare, quam mori ; quis sibi persuadeat , Coluisse pro iis mori, pro quibus iacc x oluit
orare IRespondetur Primo: Christum pro omni bus orasse , ac orando gratiam omnibus , etiam reprobis me ruisse, qua converti, sabvarique facillime possent, si vellcnt, quod ex si pra dictis certum est, S: apertissimo docuit Augustinus. Nam praeter ii Ia, quae
paulo ante rccitavimus, serna. . de s. Sic-phano ita loquitur: Tuber Detis, O dicis idiligite inimicos etestros , orate Iro persequent 'bras, edi calumniantibus vos . Attendite II sim Dominum , qui hociussit, quod fecis : Npn' ne pendens in crκee ais r Parer ignosce illis quando ergo in cruce pendens orabat, via at, O praevidebaι omnes inimicos I sed multos ex illis futuros amkM ; ideo omissius veniam po-Liulabar . Ilii saeviebatis, Vis orabat , illi
iacebanι Pilato , eme se a il le clamabat Patri , ignosce: pendebat, er tamen petebat. Ehiarm. l op. de rim'. Ckna veneris Dum nus ,redditurus est singulis pro merito. An hoc vul
tis , νει reddat tir aversis, ea od redderetur eou.
versis Fratres insium et idetur vilis , ni illis ponatur Iudas, ubi positus est μινus , O I
se ibi soneretur, si se correxisset i sed de venia desperans potius sibi collum laqueo ligavisa ,
quam Regis clementiam imploraret a itaque Fratres, sicut dicere everam, non est, unde reprehendamus Deum . Et in responso ad a
ticulos sibi falso impositos , articul. I. lo
quens de Redempt ione:& Sanguine Christῖ
Poculum luippe immortalitatis, quod confectum
49쪽
es de infirmstate nostra, O virtute divina Ihabet quidem in se quod omnibus Drosit , sedgnon bibitur, non promis. Ex qui biis intelligis, ex sententia Augustini, Orationem , ac Redemptionem Christi ad omnes quidem etiam Reprobos qualis erat Iudas ) pertinuisse sea ideo non omnibus profuisse, quia
non omnes acceptaret voluerunt: omnibuS,
α paratum, & porrectum est poculum Ised non omnibus profecit, quia non omnes biberunt; profecisset, si bibissent. Adve tis etiam Christum , non tantum paucis illis , quos suturos aliquando amicos eraevide sic , et i s vis sit. dicebant. rue Pilato: erucisiae, vcniam a Patre po-ula. se . Deiade sciendum est , Christum
Dominum Ioan. t . Mundo valedicentem pro tribus Rersonarum generibus preces suas ad Patrem sudisse. Primὸ a versu nono, usique ad visesinuim pro solis Apostolis rogat, quibus tantum , ω non toti Mundo conveniunt , quae illic a Cnristo dicuntur ., vide
sea a veriti vigesimo non pro solis Apost lis, sed pro omnibus Fidelibus' quos inter multi utique reprobi erant orat iis verbis r2 In Pro eis autem rogo tantum , sed, o Dro iis, Di in me crediturI sunt per Verbum eorum: ubi
aperte ostendit, L prius pro solis Apostolis
ad Patrem precatum esse. Dcni lue vers LI. rogat, & pro toto Mundo . Ut credat Mun.
s , quia tu me misi i . Ubi vides licet Christus a speciali illa oratione, quae solos Apostolos comple tebatur , Mundum Cxcluserit; non exclusisse tamen a reliqua ora tione sita , in qua pctebantur, quae toti Mundo convenirent, videlicet, ut in Christum crederent . Licet emo Cluinus praecipue
pro Apostolis, pro sidzlibus, pro Praedestinatis oraverit; non ideo tamen riliquum Mundum orationis suae experiem voluit, ut etiam Sanctus Paulus clare i . ad Timoth. iis verbis insinuat: Qi I e saliator omnium hominum , praesertῖm Fidei um . Vidcs in hoc reprobos, &esectos pares csse , quod omnes ad Redcmptionem pertineant, sed in hoc distingui, quod Electi praecipuas partes Redemptionis obtineant, quia soli eii se sectum consequuntur. Plane cum Sanctus Joannes testetur, Christum esse A Mai pro peccatis totiuν Mundi , sequitur , orasse
quoque pro peccatis totius Mundi alioquintam mistra Esset Advocatus, qui non orat , quam frustra est Musicus, qui non cantat
Omnes ergo redempti, Omnes commendati , omnes Chilito ad salutem commisit; sed electi pracipue, non tamen soli. Oravit ergo pro Mundo, & non oravit : Oravit
prece illa communi, omnesque complectente; non oravit oratione illa speciali ad solos Apostolos, aliosque electos spectante, quomodo intelligendus etiam est Angelicus D
ctor 3. p. q. l. a. q. ad 2. Cum enim ii
hil aliud sit oratio, quam expressio desiderit; sicut Christus omnibus etiam reprobis
falutem ardentissime optavit, ita pro omnibus quoque ardentissime precatus est. Qua in re observandum venit, inum rebus quidem omnibus a se creatis, multoque magiSa se reciniptis, nullo excepto, Providere; ita tamen, iit haec ipsa providentia partim sit omnibus communis, partim vero sit aliauibus specialis, suosque gradus habeati Pullum , magnum x se fecis , ct aequaliter esset eura de σmnibus . inquit Sapiens caput G. .Flualiter . quia ex parte ipsius Dei unus , idemque amor est , quo omnes complectitur, nullique deest, ac singulis non neces.saria tantum, vertim etiam copiosa pro si gillorum statu , ac conditione distribuis . Haec tamen aequalitas nihil obstat , quin inter creata, magis homines, inter homines
magis Christianos; inter Christianos, magis praedestinatos; inter praedestinatos vero eos magis curet, ac pluribus benc ficiis ornet, ut magis in illum sperant, seque totos ejuvivinae voluntati committunt. Tibi eura es de omnibus , pr. evne defervis, qui totam spem fuam uertint in sola m ferieueriai tua. ca ISi Chiistus, quia omnium Advocatus , pro omnibus quoque intercessit, pro Apostolis tamen maξis, quam pro reliquis Fidclibus;& praedeliinatis magis, quam non praedellinatis. Sicut enim pater inter multos filios .
magis morigeros, quam dilcolos amat I ita Dcus, quippe omnium hominum Pater ona a I S. Lernata. se .6S. incant.
50쪽
nex quoque homines elligit; eos tamen diis ea quoque ratione muli dixit Evangelista luxit magis, quos morigeros, quam dilic Ios futuros et i praevidit ; quamquam , &
qui morigeri, illius gratia; re qui dii coli ,
propria culpa tales tuturi erant. Deus enim
ut ingentem Electorum numerum ostenderet. Plane is tantus est, ut aliqui velint , tertiam partem Angelorum qui ceciderunt, aequare. AVeli vero tam multi sunt , ut si
neminem bonum futurum esse praevidet, ni- singulis hominibus, decem assignes, bonitu si quem bonum facturus erat: Sicut artifex, num Vero quotquot sunt, suerunt, erunt-
qui truncum in silva oculis notat ; non allter praevidet ex illo suturam esse statuam , nisi quia ipsae lactuciis est; potest enim sine artifice truncus esse, Onon potest uile statua. Ergo, ut dicebam, pro omnibus oravit Chriitus, pro electis tamen maxim . XV. opponitur secundo. Matth. 16. dicitur: H e Usanguis novI, O HernI Testa. menti , qui Pro multis egundetur. Eadeinque
loquendi sermula passim in Scripturis occurrit; si pro multis , ergo non pro Omni
Respond. Imo, 'uia pro omnibus, ideo Pro multis: qui enim verius multi dicuntur, quam omnes Et ideo Apostolus ad Rom. s. Sicut per Inobellantiam unius pecca rores eonstituti sunt multi; Ues vides, idem
que sint tricies millies, decies centena millia: hoc est, triginta millia militonum cum tamen dubium non sit, mult3 plures esse, cum in solamina, quae non omnino est decima sexta pars orbis terrarum, teste Daniele Bariolo in sua Geographia Mor si , trecenti milliones hominum numererentur; quot eissio erunt in Empyreo, Globo terrestri infinitis pene spatiis vastiore t in kquitur Angelorum trecenties mille Exercitus fore, quorum singuli millies mille, hoc est, millionum complectantur. Si ergo toterunt Beati, quot tertiam partem Angelorum conficiunt; sequitur centies millies milliones Beatorum 1 e . Et in immensium summa excrescet, si ex sententia Sanctorum
Apostolo esse, omnes, quod multos. Quod ni cὶ dicas, plura Angelos esse, quam si Adamus omnes perdidit, Christus vero Stellas, arenas, solia, herbas, ac omnia non omnes redemit, sequitur, sortius pec- creata, quod forsan innuere Iobus voluit , catum Adami ad perdendum, quam Chri- cum dixit capΣ . Npnquid es nκmerus μ-sti sanguinem ad redimendum suille , sicque lisum Guit Alii multitudinem Praedestina-
non erit veriti ii illud Apostoli: Ubi abunda- toriam ex rim rei no Martv nccillistunt. νὼ deliorum , superabundauis gratia, sed potius dicendum erit: Ubi damnaυit gratia, fmperabundavit delictum . Deinde non μο--nibus, sed pro multis dicitur Christi sanguis effusus, quia non omnibus profuit. Ergo, de pro omnibus effusin est , & non pro omnibus. Pro omnibus quoad effractam; non pro omnibus, quoad uilistum . Quantum ex parte ipsius Christi, datus est omnibus , torum ex proportione Martyrum colligunt, quos Romae tantum millius mille , & quin-gianta quinquaginta millia S. Birgitta in Revelasioniblia suis lib. censeri potia testatur; quantus ergo erit aliorum Sanctorum numerus, toto orbe sparsorum Z Alii denique ex magnitudine Coeli Empyrei conjiciunt , quod decem missionibus vestius terra esse , mathematici docent; quot ergo civibus indis:bit, ne maxima parte vacuum sit 3 Sed
sed quia non omnes accipere voluerunt, e t utcumque res se habeat; Praedestinatorumque in bonum uti; non prosuit omnibus , multitudinem innumerabilem esse, ipsa Scri.
sed multis, quia non omnes, sed multi v plura sapissime, ac praeseritin Apocaly p.
ad illuminan- testatur. Quae omnia eo spectant, ut osten luere. in id effractus Sole aia --ψ- - ----
dum, si oculos aperias Quid inessicacius, dam, optime Evangelistam dixisse, Chris micanti oculos claudas . aut velum appo- sti Sanguinem pro multi secti sum iri. innas 3 Idem dicas de Christi sanguine . Sed quiei Si Christus pro omnium salute Iassus