장음표시 사용
61쪽
Iesseauiem nem nem tentat. J cob. I. si non δε m , O Ma rem suam, non potest meu estentat, quanto minus obturat dicis et D Spulus, hoc est, nisi quis minus Patrem. Dei. ι excitavis Pharaonem. At in ipso Oiendat & Matrem, quam me dilexerit. Et Matth. totoniam suam . At ego r pondeo : ne di s. Audistii , quia dictam es . Silaei prex cas ille me implanavit, non era m sunt ei ne- mum tuum, o odio habebis talinlium trium , eustrii humin i impii Eccl. is. Dcni Que tu id est, minus inimicum , quam amicum dicis: 7. Hanon baset mulus potesta:em diliges t Et Joan. I . Odit mimam suam aliud quidem vas faciendi in honorem , aliud in hoc mundo , in utram aeternam eon vi eam ater. in con/umeliam e At ego rus'Orx deo : hoc cit, qui minus vitam temporalem, quam riuii suid et luntatis ejus est mora impa, O non spiritualein diligit. Et r. ad Colintn. . Diiui ut eonvertatur, Ovivait Eacch. 18. et e qui plantat, nequa qui τὰ at .est aliari quId non vult omnes falυοs fieri , O in quid , sed qui dat incrementum hoc est , quiasi latonem verIiatis venire o Ad Timoth. platitat , quiri Pt nihil fere agit , si cum Ergo vult omncs vasa honoris , dc vitae , Deo conromias incrementum dante. Nihil non vasa mortis esse, aut contumeliae . Si erpo aliua est olium , quam in Inor Llectio , ergo Scripturae cum Scripturis conferantur, alioquin si de Vero odio, de reprobatione ut fieri oportet; veras lint, quae Paulus di- intelligas, sequetur : Iacobum, omnesque xit, sed talia, ouae ex Paulo colliguntur, nec ex eo genitos inter electos nam non de solaeo sensu intelligenda , quem corux verbo- persona , sed toto genere , ac posteritaterum ostcntat . Propheta, &Apostolus loquuntur Esau
Secundo circa ea verba: eum nondum nati vero , omnelque Idumaeos inter Reprobos
essent , aat quidpiam boni, vel mali est ent, este, quod : altissimum est , cum hiau , de dierum es t Iacob dilexi , Esau autem odio Jobuni qui ex Elaurui nilia fuit I aliosque habui, sciendum cst, si sensum litteralem, inultos Idumaeorum , coniici testimoniis de proximum eorum verborum attendas , Patrum, ipsaque Scrietura ad vitam aete non de electione aut reprobatione intelli- nam pervenisse. Sed Paulus xx sensu lutc-genda csse; sed tantum de temporali foetici- rati ad mysticum , &allegoricum transit ;tate, inqua Jacob praelatus est. Regno in hoc est, ex terrena italicitate, quae non ex eum G Hiisque polleritalcm translato , ac meritis , sed ex Dei proposito Jacobo p Esau, &Idunia is adempt ad quos alio- tius, quam Esau collataeit, a finirabilem quin jure Primogenitorum spectabat . Sic vocationem assurgit, qua Gc miles ad Chri enim apud Malacinam cap. I. t ex quo Pau- itianam fidem prae Judaeis electi sunt. Sicut Ius hanc sententiam accepit legere est : enim Jacobus nullo suo merito regno Poti
Dilexi Iacob, Esau autem odio habui, pus ius cli , ita Gentilis nullo merito suo ad fi-Di montes ejus in folitudinem , o haereditatem dc in vocatus cst , utrumque sine merito ;ejus in doeones deseri; . Et ipse Paulus loco utrumque non Volentis, non currentis, non
citato: rion ex operibus, sed ex vocante dL operantis sed millarentis Dei suit, id dogmactum es t quia mavor serviet minori; totum catholicum est , quodque citra saeresim ne- ergo odium suis, quod major si xviret, 'de gari non potest, gratiam videlicet primam , in catenis Babylonis haereret. minore α- seu primam vocationem, nullis meritis da-gnante, & libertati restituto. Est vero idio- ri, alioquin non gratia, sed debitum essct . ii simus. & pluasis Hebraica qua Hebraei, Et hanc esse Apostoli mentem, constat tum cum comparativis careant, dicunt, odio ex ipso contextu, tum etiam ex Autustino haberi, qui minias diliguntur, de non este, qui lib. i. ad Simplicianum quaest. L. ubi siclinsuit quidem, sed intra alium; quod mille quitur: Es frimo talentionem Apostoli , qux
exempli, otiendi ex Sacris Litteris Possct . p.r totam Epimiam viger, tenebo, quam o Unum tantum, alterumve dabimus. Gc n. fulam ; Me autem es , tit de opertim mer suas. latextu Hebraico dicitur. Videns au- mmo glorietur, de quibus audaebant Israeli αιιm Ddim nus, quia odio haberetur Lia ; hoc gloriari, qtiud viae sibi legis. νυ dux , O ex est, qu ut minus, quam Rachel diligere- hoe Evangelieam gratiam tanquam debitam tur . Et Luc. i . Si quis non odi; Patrem merisis percellas. unde nolebant eandem gra-
62쪽
tiam dari Gentilibus, tanquam tignis, nisi
I alea Sacramenta perciperens, non enim intelligebant , enia hoc ir se, e M gratia es ,
operibus non debetur , alio nis gratia jam non .st gratia. Ea ideo mulcr locis gratia praeponiatur operibus , non uo Vera extinguas , sed ut ostendar, non esse vera P cedentia Irariam , sed eo e 'entia, ut scilicet nonse quis arbitretur percepisse gratiam, quia riue operatus est , sed bene operari non posse, nisi per gratiam Inee enim ut fermeat, calefacis ignis , sed quia
fermet; nec Ideo bene eurrit rota, ut rotunda
', sed quia est rotunda I sic etiam nemo bene
operatur, ut accipiar gratiam o sed quia aee
pis. Hactenus Augustinus, ex cujus verbis intelligis, nihil Apostoli verba nostrae sententiae. & hactenus dictis obitare, cum nihil aliud Apostolus velit, quam primam vocationem non operibus deberi, sed Dei Misericordiae, quod omnes Catholici fateri
debent. Quod si omnino velis, Esau vero, se alique odio habitum , ac reprobatum esse; sane nulla hujus odii, & reprobati nis alia causa esse Potuit, quam Peccatum , di voluntas delinquentis , non vero Voluntas omnia diligentis Dei. . Audi non me , sed ipsum Augustinum, sic enim in expositione quarumdam propositionum ex Epillo-la ad Romanos num. Go. sci ibit: a uia autem Iacob dilexi, Esau autem odio habui, no nullos movet, ut putent. Apostolum Paulum abstulisse arbitrium , quo promeremur Deum bono pietatis, vel mala impietaris ossendImus . Sed respondemus, maestentia Dei Detam esse, qua novit, etiam de nondum natis, qualm quisque futurni sit. Et lib. r. ad Simplician.
quant. 1. n igitur odit Deus Esau homInem, sed odis Deus Esau peccasorem . . . Odit enim Deus in rimiae impietatem, O In alias, eam punit per damnationem, In aliis adimit perim
si cariauem , quemadmodum ipse Iudi at esse faelandum , judiciis illis inscrutabilibus . Ei
quod ex numero Impiorum , quor non jus eas, faeis vasa in ιο utumeliam , non in eis odit, quia facis, quippe in quantum impii , sunt execrabiles ; in quantum autem vasa sunt , ad alia quem usum faciunt , ut per eorum ordinatas parnas, vasa, qua sium in honorem , pro eunt. Mn iraqua odit Dens, nec in Pantum homἰnes sunt, nee in quantism vasa sunt; id
si non quod in eis facis creando, nee laod in
eis hacit ordinando flaut orem Iudex iahomine Odis furtum, sed non odit, quod datae ad metallum, illud enim fur , hoe Iudex fa-
eis : Ita Deus. Et iterit m : Noluit ergo Esau , O non incurris . Sed etsi toluisset, O eticumri et , Dei adjutoris perveni r a qui etiam velle , O currere vocano prae rarer, nisi v eatione contempta reprobus fieret . Vides hic
iterum aperte Elcri Augustinum, non ideo reprobatum esse Esau, quod Deus non caverit , aut quod velle, & currere quod ad gratiam efficacein pertinct) praestare noluerit ; sed quod Esau vocantem contempse
est. Causae o, ob quam Iudaeos de qui
bus in persona Eiau loquitur Paulus ) alio seque reprobos Deus odio habet, non est Dei, sol hominis voluntas, hoc est, peccatum et nam ii non peccarent, nihil esset, teste Augustino, quo possent odio haberi. Et plane nihil ex parte Dei ad convcrtendum Iudaeos defuisse. clarisssimum est Milpturas legenti FQuid debui , inquis , facere viaeae meae , non feei t Iia. s Et: quoties volui co gregare silios tuos , O nolui βι Matth. 23.
Voluit ergo Deus, sed noluit Iudaeus; quid eno conqueri potest, si volente Deo , n luit ipse Rudi eleganter Gregorium. H.
mil. io. in Evang. Sed in omnibusnnis, quα
vel nascente DomIno, vel moriente eo monstra
ta sunt, eonsiderandum nobis est , quanta fumrci in quorumdam Iudaeorum orti durhia, qui hunc nee per Prophel; ae donum , nee per miracu la agnoverunt. Omnia quippe elementa AMED. rem suum venisse teriata sunt . Deum en hune esse, caeli agnoverunt, quia Stellam protians miserunt . Mare cognovis , quia subplautis ejus calcabde se praebuit. Terra cognovit, quia eo moriente contremuis, Sol enIn iis , quia lucis fuae radios abscondit . Saxa , O parietes agnoverunt , quia tempore morias sed furer . Infernus agnovit, quia hor, quos tenebat, mreruos reddidit. Et tamen hunc , quem omnia insens lia elementa Dominuissenserunt, adhue insidoliam Iudeorum eor a Deum se minime eun incunt , O duriora sarixis, scindi ad paenitentiam nolunt. Sanetus Leo, quoque Senn. 8. de Passione Dominit
Traxisti enIm Dr- ne Omnia ad te, O ei me pand es rota die manus tuas aci sopulum non eradentem, O eontrad centem tibi, consiten Majectatis tuae sensum totus Mundus accepit .
63쪽
alim Doniae ad te, eam Iνι execratis nem Iudaicisceteris unam protulerunt omnia elementa sententiam . ciam obscuratis luminariabus caeli , O converso in noctem die , terra quo3ue motibus quateretur insiliis, unῖversa ςue creatura impiorum se usui denegaret. Trixuit Domine omnia ad te , quoniam sei a Templi veti Sancta Sanctorum ab indlanis Pont cibus recesseruns, ut figura iei veritatem, Pro. rhelia in manifestationem , O Iax in Evange. tium verteretur . Sanctus Augustinus quoque in ea verba ἐν Quoties volui congregaveflus tuos: sicut gallina congregat pullos suos Iubalas, optime ad Vertit, non quem na-que amorem , di providentiam Dei erga ludaeos sed maximam , ac principua a
ostendi: Mirus, inquit, es amor omnibus fer. aυibur ad core enuan los , O protegendos
pullos suos, sed praecipue gallinis, quae pMἰο colljunt sub alas, hoe es, summo eum desideris , O selicitudine eos fovent. Si ergo iniis tot miraculis, tot prodigus, tot beneficiis egit, ut Judari converterentur, qualia, de quanta nullibi, de nunquam facta sunt ;quis dicat, aut omnino , aut non serio , nec eis citer voluisset Quod si, de strio,
de efficaciter voluit, nec tamen conversi
sunt, ergo illorum culpa , non Dei fuit ;nec conqueri postulat, se ideo periisse, quia ipsos Deus odio habuit: sed ideo Deum ii sos odio habuisse, quia mi ire volucrunt . Et plane non gratis Judaeos , sed maxima eorum culpa re, tos esse , Apostolus eodem ipso loco, qui nobis ob)icitur, clarissime docuit. Nam p. io. ας. ita loquitur: Unorantes enim Dei justitiam , Ostiam quaere ites Aratuere, IuBisiae Deἰ nonstinisiab. jecit. Et veis. 22. Expandi manum meam ad pulum non credentem , ct contradicentem mihi. Et cap. II. Vers. 2 o. bene propteris-
delitatem suam stactisunt. Et vers 3 o. Nune
autem misericordiam eonsecuti oris propter eorum incredulitatem . Et cap. IO. Vers. II.
yn enim es dis inctia Iudaei, O Graeci . nam idem Dominui omniam . Si ergo apud Deum
nulla est distinctio Iudaei, de Grimi, i qui
tur, Deum quantum ex Rest, aequaliter Iudaeum , & Grimum propentiam , affectumque filisset. Si ideo tracti sunt rami , quia de operibus Lcgis pr lumentes noluerunt Evangelio lubui, si Vco ad credendum invitante , & ideo tota d e manum suam ad
eas extendente , ac auxilium porrigente noluerunt credere; non accusem Judaei alium. quam se ipsos possimi: sicut non possiet, qui in flumen lapius amico inclamante , &m num non cursim, sed constanter tota ille die porrigente, mallet mergi, quam juvari. Tales Iudaei erant. Ipsi Mici. invidia,
ambitione , veliti torrente rapiciantur . Deus testibus Isaia, & Paulo, ma= tim raraiae extendebat, ne ablbriarentur et absorberi tamen , quam levari maluerunt ; quem incusabist opitulari, an absorberi volentemi Quo si porro quaeras: cur juvari, cur credere noluerint i Respondet Augustinus
tradi. t. in Joan. Quare eredere non potuerint, si a me quaeres, cιto respondeo a quia πο-
luerunt. Agit quippe aratia in voluntatem humanam non more fulminis , resistentia
aliaeque stangentis; sed more Solis, lucem suam nisi admittas, alio, citraque me pitum
Pergit Apostolus, Moysi enim dicit rMiserebis, eui misereor, non ergo e 1 et alentis , ne ue eumentis , sed misereniis Dei .
Obiciebant Judaei, aequum non esse , ut Gentiles. qui nihil boni, multumque mali operati fuerant , Justificationem . a te namque u ita in consequerentur. Quibus respondet Apostolus: mirari eos non debere , cimi haec natura sit gratiae, ut gratis detur , citraque meritum; alioquin si merentibus , dic ex debito daretur, jain non gratiam, sed dcbitum, nec donum, sed stipendium s re, quale mercenariis datur. Justificatione ergo de qua ut postea dicetur, praecipue,ta ex prosesiis Apostolus agit 9 priinamque
vocationem ad Fidem , non volentis , non eurrentis, non merentis, sed miserentis Dei
e . , quae Omnia certis lima sunt , nec ab alio, quam haeretico nefari possunt . Ca terum cum contra Calvini, de Lui heri errores indubitatum si, duo ad fidem, alios que actus si, pernaturales requiri ; gratiam vidclicet Dei, de consensum hominis , sicque utri utque voluntatem , explicandum superest , cur Apostolus dicat, non esse
volentis, neque currentis ς Quomodo enim
non est currentis , cum juxta celebre illud Augustini dictum : Qui creavit te sine te , non falvabit te sine re t Et ad Simplicianum lib. I
64쪽
lib. I. qinest x. Vt velimus , O Iuum esse
voluit, O nonruin, suum vocando, nostrum
sequendo. Ut enim in terris, tia multoquemuis in coelis aetra na lege sancitum est, benencium non conterri invito. L. Milio A. de R. I. Si ergo Deus nullum , nisi volentem salvat, nullumque nisi currentem coronat, quomodo verum erit , non esse volentis , neque currentis 3 Verissima tamen Apost E sententia est . Nam primor quia , ut s Pra notavimus um Hebraei comparatia
vis careant , dicunt , illud non esse , aut nihil esse , quod minus alio est 3 qua rati ne alibi dixit Apostolus: neque qui plantat, neque qui rigat, est aliquid ; non quod revera, qui plantat, aut nihil sit, aut nihil
agat ; sed quod minimum sit . quod agit ,
si cum eo componas, quod agit Deus, cum plantatis, & rigatis incrementum donat ;neque tamen maximum illud , quod finit Deus, i queretur; nisi parum illud praecederet, qu od facit homo . Quanquam, Mhoc ipsum parum quod facit homo, sit quoque iacium, & opus Dei, nam sine me nihil potestia faccro, inquit Christus Joan. is . Ubi
Augustinus: Sive ergo parum, sive muti. m,
nitentiam a vocat beneficiis creaturae s vocat per Leerinem , voear μν ractatorem , vocat
per intimam eMisationem, voeas por gellum correptionis , vocat per moericordiam consola
t A. Merito ergo dicit Apostolus , non esse volentis hominis , sed miserentis Uei , quia tam parum est , quod facit homo ,
tam multum , quod facit Deus, ut ad hoc multum illud parum velut lumen cicind lae ad lucem Solis penitus evanescat . Sic quod aegrotus stacetur, dicimus, non esse i p. lius aegroti, sed Medici; quanquam enim ni. hil possit medicina nisi aegrotus accipiat; a cipere tamen tam exiguum est , ut tota gratia simitatis merito ad solum Medicum pertineat , ciui morbum cognovit , qui causam invenit , qui remedia paravit, qui potionem miscuit , quique pharmacum ita morbo , & genio laborantri aptavit, ut posset, & vellet sumere, nec muscam se tiret . Qua ergo ratione tu dicis , non esse Volentis, nec optantis aegroti, sed curantis
Medici, ut sanetur; eadem Apostolus diiscit non esse currentis , nec volanti, iamianis , sed miserentia Dei , ut pcccatoli salvetur : agit aegrotus , agit peccator ; sed ni
hil est , quod agunt , si cum Medico , N
ino comparentur . Secundo dicitur Justificatio , de salus hominis non volentis, ne ue currentis esse ; non quod homo nocti, qui velit, α currat , scd qnia ipsum velle , ipsumque currere Dei munus est σnecentin vellet, nisi ino voluntatem parante ; nec curreret , nisi Deo otiosum , de cura tantem trahente . Clim ergo Dei gratia sit, quae hominis conatum Praevenit, excitat, adjuvat, comitatur , & sequitur ; cum voluntas hominis nec inchoare Opus, nec prosequi , nec finire possit ;cumque nihil penitus boni , conducensque aeternae saluti habeat, quod a gratia , hoc
est, a Deo miserante non acceperit; merit, dicit Apostolus: non esie currentis , netu volentis i quia licet velit, & currat , noli suis
tamen viribus, sed gratiae facit. Sicut si debitori nihil habenti mille aureos amicus d net aeri alieno diluendo ; merito dixeris , quod debitum solvat, non esse volentis, ne. que solventis debitoris, sed miserentis, &donantis amici. Cum ergo tria ad opus alia quod faciendum pertineant , principium videlicet, medium finis; & nihil ut tum homo velit, aut faciat, nisi fratia miliente , merito nihil homini , sed omnia
gratiae tribuuntur . Tantoque maris , quia solis naturae viribus nec se homo ad gratiam
disponere, nec aliud praestare potest, cujus causa Deus dare illi gratiam dicatur, de
cap. s. Sed audi Augustinum lib. i. ad Simplicianum quaest. 1. Praecipisur, ut recte --vamua y sed quis potest reeI. vivere , O bene operari ; usjustimatur exside t pracipitur 'us credamus , sed quia potest codere , ni Fatiqua vocations , hoc es , aliqua rerum teri carιοne tangatur qui habet in potest re tali visis attingi mentem suam , quo eius vetansas moratur ad fidem l Muis a tem animo ampleoIitur aliquid , quod rem non dilectat φ,- quis habet potestate m , ni vel occurrat , qtiod eum delectare possi3 y vel delectes , eum Oreumeris i cumrrgo neι ea delectant , quans proficimus ad Deum v
65쪽
Deum , Infunditur hoe , O p abetur gratia Dei , non nutu nesro , σης industria , aut reum meritis comparatum , quia ut sit nutus voluntatῖι, ut sit hilustria studii, ut sint ορ-ra charisaee 'ribentia : ille tribuit'; ille la xliur . Igitur non volentis , neque euserantis, sed miserentis es Dei I quandoquidem
nec velle , nee currere , in eo movente atquὸ
excisante p6ter res. Et S. Bemata. lib. de prat. & liber. arbit r. conatui nostrι , O cassistini, si non a sumentur , O nulli sunt, fi non excisen: tir . rertio denique , ac praesertim
verissimum est , non volentis, non currentιs ,
sed taberentῖι Dei ess y Quia licet in negotio aeternae salutis. voluntas humana suffragiunii praestet: partesque suas aῆat; totum tamen meritum, totumque operis pretium a sola ratia, non voluntate hominis est . Quod enim opu&sit supernaturale, quod Deo placitum , quod Peccatum deleat, quod animam iustifices , quodque meritorium sit aeterni praemii, illique conlequendo prosit, M totum gratiae debetur. Ut cnim Rege an. cillam ducente, filius ex nuptus natus, ha xes quidem Regni est , paterno, non m terno jure : Ita voluntate Deo perfidem , de gratiam nupta, quidquid bonorum operum ex hoc connubio nascitur, coelum quidem mcretur, seci Dei solius boneficio, nul-Ioque meritis voluntatis, nihil enim Iuris ancillae ad Regnum. Quod etiam hoc ipso capite it . exemplo ita tionis illustrare iis verbis Apostolus voluit : ctim eniis es Psoleasteν ,. Insertus es in bonam ol. vam .
admodum enim si olcastro, alterive sterili trunco surculum punicae , cedrive arboris immittas; flores quidcm.& poma cedri , aut punicae erunt juxta illud Foetae . ,sraturque notas frondes , O non sua Sed totum id a surcillo, non trunco proVertici. lia prorsus de operibus hominis Knilandum est; Si enim bona sunt, Praemio diena, non radici. sed instrenti de ni , hoc est, non sibi , sed Deo , nec trunco , sed tratiae ; quod duobus verbis eleganter Bemardus expressit Serra. 6. in Cantica'
μ solus Dei gratiam tam mendans dixissetur non ex veribus , ne forte gula extollatur a cur hoe dixerit ,. νationem reddens et lases enim . inquis, sigmentum omni a creati in chri IESU in operibus bonis ..suomodo ergo non ex operibus, ne quis e ollasuri Sed di, O intellige . Mn ex operibus dictum tanquam uis, ex te lasa tibi ea entibus , .sed tanquam
suis, in quibus te Deus finxis , id est fim vix , O ere it, Et observa illain Apostoli. vocem: creati I Creatio enim ex nihilo est sicut ergo creavit, ex nihilo , ita redemiti. dc silva vita: x nihilo, ho est, nullo merito.
praecedente . Addit Apostolus . Dicis enis Scriptura: Pharaoni: λ hoe Usum exeitavi te , ni sen
dam in te virtutem meam, ergo cujus vult mi.
feretur, O quem vult indurat. Hic videtur Apostolus duo docere sententiae noctiae ad verra Primo, Deum aliorum quidem mustreri, alios vero indurare , hoc est non misereri ut sempcr exponi r Augustinus ;non crgo Deus omnium miscretur, sed aliquorum tantum . Deinde quod unius mile- reatur, alterius vero non misereatur, non peccatis Paulus adsci ibit, non humano a bitrio, sed merae, unicaequo Dei voluntati: curas, inquis, vult miseretur, O quem vult in vas .-Haec sere praecipua , Sc maximλ.
difficultas est, quae, ut penitus, set itaque evolvatur se altius , & a suis principiis petenda solutio est . Obseretandum creN, totum scopum Epistolae ad Romanos esse , ut ostendat Apostolus justificationcin remisso irem. ccatorum . & jus ad coelestem haereditatem non
ex Circuincisione, non ex c removiis, nc nexc peribus Legis esse, in quibus Judati sua ni spem collocabant; sed ex fide in Christum , quod clim in praeccdciatibus capituli S pr lettim teitio, &qnario Paulus suse. lat huc probasset; tacdcm rc.is. ω eo. O probat,ii Ad Gentilas ad hanc lusti Mati
66쪽
eato, mortuoque e scacissilina νο-ta , n-dem ain pliadii renai sent, idque partim salsa. ac praepostera Legis Molaicae ae.nulatimnu; partam cisium Ru i 'sius Cariati, cu uspmp.rtatem ι α humilitarem a pernaban- citra partita tuoque odio iactissimae ipsius
Legis, qua iugi suam xgui videbant . iod vcro Deus pri. Iii tam in Populum, filiosque suos , achaeredes coelestium bonorum elegerit, rejectis Gentilibus; d inde Gentes assumpserit, Iudaeosque re Uulerit ; ac tandem liub Mundi finem etiam Judaei ad Christi fidem perventuti sint , docet Apostolus, id non ex bonis Gentilium operibus qui sorte se ores Iudaeis erant se sed ex mera Dei voluntate, .S inscrutabili providentia fiuxisse , qui Iustificationem, &Adoptionem voluit potius ex fide in Christuin, quam ex carnali Abrahae propagatio ne, & Lege Molaica pendere: Mille enim aliique modi Deo supererant, quibus homines justificaret; quod vero non aliter justificari voluerit, cluam ex fide in Christum , id dicit Apostolus in sola Dei voluntaxe , cu itiique judiciis provenisse. Non ergo hic disputat Apostolus, cur uni major, mi. norve praua tribuatur cur unus ad fidem , non alius perveniat i cur unus ad Electos , alter ad reprobos pertineat Nihil imquam , istorum propositum Apostolo suit; sed tantum, cur Deus voluerit potius per fidem in Christum, quam per opera Legis,
in quibus Judaei tantopere gloriabantur, justificari: Hunc esse Apostoli unicum scopum, Patet caput tertium , quartum, &undecimum legenti . Si ergo ex Apostolo
quaeras : cur Gentiles , qui verum Deum ignorabant. non vcris Iudai, quorum tota lex nihil aliud resonabat quam Deum , cur, inquam, illi non isti justifcationem adepti sint ' duas assignat Apostolus causas.
Diam, & universalem Dei voluntatem , propositum, & electionem : ut secundum
electionem propositum Dei manerer cap.s. vers. II. Electio autem consecuta es , CAP. II.
vers r. hoc est, quod Gentiles potius fideles, quam Judaei infideles ad veniam pecca-wrum , & adoptionem filiorum pervenerint, causa fuit Dei propositum volentis hominem non per Legem Molaicam, ejulque oPera externa , sed per fidem in Curiailum a illificari. Secunia , & pam. L. ilaris causa, quam Apostolus expendit, illaesti quod Gentiles in Chrtitum crediderint, Judaei vcro. crudere nolucrint : Gemes, tuae non sectabantur tussistam , apprehenderunt iustitiam ; iustitiam vero , quae ex me s. Israel υem sectando legem iustariae, in legem iusti Le
statuere, justitiae Dei non funisubjecti i Diaenim Legla christus adjusitiam omni credenti, cap. lo. Veri. 3. Et it rum: propter inersedulitatem fracti sunt, tu au em me fas cap. ii. versio. mi vides, totam causam reprobationis udaeorum ex eorum infidelitate, non ex Dei arbitrio provenire , qui mallet eos credere, dc salvari. Si eni in iterum ex Apostolo quaeras: an ergo non velit Deus Judaeos quoque ad fidem, aeternamque salutem perveniret imo, inquit, Apost liis, & quam maxime: enim est disi cti. Iudaei , O Graeci, nam idem Dominus
omnium, dives in omnes, qui in υoeant eum .
cap. Io. vers. ix. quasi dicat : sicut non
minus est Dominus Iudaei , &Graeci , ita non minus Judaei curam , & providentiam
habet nec curam quamcimque sed curam disitem , hoc cst , copiosam , & assilientem. Cum enim verum Deutu agnoscant ,& adorent; tantum invocent , &eis non
deerit. Quid vero minus peti potest ab
aegroto, ut curetur, quam ut invocet M
dicum S quid minus a Mendico , ut di tetur, quam ut petat a Principe . Et instar
Ad Israel autem dicit: tota die expandi manus meas ad poputam non credentem, O eontradiaeentem mihi. cap. IO. V K. H. Quis non
dicat, doliare serio , & efficaciter velle , qui tota die , imo qui tritaginta tres totos annos nihil aliud egit, quam ut manum ad dandum paratam , & porrectam haberet , rogaretque , ut Vellent accipere Si ergo non acceperunt , nulla culpa suit volentis dare, sed nolentis datum accipere . Et rursus: sed , o illi si non permanserint in inere-Glitate , inferemur. cap. ri. Vers, 23. Pa
ratus ergo Deus est, misereri, Ninserere , modo velint: nec ut velint, gratia eis de- est; cim enim cupiat Deus , ut insera
67쪽
cupit quoque , ut velint , cum non velut quodam eursu ad Megam situm kr batur; nec tamen perVenit , quia cistere recusabat. Gentilis ex adverso, non lege cnon Templo , non Sacerdotio , non in culis , non cognitione veri Dei adjutus , otio, somnoque velut in profundissima nocte marcebat, & tamen ei uia credidit , ,-stificatus, adoptatus, redemptus , electus fuit. Merito ergo iterum , iterumque i
aliter, quam volendo inseri possint ; nec enim necessitate inseruntur, ut plantae, sed
inseruntur voluntate, ut homines. Et pati. Io post: eonui sit enim Deus omnia In incredulitate , ut omniam misereatur, hoc est om.
nes , cum Iudaei, tum Gentiles sunt peccatores , di indigent gratia Dei ; sicut ergo nullus omnino est , qui non sit miser ; ita nullus omnino est , cu iis non misereatur . Non enim dicit Apostolus : υι aliquarum , sed ut omnIum misereatur. Nullum ergo ut ansiseria, sic amisericordia excludit . Cujus ergo non miteretur Deus , si miseretur
etiam Iudaei, hoe est , omnium pei fidissimi. durissmiuiae. Et denique Christus i
se: quoius volui congregare filior tuos , sicut gallina eourigat pultis suos sub alas , O n iusti. Matth. quibus verbis non quem
cunque amorem , & providentiam Dei e ga Iudaeos , sed maximam , & praecipuamoliendit ; nam ut Augustinus hic notat ;
mirus est amis omnibus fere aυibus ad rense
mandos, O protegentes pullos suos , sed praee rue gallinis. quae illos olligunx sub alas , Meest sum-ο eam desideris , O selisiiudine f-
His praenotatis de mente, &scopo Apostoli, verba ipsa expendamus. cujus, inquit, vult miseretur , hoc est , pro sua voluntate , nulloque o Rerum resi
pectu Christianis potius, quam Iudaeis Ju
stitiam, udoptionem , aeternamque vitam largitur. Quod enim credentes in Christum potius, quam non credentes justificentur ;Id non ex natura , pretioque intrinseco fidei est, sed ex Dei meriti ma voluntate , qui gratiam justificantem, de coelestem gloriam veteri a ire, ac novo Testamento, ac mille aliis mediis sibi notis adstringere poterat. Si ergo quaeras , cur potius Chri iti num, quam Judaeum adoptaverit 3 respondet Apostolus: quia voluit. Nihil huc opera , nihil merita , nihil humana voluntas ruit. Volebat Judaeus salvari, sed nolebat in Christum credere: volebat Coelum tamquam Abrahae promissuin; sed volebat L gis Mosaicat merito, non dono Evangelii .cΜrrebat, hoc est, per ritus, Per caerem nias, per vaticinia propitatarum , per figura , t Riq; Molaicae Legis pompam , Et huc duorum geminorum Iacobi , Se Esau , Pharaonis, di figuli ab Apollolotam enixe commendata exempla faciunt .
Nec tamen conqueri Iudaeus potest , nam ipse quoque Misericordiam , & Adomi nem conlectuetur, si modo credat; ut vero credat, nihil non agit Deus, nihil non egit, ut supra expendimus: sed , O illi , si non
permanserInt in incredulliate , isserentur ,
inquit Apostolus ad Rom. D. Velint emgo , & credant I credant , & inserentur ,
Deo semper parato, imo umcnte. Sequitur: Es quem vulr , indurat, hoc est, non miseretur, ut semper explicat Augustinus Epist. Ios. Traci. sq. in Ioari. Lib. t. ad Simplicianum suo. i. & alibi
sepe . At videtur sibi Apostolus, aliisque Scripturis contradicere. Hic enim dicit rDEuM aliquos obdurare , hoc est , alio
quorum non misereri ; cum cap. II. versa . scribat : Deum omnium moereri . Et
Sap. ii. 3 sereris enim o mutam, quia omnia potes. Et Ioan. I. illumInat omnem ha minem venientem in hunc Mundum , hoc est,
sicut nullus est hominum, qui v ivat, & non veniat in Mundum; ita nullus est , quem non illuminet, & illuminando misereatur. Quomodo ergo aliquorum non miscretur, si iniseretur Ouinium t Sed facit:s est ex dietis responsio. M sero in sim Deus omnium ,& non omnium miseretur. Miscretur omnium, qui fide viva in Chrisum credunt . quales Gentiles erant ad fidem convcrsi : de non miseretur omnium, eorum videlicci . pii credere nolunt , quales erant Judaei .ur vero credentium potius . quam non credentium , cum , & istorum , & ill rum misereri posset, si velit 3 id enim vero ad voluntatem illam, occultumque Propositum pertinet, quod inaccessum esse Ap
68쪽
stolus profitetur, quodque Venerari nos po- agat, quod prohibes mur neminem lenta lius, quam strutari oportet. Suificiat ex M.
cris Litteris didicisse , quod jam supra , ta
evident isti me ostendimus; etiam Judaeis gratiam efficacis sinam, dc abundantissimam dori , qua credant, sicque ad vase misericordiae pertineant, si velint, nam si nolint , non in quaerere debent , cur Deus infidelium non misereatur , quam potius, cur ipsi esse infideles, nec misericordiam consequi velinti sicut si paratus ego sim debita tua, quibus ad
Carceres rapiendus es, auro solvere, nec ipse acceptare aurum velis, sed argentum poscas; non tam quaere uua est , cur auro nugis , quam argento solutionem offeram, quam P tius, cur ipse auro redites nolis φ ve enim hoc, vel illo modo solvere, arbitrii mei. &charitatis est; nolle vero oblatam solutionem accipere, voluntatis, & contumaciae tuae, tua latet est solvi, non vero modum solvendi με-
Icribere: Sic Iudaei redimi quidem volebant,
ed per i Uem , non per Evangelium, non perfidem in Christum, cujus humilitatem, patinpertatem, & Cruccin superbi aspernabantur: At Deus non aliter eos redimere, quam per nanc ipsam Fidem & Crucem statu rat. Quem ergo accusabis 3 nolentem hoc Pretio solvere , aut nolentem hoc pretium accipere Et huc optime faciunt illae Christi
1ententiae a tolle quod tuum erit, O vade ; anmon IAet mrhi facere , quod volo an oculus νηπι nequam res , quia ego bonus stini t Matth. xo. Et iterum i confiteor tibi Pater Domine caeli , O Terrae quia absondisii haec a prudentibus , O sapientssus vetas ea ramulis a ita Pater, quia Phun placi; um an-
Iacob. I. quanto minus impellit spe jus enim est facere , quam siradere. Volo monem peccatoriar Execb. I 3. At quae major mors, quam peccatit Rogamus quotidie, ne nos indueat intentationem : At vane, nulloq; mictu, si Deus inevitabili proposito,& voluit ab aeterno, &agit, ut peccem. Cum enim Deus omnia non manu, ut homines, sed voluntate operetur; si cavat peccatum volendo causat, peccatum ergo non repugnaret divinae voluntati , sed conveniret: non ergo peccatum essici, sicut enim non est curvum, quod respondet lineae rectae, nec distanum, quod convenit regulis Musicae; ita Non potest malum, nec Peccatum
esse, quod divinae voluntati; hoc est, quod primae regulae bonitatis , & honestatis respondet. si ergo furer volente Deo siit olim
AEgyptiis Judaei non jam crimen, sed meri.
tum erit ; tam ergo non facit Deus peccatum , quam ars non facit errorem; nam si error est , non juxta , sed contra artem est . Quae omnia tam clara fiant , ut nec ipsos Gentiles, hoc est, caecos latercnt. Sic enim
Lucianus in Iove: Si Parca omnium rerumen i ausa ; ergo si quis patrem Occideris , Parca in culpa est. Si nos recte velit uti iudicia , mulio aequias fartim pro Signia , O Tantalo puniet quid enim illi injuse Verumt, qu ηδε Diis obtemperarunt ' Deus prohibet parricidium ; & tamen movet, & cogit ad par ricidium, inquit , Calvinus . Quod si ita
est , servitur, peccatum non esse mccatum . Sicut enim peccatum artis nihil aliud esse , quam desectus contra regulas artis ;ita peccatum moris nihil aliud est , quam& desectus contra voluntatem divi. ged expendendum adhuc superest, quid sit - nam, hoc est , contra primam, supremam-hi tua vox velit ἰ obdurat, quod diligentius que regulam honestatis. Si ergo Deus , dc
omnino explicandum a nobis est. non vult peccatum , quia prohibet, & vult Sciendum ergo, quod a nullo Catholicc- '
rum negari potest; Deum nullius peccati ,
multoque minus obdurationis , quae omnium est maximum, authorem esse Nilia
re, inquit, obdurare eorda vestra . Non er
go facit, quod vetat , alioquin serio , el-ficaciterque repugnantia vellet i esse videlicet , & non esse peccatum ἐν non esse , quia prohibet , esse quia facit. Et r Ne dia
jor implanatio, quam urgere aliquem , ut Peccatum, quia impellit, imo, ut Calvianus ait, ad peccatum cogit ; sequitur , &peccatum sere , quia repugnat Iam prohibenti , de non fore, quia obsequitur Deo cingenti . Imo potius non peccare, quam Pec care dicendus erit, quia sicut Deus magis, Nei scacius vult, quod ipse sicit, ut mos cogit , ut faciant, quam non vult, quae tantum prohibet fieri prohibere enim est voluntas tantum signi , facere , voluntas
69쪽
destia, se obsequium erit ; plus en im ob dire teneor Deo cogenti cum id vitare non possini ) quam Deo vetanti. Quod si obedis, emo non peccas, nec poenam mereris,
quis enun nisi de Tyranno audivit, servum punivisse, quia volenti, & urgenti obtem peravit Sed , .& hoc ipsuin dosina totam Resigionem, hoc est , fidem Scripturarum
evertit i Si enim omnium mendaciorum
cauta , & author est Deus; ergo suspicari merito de illo possis , omnibus Prophetis, de Evangelistis, ut hominem ad sui cultum,& amorem provocaret , mendacia inspiras-niscitur , peccatum operati, sed sne honesto , misericordiae videlicet in electos , ,- stitiae in reprobos ostenderadae Nam Pri-mὸ , clim peccatum sit infinita Dei injuria , quippe infinitae Majestati facta , nullus sinis , nullumque bonum cinatum est, quo compensari possit , sicut non potest infinitum debitum. finito pretio, & ideo tam impense monuit Apostolus, ad Rom. 3.
non esse facienda mala, ut eveniant bona alio.
quin . N adulteria, & pedaria licebunt boni alicujus . aut Reipublicae caula . Deinde quid indignius Deo, quam sibi gloriam per se; quid enim justitis, quam omnium me flagitia parare: quasi aut tam impotens sit , daciorum Authori fidem negare t Nihil em ut non possit, go in Scripturis erit non mendacii suspectum. Dein te cum peccatum sit infinita Dei injuria; imo tanta, ut sinatiane mortalis esset, eum dolore , ac morte conficeret , di
ideo nullo bono creato compensari potest ;ruam πῖο non potest Deus sui injuriam. Nestructionem velle; tam non potest velle,
ac causa re peccatum. 2Un potest, inquit Paulus, se ipsum negare. 2. ad Timoth. i Atruo magis negare se possit, quam id facieno, quod illius Majestati, Bonitati, stelici
rati, dominioque infinite repugnat , ut re-pngnat peccatum t Si ergo vellet peccatum vellet se ultimum finem non esse , vellet sibi creaturam praeponi, Vellet se Deum non esse. Vide S. non m q. s. a. I. O 2. O de malo Adde, quod observat S. Basilius Hom. 1. in Hexamer. Nullum contrarium a diss-mili, de contrario nasci. Quando enim aut ficus spinas , aut Laurus uvas , aut ignis
aut tam malignus, ut non velit , nisi per dedecora, & infanaia clarescere, ut olim Erasistratus, & Catilina ince se Templo, eversaque Patria. Rursus qine elementia, di misericordia dici potest, sp
liare, ut alios vestias, vulnerare, ut alios senes' SI male la eri benevolentia , quod siseri non potest , potes, O iue , qui meraciter .
sincereq: miseretur cratere . σοῦ misereor ,rat misereatur, inquit Augustinus lib. i. Con F cap. a. Latronum ergo Zd Tyrannorum, non
Dei sunt haec beneficia, quae fingit Calx inus
quamvis daretur per linpossibile Deum omnino peccatum velle; suisceret, id ab eo permitti, nec opus esset positivo influxu ; sicut enim, ut vitriim in Ierram cadat , --suque Hidatur, utque accipiter , aut canis praedam involet, suiscit , Venatorem permittere , nulloque alio impulsu opus est a ita ut in peccatum cadat homo, utque in v luptates illicitas ruat , sussicit permittere auum . aut ars errorem produxit f At ni- DLuM; cum tam pronum sit homini pecca-
hil magis contrarium D Eo , quam pecca- re, quam vitro cadere , quamque silconi , tum , cum hoc si summum malum , illud aut cani in praedam rapi . Cur ergo Deus sit summum bonum et majus ergo absurdum agendo, & causando se omnium malorum est, Deum authorem peccati sacere , quam scelerumque complicem faciat, tanto saneU-- r 2 -- tatis suae damno, & dedecore, cum Unix, ficum authorem spinae , ignem authorem aquae, aut solean authorum noctis. Plane
eum quid id facit Deus, si quaedam participatio, Mimitatio Dei, sicut umbra imitatio corporis. & paretium, ac radius quaedam imitatio Solis G quaero , quid in Deost, quod imitari peccatum possit ' Nam ut non potest nigrum este imitatio albi, nec turpe imitatio pulchri , aut curvum imit so recti et ita nec culpa imitatio Dei. Nec juvat Calvinum , Deum , ut ipse commis peccatum velit, id totum , se innoxic ρογmattendo obtinere t Non ergo causat Deus peccatum, sed permittit; hoc enim justela cere potest , illud nisi impie non potest .
Deniq; non esse Deum causam obdurationis, aliorumque peccatorum , inductione O nium Causarum probatur: Nec enim potest Deus esse causa mat Vialia peccati, cum in eo nullum si malum , alioquin non esset
summum , de infinitum Bonum . Nec est
70쪽
cfisa pueri; . eum potius si Forma totius causat, cur dicitur obduraret Res m , id innocentiae ,&sanctitatis. Nec ina inop - duplici ex causa esse. Hiia enim sciendum
erit, cum peccatum Iaz aVerso a Dco uitia est e peccatum' esse malum imo omniummo omnium rerum fine. Nec est. causa Prim ricipalis es inima peccati, clim peccatum sit desectus, & non esse ; desectu ero reducitur sim per in causam aliquam deficientem , di imperiectam; sic inquit S. Thomas I. P.
q. 4'. a. I. Defectui in motu eorporis pote Iconi ingere , veι propter debilitatem vir:mis molisin, ut in Fueris , vel propter solam in Hirudinem infrumente , O tibiae se rex incla
malorum maximum: Sicut vero nullum est dissonu na , nisi in aliquo sono ,. nullum cur vum , nisi in aliqua linea, nulla umbra, nissi cum aliquo corpore , nullusque morbus , nisi in aliquo membro; ita nullum est na Ium, est nullumque peccatum , nisi in alia quo, vel cum alitio bono. Malum est homicidium , sed homicidium non esset, nisi viveres, nisi intelli res, nisi vigilares, nisim dis . Me etiam Deus causa per acci ην est vereris, nisi bonum aliquoa appeteres quae peccati ; quemadmcdum ignis incendendo omnia bona sunt; quis enim dicat, vivere, lignum , per accidens caula est , ut forma intelligere, moveri, bona non esse 3 si bona , ligni corrumpatur : id enim dicitur Per ac ergo ae Deo bonorum omnium principio , dicidens fieri , quod necessario consequitur exemplari a cum tam si impostibile , bonum adactionem agentis; sicut corruptio ligni aliquod esse, non faciente DEo , quam im- sequatur nec satio ad eius inflammatioirem; possibile est rivum aliquem cssir , non tri-az peccatum non nec lario sequitur ad in Duente fonte; aut telam non texente artifi-fuxum , di concursum Deli, cum hic sit ce. Dicitur ergo Deus obdurare, a care lii diuerens o ut postea dicetur , nec tollat vasa in perditiariam Dore: ia facit, quidquid libertatem , sca relinquat locum eligendi boni, di positivi in hujusinodi peccatis est, oppositum , si homo velit , & gratia, quae ciuamvis non faciat id, quod . malum, via ad peccatum vitandum nunquam deest, uta- aelicet privationem boni , honest ue. T tur . Ncc deniqtie Deus est Causa peccati in- taenim natura, & malitia peccati in eo est, directa ί sicut Gubernator somno, indul- ut deficiata norma reetae rationis, terisque gens , nec ossicii sui partes adlinplliis causa aeremae se hoc est, ni careat debita recti tua ast , ut navi si mergatur quia , ut inqui ne . Est ergo peccatum desectus , & pertis
S. ThomaS I. p. q. s. art. q. ad g. Deu net ad nou se, at non esse noli potest in sum-ncm deficit ab agenda , quod es necessantum H mum , plenumque esse tanquam in causi
salutem . Vide eundem Angelicum Docto- reduci, nec indiset Di, sicut aliquid non
rem I. 2. 'aegia s. art. I. Nullo ergo mo- vivere, non indiget anima , N aliquid non
do potest Deus dici causa peccat b. Audii ' esse pictum, non indiset pictore , ideoquestim Sanctum metorem Ioco citato artic. optime notat Augustinus Libo I i. de civis.
ι in ille est ex eausa creata , seulier libero asebitrio , in quanium deficio ab urdine' prim I gentis. Unde defectus is non re citar in Deum fimor in e sam sed in liborum arbia Hum , sicut defectus ela LationIs redue
ma. Ιἰ am, a quaeramen causarur , quidquid sinotionis in elaud acone , O secuniam hoces eausa actur pereaia , non tamen est causa peccari ἰ quia non est eausa hujus, quod aeyus De Mm defectis Sed dicra :
cv. . EOrum, quae desiciunt, &quae non sunt , nullam caulam ectetivam , sed est etivam tantum quaerendam esse , qualis utiaque non est Deus. I smo , inquit , , quaera
ea am malae voluntatis . non enim es efficiens.
sed deficient , quia illa nee erectis est , sed δε- stetis . Et Lib. 8 . Qi: aition. Deus non enauctor mali quia non est ea a tendendi ad non
esse . Et S. Hom. lib contriti Genus
cap. q. art. 2. Defectus is esse Au consequi rerdefectum in principiis et onis, sicut δη alis a corrumiane feminis sequitur pari s monstrua-
fui , se ex curiatate erurias luitur claudicatio. Et rip q. s. artic. r. ast . . H- quam sequitur malum in effectu I nisi praeesse. Si ergo diu s peccatum nore rit aliquod malum in agente , veι materia .