장음표시 사용
51쪽
nec tamen omnes salvan- tas, si tantum est momentum 3 Quid erit mare, si tanta est guttat Verba Augultini sent: Tanta est dulcedin futura gloria , ut F
est, x oravit tur, sequitur; Christi orationem non sem-Per, &pro omnibus, sed aliquando tan& pro multis exauditam ibisse. Res
pond. Orationem, ut bene advertit S. Thomas I Part. quaest.2 r. an. r. Nihil aliud
esse, quam explicationem propria voluntatia apud Deum . ut illam impleat . Tunc ergo
exauditur Christi oratio; cum eius voluntas impletur. At voluntas Christi erat, ut sal. varentur omnes , si vellent; non salvarentur . si nollent, quae voluntas in Christo semper impleta est ; semper ergo ejus quoque Oratio uxaudita. Taceo, tantam esse gloriam, tantumque gaudium, veI unius Ueati, ut id lopae omnium damnatorum mala, di dolores superet, sicque vel unius Aninis salutem, dignam Christi Sanguine, ac precibus inercedem fuisse . Nam quod damnati doleant, & crucientur , id totum ab igne, causisque creatis est, quae illos torquent : Quod vero Beati gaudeant , &loelices sint, id totum a Deo immedia- tu , clareque viso procedit. Illa ergo in--ter Damnatorum poenas & gaudia Beatorum , quae inter Deum, & creaturas m portio est. Deinde, quod damnati puniantur, opus est Justitiae: quod Beati gaudiis
exundent, opus amoris, & Misericordiae iat vero quis nescit, Deum validius amaudo,& miserendo, quam vindicando , N puniendo agere, cum hoc invitus, illud sponte, & ideo impensius agat 3 In poenis damnatorum semper Misericordia Justitiae miscetur, ejusque brachium avertit, ne toto impetu , quantumque damnati merentur , in miseros ruat. At in Beatis nihil Mitericordiam, nihil torrentem voluptatis moratur , quo minus toto alveo, plenoque svat.
Denique sola Justitia est , quae damnatos Persequitur; at in Beatorum delicias, & Ju-
sitia. & Misericordia conspirant, curtant- ως, quae magis foetices eos reddab; tanto ergo persectius. & excellentius opus, quan to pluribus, & melioribus causis': sicut 8d maior lacus, in quem plures amnes volvuntur. Et haec causa Augustino fuit , ut dic ret , omnes in damnatiis gemitus. poenas. oue cessaturas, si vel momento Devin via
dere possciri, sinue vel una Paradisi stilla in eos ignEs cadente. Q iid ergo erit aeterni-
nna gutta in infernum desueret, totam dam
natorum amaritudinem dulcoraret .
XVI. Opponitur tertior Haec ipsa suit Maosiliensium , & Semipelagianorum sente tia, qui passim docebant, velle Deum omnes salvos fieri, modo ipsi vocanti Deo co
sentiant. Ideo enim non omnesI alvos fieri, O in agnitionem veritas is venire, quia Iasi nolirer petere, eiam Deus velit dare I nolint quaerere , eism Deus velit oriendere, noliar pulsare , eum Deus velit aperire . Ita resert Sanctus
Augustinus lib. 4 contra Julianum cap. S. Respond. Non omnia, quae Pelagiani , aut Semipelagiani aliique Haeretici doc bant, salia esse; alioquin falsum erit, Christium natum, Pallum , mortuumque est C , quia ista etiam Haeretici fatebantur. Imo quam plurima vera falsis studiose miscebant, ut tanto securius, ac cauti iis fallerent. An vero, quia Daemon professus est , chripum . . Filium Dei ιλῶ Luc. id verum non
erit 3 Sicut ergo non otiania ideo falsa, quia Daemon dixit; quanto magis non ideo lusa, quia docuit Pelagius 3 Non ergo Senii pel fiam haeretici erant , vel 'uia crederent , Deum omissibus efficacissime lalutem velle ;vel quia dicebant neminem salvum fieri ninqui vellci; haec enim, & verissima erant , dc ab Augustino , ac Catholicis omnibus
concessa; sed quia docebant: Praedestinati
nis nomine fatalem quandam induet necessi tem l . Deo nou omnῖa merita praevenisi: Electorum numerum augeri posse , O minui: 'λ- rem esie homInis obedient/am , quam gratiam tinistam salutis esse ex eo , qui salvator , non ex eo , qui sal υaι r gratiam a voluntate ' cedi, qua tantii m Medicum quaerat 1 Fidem , aut saltem initium Fidei non ex gratia , sed ex naturae visibus esse : eum adjuvarἰ a gratia , qui ceperis velle, is fum autem velle a gratia non dari r quod eredimus nostrum se , quod operamur, Dei esse . Hi sunt errores Semi-
Pelagianorum, quos Prosper , ta Hilarius
in Epiriola ad Augustinum recensent, quaeque optime ab Augustino refutantur. Ubi etiam adverte, adeo illos speciosis rationibus, ac auro pietatis obductos fuisse , ut quod mireris, non solium sanctitate, ac doctri.
52쪽
Anapircipuos in Gallia; verum etiarn in Astiea ipsum Augustinum occuparent , priusquam Episcopatu fungeretur, ut ipse, in libro de Praedestinatione attestatur. N que enim induci poterant , ut crederent , sperari aeternam salutem a se Hosse, nisi arbi trio, & viribus suis relin lucrentur, hoc est, nisi 1 pem suam fragili cyllabae , &non validissi ino Myoparoni committerent. Quibus eleganter Augustinus in eodem Lib.de nono
Perseverantiae cap. 2I. Homit. 14. respondet: Abo a nobis, ide. desierare de nobis , quia spem nostram in lase bisere jnbemur , non nobis, eum scriptum sit φ Malediar ut homo qui spem haber in homine, O Bonum e se eon
GVe in Domino, q-- considere in homine .... uia times, he pereas, mi scapillus non peribist non peris cap Atax, quem , cum tondetur , non semis, O peris AEnima tua , mr
quam sentis. Et de Praedestinatione Sanct
quae Semipelagian: docebant , vera quidem erant, &ab Augustino admissa , sed instar
lactis veneno miicebantur , ut quanto des cius, tanto nocentius libarentur . XVII. Opponitur quartu et S. Augustinus
variis locis illam sementiam Apostoli: Dei, muti omnes salvossieri, Multo aliter exponit, quam a nobis explicata sit . Docet enim, non ita intelligendam esse, quas Deus omnes omnino homines, quantum ex se est, salvari velit; sed quod nullum sit genus hominum, nulla conditio , in qua non pluriami sint, qui salutem consequantur . Respond. Augustinus , prout illi cum Pelagianis certamen erat, nanc Apostoli sententiam explicabat. Nam, &ineo sensu vera est, quam ob elio insinuat i idque
restilendis Pelagianis satis erat. Verum cum ex proposito rogatus est, quid de voluntate Dei omnes salvandi quid de hoc ipse Ap stoli loco sentiret, ingenue citraque ambages remondit, ut fit pra notatum est. Ut ergo de mente Augustini serre judicium possis , praenotandum est , non semper in causa iae unam, eandemque sententiam tenuis
Prius enim quam Episcopatum iniret ,
Semi pelagianorum errostas tinctum fuisse.
dubitari non potest . Docebat enim, fidem ex viribus naturae cile, & illius merito gratiam dari , iit iplcmet Libo de Bona pers
verantiae eap. 4. fatetur, ac etiam MLibro Retrasatianum . Rursiis cum in Libro de hominis arbitrio docuisset, pinnas, qui bus innocentes varvuli ante Baptismum asinfiguntur , occultis a Deo pro is compen. sari r Quis autem novis , quid parvulis in secreto Iudiciorum suorum bonae compensationis reservet Deus t Epistola tamen 1 8. ad με- onymum id ipsum recantat . Taceo insem
ni supplicia, quibus infantes ante Baptisimuin extinctos puniri censebat, quantumvis id alibi in dubium revocaverit . In iis ergo , quae Augustinus contra Pelagianos , aut Semipelagianos de gratia disputavit . certum est , neminein illo pulchrius, fomitus , elo uentius , ac verius stripsisse , adeo ut quidquid Ecclesia de gratia credendum proposuit, id totum non ex sententia tantum , sed etiam ex verbis Augustini definiverit . Id vero quod Augustinus ει Eo- fisso contra Pelagium defendit, non aliud fuit, quam gratiam , non ex praecedentemerito , sed ex solo Dei proposito, mero- ue beneplacito conserri ; hic cardo, hiescopus omnium Augustini de gratia Dispi
tationum . Reliqua , quae velut inciden ter , & hanc causam comitari poterant , Augustinus aut omisit tanquam occulta, Scincerta : aut se ignorare prosessiis est; aut disputando , & inquirendo potius , quam decidendo stripsit . Et ideo S. Coele stinus Ponti sex Epist. ad Epistopos Galliae , eximius alioquin Augustini praedicator de hujusnodi accrebriis , & honorariis Quaesti mnibus haec habet : Profundia res ιε- , di D
elliore siue partes intercurrentium quaestianum, quaslatias permactarunt . qui Haereticis 63 onderunt, μι non audemus eontemnere p
ira non necrsse habemus adriruere . tino ipse
Augustinus libba. de Bono Perseverantiaeca P. 2I. Unde recolant , inquit , adversus haeresim Pelagianam jam ante aliquos annos VIa dicta esse, atque conscripta , quα nunc elidae; Aera misandum eri r quamvis neminem velim sie amplectἰ omnia mea , κν me sequa rur, nisi in lis in quibus me non errare per
hexeris . Ham propteria nune facio Libros ,
53쪽
in . o ostis uti mea re ra. ian I cvι , quαι ut ara . niunt; sed tantum ea conii IN Juxta a PotaVotiani , ac Picula caula in 1 uatarum. Ita cum Augii: tinus non id
ex Prorello tractat , Icd cursim tantlim, ecaliud agella, i mo dixerit, nanc Augusti in sententiam esse : Aliud enim cit Ausuilini dictum , aliud Auguitim 1cntentia ; haec enim ducussionem, re examen requirit. Non didiarite exemplum cx Auguli ino proferri pollet de Poetii, Parvulorum sine Baptismo dc acntium. His ergo prius observatis r stat, ut ad ob; ctain Auguli ini authoritatem respontiamus. Dicimus enim, Deumcificaciter veile, oc non velle omnes salvos fieri . Vult, si utamur mediis abylo sapienti sitime praetcriptis; non vult, si mediis uti nolint. Non vero omnibus eadem, sed alius alia prascriptit, ut postea copiosiura dicetur. In qua quidem Dei voluntate aliud est facillimum, aliud difficillimam captu. Quis cnim non iacile capiat , Deum nolle iis ia- lutcin, qui Ialvari nolint i At ex adverso
quis unquam rationes, de cautas con Pertas habuit. cur uni, non alteri media, de gratias
providerit, quibus cruceretur, ut vellet telane haec cit altitudo, quam Paulus expavit , de quam mirari potius conveniat , quam metiri. Jam vero non aliter ab Augultino mi propolit uin omnes homines salvare volenti, intellectum fuisse, quam a nobis explicatum cli, ex illis patet, quae supri clarit silms tcltimoniis ollenta lunt. Unum
tantuin , aliudve repetemus . Idem ergo
Ausuitinus de Spiritu , dc Littera cap. 13.
ita loquitur r A uis quidem Deus omnes homines μιιοι fieri , O in agnitionem veritatis ven re , non tamen eis adimendo liberum arbia trium, quo bene , vel male utentes juniis ejudicentur , quod cism sit, insideles comra voluntatem Dei faciunt, cum ejus Evangelio non
creduns . Observa, ex Augustini lententia benignam Dei voluntatem in omno etiam GPro Sextendi, nullumq; excluat, nisi qui Ιioero arbit. nolit. Quoci etiam apertissime S. Prosper h.lulillimus o. Augultini Uilci p. Ius docuit, qui Res ponto tertio ad GaIlosita scribit: Deo nou Iuno praedestinati , νη-
tales fa turi ex voluntaria praυarications '
scisisunt. Tora ergo caula, quod praedestia nati non sint, non Dei, Ied uominis volu vas iu t, Deo, quantum exi PlOelt, oin
tei ucia sit Au irinus, quantoquc Perici Io ab ilii L-tur, qui Omiua causa , quam illuctant. - Llagiania, Mutat, alia eraed uniationis arcana quaerunt, quKIlle neici Pori . . Oiuit, quam quaeri ; nemo iliuitii Picxctai Plo, ac uiatonio, quam Cornelius Ja.d nius cpil opus sprensis docuit: senim ita suo Augianimo Lipro proaemiali ear. II. O Id, cctaaLur, se in Omnibus Augustini Libris evolvendis lupra viginti auos annos operam navadu, Oinnesquc ricies percurril. 1. . Quis non crederet , poli tantum itudium, Lot annorum industriam nemini ni sis Auguitim mentem potuisse compcrtam cite: Et tamen cum omitia causa, quam Augultinus ex prolesto ascbat, alia riniatur , quae non sic uat Augmtanus, in perniciosiNumasnaemio, M ais Auguilino alientissimas incidit , quas primo a neologi Chri uiani
calamo clamaarunt, ac demum Innocentius X. Pontifex Maximus anatbemate Percus sit. Tasco Calvi iustarum, ac Lutncranorum ex Augustino ruina, . Sciriper ergooponet hii S S. Doctoris it udiolum, in RO. Pum, dc argumentum rei picere, quod liuidis putanduin praetcriplerat , alioquin si aliud, quam scopum attenda, , erraois i Pius, quam ranscs. Excinplum est in praeiciuntia iuturorum m. .ditionatorum . Dicebant Pelagiani, ex duobus Parvulis, quo rum unus baptizatus , alter non baptizatus decedat ; euin, qui Baptimo caret, ideo Sacramento privatum elie, quia Deus inccata Praevitabat, quae, si vixidoz, wn missurus erat. Augultinuisitur alia argi manta, quibus ineptii limum noc commenIam tutat, etiam illud urget , rupetatque iri Pius: Deum, quae tutura lunt, icim, non
Vero scire, quae Iutura non iunt. Dal. I. de Praedolinarione Sau Ioram caP. I . lib. 2. ad L. Vacιum cap. . alibi. OuibuS verbis ne-
54쪽
bus ad salutem parato, sed peccatore salutcni
recusante, & mortem ante vitam malente . Idem Augustinus L. i. de diar. O Grai. cap. I 7.
Cum ei Pelagitis objecisset': Deus potest
omnia sanare . Respoucit: Deus utique Me xis, ut sanet omnia, sed vis iudisti , nee Oritavem eurandi accipis ab Voro . Non ergo
negat Augustinus. Dcum velle omnibus salutem, imo quoad hoc cum Pelagio consentit , sed tantum negat, modum fanandi ex hominis voluntate pende re, Vult sanare omnes, sed non eodem modo, nec hominis arbitrio, sed suo . Denique saepissime Augustinus eam regulam inculcat . Deus neminem
deseris, nisi sota deseratur, ut iupra quoque notatuin est . Atqui falsissimum id est, si ali.
quos propria Voluntate , nullaque eorum
culpa salvos esse nolit quid enim aliud est deserere, quam nolle salvaret Atqui jain ab aeterno quam plurimos, imo pictosque salvare noluit, deseruit ergo, & dc: ruit, ut dicis, non quia praevidit deserturos, sid quia voluit: quid amabo hoc est aliud, hi si pilus deserere quam dc stratur 3 Aut quae dc se iis major, ac prior fingi potest , quam quae
omne tempus, omnem hominis voluntatem,
omnemque culpam Praevolavit, &qua posita homo certissime periturus est . Si ergo Deus quantum ex se est, non vult omnes salvos fieri, sequitur, eum ab aeterno prius aliquos deserere, quam deseratur. Atqui hoc Augustinus . hoc ratio negat: Cur enim voluit condere, si voluit delituere t Ncmo sa picus hoc secit,.quanto magis non secit Sapientia i Nec enim , inquit Augustinus,amas, O deserti. Tam non est amoris deserere quam
non est hedero non haerere o Tunc ergo credam , volui taptius deserere Deum, quando mihi ostendes, voluisse Deum non amare . Plane cum constet , Deum ideo hominc incondidisse, quia amavit; oportet mihi ostendas, quid causae fuerit, ut quam primum creavvit , mox voluntatcna suam, & amorem mutaverit , ut qucm prius diligendo creaverat mox creatum non dilitendo reprobaverit
Praestri im clam divina voluntas immutabilis sit, ncc alia esse possit, nisi postquam objectum aliud esse cepit . Quid ergo mutatum ii, ut homi ncm , quem prius amavit, & ideo condidit, mox non amaverit, & ideo desexuerit 3 Quid, inquam, mutatum est ' Dcust
at mutari non potest i Homo 3 at nihil deliquit , quo in alium mutaretur: qui ergo fieri potuit, ut prius amarct, ac postea non am ret , & ideo desereret, nulla in Deo, nulla in homine facta mutatione t Fixumer o, latumque sit, Deum non deic ieie, nisi des ratur , & hanc esse Augustini sententiam. XVIII. Opponitur quinto. Divinae, & eLficaci voluntati iacmo resistit ; si ergo Deus vult cmnes salvos fiesi; sequitur , omnes salvos luturos, nullumque periturum. Rcsp. Si quid liacob; cito convinceret , si ncta lur, i minciriqueque peccatuIum ςrid enim eiscacius vult Deus, quantum cste se, quam non ccari t nemo enim dixerit, non velle Princi m ess caciter , quod prohibet indicta morte , quanto magis si morte , ac supplicio atcrno Cujus ratio est, quia Dcus allicr cum causis necessariis, aliter clim liberis a sit. Cum necessariis agit, ni t fice ius ncccssario sequatur, & ideo numquam non id sequitur, quod jubct: Chin ii. Mi is vero agit libere , N idco licet ex pariestra salutem efffcacitcr velit , ac mcdia desepetentissima surgcrat eam obtincndi; relinquit tzm n, ut ex Ausustino vidimus, hemini litaria tenua recusandi, s malit. Vult enim salvare homicini, si velit; at si nolit . vult punire; sicque Dci voluntas nunqu8m Con impletur. Idque magis ex plicati adhuc potest familiati Sanetis Patribus exemplo', quod iam supra libavimus . Nemonc gat , Solcm, citque luccm ad illi minandum es-ficaciti mam causam esse; hic tamen , oi odcum causa libera concurrat , saepe non illuminabit, homine videlitat oculos claudente, aut Velum, ne infitiat, oppcnente: ita re ergo potest efficacia cauis etiam cscelu. cessante. Ita inus; Eras, inquit, Ioannes
. lux, quae ilia minat omnem hom nem ventanis
tem in hune Altin m. Γcce tibi lucem cinnem Mundum illustrantem l sed nun quid onmes illuminati sunt 3 minime tuquit: sed
hoc est judicium , quia lux venis in Mundum, S
dilexerunι homines magis tenebrias, quam lu
cem , Ioav. q. Vides hic iterum lucem omnia illuminantem, & non e n. nia illuminan. t . Omnia, quantum ex parte sua est rnon omnia, quantum ex parte hominis est rdilexerunt inquit , magia tenebras , hcc
55쪽
RIgurantem admittere, noctem, quam dium ap-4 Deum. Cui i Hunt , quae sma erunt, sicque in tenebris, & umbra mor- altam m/ doctiorem, sed caveas , ne inveniartis jacuerunt, nulla Solis, sed sua culpa . pr sumpti or m. Haec perpetua est Ausu-
Isti ergo sitiit, de quibus Job 1 . dicit ut: υ- stini responsio, quoties hanc illi litem P
si fuerunt rebelles lumini, sescierum vias ejus; Iagiani moverunt. Nec plane initum est , qui dixerunt, recede a nobis, suentiam Ua-m non posse nos causas hujus divinae , & secre. tuarum nolumus. In quae verba Gregorius : tissi uiae Voluntatis intelligere , cum nece Lumini ergo rebelles suiu , qui elationis suae rum rerum inici ligamus , quae nobisaim scutum jaculis veritalis objictant, ne falubria sunt quaeque ante oculos versantur . Cur ter in corde feriantur. Narrat Solinus c. 34. mapnes in sollim Aquilonem, non in Me
Atlanticos Asricae populos adeo Solent ridiem, non in Orientem volvitur: Cur Lauis aversari , quod ejus radiis torrcantur , ut rus nunquam sulmine icitur quod etiam de orientem alii convitiis, & jaculis imperant, dormientibus Plutarchus testatur l. . Coni alii vero in silvas, & speluncas se condant. vin quaes. Cur teste Aristotela I. . de Anima. 1ῖ, inquit, texrente Sidere, oderunt Deum tib. Aquila quamvis voracissima, ac calidissi-Meis. Tales sunt Reprobi. Habent Solem, mi sanguinis, nunquam sitit , nec bibiti Cuc habent lucem, sed eam oderunt, & perse- musca senis pedibus, magnus vero Elephas quuntur, multoque minlis admittunt: quem quaternis tantum incedit : clim tamen sicut ergo, si non videant, & ideo impingant ,& cadant, quem, inquam, nisi se ipsos accusabunt Audi iterum S. Thomam lib. 3. contra Gentes cap. 1 ff. considerandum es, quodH in ρου se ineri arblarii imp.dire receptu-nem gratia , O Mes nen immerito ei imputatur,
magnae domui plures columnae , ita magno corpori plures pedes convenisse videantur Cur truncato arbori ramo alius ramus; non vero truncato homini brachio , aliud brachium succedit3 Si ergo, istorum, quae videntur , quaeque in terris fiunt, ratio quidem estώ
nem gratiae Ideo non immerito ea ιmputatur, tur, quaeque in Wrris nunt, ratio qui a m euis
ui ponit impedimentum t Deus enim quantum sed tamen reddi non potest y quanto magis est ex se, paratus est , omnibus gratiam dare , illorum quae in cilis fiuntiquaque videri non.
muri en omnes falios faeri y seu tui solio - Possunt 3 quod si causa reddi non potest , cucria prλantate , qui in se is segratia impedimen- illam quaeris i prius de terra, si pote s , post sum prestam . de coelo responde. Nec vero iii hujusmodi XIX. Opponitur Sexia. Si Deus , quan- rebus imprudentis consilii est, sed prudenti tum est ex se, vult omnibus; & voluntate si mi ignorantiam fateri;paris enim dementiae quidem efficaci vitam aeternam; cur ergo non est, velle scrutari inscrutabilia , quam velle dat omnibus media, quibus praevidet sere , videre invisibilia; quem enim non ritu , Mut illam adipiscantur 3 contemptu dignum censeres,qui oculis gusta- Responderi multa ad hanc oppositionem re, aut auribus videre aliquid vellet ἰ Atqui possunt. Primo , id quod Apostolus, di non minoris infiniae est, intellectu,ac ratio- post eum Augustinus, omnesque Patres res ne humana capere velle, quae omnem inte
pondetimi; id videlicet ad Dei judicia per- lectum, di rationem longissime superantia,
tinere, arcana quidem, sed tamen justa ;& ide. enim creduntur, quia non captant κν, nam ideo iam non licere hominibus explorare , si caperentur, non crederentur, Inquit, Id mquam non licet mancipio secretum Princi- Augustinus lib. de Bona perseu. eap. I . qui pis cubile irrumpere,intraque velum proteris etiam optime monet, ut supra quoque adver-vὰ , nec vocatum irruere . rotis tari, si timus , non ideo a nobis neganda esse , --- non vis erraro inquit Augustinus . Et in n*ιria sunt, γia non comprehendunt, ν , qua Libro de Spiritu, & Littera cap. 3 1. occuba sunt. Quis enim ueget, mare fluere, ad illam profundis atem crurandam quis me va- ac refluem , quia hunc motum non capit uero eoarctare, cur illi ita suadet. κι parsua. terram in puncto si is pendi, quia causas ne-. ν' r stit 3 totum, & quam vis vastissimum circulum in uno centro compinpi, quia ratione ignorat Z totam animam in toto corpore ,
di totam in qualibet ejua parie reperiri a
plantiae, O Scientiae Dei, quam incomprehensissilia sunt judicia UM Deinde non es iniquitas
56쪽
quis de modo non constati & denique quis motum localem inficiatur, quia solvere Z nonis argumenta non potesti Haec si vera sunt in rebus naturalibus, quanto veriora in rebus divinis, in quibus idem, quod in coloribus accidit, ut videlicet, licet pulcherrimi sint, nigri tamen, obscurique videantur . quia remoti . Constat ergo i eum amare , constat bonum, ac justum esse; constat , gratiam dari quaelibertatem non tollat; constat libertatem dari, quae gratiam non impediat; constat, Dei icientiam falli. & e rare non posse; at quomodo haec omnia inter se conveniant, nec unum alteri obstet , non satis constat; num ergo negabis, quae constant, quia aliqua ignoras, quae non con stant 3 At hoc delirare , non philolophari est. Demus, Deum aliquid velle, ac iacere Posse, quae fateamur, nos intelligere non mite; tam enim si humano intellectu caper
tur, non esset Deus, quam si concha caperetur, non esset mare; ergo quae Patent, non negentur, quae vero non Frent, vera esse
credantur. Optime etiam huc facit alia S. Gre orti Magni regula, quam in Moralibus tradit, videlicet, veritalcm, S aequitatem divinorum Iudiciorum, quae adhuc Occulta iambis sunt, ex iis metiendam, ac probandam erus quae dum laterent, ejus bonitati haud coi sentanea videbantur, sed postea experiei
tia, Se ex itiis docuit, justiissima fuisse. inis, cum videret, tervire Iosephum, duci Sulannam, Habraeos Iuvenes in flammas heta ri, Danielem leonibus pro)ici ; quis, ii
am, cum ista spectaret, non continuo cieret, periisse innocentiam, ncc Dco cordi esse 3 Atqui contrarium exitu patuit, nun quam videlicet magis vicisse, ac triumphasse pietatem, quam cum victa,&oppressa videbatur . Idem de aliis Dei iudiciis, ac Pr destinatione dicendum est. Modo ista non capis; at nec illa capiebantur: modo di ira vi-Gntur , at illa quoque dura videbamur: sed illa tandem aequistinia sitisse exitus ostendit; ergo idem de istis aliquando exitus otiendet. Noli ergo de tela ante fimbriam judicare, & finem expecta, ac quae nitura lunt , ex praeteritis diice. Verba S. Gregorii sunt:
Sed ecce eum haec audiυῖmus, cordi nostro qu. fio oritur, cur omnis tens, O misericors Deus in xantam caecitatem cadere rationem mentis
quam debet, occulta Dei iudieia dissutere prinsumat , recte subiungisur r Huniuia Devinqui quam iacebisscientia, ' eum in his enim
quae de nobis aguntur , ambigimus , debemusal a , quae nobis sunt certa eo pisere, O eamque do ne a nobis Mortitudine Drraverat remida:ionis querelam Nazare. Cum Romaemula aliqua in Senatu agitabatur, de cuius meritis non satis constaret, in haec verba loco sententiae Patres pronunciabant: Π n liaquet. Idem in causa Praedet tinationis dici possit: cur Petrus, non Iudas emendatus, clim utrumque Deus posset sn liquet rcur Iacobus, non Esau dilectus 3 2Pn liquet. Cur aliqui vorati , ut seqtiantur; aliqui vocati , nec sequuntur, cum Deus omnes istos vocare Posset, ut sequerentur' iterum, it rumque , non liquet . Quid minas postulare a Christianis Deus potest , quam uecum illo tanquam cum reo agant, oc absolvant , ac justissimum credant, quamdiu
in causa non liquet Sic Apostolus, sic Augustinus respondit : quoties non in Scinatu , sed in Ecclesa lis ista Deo moveba
Ipse tamen Augusti mis optime advertit .
licci modo penetrati a nobis abyssus ista divinorum Judiciorum non possit: id tamen in altera vita suturum . Verba Augustini
simi serm. 21. de verbis Apostoli . Erlib. 2. da ciet iet. Dei : Videbimtis i iorum occultrum apertissimam rationem . Manifesa-Κtur in Iudicis, eur hie mentes mortalium modυ lateant, eiam tamen in bae re Iustorum mentes non lateat, justum esse, quod latet .
Id ipsum insinuat Apostolus: sibi videlicet
in coelos Idmisso arcana verba audita esse , quae non liceat iamini loqui di quid vero a canum magis, quodque minus exponi possit.
quam negotium Praedestinationis Audivit ergo Paulus, sed sit brosa, de cum pacto silentii. Ubi observa, non dixisse Paulum , quae loqui hoino non potest sed quae non liceι . Si Paulus audivit, si loqui potuit, scii non licuit; ergo hujusmodi arcanorum rationes,& caulae dantur, illaeque Beatis cona Pertae sunt, nobis tamen inter Mortales versa tibus occultae r quid ergo miraris, videre Aquilas , quod noctuas latet 3 Legitur invita S. Angelae Fulginatis, ei quoque cce-
57쪽
I sita in tripi inti, ac in ex lal:m praesubito divinori m Judiciorum momenta, &ctu fas patuisse, ac singit latim, ac velut radio discliptas oculis ci ctias csse; tantam vero tu illis aequilatcm, pulchritudinem, sanctitatem, ac lapicinii in cisii' sic tantoque eorum aspectis, S gaudio, & amore perfusam, ut paratissima esset, si Deo ita lubitum foret , illa experiri, aeternumque subjaccre. Ergo dum velum pendet, non accusentur, non damnemur, quae nccdum Occiantur: crittempus judicandi velo sublato, ac thcatro
r tenta. Sed Augustinum ipsum audiamus
hac impermeabili abysso pro more suo elegantissime perorantem; sic enim Serm. ii. de Vobis Apostoli loquitur. mcisis
que mihi, cur adhuc quaeritur i quis enim το luntati ejus resisti O homo tu quies, ut respon. deat Deo i quis sit ille, attende, quis sis tu , at
tende r ille Deus es, sed tu homo . Sed justialiam tibi Ioqui videris tu , O fons ille iustilia secatus es t Stissum loqueris , unde tibi nisi a justo Deo i quid ergo dubitas iussum , a quo es
Omnejustum aui si in tisium tortieris, debes xacere. Primum ergo Itin Uenium Fidei r ne, nuniuid iniquitas est apud Deum t latere te aequitar forest , esse illi Iniquitas non potea . Expectat a me fortasse , ut dicam tibi, quare injuretuis miseretur, O quem ttiti indurat ρs d si, o in homo, o ego hamo, ambo audiam uir o homo lu quis es, ut respondeas Deo tmelior ergo es Melis ignorantia, quam temerariasilentia. Si homo om; non indigner ; cedam hominem si Iossum , O forte att&sam .' M.dsi aequitatem illam , quae est apud
Deum , madu non iacmus , finietur via, O veniemus ad Patrem I non potes viarei tempore viae , videbitur tempore Patriae I ibi aequi. talem Dei videbis, alie leges in Verbo , ne codice . cum ergo perveniemus ad sp eiens , iniuitatem Dei videbimus, o Iam noacris ibi dicere , quare bule fabienis, O hκὰ non quare ille ductus es, ut baptigaretur, illo
antem ciam bene catechumentis vixerit , subharuIna mortuus est, Cy non pervenit ad L
stimum t ille cum scelerarie viserit, ekm Mae. chus, eum Semicus , eiam Venator , votavit, baptietati s O, decessis, O peccatum in eo Glerum. suaere merita, non invenies , nisi Paenam, quaere gratiam , O ecce, O altitudo divitiarum t Petrus negat , Lareo credit .
rationem, O ego expaveseo altlandinem. Tisrarracinare, ego miser: tu disputa, ego eredam . Altitudinem video, adpo innatim non Pervenia, o aliAudo I 2 emo ergo quaerat a me ocentitorum rat Anem . Paulus dieis, Asirutab nafuntis laia ejus, O tu mari senisti ' si sirutabilia sirutari ven I, c, λυεstigabilia et efiigare, veni i, erede, jam perii sit . Tale est velle serutari infirmabilia, O laete'. sare investigabilia , quale est , videre imit bilia, O fari ineffabilia . Et tract. sita Ioann. Quod si nos ultimus dies proficientes invenerit, ibi dissemus, quia his non p-
Alterum, quod responderi ad factam e jectionem potest, illud est: in hac dispari
gratiarum dispensatione, non tam quaren-dLm esse, cur Deus hanc tibi gratiam tribuat, non illam; sed potius, cur tu illa, quam tribuit, uti nolis. Sicut si carcere clausus a
Principe clavem acciperet, qua erum u
stodia posset januis aperti nec tamen clavibus uti, scd murum caroeris everti vellet,non tam quaerendum effet, cur Princeps clavem offeriret, non murum everteret, sed potius, cur oblata clavi uti captivus nollet 3 ejus enim niti it interest, clavi, aut muro evadere, modo evadat: at Principis plurimum reserm tust, cur unum, quam aliud malit. Non e go taeo Quaerendum est, cur Princeps hoc pintius modo , quam illo iuvare reum velit; scd quaerendum, cur reus juvari hoc modo nolit, quo Princein jubet 3 Ideni de Deo dicas, cu-Jus voluntas quanto certius justissima , &Ω-pientis lima est; tanto mi talis examinanda, &audicanda est; quis enim examinat certa Teruo dcnique respondetur, Deum ad diversis sinos gradus gloriae, & per diversissima quoque media juxta infinitae providentiae suae sapientissimas resulas homines destitisse; nec enim minor in ordine supernatur ii, quam naturali varietas cst . Inter tot ste larum, geminarum. forum , Plantarum , brutorum , volucrum , hominumque millia, nullum alteri simile; alia species, alius color, alia figura, aliae dotes, aliae facies , alii mores. Cum enim omnis creatura sit vestigium quoddam , & exemplar divinae periectionis , nulla vero matura totam ,
58쪽
integramqde exprimere possi nam si omnia, quae in lino sunt, exprimeret, jam infinita non esici opus pluribus, Sc variis suit,
ut quod singula non possent, omnia con- iactina, ac quantum licc , explicarent. Vc ba Doctoris Angclici sunt r. D. quaest. 47.
Disendum est, quod di incito reν um , O mul. tirado es ex incentione primi agentis, q-des
Deus. Producit enim res ιn se propter suam bonitatem communicandam creaι uris , c π per eas repraesemandam , O quia per unam creatu-
νam In temer repraesentari non potest , produ- eis multas creaturas, O diversas, ut quoi δε- es uni ad repraesentandam divinam bonitatem , supplearur ex alia . 2cim bonitas , quae in D ο est simpliciter , O uniformiter , in cre turis est multipliciter , O disi sim . Vnde perfectiar participat divinam bonitatem , O re.
praesentat ea totum Universum , quam alia 3ππ-
cum iust creatura. Sicut orgo infinita Dei aperiectio causa est varietatis in bonis naturae, ita quoque in bonis gratiae, A ideo alia
Matiae i, quae datur Petro, alia quae Paulo , alia quat Judae; sic tamen alia, ut omnibus
ad bene operandum accommodat illima iit , non secus, ac in magno exercitu, & a m ritissimo Duce. non omnibus eadem acina tribuuntur, sed aliis flataix s. aliis lanceaseliis tela, aliis faces, omnia tamen ad pugnandum re vincendum autissima. Quod duo
militibus sunt alia Erma, hoc iunt Chri ii ianis aliae gratiae . nec si mi lis lanceam aboiciat, Ducis eli crimen, nec si Christianus gratiam recuset, Dei est culpa: de potuit, de d buit miles, d buit, & potuit homo- Idem ergo
est interrogare , cur Deus non eandein I dae, de Petro gratiam dederit, quod interr sare Imperatorem ,cur non ea ni arma Rediti, equitique non candem lanceam tribuerit i l .nficit, omnibus datum esse, quo commodii lime vincere , ac triumphum mereri
possent; si noluit, crimen militis . non Ducis imit. Alio nec minus apto e XLmplo cxplicari id ipsuin potest . Statuit Rex aliquis adolescentem sanguine sibi iunctum : ladaerumnis confectuin, di in exilio procul de .gentem , in filium, Regnique haeredem ado. piare . Nissis ergo Legatis ad palatium vocat, utque iter sacilius, nulloque labore ab solvat, jubet servos, comi res, inuos, currus, aut si malit aqua vectari, navi ut inliru
cti mam adornari, ac multam pecui; a os
serri, darique electionem, curru, equo, an navigio iter aggrcdi malit, & ad thronum capcllendum venire . At i nautas adolescens, di otio displicias, rivolas iam itincris causi'tus, donii haerere, ac oblatam purpuram rem cusare. Rex socordia tantam gratiam re, Puentis ostensus, alium in Rcgnum ad lcg Iz, ac throno imponere, primo illo in exblio, otioque&ariannis marcenter qui ubi intellexit, alium ad Imperium cucci Lm, Omnia querelis, & accusationibus impla , de culpam totam in Regem rcturi, qui ad iter, Regnumque capessendum non illa media subnuserit. cum quibus certo prae vidcbat , iter arrepturum fuisse: nam si currum illum igneum, quo Elias in Coelum 1breptus est, aut Angelum misisset, qui Prophetam capillo sit blatum dabulonem per aera transvexit, aut alas commodasset tot aliis volucribus multo homine inserioribus concessas, certo se viam ingre illarum, de ad Regnum , quo vocabatur, Η. rventurum suisse. bi hoc, in a iam, ignavus ille dicerct, quis non meribto irridcret, ac non injastas tantum, sed insanissimas querelas credera 3 At id i plum faciunt d:cunt peccatores, quicumque iis gratiis, quas a Deo copiosissimc acceperunt, abusi, ac propterea coelesti Regno exclusi , cul'am in Ix iura relarunt, irigideque inte rogant, cur non auxilia tribuat, quibus prae vidctat. Griissimo conlataturos, ac potie*salvatum iri Θ quibus spondendum est, velle Deum, omnes salvos cile, me do tamen , ac ratione non qualicumque, i d a se sapientissime praescripta sicut vult aestatcm, vult autumnum esse , Sole tamen non in quocumque sed in Cancri, Leonis, Librae ligno metcnte; de itio stultus omnino enci, qui cum aue in Aquario, aut Piri ibus nacts na . M vindemiam quaei cret. Vult L UO Deus , de Petrum. N Judam salvos esse . sed non codem modo, lice eadem gratia Petrum ,
qua Jadam. bd enim non siccit, ut Judam
salvaret, cu ab exilio p ccati, quo tenebatur, ad poenitentiam primo, ac deinde ad aeternum Regnum pro velleret 8 in Coilogium Apostoloruin accepit, tria r amicos conscripsit, testent sanctitatis . ac miraculo ru.nluorum fecit, docuit, monuit, minatus
59쪽
ae jam jam sceleri periinaciter accinetiim
cum annata cohorte ad terram allist, quid amabo facere amplius debuit, ut obstinatissimum expugnaret Habuit emo Judas, &Pedes, & currum, & navim, quibus iter sest tis ingrederetur. At si gratiam Pctro, &Magdalenae datam haberet, vitam mutasset. Verum quid hoc aliud est, quam cum inerti illo Adolescente, quadrigam Eliae, &volucrum Pennas optare, cum ad iter faciendum equus, & rhedae, navisque sussiciant. Deinde quis novit cula: ea gratia, quae Petro, &Magdalenae data est, Iudam conversum iri , clim sorte plures, ac majores ξratias utroque acceperit 3 Etiam Epulo Evangelicus Fratres suos ad meliorem stupem redituros sperabat, si ad illos mortui mitterentur; sed
responsum est i Habent Mysen , O Propheras , audiam illos, etiamsi aliquis ex m=rtuis ad eos veneris, non credent. Vult ergo mus
ctos, omnesque homines salvos esse vult omnibus media dare, non sollim quae si iscianti sed etiam quae abundent. Cur vero non dat
alia, quibus praevidet, salvatum iri 3 quia id
Iam non convenit varietati, ordinique , ac legibus gratiae a se praescriptis, quina non convenit Univer aestateiri esse, nisi Sole Cancrum obtinente quam non convenit homini, alio modo, quam oculis videre, aut alia ratione, quam pedibus iter facere. Sicut ergo non ideo oportuit, mutare leges naturae, quia tu illi subjici recusas,' ita non oportuit mutari ordinem gratiae. Totam hanc doctrinam ipse Ausustinus paucis quidem, sed clarissimis verbis insinuat Iib. i. de
Nat. & Grat. ca'. i . Hoc Μι hue agit Deus, Disanet omnia, Ied asis iudicio suo, nee or. dinem accipit ab aegroto . Ecce concedῖt Ai:-gustinus, velle I cum otimes salvos esse , sed non eodem ordine, iisdemque remediis, nec Ex voto, arbitrioque hominis, sed sto. Sicut enim noluit dii positionem, nexumque calisarum naturalium singulorum elactioni permittere ; ita multoque minus ordi m ac nexum causarum supernaturalium, quae quanto nobiliores, tanto minus decuit ex alieno
iudicio, utuque pendem . Quod si tamen tibi ista non sui sciant , quae convincendo etiam pertinacissimo sufficere deberent; redeo ad prima, ta cum Ausustino iterum , iterumque inculco: 'lisci Aetari, si non iis
XX. Objkior βριλῆ. Haec sententia cquae dicit, Deum, quantum in parte sua cst; omnibus aequaliter gloriam velle, videt Sacris Litteris advorari, & iis praeseriim , quae S. Apostolus saepisti me ad Rom. .& II. resectit: Illic enim cum disputationem aggrestiis estici, cur Deus rejectis Iudaeis, Ge tiles ad Fidem elegisset, id totum in Dei voluntatem, occultumque propositum resu dit . Verba Apostoli itini: Cum enim nondum nari fui sient, aut boni, aur mari aisquid egissent, na fecundum electionem Proto in
Dei maneret, no ex opera, . sed ex vocante
dictum es eis: quia major serviet minois, sicut ferinum est: Iacob dilexi, Esau autem Odia --bui .... - 'oque dicis : Miserebor, en smi eor , O misericordiam proabo , cujus --
ferebor: Ulatir non volentis, neque crarrentis , sed miserentis es Dei. . . . Dicit enim Scr*tura Pharaoni: in hoe Ustim excitavi ra , ut Oen
dam in te viscutem meam , ergo cujus vAlx miseretur, est quem vult obdurat .... - non ha.
bet figulus potesarem ex eadem massa faciendi alitid quidem vas in honorem, aliud in contreme. liam t. quod ergo quaerebas Israel, hoc nomes consectitu. , electis autem eo uta eri teaeteri et e r. excaecati sunt , sicut scriptum es idedit eis Dominus Spiristim compunctionis,
culos, Μοῦ non videant , aAres , ut non ara
enim Dominus omnia is increduli aete, ut am-
ntam miserea:ur. Hactenus Apostolus, ex
quibus argumentari ita licet Deus Jac tam dilρxit, Esau odio habuit; quaero ;
de tanta disparitas, unus diligeretur, al. ter odio haberetur 8.ex parte hominis elat nondum nati, nondum operati erant, ergo ex parte I ei: si ergo Deus ante omne Ο ,
alium diligit, alium odio habet ; sequitur
Deum, quantum ex secst, non in omncs in
qualiter propensum esse. Neque dicas: Nihil; quidem mali operatum Esau suisse, anto
quam nascemur; pravisum tamen malc op
xaturum,&idco non amore ed odio dignum fuisse. Primo enim in Scripturis inauditum est, Deum aliquem odio, aut poena pro aequi propter peccata, quae nondum iecit , sed quae iacturus est; amat enim Deus, qualia
aliquis cii, non qualis suturus 42. Ucindu
60쪽
si Deus unum diligit, quia praevidit bonum alium vero odio ha et, quem praevidet , malum futurum esse; quid opus Apostolo fuit, tam longam disputationem texere , ' tot causas inquirere , se in omnem partem versare, ac tandem ad occluta , &inscrutabilia Dei judicia, velut ad asylum confugere, cum facillimό se labyrintho explicare, totamque causam duobus verbis a solvere potuisset si dixisset , unum diu elum, alium rejectum esse non ex operibus
uidem bonis, malisve, quae jam feci Mnt,
clara nondum nati essent, sed quae praevidebantur facturi, si nascerentur . Rursus ea
vcrba: non ex operibus , sed ex vocante, O mi propositum Dei maneret , dIcInm es t quia Iacob dilexἰ, Esau autem Odio habui; clarit-sime insinuant, quod unus prae alio diligatur, non operibus , sed Dei proposito ad-lcribi. Si ergo Deus nullam operum rationem habet , sed sola sua voluntate Esau a Jacobo distinguit, non ergo . quantam ex se est , oinnes vult aequaliter salvari. Illa quoque verba: Miserebor, euos misereor , clare lignificant, Misericordiam a Deo non omnibus, sed aliquibus tantum praeliari , nam si omnibus: non diceret, a serebor ,
euius misereor, sicut quia omnes homines moriuntur, frustra dicitur, eos mori, quos Ucus vult , clim velit omnes . Idem, de praecipue ex illis verbis colligitur: euitas er
go vule, misereretur, O qtiem sel: ObIurat r
annon habet si ulus mi tatem, Oe. Si enim aliquorum miseretur , quia vult, alioS V ro obdurat, quia vult ; se iii itur , volun talem ini non omnibus propitiam esse; quis enim propitiam illis dicat, quos obdurat thoc est quorum non miseretur ut exponit Augustinus . Et sicut , quod ex eodem tu. to, eademque massa alia snt vasa ad honestos , alia vero ad sorduos ullis ; nihil cillud , quam figuli voluntas in caula est ;ita quod Pharao , quod Judas ex reprobis;
quod Paulus, suos Petrus ex flectis sint ;nullam plane aliam causam, quam Dei v luntatem Paulus agnostit . Cum haec ob cito multa complectatur , ad singula rei pondendum est. Primo igitur observa , hunc Apostoli Iocum, unum ex illis esse , de quibus Sanctus Petrus scribit i. Sicut , Ochan i
mps Frater niarer Paulus Ioeundam datam sita
sapientiam vobis ipsit; sicut, O In omnibus Epiziolis, in quibui quaedam sunt di tria i tellecIn , quae indocti , in instabiles depro Lant . Et plane his maxime Pauli verbis Lutherus , & Calvinus ad errores suos in niendos abusi sunt. Cum ergo clarissimis Scripturae testimoniis ostensum sit , Deum velle omnes salvos fieri, omniumque milis reri; quae ratio patitur , ut clarissima , dc planistuna testimonia , obscurissimis illis ,& abditissimis cedant Nam quae clara sunt, per ob:cura impugnari non debent, sed o 1cura potius per clara monstrari ; alioquin si cui tam veritatem incertis rationibus usegeas , idem fuerit, quod velocissimum' cervum lenta testitudine , aut claudis , caecisque canibus leporem venari. Quae igitur Paulus de Gentium vocatione prosequitur , vera quidem sunt, sed di ilia intellectu, de ideo ob cura, non ergo probationi idonea. Adde , quae in Scripturis uno loco dicuntur, clim aliis conserenda esse, id enim veritati , quod remotis procul stellis conti git , ut videlicet conjunctae non solae appareant. Tu dicis, non eri currentis, ego re pol ideo: Sis evresse, ut comprehendatis. I.
ad Corinth. V. Tu dicis : es volentis ;C o respondeo ἐν Si volueritis , O audieriar a me, bona terrae comedetis Isa. i. vcrs s. Si voluerit seret a re mandata , conservabunν re : Ante hamInem vita, O mbra , quoi pla-
eueris eI, dabitur illi: EGI. is. Tu dicis e au odio habuisse at ego respondeo : Vibilodis eorum, quae fecit. Sap. in . 2 s. Tu dicis: Usolius Dei mferentis ; at ego res 'Ondeo : Misereamur impis, ct non diser justiatiam: Iia. I 6. cura imus Babionem , Onon est curata. Isa. s I. s. Quoties volui consegregare filias tuos , O nolui i t Mattit. 13. r. Non ergo est selius miserentis , dc curantis Medici, sed etiam volentis aegroti . Tu dicis : cujus mulis , miseratur ; at ego respondeo : Omnium enim misereris , quia
omnium Dominus es . Sap. II. Tr nemine
perlae vis 2. Pci. Tu dicis. quos uuis, indurat s at ego respondeo: imo Deus est , qui monet, di jubet: Si iocem ejus audierc
Non ergo obdurat, qui prohibet obdurari. Et iterum. Deus est, de quo Apostolus :