장음표시 사용
31쪽
modo potesti nisi quis sorte putet, etiam formas de acetis dentia possie se parari, atque subiecto de loco distingui.
quod omni prorsus ratione caret. Εκ his igitur liquido constat,accretionem ex magnitudine fieri, quae non potestate,sed actu est: quoniam mutatio, quae ex tali fit male ria non accretio dici potest, sed generatio potius. Nam generatio fit ex eo quod actu quidem unum est, potestate vero aliud: ut cum aer ex aqua gignitur, non quidem fit ex materia aeris,qus sit in aqua: sed ex materia qus prius aqus formam habebat: postea vero formam aeris induit. At vero aceretio nihil aliud est quam eius magnitudinis quae iam actu est additamentum, sicut diminutio dicitur, uando magnitudo quae actu est decrescit. Quare quod
augetur ex materia quae actu magnitudinem habet augetur. Sed ea se his ingerit dubitatio, nam accretio lisc, absinnutritione fieri non potest, quae generatio quaedam esse
censetur: at huius materia actu corpus non est, sed pote state : igitur aceretionis materia non actu corpus,sed Po testate erit. Sed diluitur, nam materia quae nunc inquiri Tur,oppositionis materia est,qtis eadem numero est, alitioni atque accretioni. Cibus enim inquit Philosophus
ut potentia caro nutrit. Sed Vt Potentia quantum auger, una igitur atque eadem est materia oppositionis, alitiori
atque incremento. At ea, quae rei pars fit, diuersae str Namque materia informis est, quae nutritioni destruit, siquidem quae prius alimenti formam possidebat, vi venistis formam suscipiens,illius pars efficitur,atque accretio ni suppeditat , orpus actu est, prius enim in membrum
alimentum conuertitur, mox secundum tres mensuras extenditur: actu igitur corpus est, atque magnitudinem ha bet materia incremerari, quae eius quod augetur pars fit, atque extensionem suscipit. Apertum igitur est acere tionis materiam corpus & magnitudinem esse, quae iam actu existit. In uestigandum nune est quae fit incrementi essectrix causa: deinde quomodo accretio fiat. Diuitiasti COOste
32쪽
DE AC CRETIONE. asDE CAUSA EFFECTRICE ACCRE
Gonis Cap. 11. P Otestas enim haee, quae in viventibus incremen inmoperatur,quae auctrix vis quoque dicitur qus ex viventis corporis alimento conuerso,natiuo calore ipsius magnitudinem auget: ut ad prsfixum definitum 4 perueniet finem& praestantiores exerceat actiones. Nam cum a genetrice
facultate vivens perfectum non usquequam,aut in debita magnitudine constitui si prodierit, fige et increstendi vis a solertissima natura concessa est, ut sui perfectionem sigi
Iatim omnia consequatur. Magnitudo enim viventium operationibus perficiendis plurimum oportuna est, cum
interdum bona membri temperatura manente si debita
magnitudo defuerit non exacte prodeant adlus: quod si in homine animantium omnium praestantissimo reperi tur facilius in exteris viventibus reperiendum est,neque tamen infinitam molem, sed certam definitamc, viventia ah hii iusmodi potestate adipiscuntur: Etenim viventium omnium terminus prsscriptus est, atque definitus, quem viventium nullum transgredi potest. Propria enim causa rei forma, proprium magnitudinis terminum rei, Per
scribit seeundum magnum de paruum, vItra quem forma conseruari non potest, neque quippiam operari, siquidem ampla de exigua viventium magnitudo perscripta est . In quacum potestas salvetur suos actus perficere potest. Et iccirco magnitudinem formam definire 8. de phisico auditia Auer. testatur, ut per illam deinde suas functio n os perficere UaIeat. ViVentibus igitus proi suis actioni. hus perficiendis magnitudo h sc Ualde necessaria fuit. Sed ea dubitatio solutionem quaerit: Cur genetrix ViX, uiuentia in debita magnitudine non generarit. Sed dubitatio hae e solui potest,atque rei huius varia diuersacii causa assi gnari potest, atque prima ipsa est materia quae cum modicae magnitudinis fuerit, ve Iuti stirpium semina : proinde maiora procreari no Possunt: cui etiam in animalibus uteo iuili od by G gle
33쪽
rum gestantibus, loci angustia respondet. Est etiam eausi ex fine sumpta, nam ideo ita se habent, ut postquam orta
fuerint, diutius vitam conducant. Porro si in debita ma gnitudine constituta forent, ad finem vitae citius deuen iarent: nam cum viribus au ctis exoriantur imbecilliores assidue fierent: quare citius vitam finirent. Demum causa est, quoniam Vnqua ab extremo viro, ad alterum, absque intermedio,tranfitum natura facere noluit et quamobre ingenita cum nunquam antea fuerint, perfecta esse non do.
euit: sed pede dentim ab origine vires, de perfectionem assumere, ut definitum sinem denique attingant. Pari rationis modo, de quae ex putei oriuntur materia, licet semina non habeant,definitum magnitudinis terminum cum primum e Xoriuntur,non sortiuntur: Nam ob materiae defectii cui vires proportionari debent, impersectae enim magnitudinis materiam obtinent, atq; ut diutius vivere possint: Se denique ne ab extremo uno ad alterum fine inter stitio transitus fiat: primum ab ortu suum coplementum
torum vis est, sed vegetalis animae Cap. et x. QVum Itaque materia Se augendi facultatis necessitas a nobis aperta sint: cuius potestas est, an anims, an alterius formae inuestigandum est. Atqui hac in re altercantur Philosophi: Empedocles, quemadmodum x. traditionis de anima ,refert Aristo. igni,& terrae,augendi potestatem tribust: dicebat enim augeri plantam igne de terra, radi ces enim per terram,qus deorsum mouetur, igne vero quis tr sum sertur ramos qui sursum sunt, accretionis igitur causam igni,&terhs ascribebat, augendi quare Potestas ignis de terrs vis erat: qus viventibus incrementum suppeditabat, Sed multifariam multis: modis ab Aristotele increpatur Empedocles : atque primo quod non recte dicat inferius, atque deorsum radices esse, non enim idem in
34쪽
vnsuerso de in ipsis viventibus sursum de deorsum sunt. In plantis enim quod sursum dicitur,deorsum est: dc quod deorsum sursum in illis est i Siquidem instrumenta Operi
hus diiudicantur. Si enim actum gratia sunt instrumeta, quae igitur easdem actiones agunt eadem fuerint, quέ madmodum in aliis viventibus, id quo nutriunturAst os,sic ergo de plantis id per quod nutriuntur os erit: nutriuntur autem Per radices: ipse ergo plantarum os hahentur. aliorum autem omnium Vitientium os , per quod nutriuntur sursum est. Omnium enim caput, in quo os superiorem Iocum obtinet, de plantarum quoque os, ct caput sursum quoque erit. Quare Plantarum radices sursum potius: rami vero deorsum dicere oportet: quamuis enim si ad uniuersum conserant ur planta' ,radices deorsi,m,rami sursum esse dicantur: uniuerso enim sursum de deorsum sunt nam quod circumcirca est, utpote mel im, sursum est, quod autem medium deorsum t At in viventibus , quae
vitam mortalem degunt, Vnum Principium incremeti est sursum dicitur, quemadmodum in commentariis de cCelo demonstratum est. Demum quonam pacto non dati et Iunis
tur, inter se qucd sursum fert, de quod deorsum, Propter
quamnamc, causam non relinquunt plantam . cum ignis quidem ad id quod sursum,terra autem ad radices Iendar,
aut si aIiquid est quod contineat, cohibeat cime diuellan
tur,quod sursum & deorsum tendunt,id anima erit: ori Disnamo forma vim cohibendi habet, ut id ilitata quod . Anima igitur non solum tanqtiam forma vi uetaritim causa est, sed de talmi iam ea quae efficiendi vim hahent. Ca rerum alii ignis formam suspicabantur, solum auctionisericalisam,qui neque recth dicunt: Ei enim ignis stirpii citer merememti causa esse neqUit: concausae mira ignis est de accretionis instrumentum, vegetali nim amma igne utitur,cum augendi actum perficit, quemadmodum po fiea docebimus. Ignis enim si suae naturae demictat Dr,vi lae causa non est, sed exitii, Corruptio nasi causa: veluti si ab artifice quae cd queda. sum, igni de Mam tir,ea con
35쪽
rumpit, in propriam cp vertit naturam: mensuram itaque concoquendi ab artificis ratione, ignis; quare instrumen tum Potius, de non simpliciter causa ignis est. Demum ignis reIiquacii in viventibus existentia elementa, materis potius vicem subeunt, quam forms ,& agentis, magnitu indinis igitur terminum, ab igne viventia suscipere neque Unt, materia namque non finis,sed infinitatis, causa potius est quemadmodum a. Pliis . cum de infinito disserit, monuit Arist. Viventium vero, Omnium magnitudinis, de accretionis terminus definitus est: qui a forma de non a materia habetur: anime igitur: qus forma viventium est, de non ignis naturς, accretionis causa largienda est. Pote stas igitur auctrix animς Vegetatis,atque ipsa mei vegeta Iis anima erit, unius enim cuiuset forma principium pri mii operandi est in eo,cuius est forma,vegetalis itaque anima cum viventium forma fit,ipsis igitur, principium pri mum increscendi erit . Apertum itaque est accretionis vitientium effectricem eausam augendi facultatem esse: qus anims vegetalis potestas est: immo ipsam mei vegetalis
anima. Si pidem potestas aninas ab ipsa anima substantia
non secernitur,sed ratione tantiam, quatenus enim viventium forma actus de dicitur, anima. Sed quate nus illi operandi principium est facuItas,de potestas.que
madmodum in disputationibus de Anima sentiente a nobis demonstratum est.
Explicatur. Cap. H A ctenus de augendi saeuitate disseruimus, nunc quomodo accretio lisc fiat, perquirere iuuat. Vniuersa itaque Viventia,cum augentur, aliquo extra adueniente augeri Omnes confitentur,quod alimentum nuncupant, ipsum est: quod accretionis opposita materia nuncia Patiam.quod& actu corpus , atque magnitudinem , qtas actu e Nistit , claudere retro docuimMs,exdclari enim adueniente ali
36쪽
mento, omnia quae vitam participant , crescunt. Sed an simplex,an commixtum corpus,aperiendum primum est: Sed cum quinque naturalia corpora a Philosophis numerentur, Coelum, elementa quatuor, animalia, Plantae, de metallica, quae ex ipsis elementis conflata sunt, primumi Coelum ab hoc corpore ordine secluditur': ipsum enim cum aeternum corpus sit, de nullam in substantia mutationem pati possit, viventium alimentum este non potest. Mutatur enim alimentum, & priorem deperdit naturam,& quae viventis est, suscipit. Praeterea elementa omnia
quoniam simplicia corpora sunt,alendi, at Q crescendi beo. neficium viventium praestare non possunt. Nam si quae aluntur simplicia non sunt. neo igitur id quod alit, sim
pleta esse potest: in viventibus enim eadem est generatio
nis, incrementi,atque alitionis materia quemadmodum a. de animalium generatione docuit Philosophus materia autem qυae animalis generationi suppeditat, commi dita est: quare accretionis atque alitionis materia in hune modum se habebit. Iam vero alimentum a natura institu tum fuit, ut materia animalis ab innato calore resoluta , reparari possit:quae cum commixta sit, non nisi ex commixto alimento reparari otest.Deinde in uniuersa alit one. quae coctione completur, is perfluit ates, ato excrementa fiunt: igitur quod nutrit commixtum est, de non simplexi
id quod consequitur ex Aristotele,probatur, qui quarto
meteor. vhi coctionis naturam docet, voluit in omni co ctione, e X crementa secerni; in ventriculo namst seces se cernuntur,quae ad intestinat rasmittuntur: consimiliter iniecinore excernitur aquositas, qus ad Vessicam per venas emulgentes deducitur: in venis etiam sudor, in stirpibus etiam excrementa apparenti Sed extrinsecus quemadmodum Alexander docet in libro de sensu , & sensili. In his
enim gummi stillantes, cineritium iuxta radices, muscus, atque lanugo in cortice, quin immo de fructus eorti excre menta, atq; Per fluitates existunt: Atque causaesti quoniam non nulls alimenti partes quae a calore naturali vium
37쪽
tis pati nequeunt: quare neque coqui, de in Uiuentis sub
fiam iam conuerti:quibus itai constar,alimentum, no sim plere, sed commixtum foret. Et iccim eonvertuntur h ee. quod ex lus nutrimur ex quibus sumus :& quod eκ qui hu&sumus, e X his mi trimur,atque hac ipsa ratione Philosophus utitur in commentariis de Gen ratione at inde sensu & sensili sed de hac re in disputationibus de anima senis . ciente,cum de odorandi potestate disseruimus, verba fecimus. Constat itaq; alimentum conmixtum else, quemadmodum vitientia, quae enutriuntur. Atqui non omne commixtum corpus enutrit,sed illud quod ei quod nutritur, augeturque contrarium est. In substantiis siquidem ,
quamuis merito subiectar materiae nulla sit contrarieras, ob formam autem complures ad inuicem contrariantur
substanti . quemadmodum postea docebimus: qus enim substantiae formae se in eodem subiecto compati non possunt. Contrarie sunt,quare illud commixtum corpus vi Mentium alimentum est: quod ipsi contrarium est: hoe est cuius Propria forma cum ea quae viventis est, simul stare non valet,potestate enim est alimentum quod alitur. Quare si alimenti substantia materia potens est, ut in viventis sormam vertatur, Vtrius , sormae dubio procul contra
xiae erunt: sunt enim contraria: quae ex eodem se mutuo
expellunt subiecto. Nutrimentum denique mutaturi atomnis mutatio E contratio in contrarium fit: Contrarium igitur ei, in quod mutatur, ut pote viventi erit. Verum
non Omne commixtum corpus,quod contrarium est, alendi beneficium viventibus praestare potest: Sed quod cum
in viventis naturam mutari valeat , illud maius reddere Potest. Incrementum enim prsere istenti magnitudini ad inditamentum est: neque quodcunq; quod secundum quantitatem auget alimentum suo contrario est. sed quod eκ contrariis,formae magis particips est,quod increscit, a magis materialis & contrarii in ipsum mutatione nutriri di ditur,non itidem autem, & quodest, materialius . ab eo
quod est magis formale , sic enim se habeat, interse ignis
38쪽
& aqua: his enim sic inuicem mutatis aqua ignis est nu trimentum,sed aquae ignis minime alimentum d icitur,nemo enim dixerit, aquam igne nutriri, at ignis aqua nutrim dicitur: etenim oleum, aqua aliquo modo asse mim de
cera, & huiusmodi, ει ligna quoque & similia, quod ali quid humiditatis habent, materia sic ignis fiunt, atq; ideo
omnia exiccata ligna, ut quς putrefacta sunt vel in cine rem reducta,ne uti quidem possunt: eo quod sint undique humiditatis expertia, quod enim augetur, secundum sormam augetur : atque illa est, quae incrementum perficitia limentum autem cum concoquatur , atq; mutetur Mnateriae igitur particeps, magiscpsorms esse oportet. Quarῆ commiκ torum corporum contraria, quae magnitudinem cum superaddunt, magis pati, quam agere sunt Parata, ab his que augentur, at o nutriuntur, viventium alimen tum esse possitnt, in elementis vero, quoniam ignis magis activus esteris est, formae assimilatur: dc iccirco aliorum. simplicium corporum ipsum alimentum esse non consue uimus dicere. Quibus illud etiam apertum sit , quod nil trit ur,quodammodo a contrario,& a simili, nutriri de augeri: in principio enim contrarium alimentum ei quod augetur,inconcoctum ipsum tunc est : sed cum mutatum est: quoniam a eontrario in contrerium mutatio fit : simile redditum est. Concoctum igitur alimentum simile est: eum igitur a simili, tum adissmili vitientia nutrIuntur. Quare e X his deduci potest, alimentum vi Venti iam conueniens, illud esse quod ei quod alitur potentia simile est: in idin potentia confimi Ie dicitur , quod in alentis substan tiam mutari potest, atque pluribus agentibus: ut inde ad
aetiim deducatur, non eget rab Uno enim natiuo calore quae assumuntur, alimenta in viventibus substat iam commutatur, iccirco non omne commixttim corpus, enutrire
est aprum,qus enim speties terrς esse censetur,& coagula rς aqυs formam obtinent: quc ad modi m lapides qui ter 'rs speties esse dicuntur, & metallica, st ex coagulata aqua
constant,viventia non enutriunt. Hscenim Vno conco
39쪽
ct Ion Is motu,in Viuentia commutari non possunt. Atquῆ in uniuersum tres cause traduntur. Et prima est,eorum assimplicia corpora, elementa vocata affinitas, in quibus terrs Vel aquς dominantur qualitates: quemadmodum in ipsis simplicibus,qiis cum viventia non nutriant, neq; igitur fisc: qtis eis consimillima sunt. Similitudo enim atque ad prima corpora affinitas eorum mutatio ostenditi de facili enim ad elementa commutari pollu t elementat ipsa in hse. Sed Dnda causa e si,quoniam h sc mutari non possunt, nisi soluerentur: at eum a contrario dilsolutio fiat, a talore vero innato , a quo viventium omnium dissoli itio fit, solui non possunt: calor enim innatus humido semper commixtus est. Atqui metalla si solui deberent, ab exu peranti calido sic eo , commixto soluuntur: quomodo
nativus calor non se habet, lapides omnino non soluuntur, sed aduruntur, de in calcem conuertuntur ob lium idi exhalationem. Postrema vero causa,quoniam ex his comni cetur quς viventium compleκioni contraria sunt: hse igitur alendi beneficium vitietibus praestare non possitnt. Si autem quaedam animalia lapides deglutire censeantur, quemadmodum sinitio, nonnullaei aliae aues, Omni pro culdubio ex illis nullum suscipiunt nutrimetum i sed hos ipsos lapides incoctos emictunt. Cs rerum reliqua comixta corpora,qus has sunt sortita condictiones, viventia enti trire valent: verum eorum qus dam magis, qusdam vero minus eat, plus alere censentur, quornm humidum natu vale de sacili in naturam eius quod nutritur conuerti va Iet . At quorum humidum, a terra minus separabile est, minus enutriunt: & iccirco quscunque exiguam habent humiditatem, minus enutriunt: quemadmodum os, de
pili. At ossa plusquam pili nutriunt: pili enim sunt velut
exiccatus sumus, humidum in eius valde exiguum est & ideo nullum omnino animal pennis de pilis enutriri potest .sed potius quaecrinque haec ipsa, pro alimento anima ris suscipiunt, aut lixe euomunt, aut indigesta emictunt. Quare ut paucis rem absoluamus: quanto alimentum ei
40쪽
quod allicr similius est,tato e sileacius nutrir, citiusd inviventis mutatur substantiam: quemadmodum ex eorumς quae aluntur desiderio constare potest: unum quod Q enim vivens alimentum, propris temperaturae simillimum ex
petit: quae enim animalia atra bili sunt assecta, sicca atque adusta alimenta,& quae non nihil amaritudinis habent,si cui sortiter assa,desiderant. At quae sanguineam temperaturam obtinent, quae temperatae calida & humida sunt, sicut carnes leues de tremantia ira, vinum rubeum, &P nem album frumenti: quemadmodum Medici testantur, excupiunt. Quae vero flegmate abundant, frigida & hii mida nutrimenta conquirunt: quemadmodum pisces, &huiusmodi generis reliqua . Atque causa est, quoniam in symbolum habentibus sacilior est transitus : nam, de si in principio alimentum sit dissimile: non tamen omnino di
si te. Quare quanto similius extiterit,tanto conuenien tius alimentum fiet:& ideo fructus non bene hominem enutriunt: eo quod est in eis terrae vis: atq; elongati sunta ab hominum temperie, & ieeirco ere eis alimentiam gerit, tum putrescit. Ob quam etiam causam, stirpibus fimus conueniens alimentum est: cum fere eiusdem commixtionis cum plantis simus sit: est enim quasi terra reliquis eleγmentis commixta, omnes enim plantarum vires, a comi πνra terra ortum suum trahunt: haec tame his quae enutriuntur,simillima a Iimenta inter se disserentiam habent:quan doquidem aliqua magis : quaedam vero minus simillima
sunt. Nam cum alimentum, humidum, aereo, aqueo commixtiam subtili terreo terminatum obtineat: Aque Um. n.
tantum humidum, neque nutrir, neque auger, sed hume et at tantum: sed quod aereum dumtaxat est incorporari nequit: alimentum enim concoqui Oporter, sed quod concoquitur,crassescit, ut quarto meteororum Philosophus docet,aer & aqua crassescere nequeunt: sed cum magis incalescunt d Gluuntur: utrunque igitur simul commisetum esse Oportet,quod per aridum atque ibi ite terreum, terminatum fit: taliter enim comixta optimi saporis sunt,