장음표시 사용
41쪽
tota substa uia mutatur,& aliud ex alio rarius ex densio ri de maius ex minori nascitur. Si vero dicat aliquis, cor Pus ambobus commune genus est permanere, sanc ridiculum erit, quoniam genus neque generatur neque interit, neque omnino in rebus existit, sed in intelligentia solum. QMod autem generatur Vt singulare sit necesse est, simili ter etiam quod augetur. Demum tria sunt quae in accre rione esse debent,ut postea docebimus, primum ut quae Ii het pars eius quod augetur maior fiat,ut si caro augeatur quae lihel pars eius carnis maior fieri debeat. Alterum ut aliquo accedente atque adiuncto res augeatur. Tertium ut quod augetur seruetur atque Permaneat, haec autem in generatione non accidunt: cum enim aliquid gignitur, aut interir,nihil omnino remanet ex eo quod prius fuerat Praeter materiam, quae tamen ipsa quodammodo mura tur, quoniam alterius fit rationis, cum autem aliquid alteratur,vel augetur,vel diminuitur permanet res qus subiecta,aucta aut alterata est, sed in hoc differunt, quoniam in alteratione tantum qualitas variatur, in augmentatione Plerunque tamen magnitudo,nonnunquam etiam quali ras. sed eadem substantia semper manet, quod si aqus in aerem mutatio esset accretio contingerer, ut nulla re accedente fieret accretio, atque eodem modo nulla re discedente fieret diminutio , neque id quod augetur permanere r. Aquae igitur mutatio in aerem non est accretio, quare si res quae augetur non ita augetur, aut igitur enumerata absurda contingerent, aut quod nulla re accedente , quae quidem corpus sit, accretio fieret, quod quidem in accre tione saluari OPOrIet . .
is' Ed h,, ὸ medio dubitationes tollere non erit perdim
cile, si modum quo viventium incrementu fit adiiciemus. Vniuersa itaque viuentia increscere non possunt, nisi nu
42쪽
eriantur prius. Maiorem enim molem non adipiscuntur. nisi prius accedens alimentum , eius quod augetur Parafiar,quod nutritione completur,atque perficitur. Viventium igitur incrementum ab alitione non separatur, qua re quo Valeat alitio fieri modo explicandum est. Porro ut haec perficiatur actio multa adesse necesse est, nempe agens summe necessarium est, quoniam nulla mutatio fine agenore fieri potest,nutritio mutatio quaedam est,agente igitur eger,consimiliter materia Oppolitionis, quam agens con tinuo praeparat, facito ut poli prioris formae interitum cosmilem sibi suscipiat. Est vero agens,altrix potestas, Rupab augendi facultate natura,& substantia non disterta uni
Uersam enim potestatum anims secretionem ex Oppositis Teb us petendam esse Aristoteles in commetariis de anima monet. Porro cum utriusque facultatis obieeta res unae Visitat:Galimentum enim alenti atque augenti facultati Ubiicitur,ratione tantum diuersum : alimcnti enim succus quatenus potentia est, ut in viventis substantiam cominu tetur,atque eius quod alitur substantiam seruat, nutritiue obiicitur, sed quatenus magnitudinem auger,ei quod ni tritur crescendi potestati deseruir, quare oppositares Una est, sed ratione altera , quemadmodum secundo de anima
his verbis Philosophus docet. Est autem esse a Iiud alimenai & augmentati uir secundum enim quod quantum quoddam est augmetatiuum, secundum vero quod hoc aliquid ac substantia alimentum: Saluat enim substantiam eouis est,quotiso aliter . quod primo de ortu & interitu est confirmatum. Secundum id igitur quod potentia utrunque
est verbi gratia quanta caro, sic auger, etenim quantum Oportet generari Sc carnem. Secundum autem quod caro solum est nutrit, etenim sic differunt cibus de augmetatio ratione, quare hunc in modum potestat esse habent,nempe una erit re augendi & alendi potestas, ratione altera. Nam ut ex alimenti succo eius quod nutritur conseruat substantiam,altrire, sed quatenus magnitudinem Praeexistenti, augendi potestas: veluti secundo traditionis de anima Diuitiae
43쪽
ma docuit Aristoteles. quoniam omnino , inquit, eadem
potentia an inis est vegetatiua& generatiua de' alimento necessarium est determinare . Potestas enim animae ipsa
met anima est,ratione ab ea tantum secreta: nam ut cor
pori confert rar, forma haec , anima dicitur, atque primus actus. Quando autem funistionibus suis consertur pote fias, de ideo dicitur quo habens ipsam viis actiones eκplet
quare ut agentis rat ionem subest anima, potestas nuneu patiar r ut vero vitientis corporis forma est, anima, quode Y Aristotele planum fieri potest; qui secundo de anima
docer, animata trifariam Viventis corporis esse causam, atque forma dicitur, ut viventibus ei se largitur, cutias gra tra, quoniam organiciam corpus ob ipsam anima factum est agens vero Vt vitae actus in ipso producit, quare cum animae potestas agentis rationem subeat: una igitur metanima numero potestas erit, atque sorma, ratione .ve ro diuersa,nam ut hincti es explet potestas,ut vero corpori confertiar ani ma de lorma: quare erit in singulari vita enti una mei numero nutriti ira de augminaritia potestas. rationes vero plures, nam ut Vario modo circa alimetum operatur,ratione plures evadit. Hae igitur animae vegeta
Iis potestates simplicitet multi ormes no sunt sed ratione, quam rem Au. septimo phisicorum docet, ubi dubium soIMens,cur ad animae potentiam Aristoteles moraim non es se demonstrare subticuit soluit auctore etiam Alexandro quoniam quinto de phisco auditu demonstratum est ad
substantiam non es e motum quare animae vires substan tiam esse solutio monet te quinto diuinorum alti rum solytiens diibitim cur enumerans qualitatis significata Phil sopinis non meminit potentiae dc imporentis naturalis,dscis ea Usam esse quoniam naturalis potentia per se .hsianti, si ex accidenti vero qualitas Ferom de his satis ab ira de in his oras conser ip tmiis disputationibus de Inima erit sente dissem, mus. Potestas itaque aliastris At altri X una numero fiant . sed rar one plures, & iccirco eum hac PlaPOlesia. magnitudinem amplius adiicere non Pores vlte
44쪽
Mus auctrix non vocatur: ratio enim ob quam ita voestatur actu abolero deperditur,verum cum haec ipsa facultas earum sit qus instrumentariae atque organicae V eantur Ialedi igitur beneficium per certas eorporis particulas praestabit: in his enim viventis partibus, alimentum op P a
tionis materia continuo mutatur , quo Vsque comple
mentum ab alente virtute suscipiat,quare quid alendi viaqus instrumentaris sint partes, quo etiam modo alitio perficiatur,& denique quid nutricatio ipsa sit explicandum a nobis erit: his enim perspectis cuius quaeritur perspicua
VIRES QVAB ALTRICI DE sERVIUNT
quae de quot sint,explicantur. Cap. as.
C vin primum latus ut inde ordiamur animς parti
ceps gignitur, ipsum vivere necesse est i sed vita diutius Permanere non potest, nisi vivens alimentum suscipiat. humoris enim non reparati consumptione cito decederet: innatus enim calor continuo humidum illius pabulum resoluit,quod nisi accedente alimEto resarciatiar, vita diu ius permanere non posset r quare ut diu pro viribus m
Near,atque Perduret,al tricem natura ei facultatem iniuri
Nit,qus vitam a primordiis inde assidue comitatur,cui seruiat ae veluti singulare praesidium opituletur: Et proin de natura sagax alimentum quoque conceuit, quod cum primum seius atque vivens in lucem Prodit, arque ex eqnuir itur,quippe formatis fetus in utero membris,tunc it frumenti cuiusdam alimentitii vocati formatio prodit . unde ab utero quod intraneum iecur sanguineus deduc tur humor, adeo ut quam primum vixerit tam primum latur. Cum demum utero egreditur,etia ut perspicuum est,alimento eget,ut illud instauretur,quod ab innato c. Iido ditatutum fuit,quare altrix pote stas animae vegeta eluae facultas est,qua vivens alimentum in eius quod ali eur substantiam mutat . atque alimentum. tale Et ab at Dissiligod by C60ule
45쪽
reice anima, quae . extrinsecus ad motum alimentum per concoctionem immu tar atq; illud corpori adiudicat euhis forma & p te stas est. Calidum autem altrici animi ad eiusmodi functiones de immutationes sese instrυmentum exhibet, quo factum est,ut hoc ipsum esse quod alar,existima Nerint quidam , qui agentis principii virtutem in id quo intercedente virtus agit, trasti Ierunt cum caliditatis vi abdicata nihil ali posse conspicerent, namq; calidum vim motricem habet. Sed calidum principium moues non esse sed anim instrumentum retro monuimus : cum Omno functiones anima operatur per calidum, igitur instrumentum sed ad has functiones perficiedas plitrium virium dein seruiunt actiones, qua de causa altrici subministrare dicuntur, quas Avicenna subminis rames appellat , qus quos sint earum qus sit natura ex aetionibus tanquam ex no rioribus inuestigari possunt. Alimentum ergo quod in sanguinem vertendum est, re primum assumitur, deinde
erahitur in ventrem,mox retinetur. Non enim statim murari potest, posthac vero digeritur, postremo , quod di
geri nequit tanquam inutile expellitur,sicc, tota in corpore completur alitio . Quare cum quatuor inuicem fuerint 'iones,natiira seiuncts, Rus alitioni deseruiunt, totidem correspondebunt vires, quae altrici potestati minis rant, trahens igitur prima erit, secunda quae retinet, deinde di gerens,& vltimo loco quae excrementa reiicit,& expellit. Averr.eolIectionum libro secundo, quintam superaddi dit,quam Avicennam de Galenum ignorasse affirmat, de hane discretiuam nuncupat,enimuero facta sangDinia concoctione,ut membro conueniens a lime tum accedat, prius quod profiguum est,a contrario actu separetur Oporter, ut membrxomnia sigillatim conuenies suscipiant alimentum . Id vero trahens efficere nequit, expeIlans etiam mionus. nih1I enim nisi prius diseretione facta ex pellitur,quae vero digerit aut retinet inime cii huius munus nil aliud se,quam materiam in alienam substantiam pro al:mento commutarer illi vero tantummodo retinere conuenia
46쪽
quam igitur dinda erit vis, quae discretiua voeatur altri ei deseruiens: Atque posteriores Mediei trahenti hoc mudus ascribunt: haec enim attrahit & alimentum discernit. filii vero digerenti pariter de eκ pel Ieti cuiusmodi furi ctio nem competere dicunt: haec enim nihiI emittere , aut ex pellere visa est,quod sit membro proficuum,ideo quatuor tantum numero fuisse concludunt, verum an ita an secus potius se habeat res Medicis dimittatur, inuestigandum . Sed quia prima altrici deseruies vis trahens est, ideo quia ea fit adiiciemus primum, est vero haec quae alimentum Profiguum attrahit, proc, munere hoc efficiendo calore siceitate , pro unius instrumenti natura anima nutritiua utitur talo munus hoc perficit de complet per quosdam Τυ illos in longum protentas: prima autem alimenti attractio in animali a ventre procedit, eum ille primus sit, qui alimentum digerendum suscipit , ex quo villi in longum protensi usque ad guttur, Sc linguae radicem deueniunt,& a dentibus contritum cibum statim propria actione su scipiunt,& susceptum demittunt cuius clarum illud extat in ditium. Si quid enim gustui noxium imponatur, guttur
arctatur,venter obstupescit,dc leditur, adeo ut plerianque ad vomitum prouocetur, huic ventris attractioni iecoris attractio succedit,commutatiam in chilum alimeritiam in
uentre a iecinore trahitur , deinde cordis succedit tractio. postrema in singulis membris habetur , eum quodlibet alimentum sibi conueniens attrahat, ut nutritio perficia intur. Huic facultari retentiva succedit. Cum enim in uenistre trahitur alimentum, priusquam concoquatur aliquandiu retinetur, ut debite calor illum concoquat, atque ita succum uertat. At qui cum haec in alimentum non agat, sed retineat alia est facultas quae illud digerit. Haec enim susceptum et limentum in succum mutat: Cuius actio,quo niam tota simul dc repente perfici non potest, opus igitur est ut aliquandiu ibi retineatur .. Ventris vero retenti iraeea,quae epatis est succedit, antequam enim in humorem crurium vertitur,ibi ut moretur oportet,quoniam ipstus
47쪽
eoncoctivae actio momento non completur. Cui cordia retem tua succedit: prius enim quam cruentus humor in sanguinem c5mutetur,ibi quoque morari opus est: De mum quae in singulis membris est retent tua succedit, ipmembris enim alimenti motus fir,quoniam ut docebimus postea, momento in substanta ain alimentum no mutatur, Tertia vis alitioni deseruiens, quae digereris aut concoctio ua vocatur succedit . Haec enim alimentum in alienam naturam mutat: cibus enim contritus ac Per os partitus cum in ventrem trahitur, concoquitur, atque in humorem de succum vertitur, qui deinde e pati mandatur,ubi illius di gerens in humorem cruentum mutat. Hic humor dein cepi ad cor diffunditur, ubi ab inato calore in sanguinem. mutatur, quae vero in membris conuersio fit non conco ctio, sed alitio dicitur,ob quam functionem vis alens nuncupatur. Cum a fine uniamquodque nominari iustum fit. At vero quoniam in Unaquaque fere concoctione aliquid alimenti non necessarii super crescit,alia succedit vis, quae expulsiva vocatur, qu s quod super crescit alimentum tanquam alitioni non necessarium expellit: in ipsa enim aliistione quae in ventre fit, aliquid alitioni non necessarium secernitur,quemadmodum sicca excrementa, quae expulsi tia ad locos a natura destinatos transmittit. In e pate etiam secretio fit,veluti urina quae ad vesicam transsertur. In corde etiam aiunt humorem quendam generari, qui per Poros earnis Sc cutis deforis expellitiir, quare quid alens vis sit,qui etiam deseruientes sint ei Virtutes eta his palam.
S Ed hi, quae diximus illud obstare videtur, quoniam
alimentum in sanguinem in e pate, non in cot de mu
riatur , quemadmodum Medici testantur , sed alterius. quaestionis dubitatio h se solii Monem quarit, quae Prius explicanda est, quot Videlicet sint concoctionis octies.
48쪽
Medicorum nonnulla quatuor eoneoctionis speties esiaeensent,e quia quatuor excrementa fium in animali, an equam Vniu ersalia alitio eompletur. Primum namque, quod secernitur excremEtum est illud laeculentum, quodi ventre secedit,mox utraque hilis,& quae ad renes, aqua
delabitur,deinde humiditates qur a sanguine separantur tpostremo dum alitus membrum . terrestre illud quod at
trictione liternitur excrementum. Alii vero tres tantum
digestionea fieri dicunt: quoniam in venis nullam fieri putant sanguis enim quantulibet ibi fineerior prodeati noneamen in aliam naturam mutatu digestio vero substant is mutatio est. Alii vero duas tantum esse concoctiones cenissent,dc prima quae in Venne fit, secunda in corde, propte rea quod Arist. inde iuueniti te de senectute , duas tantum recensuit, neque alias statuit. Hos vero tres digestiones fore opinantur si eam, quam in ore alimentum Praeparatio nem suscipit, digestionem esse non affirmemus t etenim Primum masticantur , molliunt. cibi: hane cibi conrufionem concoctionia nomiue voeare Arist. libuiti Ab oris
enim calore natiuo Aibus contritus, atque contusus,facultatem assumit, qua Plurima operatus. Frument iam enim ore contusum,Apostemata digerere,atque mutare aiune.
atque ideo digestionis nomen. sibi vendicare videtur: sed non vere concoctio oris praeparatio nuncupari potest. Quum in aliam naturam non demutetur alimentum, nisi improprie,quarenus aliquam patitur mutationem: masticatur enim,atque mollitur ore cibus ς Ad quam exiguam mutationem aduertens Arist. concoctionem vocavit. Secunda vero seu primam ipso fit ventre, ubi humescunt,
eo ei untur. eonsecta cibaria. At tertia vel secunda , in secinoris corpore fit:cuius nullam fecit Arist. mentionem momesaa quod id quod in ipλ eonuertitur alimentum.
sanguinis nomine appellat:quoniam sanguinis ver/,et Vl litioni deseruit . in corde conficiturr eoncoctio tamen a multis vocatur,quoniam mutationem in iocinore patitur
alimentum, nam in naturam sanguinis impersectam:
49쪽
minatur : humescens enim in vεtre ethus,iecinori de Iaturi quatenus fieri potest, in sanguinis naturam mutatur. Postrema vero concoctio in tordis ventriculis fit, ubi geonitus deeoquitu r sanguis, purus ,, de sincerus efficitur , 5exd nutrieanda post hae membra fit aptus de efficax. In cos dis enim ventriculis sanguis tanquam aurum oblitum, in nouissimo fornacis camino depuraturi neque hoc in re clicitur,nam confectus in iecinore sanguis plurimis scatet superfluitatibus&excrementia, nam de illo quod sanἐia aquosum,ad ipsos decolat renes. Quod vero erassum leacre est,euiusmodi atra est bilis, ad lienis demandaturis ceptacular colerica vero illius,& bilosa portio selli vexilisce delegatur, Ut purior postea cordis intret penetralia. a quo exanimatus,& nobiliori coctura insignitus: posi hac spirituum,eum animalium tum vitalium colubernio, per venarum quas' versus sparsas de derivatas, fibras, mebris omnibus alimentum praestat,& vitam. a sinistro enim cordis sinu,quem ventriculum Vocant,cum arteria,quam ortam appe Ilat Philosophus,tum venam magn1 . originem rahere affirmat: per quas ceu per canalium fistulas, quasilam, sanguis in corde decoctus, ultimum inquam memohrorum alimentum, ad diuersas eorporia derivatur par res,a quibus postea cum augetur,tum aluntur animalium
membra. Neque obid, quod excrementa varia fiant, roiadem digestiones connumerare est opust eo quod ab eadedistantia caloris beneficio multiplicia quoque secedunt.
ceu in serro igni imposito facillime noscitur. Primum .n. ab eo terrenum secernitur quoddam: deinde vero renius de magis aereum: quoniam fumus 6c pars illa,quae in cineres vertitur,eadem semper serri natura manente,scedunt reum tamen ipsa non iniuria discrepent: quod de de sanguine apertissimum extat iuditium, a quo tria humorum ex erementa Vtraque,sed bilis de Urina non permutato sece
tant,qus si dum sanguis efficitur,dumtaxat non deinceps fieri dixeris: non utique recte sentis: quippe ut aiunt
sanguis in iecore commorat us,depuratur assidue,ct quan
50쪽
eo sublimius tendit,tanto οκcrementorum .seeretione Ie uescit. In membris vero nullam fieri digestionem asse rimus, nempe ea alimenti mutatio alitio nuncupatur. Sanguis enim concoctus & in corde depuratus Per Uem bra distribuitiir: ubi a nativo in membris existente calo re,in illorum demutatur substantiam . Quare alitio ea alimenti in viventis substantiam mutatio est . Quid igitur Mitto,quo etiam modo fiat satis apertum est.
O Ed ad singula deserri membra, alimentum non vide
tur : nam leue ab Arist. esse censetur: at leuia sursum tantum deferuntur: Singulae igitur Viventis partes non enutriuntur,sed illae quae tantum sursum sunt: demum si qusque eius, quod nutritu r pars alitur. Per omnes igitur partas alimentum perme abit: inane igitur,aut corporum penetratio dabitur. Priorem dubitationem quamuis Vario modo interpretes diluant eorum ramen opiniones non re feremus . sed quid nos ipsi sentimus tantiam , adiiciemus. Porro leue, atq; supernatate, lib. de sensu de sensili ab Ari. dicit alimentii, no absolute: sed cu ad ea cosert Parre, quae amara, satis test, quae dulci grauior extat,tamen absoluid quaec, alimenti concocti pars, grauis est, cum digeratur, concoquam rin: concoctio enim omnis crassatione perfici tur, crassa vero omnia grauia extari r calidum enim, cum concoctionis sit causa inec non cibos conficiat, suis apo plicat locis: ceu naturalisci iusdam structurs architectus, & taber omnia cerie digerit & componit,ab his humidi tam bis s. quod dulce,& leue est,atirahit,& amarum de sal scim relinquit ob eorum grauedine,ad nutricationis opus ' inepi am. Sc proinde animalium excrementa grauia & terre .mo κ' med amara,& salsa sunt: propter secretas ab eis dem calore coopcrante dialces& subtiles Parte ,his ita Que a calore derelictis parcibus, concoctum alimentiam,