장음표시 사용
31쪽
secundum eamdem, et per eamdem suam inlimam locutionem concederet quemadmodum laber prius mente concipit, quod postea secundum mentis conceptionem opere perficit. Multam tamen in hae similitudine intueor dissimilitudinem. Illa namque nihil omnino aliunde assumpsit, unde Vel eorum que Iactura erat, larmam in se ipsa compingeret; vel ea ipsa, id quod Sunt, perficeret: faber Vero penitus nec mente potest aliquid corporeum concipere
imaginando, nisi id quod, aut totum Simul, aut per paries, ex aliquibus rebus aliquo modo jam didicit:
nec opus mente congeplum perficere, si desit aut materia, auu aliquid, sine quo opus praecogitatum seri non possit: quanquam enim homo tale aliquod animal possit cogitando, vel pingendo, quale nuS- quam sit, configere; nequaquam tamen hoc sacero Valet, nisi componendo in eo partes, quas ex rebus alias cognitis in memoriam attraxit. Quare in hoc disserunt ab invicem illae in creatrice substantia, et in labro suorum operum faciendorum intimae locutiones; quod illa nec aSSumpta, nec adjuta aliunde, Sed prima, et sola causa Sufficere potuit suo artifici ad suum opus perficiendum: ista Vero nec prima, nec sola, nee Sufficiens est ad suum incipiendum. Quapropter ea, quae per illam creata sunt, omnino non sunt aliquid, quod non sunt per illam. Quaevstro per istam fiunt, penitus non essent, nisi essent aliquid quod non sunt per ipSam.
32쪽
0uod haec summae essentiae loeutio sit summa
Summa subatantia per gemetipsam Omnia secit. Per ruralem autem et intimam Deutionem omnia secit. Ergo naturalis haec locutio egi ipsa lumma rubstantia.
Sed eum paritρr ratione docente sit certum, quia quidquid summa substantia secit, non fecit per aliud, quam per semetipsam: et quidquid fecit, per suam intimam locutionem fecit; sive singula singulis Verbis, Sive potius uno verbo simul omnia dicendo: quid magis necessarium videri potest, quam hanc summae essentiae locutionem n0n eSSe aliud, quam summam essentiam ' Non igitur negligenter praetereundam hujus locutionis consideralionem puto: Sed priusquam de illa possit tractari, diligenter ejusdem summae subStantiae proprietates aliquas studiose imvestigandas exi Stimo.cAPUT XIII., ouod sie ut omnia per summam essentiam facta sunt, ita uigeant per ip3am.
Sicut omnia quae sunt, per unum aliquia gunt, quod aο- una est per aeipsum: ita omnia per unum aliquia vigent, quod solum viget per aeipsum. Ergo sicut nihil metum est nisi per creatricem essentiam: ita nihiι viget nisi per eamdem servatricem praetentiam.
Constat orgo per summam naturam esse factum. quidquid non est idem illi. Dubium autem non nisi
33쪽
32 sANCTI AN SEL NI irrationali menti esse poteSt, quod cuncta, quae sacta sunt, eodem ipso Su Stin ρnte vigent, et perseverant eSse quamdiu sunt, quo laetento de nihilo habent esse quod sunt. Simili namque per omnia ratione, qua collectum est Omnia, quae sunt, eSS per unum aliquid, unde ipsum solum eSt per Se-
ipsum, et alia per aliud; Simili, inquam, ration opotest probari quia quaecumque Vigent per unum aliquid vigeant: unde illud solum viget per seipsum, et alia per aliud. Quod quoniam aliter eSSe non potest, nisi ut ea, qssae sunt laeta. per aliud vigeant; et id a quo laeta sunt, Vigeat per seipSum: necessctost ut sicut nihil laetum est, nisi per creatricem praesentem essentiam; ita nihil vigeat, nisi per ejus
0uod illa sit in omnibus, et per omnia, et omnia sint eae illa, et per illam, et in illa.
quo consequitur ut ubi ipsa non est, nihil sit. Ubia quo igitur, et per omnia, et in omnibus est. Crem enim creatum nullatenus valeat exire creantis, et foventis immenaitatem: creans vero et Doens excedere possit omne quod ereatum esse liquet quod gumina egsentia ipsa est, quineuncta alia portat, superat, claussit, et penetrat; et ipsa in omnibuν est, et per omnia; et eae ipsa, et per ipsam, et in ipsa sunt omnia.
quod si ila est: immo quia ex necessitat8 Sic mi, eonsequitur, ut ubi ipsa non est, nihil sit. Ubi quo
34쪽
u0NOLOGIuu 33 igitur est, et per omnia, et in omnibus. At quo. Creatum Diam absurdum est, ut, scilicet, quemadmodum nul
latenus aliquid creatum poteSt exire creantis, et extra satiam ventis immensitatem; sic creans et fovens nequa- creantis quam valeat aliquo modo excedere iactorum universitatem; liquet, quoniam ipsa est, quae cuncta alia altatem.
portat, et superat, claudit, et penetrat. Si igitur haec illis, quae superius sunt inVenta, jungantur; eadem est quae in omnibus est, et per omnia, et 'ex qua, et per quam, et in qua omnia.
cAPUT XV. 0uid possit, aut non possiι de illa diei
Nullum in ereatis relatirum est rubstantiale illi de quo relatine dieitur. Ergo quod de gumma natura relative dieiatur, v. g. quod major stit Omnibu/, non signifieat Uua Misaentiam Ipsa enim per ae, et non per aliud aut ad aliud est quidquid est. Praeter relativa quidquia eat, aut ipsum
melius est quam n n-ipsum, aut non-ipsum in aliquo meistius est quam ipsum. Iptum non in ipsum intelligitur, ut verum non-Uerum, e muδ non e muri et alia hujusmodi. Ipsum, ut, lamens, eει impliciter meliua quam Mn-ipsum, Reu NOn-3apien3. Mn-Ῥεum, ut, non aurum, eat in aliquo melius quam ipsum, sive aurum. Summum non est omniano, et limpliciter melius, quam non Ummum: quia rela- tirum est. Non aummum non eat in aliquo melius quam summum. Neutrum de/ignat summae naturae es3entiam. Summa natura eat quidquid omnino melius eae quam non mum. ipsa enim rota est, qua nihil melius, et quin omnibus eat melior. Ergo ipsa non e3l eonput, nee aliquid corporeum; nam est aliquid eorpore meliua, 3eillaei mena rationalia.
35쪽
in ereatit relativum est gumstantiale
Ergo ipsa est vioena, sapiens, potens, Pera, ju ta, beata, interea, et quidquid ablolute melius eat quam non-iplum.
Iam non immerito valde moveor, quam StudioSBpossum, inquirere quid omnium, quae de aliquo dici possunt, huic tam admirabili naturae queat convenire substantialiter. Quamquam enim mirer si possit in nominibus vel Verbis, quae aptamus rebus lactis de nihilo, reperiri quod digno dicatur de creatrigo uniVersorum substantia; tentandum tamen est ad quid hanc indagationem ratio perducet. Itaque de relativis quidem nulli dubium, quia nullum eorum substantiale est illi, de quo relative dicitur. Quare si quid de summa natura dicitur relati e , non est ejus significativum substantiae. Unde hoc ipsum quod Summa omnium, sive major omnibus quae ab illa lacla sunt, vel aliud aliquid similiter relative dici poteSt: manifestum est, quoniam non ejus naturalem designat essentiam. Si enim nulla earum rerum unquam eSsei, quarum relatione summa, et major dicitur; ipsa nec Summa, nee major intelligeretur: nec tamen iccirco minus bona psset, aut essentialis suae magnitudinis in aliquo detrimentum pateretur. Quod ex eo manifeste cognoscitur, quoniam ipsa quidquid boni, vel magni est, non eSt per aliud, quam per seipSam. Si igitur Summa natura Sig p0test intelligi non summa; ut tamen nequaquam Sit major, aut minor, quam cum intelligitur summa omnium: manifestum est quoniam summum non simpliciter significat illam essentiam, quae omnino
major et melior est, quam quidquid non est quod
36쪽
HONOLOGIUM 35 ipsa est. Quod autem ratio docet de summo, non dissimiliter invenitur in similiter relativis. Illis itaque, quae relative dicuntur, omiSsis, quia nullum eorum simpliciter demonstrat alicujus essentiam; ad alia discutienda se convertat intentio. Et quidem si quis singula diligenter intueatur; quidquid est
praeter relativa, aut late est, ut ipsum omnino melius sit, quam non-ipsum; aut tale, ut n0n-ipsum in aliquo melius Sit, quam ipsum. Ipsum autem et non-ipsum, non aliud hic intelligo, quam verum non-Verum, CorpuS non-corpus, et his similia. Melius quidem est omnino aliquid, quam non-ipsum ut, sapiens quam non ipsum sapiens, id est, meliuSret Sapiens, quam non Sapiens. Quamvis enim justus non-Sapiens melior Videatur, quam n0n-justus sapiens; non tamen melius Simpliciter est, non Sapiens quam sapiens: omne enim non-Sapiens, simpliciter inquantum non sapiens, est minus quam Sapiens: quia omne non-Sapiens melius esset, Si esset sapiens. Similiter omnino melius est verum, quam non-ipsum, id est, quam non-Verum; et tu Sium, quam non-justum; et Vivit, quam non-vivit. Melius autem est in aliquo non-ipsum, quam ipsum ut non-aurum, quam aurum. Nam melius est homini esse non-aurum, quam aurum: quamvis sorsitan melius esset alicui aurum eSSe, quam non aurum esse: ut plumbo. Cum enim utrumque, Scilieet, homo et plumbum, sit non-aurum: tanto melius aliquid est homo, quam aurum; quanto inserioris naturae esset, si esset aurum: et plumbum tanto vilius est, quanio pretiosius GSet, si aurum
sua non eorpus, et tilia huis jusmodi.υεum, ut sapienε , est simpi eiter me
non ipsum seu nonis sapiens. Aonisi' sum, ut non au rum, eagin aliquo meliuε ,
37쪽
Summum esset. Patet autem ex eo quod summa natura sin QR e4t intelligi potest non-summa, ut nec summum omnino
aimplien melius Sit, quam non-Summum; ned non-summum ter me- alicui melius, quam Summum: multa relativa esse,
si G qμμ' nequaquam hae eontineatur divisione. Utrummum, autem aliqua contineantur, inquirere supersedeo; quis rela' eum ad propositum sussiciat quod de illis notum Nun jum est; nullum, Scilicet, eorum Simplicem Summae na-mum non tum SubStantiam designare. Cum igitur quidquid
hi tib aliud est, Si singula dispiciantur, aut ipsum sit me-
melius, liuS quam non-ipsum; aut non-ipsum in aliquo sit quom melius, quam ipsum: sicut nefas est putare quod in substantia summae naturae Sit aliquid, quo melius uesignat Sit aliquo modo non-ipsum: sic neceSSe eSt, ut sit mmm quidquid omnino melius est, quam non ipsum. Illa
aentium. enim S0la eSt, qua penituS nihil est melius, et quae melior est omnibus, quae non sunt quod est ipsa. Non est igitur corpus, vel aliquid eorum, quae corporei sensus discernunt. Quippe his omnibus melius est aliquid, quod non est quod ipsa Sunt. Mens enim rationalis, quae nullo corporeo sensu quid, Vel qualis, vel quanta sit percipitur; quanto minor eS-Set, Si esset aliquid eorum, quae corporeis Sensibus Subjacent; tanto major est, quam quodlibet eorum. Penitus enim ipsa summa essentia taeenda est essu aliquid eorum, quibus est aliquid, quod non est quod ipsa sunt, superius: et est omnino, sicut ratio dochi, dicenda quodlibet eorum, quibuS est omne, quod non est quod ipsa sunt, inserius. Quare necesse est eam esse Iiventem, sapientem, potentem, et omnipotentem, veram, justam, beatam, aeternam, Coo le
38쪽
et quidquid similiter absolute melius quam non-imum. Quid ergo quaeratur amplius quid summa illa sit natura; si manifestum est quid omnium sit, aut quid omnium non sit '
0uod idem sit illi esse justam, quod est esse just tiam: et eodem modo de his, quae similiter de illa diei possunt: et quod nihil horum monstret qualis illa, vel quanta sit, sed quid sit.
Summa natura non per aliud, led per se est quidquia est; ipsa autem eat justa, et quiuem per juatitiam. Ergo ipsa gumma natura e/t ipsa aua justitiae et eum per justitiam justa dicitur, per se justa intellisitur. Deinde aiquceratur quid ait gumma natura: Ouid νsrius respondetur quam, justitia r Ergo de summa natura non proprie uisitur quod habet justitiam, sed quod existit justitia: et eum dieitur existens justitia, non dicitur qualis, feci quid est. Ergo eum dicitur justa, non dicitur qualis ait, sed quia ipsa sit. et eidem est ac si diceretur, ipsa est justitia. Me intellige et de caeteris, quin de Deo aimiliter dicuntur. Porro quoslibet bonum summa natura ait, summe illuu est. Illa igi
tur e3t 3umma eglentia, umma Pita, gumma ratis, summa justitia ete. quod non est aliud quam Summe ens, aura maviventi lumina rationale, aum me jultum ete.
Sed fortasso eum dicitur justa, Vel magna, Vel aliquid similium, non ostenditur quid sit; sed potius qualis, vel quanta sit. Per qualitatem quippe, vel quantitatem, quodlibet horum dici videtur. Omne namque quod justum oet, per justitiam justum est:
39쪽
prie die tur, quod habet justitiam aed quod existit iustitia.
et alia hujusmodi similiter. Quare ipsa summa natura non est justa, nisi per justitiam. Videtur igitur participatione qualitatis, justitiae, scilicet, justa diei summo bona substantia: qu0d si ita est, per aliud est justa, non per se. At hoc contrarium est veritati persectae: quia bona, vel magna, Vel Subsi- Stens, quod est omnino, per se est, n0n per aliud. Si igitur non est justa, nisi per justitiam; nec justa esse potest, nisi per se: quid magis conSpicuum, quid magis necessarium, quam quod eadem hatura, est ipsa iustitia: et cum dicitur esse justa per justitiam, idem est quod per se; et cum justa per se dicitur esse, non aliud intelligitur, quam per justitiam. Quapropter, si quaeratur quid sit ipsa summa natura, de qua agitur; quid Verius respondetur, quam justitia ' Videndum igitur quomodo intelligendum sit, quando illa natura, quae est ipsa justitia, dieitur justa. Quoniam enim homo non p0test esse justitia, justitiam autem habere potest: non intelligitur justus homo existens justitia, Sed habens justitiam. Quoniam igitur de summa natura non proprio diditur quia habet justitiam, sed existit justitia: cum dieitur justa, proprie intelligitur existens justitia; non autem habens justitiam. Quare si, cum dieitur existens justitia, non dicitur qualis est, sed quid est; consequitur ut, cum dicitur justa, non dicatur qualis sit, sed quid sit. Deinde, qu0niam de illa suprema essentia idem est dicere quia est justa, et quia est existens justitia: et cum licitur, est exiStens justitia, non est aliud quam, est
justilia: nihil disseri in illa, sive dicatur, est justi-
40쪽
tia, Sive. est justa. Quapropter cum quaeritur dε illa quid est, non minus congrue respondetur, justa, quam, justitia: quod vero in exemplo justitiae ratum ρSSB conspicitur, hoe de omnibus, quae similiter de ipsa summa natura dicuntur, intellectus sentire per rationem constringitur. Quidquid igitur eorum de illa dicatur, non qualis, vel quanta; sed magis quid sit monstratur. Sed palam est, quia quodlibet bonum Summa natura sit, summe illud est. Illa igitur
est Summa essentia, summa Vita, Summa ratio, Summa salus, summa justitia, summa Sapientia, summa Veritas, Summa bonitas, Summa magnitudo, Summa pulcritudo, summa imm0rtalitas, Summa incorruptibilitas, summa immutabilitas, summa beatitudo, Summa aeternitas, summa poteStas, Summa unitas; quod non est aliud, quam summe enS, Summe Vi-Vens, et alia Similiter.
0uod ita sit simpleae, ut omnia, quos de ejus essentia diei possunt, unum idemque sint in illa; et nihil de ea diei possit substantialiter, nisi in eo qu0dquid est.
Omne eompositum indiget his, ex quibus componitur, i Iis debet quod est, et per illa est quidquid est; quod autem illa sunt, per illud non sunt; et proinile gummum non est. Hinc autem de summa natura dicere nefas est. Ergo illa nouest eomposita. Et eum spsa tot bona sit, vita, ratio, bonita juAtilia ete. quae de Deo dicuntur, neeegae ait, ut haec omnia ιυνια non plura, Aed unum sint. Ergo unum illorum est luem quoet omnia, ait a aimul, oloe ringula. Et cum oumma natu-ouodlibet bonum