De divinitatis essentia

51쪽

sunt naturae summae: quod irrationabile est opinari. Non est igitur tota uno tempore in singulis locis. At vero si diversis temporibus tota est in singulis locis; quando est in uno loes, nullum bonum, et nulla essentia est interim in aliis locis: quia Sine ea prorsus aliquid non existit. Quod absurdum esse vel ipsa loca probant, quae non nihil, sed aliquid sunt. Νon est itaque summa natura tota in singulis locis, diversis temporibus. Quod si nec eodem tempore, nec diversis temporibus lota est in singulis Iocis; liquet quia nullo modo est tota in singulis omnibus locis. Nunc igitur est indagandum si eadem summa natura sit tota in singulis temporibus, aut simul, aut distincte per singula tempora. Sed quomodo est aliquid tolum simul in singulis temporibus, Si ipsa tempora simul non sunt' Si Vero separatim et distincte tota est in singulis temporibus, quemadmodum aliquis homo totus est heri, et hodie, et cras; p rie dicitur quia suit, et est, et serit. Ergo ejus aetas, quae nihil aliud est, quam us aeternitas, non est tota simul: sed est partibus extensa per imporum partes. At ejus aeternitas nihil aliud est, quam ipsa. Summa igitur essentia erit divisa per partes, segundum temporum distinetiones. Si enim ejus aetas per temporum cunus produeitur; habet cum ipsis temporibus praeSens, praeteritum, ut futurum. Quid autem aliud est ejus aetas, vel existendi diuturnitas, quam ejus aeterni- α' Ergo cum ejus aeternitas nihil aliud sit, quam ejus essentia: sicut supra digesta ratio indubitabiliwr probat: si dus aeternitas habet praeteritum,

52쪽

praesens, et futurum; GDSequenter quoque ejus es.sentia habet praeseritum, praesens, et suturum. At quod praeteritum est, non est praesens, vel suturum: et quod praesens est, non est praeteritum, nec suturum: et quod laturum est, non est praeteritum, vel praesens. Quomodo ergo stabit, quod supra rationabili et perspicua necessitato claruit, scilicet, quia illa summa natura nullo modo sit composita sed summe simplex, et summo incommutabilis; si

aliud et aliud est in diversis temporibus, et per tempora distributas habet partes: aut potius, si illa vera sunt; imo quia liquido Vera sunt, quomodo haec possibilia sunt' Nullo igitur modo ereatrix essentia, aut aetas, aut aeternitas ejus recipit praeteritum, vel suturum. Praesens enim quomodo non hahet, si vero est' sed fuit, significat praeteritum; et erit, suturum. Nunquam igitur illa suit, vel erit: quare n0n est distincte, Sicut nec simul tota in diversis singulis temporibus. Si igitur, sicut discussum est, nec Sic est lota in omnibus Iocis vel temporibus, ut semel si ι tota in omnibus, et per partes in singulis; nec sic, ut lota sit in singulis manifestum est quia non est ullo modo in omni loco, vel tempore tota. Et quoniam similiter pervisum eSt, quia nec Sic est in omni loco, vel tempore ; ut pars sit in omni, et para sit extra omnem

Iocum, Vel tempus; impossibile est, ut sit ubique, et semper. Nullatenus enim potest intelligi esse ubique et semper; nisi aut tota, aut pars. Quot Si nequaquam est ubique, et semper; aut erit dρterminale in aliquo loco, vel tempore; aut in nullo:

53쪽

determinate autem eam in aliquo non p0SSe eSSe, jam discussum est. In nullo igitur loco vel tempore, id est, nusquam, et nunquam est. Non enim potest esse, nisi aut in omni, aut in aliquo. Sed rursus cum constet inexpugnabiliter non solum quia est per Se, et sine principio, et sine sine; sed quia aliquid sine ea nec usquam, nec unquam est: neeeSSe illam esse ubique et Semper.

APUT XXII.

0uomodo sit in omni, et in Ilo loco, et tempore.

o tam eontraria aeeundum prolationem, et nece saria aecundum probationem, inter re conveniunt: at quidem unum totum non posse simul esse in diversis locis vel temporibus, verum est dumi at de iis quae aio sunt in Deo et tempore, ut Ioel spatium vel temporis diuturnitatem non exe dant ' Illius enim dumtarat rei est locus, ecus quantitatem Iocua eireumferibit ae eontinet: et illius 3olum rei est aliquod tempus, cujus diuturnitatem metiendo terminat. at summa natura nullis terminia elauditur; ged Uur potentia , quin eat ipsiu3 essentia, omnia oub se eoncludit. Ergo ipsam nulla luet vel temporis eohibitio ineludit: et eum nullam localis vel temporalis distensionis magnitudinem, vel parvitatem aicut nec partem, auseipiat a nullo loeo aut tempora circumscribitur. It tamen Neeearitas exigitaummam essentiam totam nulli Ioeo vel tempori deesse: et nulla lex loci aut temporis prohibet eam omni Ioeo et tempori simul totam adesse. Ipsa igitur tota aimul omnibus et singulis loeis, et temporibus praesens est. Icleo enim in Ioeo vel tempore e33e uicitur, non quia continetur; aedquia proeaena egi. aptius tamen hine uiceretur esse eum loco et tempore, quam in laeo et rempore: quia esse in Ioeo pol

54쪽

tempore, proprie intelligitur contineri. Daque in omni Ioeo et tempore rumma natura est; quia nulli abeat; et in nullo Deo vel tempore eit; quia nullo elauditur, nee loci aut temporis legibus subjicitur.

duomodo ergo convenient haec tam contraria Se- eundum prolationem, et tam necessaria Secundum probationem ' Fortasse quodam modo est summa natura in loco, vel tempore, quo non prohibetur fio esse simul tota in singulis locis vel temporibus; ut tamen non sint plures totae, sed una sola tota; nec ejus aetas, quae non est nisi Vera aeternitas, non

sic distributa in praeteritum, diraesens, et suturum. Νon enim videntur hac legi loci, ac temporis cogi, nisi ea quae sic Sunt in loco, Vel tempore, ut loci spatium, vel temporis diuturnitatem non recedant. Quare, sicut de his quae hujusmodi sunt, unum idemque totum simul non posse esse totum in diversis locis, vel temporibus omni veritate asseritur: ita in his quae hujusmodi non sunt, idipsum nulla necessitate concluditur. Iure namque dici videtur, quod tantum ejus rei sit aliquis locus, cujus quantitatem locus circumscribendo continet, et continendo circumscribit; et quod ejus rei solum sit aliquod tempus, cujus diuturnitatem tempus metiendo aliquo modo terminat, et terminando metitur. Quapropter cujus amplitudini. aut diuturnitali nulla meta vel a loco, vel a tempore opponitur; illi nullum esse locum, vel tempus vere proponitur. QuOniam namque nec locus illi facit, qnod locus; nec ιempus, quod tempus: non irrationabiliter dicitur,

55쪽

quia nullus locus est ejus locus, et nullum tempus est ejus tempus. Quod vero nullum locum, aut tempus habere conspicitur, id persecto nullatenus loci aut temporis legem subire convingitur. Nulla igitur lex loci aut temporis naturam ullam aliquomodo cogit, quam nullus locus aut tempus aliqua

eontinentia claudit. Quaenam autem rationalis consideratio omnimoda ration 8 non concludat, ut creatricem summamque omnium SubStantiam, quam ne eesse est alienam esse, et liberam a natura et juruomnium, quae ipsa secit do nihilo, nulla loci eobi-hilio, vel temporis includat: cum potius eius potentia, quae non est aliud quam ejus essentia, cuncta a se laeta sub se continendo concludat' Quomodo quoque non est impudentis imprudentiae direre, quod summae veritatis, aut loeus circumseribat quantitatem, aut tempus metiatur diuturnitatem: quae nullam penitus localis vel temporalis distensionis magnitudinem suscipit, vel parvitatem' duoniam itaque loci haec est, vel temporis conditio, ut tantummodo quidquid eorum metis clauditur, nec partium sugiat rati0nem, vel qualem suscipit locus ejus Seeundum quantitatem, vel qualem patitur tempuS eius Secundum diuturnitatem; nec ullo morbo possit totum a diversis Ioeis, vel temporibus simul contineri: quidquid vero loei, vel temporis euntinentia nequaquam e0ergetur, nulla locorum, vel temporum lego ad partium multiplicitatem cogatur; aut praesens eSSe totum simul pluribus locis, aut temporibus prohibeatur: quoniam, inquam, haec est conditio loci aut iamporis, procul dubio summa substantia, quae nulla

56쪽

Ioel vel temporis continentia cingitur, nulla eorum lege conStringitur. Quare quoniam summam essen. Summam tiam iotam, et inevitabilis necessitas exigit nulli Ioeo vel tempori deesse, et nulla ratio loci aut neeesaltus temporis prohibet omni loco vel tempori simul io exigit nut

iam adesse: necesse est eam Simul totam omnibus thmpori et singulis locis, et temporibua praesentem esse. Non dee33e: etonim, quia huic loco vel tempori praesens est, idcireo prohibetur illi, vel illi loco, aut tempori simul porta lex si similiter praesens esse: nec quoniam fuit, aut est, aut erit, ideo aeternitatis ejus aliquid eVanui, a eum omni praesenti tempore eum praeterito, quod jam non est, loco et aut transit cum praesenti, quod vix est; aut veniu-rum est cum suturo, quod nondum est. Nullaienus totum namque cogitur, Vel prohibetur lege locorum vel ψας ες temporum, alicubi aut aliquando esse vel non esse, quod nullo modo intra locum vel tempus claudithuum esse. Nam Si ipsa summa essentia dicitur esse in loco aut tempore; quamvis de illa, et de lodalibus sive temporalibus naturis una Sit prolatio, propter loquendi consuetudinem: diversus iamen est intellectus, propter rerum dissimilitudinem. In illis namque duo quaeddam eadem prolatio si significat, id est, quia praesentia Sunt locis et temporibus, in quibus esse dicuntur; et quia continentur ab ipsis.

In summa vero essentiam unum tantum percipitur, Ipsa in id eSi, quia praesens est; non etiam quia contineia toeo φε e

tur. Unde, si usus, loquendi admitteret, c0u emen' non quiatius dici viderotur esse cum lueo Vel tempore; quam contine in loco vel tempore. Verius enim Significatur 60o, lineri aliquid, cum diciιur esis tu altri quam cum sena est. i itig Corale

57쪽

propria intelligi

tineri.

dieitur esse cum alio. In nullo itaque loco, vel tempore proprie dicitur esse, quia omnino a nullo alio continetur: et tamen in omni loco Vel tempore suo quodam modo dici poteSt eSSe; quoniam quidquid aliud est, ne in nihilum cadat, ab ea praesente Sustinetur: in omni loco et tempore est, quia nulli abest; . et in nullo est, quia nullum locum aut tempus habet, nec in se recipit distinctiones locorum aut temporum: nec hic, vel illic, vel alicubi, vel tunc, vel nune, Vel aliquando nec secundum labile praesens, tempus quo utimur, est; aut secundum praeteritum, vel suturum, suit, vel erit: quoniam haec circumScriptorum, et mulabilium propria sunt: quod illa non est. Et tamen haec de ea quodammodo dici possunt; quoniam sic est praesens omnibus circumscriptis et mutabilibus; ac si illa circumseribatur eisdem locis, et mutetur temporibus. Patet itaque, quantum salis est ad dissolvendam, quae insonabat, contrarietatem; qualiter summa omnium essentia ubique et Semper, et nuSquam, et nunquam, id est, in omni et in nullo loco, aut tempore sit; juxta diversorum intellectuum conco

dum veritatem.

0uomodo melius intelligi possit esse ubique, quam in omni Ioeo.

cum Mealia verba, ubi, ibi ete. saepe irreprehensibiliter attribuantur rebuti quae nee Dea aunt, nee cireumscriptsone Ioeali eontinentur, ut eum dieitur ibi esse intelleetua in anima, ubi est rationalima: aumma natura ubique, id est, Diuiti eo by

58쪽

n omnibust quae gunt, ea st aptiui dicitur, quam eoae in omnibus Deis. Non enim velut quae eontineatur, leu quin penetrando euneta eontineat, in omnibus est.

Verum cum constet eamdem summam naturam non magis esse in omnibus locis, quam in omnibus quae sunt; non velut quae contineantur, Sed quae penetrando cuncta contineat: cur non dicatur esse ubique, hoc sensu; ut potius intelligatur esse in omnibus quae sunt, guam tantum Omnibus locis: cumbunc intellectum, et rei veritas exibeat, ei ipsa Io- ealis verbi proprietas nequaquam prohibeat. Solemus namque loealia Verba saepe irreprehensibiliter attribuero rebus, quae nec loca Suni, nec circumScri-itione locali continentur: velut si dicam ibi sesso intellectum in anima, ubi est rationalitas. Nam cum ibi, et ubi, adverbia loealia sint; non tamen locali circumscriptione aut anima conlinet aliquid, aut intellectus, aut rationalitas continetur. Quare summa natura secundum rei veritatem, aptius dicitur ubique eSSe, Secundum hanc significationem' u lintelligatur esse in omnibus quae Sunt, quam Si intelligatur iantum in omnibus locis. Et quoniam, si ut supra expositae rationes doeent, aliter eSSe non potest; necesse est, eam Sic eSSe in omnibus quae Sunt, ut una eademque persecte tota simul sit in singuli 4.

Summa

eitur ea st

ubique

leu in omnibus quae lunt; quam in omnibus Ioel .

59쪽

omodo melius intelligi possit, esse Semper, quam in omni tempore.

Summa natura non habet principium aut finem, nec proeaens praeteritum aut suturum, quae sunt temporales disserentirer quoniam internitas ejus, quin nihil aliud est quam ipsa, immutabilia, et sine partibus e3t. Cum ergo voae,aemper, magis propriae signisseet intemitatem. et tempus dicat varietatem, magis congrue luminci natura clieitur seminper es/e, quam esse in omni tempore. Et cum internitas it interminabilia vita simul perseere tota extatena, soli huieriaturae lummo convenit, quae principio, et fina, et omni termino earet.

Summu Eamdem quoque summam substantiam c0nstat Sition hisιhi Dd prinsipis, et Sine sine eSse; nec habero praeteri-proeaena tum, aut laturum; nec temporale, hoc est, labilo pr tetri' praesens, quo nos utimur: quoniam aetas SiVe aeterfuturum, niim ejus, quae nihil aliud est quam ipsa, immuta- quin runt bilis et sine partibus est. Nonne ergo, Semper, quod 2. vir. Videtur designare t0ium tempus; multo verius si ejntio. de illa dicitur) intelligitur signisi gare aeternitatem, οπ. .em' quae sibiipsi nunquam est dissimilis; quam tempo-τριν-.' rum Varietatem, quae Sibiipsi semper est in aliquo aignifest non similis. Quare si dicitur semper esse: quoniam i idemest mi esso et vivere; nihil melius intelligitur,

quam aeterne esse Vel vivere, id est, interminabilem amemitas vitam simul persecte totam obtinere: Videtur enim in his, iis Mus aeternitas esSe interminabilis vita stimul perseeio sita simul lola existens. Cum enim supra jam satis liqueat Distiirco by Gorale

60쪽

quod eadem substantia non sit aliud, quam vita sua, perseeta et aeternitas sua: nec sit aliquo modo terminabilis, 'N

nec nisi simul et persecto tota: quid aliud est vera aeternitas, quae soli illi convenit, quam interminabilis vita simul, et persecto tota existens' Nam vel Meraitaabos Solo, veram aeternitatem soli in esse illi sub- ε'

aum moe

stantiae, quae sola non facta, Sed lactrix eSSe in enta nutu emissi, aperte percipitur; quoniam Vera aeternitas prin- convenit,

cipit sinisque meta earere intelligitur: quod nulli Ti.

rerum creatarum convenire, eo ipso quod do uibilo sine earet. lactae Suni, con intitur.

cAPUT XXV. 0uod nullis mutabilis sit Meidentibus.

Aecidentia alia mutationem emetunt alia, ut relatione nullam mutationem indueunt. Summa autem natura, quisa impleae eat, non lubest aec uentibus quae mutationem sa-olunt. Ergo nee ausceptibilia est uIlius areissentis: aeetuentia enim impropria uicuntur, quin rem non mutant. Igitur nullo proraua modo gumma essentia mutabilis est; eum aemper sit eadem substant aliter, et nullo unquam modo didiersa ait aeeidentaliter.

Sed hoste essentia, quam patuit omnimodo sibi essu eamdem substantialiter, nonne est aliquando a se diversa, vel acciduntaliteri Verum quomodo est sum. me incommutabilis, si per accidentia potest, non dicam esse; sed vel intelligi variabilis' Et e contra quomodo non est particeps accidentis; cum et hoc ipsum, quod maj0r est omnibus aliis naturis, et quod