De divinitatis essentia

61쪽

SANCTI A N S E L MI

illis dissimilis est, illi vedeatur accidere' Sed quid

repugnant quorumdam, quae accidentia dicuntur, susceptibilitas, et naturalis incommutabilitas; si ex eorum assumptione nulla substantiam consequaturi variabilitas ' Omnium quippe, quae accidentia dicuntur, alia non nisi eum aliqua participantis variatione adesse, et abesse posse intelliguntur, ut omnes colores; alia omnino nullam, Vel accedendo, vel rege-dendo mutationem circa id, de quo dicuntur, emcere noScuntur, ut quaeddam relationes. Constat namque quia homini post annum piaesentem nascituro, nec major, nec minor, nec aequaliS Sim, nec similis. Omnes autem relationes has, utique cum natus fuerit, sine omni mei mutatione, ad illum habere potero, et amittere, Secundum qu0d crescet, vel per qualitates diversas mutabitur. Palam itaque sit, quia eorum quae accidentia dicuntur, quaeddam aliquatenus attrahant commutabilitatem, quaeddam vero nullatenus subtrahant incommutabilitatem. Sicut igitur summa natura accidentibus mutationem emetentibus numquam in sua simplicitate locum tribuit:

Sio Secundum ea, quae nullatenus summae incommutabilitati repugnant, aliquando dici aliquid non respuit; et tamen aliquid ejus essentiae, unde ipsa Variabilis intelligi possit, non accidit. Unde hoc quoque concludi potest, quia nullius accidentis Susceptibilis est: quippe quemadmodum illa accidentia, quae mutationem aliquam accedendo, vel recedendo faciunt, ipso suo essectu vere accidere rei, quam mutant, perpenduntur: sic illa, quae a simili essectu

deficiunt, improprie dici accidentia deprehenduntur. by Cooste

62쪽

No No Loci Πu' sit Sicut igitur semper sibi est omnimodo eadem substantialiter : ita nunquam est a Se diversa ullo mod0, vel accidentaliter. Sed quoquo modo sese habeat ratio de proprietate nominis accidentium; illud sine dubio verum est, quia de summe incommutabili na

tura nihil potest dici, undo mutabilis possit intelligi.cAPUT XXVI.

0uomodo illa disenda sit esse substantia: et quod sit mira omnem substantiam, et singulariter sit quidquid est.

Cum summa natura nullius mutationis aut accidentia sit ausceptibilis, non dieitur substantia, nisi substantia dicatur pro essentia; aed ipsa eat et eatra et aupra omnem 3ubinatantiam; quia ipsa rota per as est. Itaque non habet nisi

nomen commune cum ereaturiε.

Sed si ratum est quod de hujus naturae Simplicitate perspeetum est: qu0mudo Substantia est' Nam cum omnis substantia admixtionis disserentiarum. vel mutationis accidentium sit sus eptibilis: hujus immutabilis sinceritas omnimodae admixtioni, Sive mutationi est inaccessibilis: quomodo ergo obtinebitur, eam esse quamlibet substantiam: nisi dieatur substantia pro essentia, et sic sit extra, Sicut est supra Omnem SubStantiam' Nam quantum illud esse, quod per Se est quidquid est, et de nihilo saeit omne aliud esse, diversum est ab eo esso, quod per aliud sit de nihilo quidquid est: tantum omnino distat summa substantia ab his, quae non sunt idem quod ipsa. Cumque ipsa Sola omnium naturarum

uisuntur.

Nullo

prorsus modolummae gentia mutabilia

egi. Summa Natura

non habet nisi

63쪽

SANCTI A NA E L MInoinen habeat a Se, sine alterius naturae auxilio, esse quid est muss' quid est: quomodo non est singulariter, abSque Sua

erecitaria: creaturae conS0rtio, quidquid ipsa est' Unde si quan- nee pro- do illi est cum aliis nominis alicujus communio:

ita is, VRH0 Procul dubio intelligenda est diversa si-

δtantia. gnificatio.

CAPUT XXVII.

0uod non contineatur in communi tractatu substantiarum; et tamen sit substantia, et indiriduus spiritus.

Omnis substantia aut est unioersalis, hoe eat, pluribus eommunia, aut est individua, quae cum aliis communem essentiam habet. Summa veno natura nec in plures su atantias ae vividit, nec cum alia se essentire communione colligit. Ergo non ineluuitur in eommuni substantiarum tractatu. Ouia tamen summe exi3tit; ideo maxime substantia cliei potest: et quia digrior est . ideo non corpus, ted spiritus eat; et quidem indisidaeus, quia nee partibua tonstat, nee stiferentiis, aut aecissentibus est mutabilis, nec proinde ulla ratione divisibilis.

Constat igitur, quia illa substantia nullo communi tractatu substantiarum in eluditur, a cujus essentiali omnia z0mmunione omnis natura excluditur. Nempe cum εub3tantio omnis substantia tractetur, aut esse universalis, quae titii isti plurimus Suditantiis eSSentialiter communis est; ut, lis; aut est hominem esse, commune est singulis hominibus: individWR aut esse individua, quae universalem essentiam com munem habet cum aliis, quemadmodum singuli homines commune habent cum singulis, ut homines

64쪽

MO NOLOGIUM

sint: quomodo aliquis summam naturam in aliarum substantiarum tractatu contineri intelligit, quae nec in plures substentias se dividit, nec cum aliqua alia per essentialem communionem se colligit Quoniam itamen ipSa non solum certissime existit, sed etiam summe omnium existit; et cujuslibet rei essentia

dici solet substantia; prosecto, si quid digne dici potest, non prohibetur dici substantia. Et quoniam

non noscitur dignor essentia, quam Spiritus, aut corpus: et ex his dignior est Spiritus, quam corpus utique eadem asserenda est esse spiritus, non corpus. Quoniam autem nec ullae partes sunt ejusdem Spiritus, nec plures esse possunt ejusmodi spiritus; necesse est, ut Sit omnino individuus spiritus. Quoniam enim, sicut supra constat, nec partibus est

compositus, nec ullis disserentiis, vel accidentibus intelligi potest esse mutabilis; impossibile est, ut qualibet sectione sit divisibilis.

0uod idem spiritus simpliciter sit: et ereata, illi comparata non Sint

Summus apiritus propter ineommutabilem o ternitatem nullo modo diei potest, quia fuit, aut erit, aed aimplieiter est. Coetera vero, quia mutabilia aunt, aeeundum aliquid aut fuerunt aliquaneo, aut erunt quod non 3unt, et hoc quod sunt viae est: insuper de non es3e neniunt ad esse non perge, sed per aliud: et ita redeunt ad non esse, nisi austineantur per Miud. Misa ergo summua spiritus a imp ieiter vere Persecte et absolute eat: eo te a aut non /unt, aut ris

65쪽

aunt aen tamen omnino non eunt; nam de nihilo aliquid faeta gunt ab eo, qui solus ablolute eat.

i y idetur ergo eonsequi ex princedentibus, quod i Ste

spiritus, qui sic suo quodam mirabiliter singulari, et singulariter mirabili modo mi, quadam ratione solus sit: alia vero quaecumque Videntur eSSe, huic collata, non sint. Si enim diligenter intendatur, ille solus videbitur simpliciter, et perseete, et absoluto esse; alia vero omnia sere non esSe, et Vix Summus esse: quoniam namque idem Spiritus, propter incom-ερ Π β nmiabilem aeternitatem suam, nullo modo Secundum

do diei aliquem motum dici potest quia suit, aut erit; sed pote t simpliciter, est: nec mutabiliter est aliquid, quod ui aliquando aut non fuit, aut non erit; neque non estaea sim- quod aliquando suit, aut erit; sed quidquid est, Phς t D semel et simul et interminabiliter est: Quoniam,

est: e Ptera

Diae sunt. inquam, hujusmodi eSt esse ejus; jure ipsρ simpliciter, et absolute, et persecte dicitur esse. Quoniam vero omnia alia secundum aliquid mutabiliter aliquando aut fuerunt, aut erunt quod non sunt; aut sunt quod aliquando non suerunt, Vel non erunt: et quoniam hoc quia suerunt, jam non est: illud autem, Scilicet, quia erunt, nondum est; et hoc quia in labili brevissimoque, et vix existente praesenti Sunt, Vix est. Quoniam ergo tam mutabiliter sunt; non immerito negantur simpliciter, et persecte, et

absolute eSSe; et asseruntur sere non QSSe, ViX eSse. Deinde, cum omnia, quaecunque aliud sunt quam ipse, de non esse Venerint ad eSSst, non per Se, Sed per aliud: et cum de eSSe redeant ad non eSSe, Diuiligod by Cooste

66쪽

quantum ad se, nisi sustineatur per aliud: quomodo illis simpliciter convenit, aut persecte, Sive absolute esse; et non magis, sere vix non eSse ' Cumque esse solius ejusdem inessabilis spiritus intelligi nullo mo. do poSSit, aut ex non eSSe incoeptum, aut aliquem pati p0sse, ex eo quod est in non esse, desectum et quidquid ipse est, nom sit per aliud quam per se, id est, per hoc quod ipse est: nonne hujus essem prito solum intelligitur simplex, persectumque, et absolutum ' Quod vero sic simpliciter et omnimoda ratione solum et perlaetum, Simplex et abS0lulum, id nimirum quodammodo jure dici potest solum pSSe: et e conira, quidquid per superiorem rationem, nec simpliciter, nec perfecte, nec abSolute esse . Sed Vix GSe, aut sero n0n eSSe, cognoscitur; id utique aliquo modo recte, non esse dicitur. Secundum hane igitur rationem illu solus creator spiritus est: et omnia creata, non sunt; nee tamen Omnino non sunt, quia per illum, qui solus absolute est, de nihilo aliquid laeta Sunt.

cAPUT XXIX. Ouod ejus Ioeutio idipsum sit, quod ipse; eι ipsi

sit consubstantialis, eum non sint duo, sed unus spiritus. Summus spiritus nihiI seeit, nisi per seipsum: quidquid

autem fecit, per auam locutionem serit. Ergo ejus laeutis, seu verbum non est aliud quam ipse summus spiritus. Deinde ista Deutio per quam Detum est quidquid ereatumeat, non eat ereatura, sed est omni ereatura prior: ergo ima e3t ereans spiritus. Rursua: ista laetitio est gumm

67쪽

opiritus nihil feeit nisi per

quid Deit,

per tuam laeutis nem feeit. Ista laeutis, per quam saetum est

quidquid

ereatum egi, non eat ereatu.

ra ed omniereatura prior. Ista laeuistio eat Rummi

spiritur

spiritus intelligentia: aumma autem natura, eum lit sim pisae, est ipla gua intelligentiar ergo aumma natura eat ipsa sua laeutior et hine est illi eonsubstantialia, quia ipse individuua est apiritu .

Jam vero his, quae de proprietatibus hujus summae naturae ad praesens mihi ducem rati0nem sequenti occurrerunt, perspectis; opportunum existimo, ut de ejus locutione, per quam facta sunt omnia, si quid possim considerem. Etenim cum omnia, quae de illa supra potui animadvertere, rationis robur inflexibile teneant: illud me maxime cogit de illa diligentius discutere, quia id ipsum, qu0d ipse summus Spiritus est, probatur esse. Si enim ills nihil secit, nisi per seipsum; et quidquid ab eo laetum est, per illam est factum: quomodo ille est aliud, quam quod est idem ipse' Amplius asserunt utique inexplicabiliter ea, quae tam inventa sunt, quia nihil omnino potuit unquam, aut potest Substinere praeter creantem spiritum, et ejus creaturam. Hane vero spiritus ejusdem locutionem, impossibile est inter creata contineri: quoniam quidquid creatum subsistit, per illam factum est; illa vero per se fieri noupotuit. Nihil quippe per seipsum fieri potest: quia quidquid sit, posterius est eo, per quod sit; et nihil est posterius seipso. Relinquitur itaque, ut haec summi spiritus locutio, cum creatura esse Π0n p0SSit, non sit aliud quam summus spiritus. Denique, haesi

ipsa locutio nihil aliud potest intelligi quam ejusdem spiritus intellig0ntia, qua cuncta intelligit. Quid enim est aliud illi rem loqui aliquam, hoc loquendi modo,

Cooste

68쪽

MO NOLOGIUM 67 quam intelligeret Nam non ut homo, non semper intelligen- dieit quod intelligit. Si igitur summe simplex natura Atis

Summa

non est aliud, quam quod eSt Sua Intelligenita, nuturo quemadmodum eSt idem, quod est sua sapientia: Ῥεα necesse est, ut similiter non sit aliud, quam quod est sua locutio. Sed quoniam jam manifestum int eat maisummum Spiritum unum tantum esse, et omni- oon ub modo individuum: necesse est ut Sic haec Sua locu- eum iridi'tio sit consubstantialis, ut non sint duo, sed unus viduus ait Spiritus. π ritua.

0uod eadem locutio non eo tet eae pluribus verbis, sed sit unum Verbum.

cum ista Deutio ait eonsubstantialis summae natum, quae aimplex, et una est, pariter simplex, et una egi, nee pluribus proinde eonstat verbis, aed est unum Verbum.

fur igitur dubitem, quod supra dubium dimiseram; scilicet, utrum haec locutio in pluribus Verbis, an in uno verbo consistat' Nam si Sic est Summae naturae consubstantialis, ut non sint duo, sed unus spiritus: utique sicut illa summe simplex est, ita et ista. Non igitur constat pluribus verbis; sed est unum Verbum, per quod facta sunt omnia.

0uod ipsum Verbum non sit similitudo saetorum: sed veritas essentiae: saeta vero, sint aliqua veritatis imitatio. Et quae naturae magis sint, et praestantiores, quam aliae.

rerbum quo disuntur, et per quod sacta sunt omnia, eae eon/ubotantiale lummae incommutabilitatis quia conmubειan-

69쪽

SANCTI A N A E L MItiale eit rum moe naturae, quae est ipsa sua ineommutabilitas. Ergo Verbum illud non est vera similitudo mutabilium, quin tamen ad illius eaeemplum saeta sunt. yerum cum illius essentia summe sit, et sola vere ait; ipsum egi ex atendi veritas: emtera vero non sunt nisi illius imitatio. Unde creatura tanto magia est, et tanto praestantior; quanto similior est illi Verbo, quod gumme e3t, et summe magnum. Hine naturin vi entes pinstant non viventibu ε, aenintientea non sentientibus, rationales non rationalibus. Hinc etiam liquet, quia illa magis sunt quam istae nam illa' natura magis est, quin δimilior ext 3ummoe egrenti P. Ouin autem plura participat, similior est seu in pluribus est ximilis εummae essentire: illa vero plura participat, eui plura possunt εaltem cogitatione auferri. Porro eum omnis e33entia eo ipso magis ait, et prinstantior, quo similior est illi es-δentire, quin εum me eεt, et summe prinstat; manifestum est quia Verbum non est creatum similitudo, sed vera essentia; et in creatis non est absoluta e3yentia, sed Deroe eagentim imitatior sicque ipsa creata eo magis vel minus 3unt vera, quo magis vel minus illis appropinquant.

Sod edeo videtur mihi suboriri nee lacilis, nec ullatenus sub ambiguitate relinquenda quaestio. Etenim omnia hujusmodi verba, quibus res quaslibet mente dicimus, id est cogitamus, similitudines et imagines

rerbum Sunt rerum, quarum Verba sunt: et omnis similitudo

ti i. vel imag0, ianto magis Vel minus est vera, quanto

quod sueta magis Vel minus imitatur rem, cujus est similitudo. unt 'm' Quid igitur tenendum est de Verbo, qu0 dicuntur,

honiis h. sti per qu0d facta Sunt omnia' Εrit, an non erita tantiole similitudo eorum, quae per ipsum facta sunt' Si si enim ipsum est vera mutabilium similitudo: non est Obili oti. e SubStantiale summae incommutabilitati: quod sal-

70쪽

sum est. Si autem non Omnino Vera, sed qualiscumque simili Iudo mutabilium est; non est Verbum summae Veritati S omnino verum: quod absurdum est. At si nullam mutabilium habet similitudinem: quomodo ad illius exemplum saeta sunt ' Verum forsitan nihil hujus remanebit ambiguitalis, si quemadmodum in vivo homine veritas hominis osse dicitur; in picto vero similitudo, sive imago illius veritatis: sic existendi veritas intelligitur in verbo, cujus eSSenlia Sic summe est, ut quodammodo illa sola sit: in his vero, quae in ejus comparatione quodammodo non Sunt, et tamen per illud, et Se cundum illud facta, sunt aliquid; aliquo imitatio illiuS summae essentiae perpendatur. Sic quippe Verbum summae veritatis, quod et ipsum est summa Veritas, nullum augmentum, Vel detrimentum sentiet, Secundum hoc quod magis Vel minus creaturis sit simile: sed potius necesse erit omne quod creatum est, tanto magis esSe, et lanto eSSe praestantius; quanto similius est illi, quod Summe est, et Summe magnum est. Hinc etenim fortasse, immo non sor-taSSe, Sed pro certo, hinc omnis intellectus judicat naturas quolibet modo Viventes praestare non viventibus, Sentientes non sentientibus, rali 0nales irrationalibus. Quoniam enim Summa natura suo quodammodo singulari nou solum eSt, sed et Vivit, et Sontit, et rationalis est: liquet quoniam omnium quae

sunt, id quod aliquo modo vixit magis est illi simile, quam id quod nullatenus vivit: et quod modo quolibet vel corp0reo sensu cognoscit aliquid : magis quam quod nihil omnino Sentit: et qu0d ratio-

Ipsum eae existendi veritas;

ο non Sunt nisi illius imi tatio. Unde omnis

creatura tanto ma

gis est, et tanto prina tantior, quanto similior est

illi quou

Proestant