Elementa philosophica de cive. Autore Thom. Hobbes Malmesburiensi

71쪽

6 LIBERTA s. Cap. La scena confabulantium exire novissimus solebat. Atque hae verae sunt deliciae societatis, ad quas natura, id est , ab affectibus omni animanti insitis ferimur , donec nocumentis vel

praeceptis sat quod in multis

nunquam sit) ut appetitus praesentium memoria praeteritorum retundatur : sine quibus plurimorum hominum in materia

hac facundissimorum , frigida ct jejuna est oratio. Quodsi a eidat considentes historiolas

narrare , unus autem eorum de

se aliquam proferat, unusqui que caeterorum cupidissime quoque de se loquitur: si unus mi- rabile aliquod narret, caeteri miracula , si habent, reserunt; si non habent, fingunt. Denique ut loquar de iis qui profitentur prae caeteris sapere , si Philosophiae gratia coeatur , quot homii es, tot sunt qui cae-'

72쪽

Cap. I. LIBERTAS. Tteros docent, nempe tot volunt

Magistri haberi; alioqui socios

non modo, ut alii, non se amant mutuo, sed odio prosequuntur. Clarum adeo est experientia omnibus, qui res humanaS paulo attentius considerant, quod congressus omnis spontaneusi egestate mutua conciliatur, vincaptanda gloria: Unde re- serre student congredientes vel Commodum aliquod, vel illud. ευtim μεῖν, existimationem &honorem apud socios. Idem quoque ratione colligitur ex ipsis definitionibus Voluntatis, Boni , Honoris , Utilis. Cum enim societas voluntario contrahatur, in omni societate quaeritur voluntatis Objectum , hoc est, id quod videtur unicuique congredientium Bonum sibi. Quicquid autem videtur BΟ-num , jucundum est, pertinetque ad organa, vel ad animUm.

73쪽

8 LIBERTAR Cap. I. Animi autem voluptas omnis a

vel gloria est, sive bene opinari de se ipso vel ad gloriam

ultimo refertur; caetera sensualia sunt, vel ad sensuale conducentia, quae Omnia commodorum nomine comprehendi possunt. Omnis igitur societas vel commodi causa, vel gloriae, hoc est , sui, non sociorum aror contrahitur. Gloriae autem st . dio nulla iniri neque multorum hominum, neque multi temporis, societas potest; propterea

quod gloriatio, sicut & honor, si omnibus adsit, nulli adest a

quippe quae comparatione dc praecellentia constant: neque ut quis causam gloriandi in se habeat, ad jumentum ullum accedit ex aliorum societate. Tanti enim quisque est, quantum sine aliorum ope ipse potest. Quamquam autem commoda hujus vitae augeri mutua opC

74쪽

cap. I. LIBERTAS. 9possunt . cum tamen id fieri multo magis dominio possit

quam societate aliorum, nemini dubium esse debet, quin aVidius ferentur homines natura sua, si metus abesset, ad domunationem , quam ad societatem. Statuendum igitur est, originem magnarum & diuturnarum societatum non a mutua hominum benevolentia , sed a mutuo b) metu exstitisse. ANNOTATIO NE S. a Aptu natuJ Cum Societatem Annox

inser homines actu jam consituram;cum extra Societatem vivere nemimem; eum appetere congressum ct eolioquia mutua omnes videamus; mira quaedam videripores supiditas in ipse doctrinae e - vilis limine, hujusmodi omendis

tam legentibus opponere: Hominem ad Societate aptum natum non esse. Itaque explicatius dia

75쪽

IO LIBERTA si Cap. LiAnnot. homini per naturam, Me quale nus est homo , id es, satim atque est natus, solitudinem perpe ruam molisam se. Nam in antes ad vivendum, adulti ad bene

vivendum aIiorum ope indigem. Itaque homines alterum alterius congressum natura cogente aN

rere non nego. Societates autem

civiles non sunt meri congressus , sed Foedera , quibus faciendis fides ct pacta nee e faria sunt. --rum , ab infantibus quidem indottis , Vis ; ab iis autem qui damnorum a defectu Societatis inexperti sunt, Utilitas ignora-rur z unde fit ut illi, quda quid sis

Societas non intelligunt, eam inseτe non possint, hi quia nesciunt quid prodes, non curent. Manifestum ergo est, omnes homines cummi nati infantes) adsoci ratem ineptos natos esse: permu&tos etiam forta se plurimos) vetinorbo animi, vel defectu diseipi

76쪽

Cap. I. LIBERTAS. IInae, per omnem vitam invios Annoti manere. Habent tamen illi tam infantes quam adulti naturam humanam. Ad Societatem ergo homo aptus , non natura, sed disciplina factus est. Porro tametsi ea conditione natus eset homo ut societatem appeteret, non sequitur eundem ita natum 6 se ut scietati ineundae fit idoneus. Alia mres est appetere, alia capacem

esse. Appetunt enim illi, qui tamen conditiones aequas, sine qui bus foeteias esse non potes, acci pere per superbiam non aegnan

tura

cb9 A mutuo metu objectum Annorues, Tantum abesse, ut homines in societatem civilem coalescere propter metum possent, ut s mu-ιuo se metuis ent, ne conjectum quidem mutuum ferre potuissent. Sentiunt, opinor , nihil aliud esse

metuere, prαter quam perterreri.

Ego ea voce futuri mali prospe A 5 rum

77쪽

Ia i LIBERTA s. Cap. I. Annot. tum quemlibet comprehendo. Ne

que solam fugam , sed etiam dise

sidere , suspicari, cavere, ne memmant providere, metuentium esse judico. sui dormitum eunt,fores claudunt; qui iter facit, eum telo est, quia metuunt latrono. Civitates fines suos praesidiis, umbes moenibus , tueri solent, metu vicinarum civitatum, etiam fomtifimi exercitus, comparatique ad pugnam, de pace tamen colloquia habent aliquando, metuentes vim mutuam, O ne vineantur. Per

metum est quod homines Hi ea- veni : fuga quidem ct latebris, seaveri aliter po se non putant: --psi me vero armis atque infrumentis defensionis, quo fit, ut prodire audentes , alter alterius cognoscere ingenium pho. Tunc autem, sive pugnant , ex victoria: sve eonsentiunt, ex conferasone eivitas nasci solet. -im ΙΙI. Causa metus mutui con

sistit,

78쪽

sistit, partim in naturali homi- n νά rium aequalitate, partim in mutua laedendi voluntate. Ex quo fit, ut neque ab aliis exspect Te, neque nobismet ipsis securitatem praestare valeamus. Si spectemus enim maturos homines atque animadvertamus, quam fragilis sit compages humani corporis : quo ruente , Corruit omnis ejus vis, robur ,

& sapientia quamque facile sit

infirmissimo cuique robustiorem occidere , non est quod quis viribus fidens superiorem se aliis factum putet a natura. AEquales sunt, qui aequalia contrast invicem possunt. At qui maxima possunt, nimirum occidere, aequalia possunt. Sunt igitur omnes homines natura i

ter se aequales. Inaequalitas quae nunc est, a lege civili introducta est. IV. Voluntas laedendi om- Unianibus

79쪽

nascituν mutuo falaedendi

voluntas.

i LIBERTA s. Cap. Lnibus quidem inest in statu na

turae , sed non ab eadem causa, neque aeque culpanda. Alius enim secundum aequalit tem naturalem permittit caeteris

eadem omnia, quae sibi : quod modesti hominis est, & vires suas recte aestimantis.) Alius superiorem se aliis existimans , omnia licere sibi soli vult, dc prae caeteris honorem sibi arrogat , quod ingenii ferocis est. Huic igitur voluntas laedendi est ab inani gloria & falsa virium aestimatione ; Illi ex necessitate res suas & libertatem contra hunc defendendi. V. Praeterea cum maximum sit certamen ingeniorum, necesse est oriri ex ea contenti ne maximas discordias. Etenim non modo contra contendere, sed etiam hoc ipsum non consentire, odiosum est. Nam non

consentire alicui in re aliqua, est

80쪽

Cap. I. LIBERTAS is

est eom erroris in ea re tacite accusare, sicut in valde multis dissentire, idem est, atque pro stulto eum habere 3 quod ex eo apparere potest , quod. nulla acrius gerantur bella quam in ter ejusdem religionis sectas, &ejusdem reipublicae factiones , ubi certamen est vel de doctrinis , vel de prudentia politica. Cumque omnis animi voluptas omnisque alacritas in eo sit Asit, quod quis habeat, quibus- Cum conferens se possit magnifice consentire de se ipso; im

possibile est quin odium &

Contemtum mutuum ostendant

aliquando vel risu. vel verbis,

vel gestu , vel aliquo signo ;

qua quidem nulla major animi est molestia, neque ex qua laedendi libido major oriri solet. V I. Frequentissima autem

causa , quare homines se mu-' tuo laedere cupiunt, eX eo nasicitura Ab appe