Elementa philosophica de cive. Autore Thom. Hobbes Malmesburiensi

91쪽

26 LIBERTAS. Cap. I. simul & hostem facias. Ex quo

intelligitur etiam, tanquam Corollarium , in statu hominum naturali, potentiam certam ct imressibilem, jus conferre regendi, imperandique in eos , qui resistere non posjunm, adeo ut omnipotentiae , ab ea causa, omnium rerum asendarum jus essentialiter & immediate adhaereat.

ae auram XV. Propter tamen aequa- uirit m , litatem illam virium , caetera

dam esse rumque facultatum humanarum

μεm hominibus in statu naturae, hoc est,in statu belli con stitutis, conservatio sui diuturna exspectari non potest. Guare quaerendam esse pacem , quatenus habendae ejus spes aliqua a fuserit o ubi haberi ea non potest, quaerenda esse belli auxilia, recta rationis dictamen ebi; hoc est, lex Naturae , ut proxime ostendetur.

92쪽

Cap. II. LIBERTAS. 2T CAPUT II.

De lege Naturae circa contractus. I. Legem naturalem non esse consensum hominum, sed dictamen rationis. II. Legem naturae fundamentalem esse, Quaerendam esse Pacem, si haberi potest; si haberi non potest, defensionem. III. Lex naturae specialis prima, Ius in omnia non esse retinendum. iv. suid sit jus relinquere, quid transferre. U. Ad translationem Iuris necessariam esse

voluntatem acceptantis. VI. Ver

ba non eransferunt Ius, nisi da praesenti. v II. Verba de futuro , si alia Mna voluntatis adsint, valere ad Ius transferendum. viii. In libera donatione, Verbis do futuro Ius non transit. IX. Desinitio Contractus Pacti. . x. In Pactis transit Ius per υe ba de futuro. XI. Pacta mutua

fidei, in statu naturae frustra binυalida sunt ; in ciυitate non item. XII. Pacisci cum heliuis neminem posse ; neque cum Deo,

93쪽

sine reυelatione. XIII. Nestus Deo υOυers. xiv. Pacta ultra summum conatum non obligant.

remur. XVI. Pr.missa metu mortis extorta in flatu naturae υ alida asse. xvir. Pactum posterius priori eontradidiorium , in υ alidum est. xv Ii I. Pactum de non resiseendo inferenti damnum cor pori , inυalidum est. XI . PaC- tum de se accusando inυalidumost. XX. Juris - jurandi desinitio. XXI. Ius-jurandum concipiendum esse ea formula , qua utituris qui accipit. xxis. Ius -jurandum nihil juperaddit obligationi, quae est ex Pacto. xxm. Iugamentum non Oxigendum , nistibi pactorum υiolatio υel Iarere potest , vel non potest puniri ni-

Namr turalis non conlantiunt. s. '', autores; qui ea voce frequen-

fnsum tissime tamen in scriptis suis usitia sunt. Methodus scilicet qua in-zuamin cipitur a definitionibus & ex-

xationi . clusio

94쪽

Cap. II. LIBERTAS. 29 clusione aequivoci, propria eorum est qui locum contra disputandi non relinquunt. Caeter

rum si quis quid factum dicat

contra legem naturalem, ex eo probat alius , quod contra consensum factum sit omnium, vel sapientissimum, vel eruditissimum gentium. Quis autem de sapientia, eruditione , & moribus omnium gentium judica- bit, id minime docet. Alius , quod factum sit contra consensu totius generis humani. Quae definitio nullo modo recipienda est; alioquin enim impossibile esset cuiquam, exceptis infantibus, & mente captiS, Contra talem legem peccare. Nam voce illa genus Humanum comprehendunt certe omnes homineS ratione actu utentes. Illi igitur contra eam vel non faciunt, vel faciunt non consenistientes, ideoque excusandi sunt.

95쪽

3o LIBERTAS. Cap. II.

Νaturae autem leges ab eorum consensu recipere , qui eas violant saepius quam obserVant , sane iniquum est. Praeterea homines eadem in aliis damnant , in se ipsis probant; contra publice laudant , quod secretos peruaunt, & consuetudine audiendi , non propria speculatione sententiam serunt, consentiuntque odio, metu, ste, amore , vel aliqua alia animi pertur-hatione magis, quam ratione. Ideoque non raro accidit totos populos summo consensu MContentione ea agere, quae scriptores illi contra legem esse naturalem libentissime confiteritur. Sed cum concedynt omnes, jure fieri, quod non sit contra rectam Rationem , injuria factum censere debemus, quod

rectae rationi repugnat, hoc est, quod contradicit alicui veritati a veris principiis recte ratio ci-

96쪽

Cap. II. LIBERTAS. 3Itiocinando collectae . Quod autem injuria factum est, contra legem aliquam fieri dicimus. Est igitur lex quaedam recta Ratio, quae cum non miniis sit pars naturae humanae, quam quaelibet alia facultas vel assectus animi naturalis quoque dicitur. Est igitur lex naturalis , ut eam definiam , Dictamen rectae a rationis circa ea, quae agenda vel omittenda sunt ad vitae

membrorumque conservationem, quantum fieri potest, diu

turnam.

ANNOTATIONES.

a Rectae rationis.J'r Rectam Anno rationem insasu hominum naturali , intelligo, non us multi δε- culiathm insallibilem , sed ratio-einandi actum, id es, Ratiocina tionem uniuscujusque propriam, O veram circa actiones suas, optigin utilitatem, vel damnum caterorum hominum redundare pos

97쪽

32 LIBERTAS. Cap. II. Annot, sint. Propriam dico, quia quamquam in civitate, ipsius Civitaris ratio hoc es , Lex civilis Ia sngulis eivibus pro recta habenda sit; tamen extra civitarem , ubi rectam rationem a fausa dignoscere nis comparatione

facta eum sua nemo potes, sua

c usique ratio non modo pro actionum propriarum, quae suo periculo sunt, regula , sed etiam infuis rebus pro rationis alienae mensiura censenda es. Veram di- eo , id es, ex veris principiis recte compositis concludentem. Propterea quod in ratiocinationeDL

cia sua erga caeteros homines ad conservationem propriam necessaria non videntium, omnla con- sit Legum Naturalium violatio. Principia autem rectae Ratiocinationis circa ejusmodi cleia, ea

sunt quae Capitis primi articulis G, ῆ,4, I, 6, ct T. explicatasunt. II. Pri-

98쪽

ΙΙ. Prima autem & funda- Legemmentalis lex naturae es, dam e se pacem , ubi haberi po-menta.

res ; ubi non potest, quarenda eseum belli auxilia. Ostendimus enim diset . . artieulo ultimo praecedentis c pacem. Fpitis, praeceptum hoc dictamen is esse rectae rationis. Esse autem aberi dictamina rectae rationis leges naturales, id proxime supra de- - finitum est. Prima autem est , quia caeterae sunt ab hac deri-Varae , praecipiuntque vias vel pacis vel defensionis acquiren

Eum a fundamentali illa deriva- βδερρο tarum una est, Ius omnium in M. iis. Omnia retinendum non eisse, sed in omnia jura quaedam transferenda M vel relinquenda esst. Nam si retineret unusquisque suum Ius in om- .nia, necesse est sequi ut jure alii invaderent , alii defenderent. quisque enim dc corpus suum,

99쪽

34 LIBERTA s. Cap. ΙΙ.& ea quae corpori tuendo necessaria sunt, necessitate naturae conatur defendere. Bellum ergo sequeretur. Facit itaque Contra rationes pacis, hoc est, Contra legem naturae , si quis de jure suo in omnia non decedat. UIA IV. Decedere autem de jurae aecedere suo dicitur, qui juri suo vel sima, juia, pliciter renunciat, vel in alium illisa transfert. Simpliciter renunciat, mn se qui signo vel signis idoneis de- Clarat , velle se non licitum sibi amplius fore certum aliquid facere, quod jure antea fecisse poterat. Tra=isfert autem in alte-

rum , qui signo vel signis idorneis illi alteri, id juris volenti ab eo accipere, declarat velle se , non licitum sibi amplius fo- re ipsi resistere certum aliquid agenti, prout ei resistere jurstantea poterat. Iuris autem translationem in sola non resis.

tent a consistere, ex eo intelligitur a

100쪽

Cap. II. LIBERTAS. 3sgitur,quod ante juris translationem , is in quem transfertur, jus habebat jam tum in omnia; unde novum jus dare non potuit, sed justa transferentis resistentia , propter quam jure suo alter frui non potuit, extinguitur.

Quicunque igitur j- acquirit in statu hominum naturali, id agit tantum ut secure dc sine justa molestia jure suo primaeus frui possit. Exempli causa, si quis fundum suum alteri vel venum vel dono dederit , sibi soli jus in eum fundum, non aliis

item, adimit. V. Requiritur autem ad ju- tros ris translationem Volun a. non α -ο modo transferentis, sed etiam nae.

acceptantis. Si utravis absit, jus taemanet. Non enim si quod meum rem aere est accipere recusanti dare Vo- tamis

luerim, propterea simpliciter juri meo renunciavi , sive ad

quemlibet id transtuli. Nam B 6 causa