장음표시 사용
101쪽
runt nisi de proesenti. Dνba defuturo , si aliasigna
Causa propter quam uni dare volui , in eo uno est, in caeteris
VI. Voluntatis autem in j re vel relinquendo, vel trans- serendo, si signa nulla alia e stiterint praeter verba, Verba ea de praesenti vel praeterito esse oportet. Nam si defuturo sint, nihil transferunt. Qui enim , exempli causa, de futuro sic dicit , eras dabo , aperte significat se non dedisse. Toto itaque ii die jus immotum est, manetque etiam crastino die, nisi interea actu dederit. Quod enim meum, est, meum manet, nisi post dederim. Quod si de praesenti loquar , puta hoc modo, do, velideri, habendum cras, illis ver
bis significatur, me dedisse , α
jus habendi eras , transtulisse hodie. 1VII. Veruntamen, quoniam verba sola ad voluntatis declaratio
102쪽
rationem signa lassicientia non volunta- sunt verba de futuro, si alia adsint signa voluntatis, Valere pose ius idians. sunt, tanquam dicta essent deferen- Praesenti. Siquidem enim pro-' Pter alia signa constiterit, ipsum de futuro loquentem velle valere verba sua ad perfectam juris sui translationem , Valere debent. Dependet enim juris granslatio, non a verbis, sed ut dictum est articulo 4 hujus capitis , a declaratione voluntatis.
VIII. Si quis jus aliquod In lib.
suum ad alterum transferat, neque id faciat propter bonum da nitidio mutuo acceptum, Vel propteris/ non
Pactum ; ejusmodi translatio r' μDONUΜ vocatur, sive Donatio libera. In donatione autem li- hera , obligant ea verba sola , quae de prasenti sunt, vel de praeterito. Nam si defuturo sint,
non obligant ut verba, propter rationem articulo proxime. su, perior:
103쪽
periore adductam. Oportet igitur ut ab aliis signis voluntatis nascatur obligatio. Quoniam autem quicquid sit voluntario , propter bonum aliquod sit --
iis dandi assignari potest, praeter aliquod bonum tali donatione acquisitum, vel acquirendum. Supponitur autem, nullum tale bonum acquisitum esse,
neque pactum exsistere; quia sic non esset donatio libera. Restat igitur ut bonum mutuum sine pacto exspectandum sit. Si gnum autem nullum dari potest, quare is qui verbis de futuro usus est, adversus eum qui ad
mutuum beneficium non teneretur , sic vellet verba ejus intelligi, ut obligaretur ipse. Νeque rationis est, ut qui aliis facile bene volunt, omni promitso praesentem affectum testante obligentur. Et propterea pro a missor
104쪽
Cap. II. LIBERTAS. 39missor talis deliberare intelligendus est, & mutare affectum posse; quemadmodum & is cui
potest. Qui deliberat autem, eatenus liber est ; neque donasse dicitur. Quodsi promittat se
Pe , donet autem raro , levitatis condemnari debet, nec V cari Donans , sed Dosen. IX. Duorum autem, vel plu- Demisisrium jura sua mutuo transferemtium actio vocatur CONTRAC-pa I, TUS. In omni autem contractu,
vel uterque statim praestat id de
quo contractum est, ita ut alter
alteri nihil concredat; vel alter Praestat , alteri creditur ; vel neuter praestat. Ubi uterque statim praestat, ibi contractus simul ac praestitum est, finitur. Ubi vero vel alteri vel utrique creditur , ibi is cui creditur, pr mittit se praestiturum postea , appellaturque hujusmodi promissum PACTUM. X-
105쪽
ω L I B AR T A s. cap. II. is pactis X. Pactum autem quod sit
vaνba de qui jam praestitit, etiam si profuse missio facta sit verbis de futuro, non minus futuri temporis jus transfert, quam si facta esset verbis de praesenti vel praeteruto. Ρraestatio enim signum manifestissimum est, eum qui praestitit , ita intellexisse orationem alterius cui credebat , tanquam volentis praestare condi cto tem Pore ς eoque signo cognovit is
sic se intelligi; quod quia non Correxit, voluit fieri. Promissa igitur quae fiunt propter bonum acceptum quae & pacta sunt signa sunt voluntatis , hoc est, ultimi actus deliberandi, quo libertas non praestandi tollitur,& per consequens sunt obligatoria. Ubi enim libertas desinit , ibi incipit obligatio.
missis XI. Pacta autem quae sunt m ----contractu ubi fides mutua est,
106쪽
C . ΙΙ. LIBERTAS. 4 Ineutro quicquam statim pysiastina flante , in statu naturae, si justus ruraesu.
X utravis parte metus D oria dia
tur, sunt invalida. Nam qui sum, in prior praestat, propter praVum Ingenium maximae partis homi Annotinum, commodo suo jure & in- pag. a.
juria juxta studentium, cupidini se prodit illius quocum contrahit. Rationis enim non est, ut aliquis praestet prior, si verisimile non sit, alterum esse praestiturum post. Quod utrum verisimile sit necne, is qui metuit , judicabit: ut ostensum est capite praecedente, articulo 9. Haec, inquam , ita se habent, in statu naturali. Caeterum in statu civili, ubi est qui utrumque cogere potest, is qui per contractum prior est ad praestandum, prior praestare debet;
quoniam cum alter cogi potest, cessat ratio, propter quam, ne non praestaret, metuebato Ori
107쪽
a LIBERTAS. Cap. II. Annot. b oriatur,&c.J Νam nisi cau- σή P Α - fa metus nova exsistat , ex facto, vel alio signo volantatis non prae sandi a parte altera, metus justus censeri non potes. Causa enim quae impedire non poterat , quin paesceretur, impedire non debet, quin pactum praestet. ιν ι XII. Ex eo autem, quod in eum baia omni donatione, dc pactis omni- Σ ..is buS , requiritur acceptatio jurispin: no quod transfertur , sequitur pa- 'Me cum eisiet neminem posse cum eo, νευιιas- qui acceptationem illam non significat. Neque igitur pacisci cum belluis , neque jus ullum illis tribuere aut auferre possumus , propter defectum sermonis & intellectus. Neque pacta inire quisquam cum divina m
jestate potest, neque illi voto obligari, nisi quatenus visum illi est per scripturas sacras substituere sibi aliquos homines,
108쪽
qui authoritatem habeant, ta & pacta ejusmodi expendendi & acceptandi, tanquam illius vicem gerentes. XIII. Qui igitur in statu Neque naturae constituti sunt, ubi nulla tenentur lege civili, nisi illis certissima revelatione voluntas Dei, votum vel pactum suum accipientis, cognita sit,) frustra Vovent. Siquidem enim id
quod vovent, contra legem naturae sit, non tenentur voso 3
quia illicitum praestare tenetur nemo; si vero id quod vovent. lege aliqua naturae praeceptum sit, non voto, sed ipsa tenentur lege ; sin liberum ante votum sit, facere vel non facere , libertas manet ; propterea quod , ut obligemur voto, requiritur Voluntas obligantis aperte significata, quae in casu proposito supponitur non haberi. Obligantem autem voco illum, cui aliquis
109쪽
tenetur vel obligatur: obliga tum Vero eum , qui leuetiar. Pacta uia XIV. Pacta fiunt de actionius illis , quae cadunt sub
ium deliberationem. Pactio enim non oblia non fit sine voluntate paciscentis. Voluntas autem ultimus actus est deliberantiso Sunt ergo de pollibilibus tantum, O funturis. Nemo igitur pacto suo obligat se ad impossibile. Quo
niam autem paciscimur saepissime eas res, quae possibiles tum videntur cum promittimuS , quas tamen post constat esse im possibiles, non ideo omni obligatione liberamur. Ratio cujus rei ea est ; quod is qui futurum incertum promittit , beneficium
praesens ea lege accipit ut mutuum reddat. Voluntas enim
ejus qui praesens beneficium praestat, pro objecto simpliciter habet bonum sibi, quanti eratres promissa ; ipsam autem rem
110쪽
Cap. II. LIBERTAS. 63' non simpliciter, sed si fieri potest. Verum si accidat neque id possibile esse , praestandum est quantum praestari potest. Obligant igitur pacta non ad ipsam rem pactam, sed ad summum cognatum et hoc enim solum, non res ipsae, in nostra potestate
XV. Pastis liberamur duabus cunua rebus, vel si praestitum, Vel si 'Id, si
condonatum sit. Si praestitum, Hremur. quia ultra id nos non obligavimus. Si condonatum; quia is cui obligamur , condonando intelligitur facere , ut jus a nobis in eum translatum, ad nos denuo redeat: est enim condo natio , donatio, hoc est, per articulum q. capitis hujus , juris translatio ad eum cui donatio facta est. XVI. Quaeri solet, An pa- Promissaria ea quae metu extorquentur, obligatoria sint necne. Exem