장음표시 사용
51쪽
dens in Curia Episcopali, in quem omnium causarum cognitio transfertur. Foraneus est , qui constituitur super aliqua cauta extra Ciuitatein emergenti, ut ibi accedens de ea cognosceria possit. Alia est species eorum , qui dicuntur Vicarij perpetui, δe sunt qui sonstituuntur in Ecclesija Titularibus Cardinalium , uti eutam animarum pro illis gerant, & isti dicuntur Curati, qui cogensia sunt ad subeundum per seipsos ,& nou per substitutos ea mune ra , ad quae tenentur: tolerandos tamen esse , ut per substitutos suppleant in illis tantum casibus , in quibus expressis verbis , Canoaum , Decretorum, & Concilis permissum est, ut Vicarii per coad tutores substitiitos possint ossicio suo fungi.Αlij sunt vicarij Apostolici, qui iconstituuntur a Papa in i
eum Episcopi. qui non potest intereste, ut quia sit insanus , vel senio confectus , vel accusatus de crimine graui. Solent etiam commilii Ecclesia vacante, si in longum protrahatur prouisio noul Pastoris .
Alii sunt Vicarii Capitulares , constituti a Capitulo i quia
mandat Conta Trid. sess-ωρ. I 6. de re n. vi mortuo Episcopo Capitulum eligat Vicarium, qui dicitur Capitularis, & durat tempore sedis vacantis , de non vltra et imo constituto a Papa V, cario Apostolico sede vacante, cessat ipse vicarius Capitularis. Formam eonstituendi sibi vitarium ponit Rebuss. ubi supti intit. de Visan Episc. & im tinforma Vicariavi. in qua ponit omnes facultates, quae tribuuntur Vicario. Sed an possit Episcopus cogi, ut Vicarium sibi 'constituati Videte glog. in prisc. baias titi in verbo, nem potes, quae tenet partem
In constitutione autem Vicariatus plura requiruntur. Primo scriptura constitutionis, in qua adsint tines; alioquin cum signo Secretari; tantum esset scriptura priuata, quae non probaret. Se cundo requiritur quod constitutio sit generalis. Tertio quod con stituatur idoneus . Quarto debet co'stitui Clericus, quia Laicus
non potest esse Vieatius Episcopi, & ideo debet incedere in ha bitu Clericali. Demum Episcopus non potest retractare factum sui Viearsi. Ouia factum a Vieario intelligitur factum ab ipso Episcopo; Vn de si appelletur a Vicario, non appellatur ad Episcopum, sed ad Archiepiscopum; non ita quando appellatur a sententia Archis diaconi, quia tunc appellatur ad Discopum, ex quo Archidia conus iacit diuersura Tribunal ab Episcopo. Et Archidiaconua
52쪽
ex eo quia est eonstitutus vicarius a lege, est perpetuus; Vnde mortuo Episcopo , non expirat ossicium ,& dignitas Archidiaconi , sicut expirat ossicium Vicaru Generalis. Gloss. m. in Ciam. D.
de Procurati Abb. in c. I. ne fessi vacant. Et probatur ex Com. Tridia
quatenus vult , ut mortuo Episcopo, eligatur a Capitulo Virarius Capitularis , ut supr. diximus. Quod signum est Viearium Gen ratem Episcopi iam cessasse . . . tal
AD subleuandam Praelatorum sellicitudinem eontatuuntur Vicarij, de quibus supra visum est. Modo de Coadiutoria hus dicendum est . quii dantur Praelatis, regere impeditis sine cui pa sua, sed propter impe timentum aliquod facti, idest corporis, vel animi. rig. quia sit effectus caecus vel aliquo graui morbo deti eatur, vel sit senio consectus, vel emciatur insanus . vel quid similei, in quibus casibus Praelatus priuari non debet sua dignitare P cum nemo sine culpa sua puniendus sie e. sine eulpa de reg. ω. 6. sed ne iPopulus sto destituatur regimine , datur Coa liutor. Quod fico adiutus. ael. Episcapus, Coadiutor etiam debet essi Epistopi sidc sic de ceteris inserioribus, ut Coadiutor habeat sem- sex eumdem ordinem Gadiuti, ad hoc ut illius munera subiri possit; non tamen Coadiutor debet sedere in locum Coadiuti,sed
sciendum autem est,quod Coadiutoriae quaedam time. simplices, quae durant Iolum ad vitam Coadiutis a quaedam sunt eum latura naccessione, quae dantire solum ex .causa, & solitin a Rapa, qui dat cum consensu Coadiuti, si tamen in f adiutore omnes qualitates concurrant, quae a Iure, x a Conc. Trid. requiruntur in Episcopis, & Praelatis, aliis concessiv*es subreptiliae censentur . Concostss', cap. 7. de reformati Coadiutores dantur etiam ab Episcopis ali s Beneficiatis inserioribus, & viri belaei Etaleta facultatibus subveniendum est, ut Di. tit. de Cieris. aegroti in Decretat. Sed si fructus utrique non sumetant, debent fructus assignari Coadiutori, & Coadiuto prouidebit Episcopus ex eleem'sinis, vel alia ratione. Et Conc si1' a I. eap. 6. de re . disponit, quod si Aestores Ecciesiarum' Parrochialium sint illitterati, seu imperiti, Episcopi tanquam Sedis . :ι F Ap o-
53쪽
qz i L I B. . I. Apostolicie delagati eisdem , dummodo sint honestit vitae. Coadiu,
tores, aut Vicarios pro tempore deputent, partemque fructuum illis pro sussicienti victu assignare, vel aliter prouidere possint, quacunq; e appellatione , vel exemptione remotae eos vero , qui turpiter ,& scandalosd vivunt, eostquam praemonui fuerint, comererant, & eastigent, & si adhuc incorrigibiles in sua nequitia pei, seuerent , eos beneficijs priuent iuxta sacrorum Canonum consis tutiones, exemptione quacumque & appςllatione remota ,& illa aliis constrendi liberam habeant facultatem.
De Corviscoporum usu sublato. T 1 T. XVII.
ERant olim Corepiscopi , klast quidam eri, quibus.
credebantur res temporales Ecclesiae , praesertim res praeci suae, & cura pa reum , ae eleemosinarum, de aliqua ministeria Episcopalia ,scilicet ut conserrent ordines minores , inter quo antiquis temporibus erat etiam Subdiaconatus cari. erubesca, 3Mdis. c. mi am/ιν , de Fem. ma ordis. Sed quia postea eorum ambiti ne crescente gerebant se pro Episcopis , suoque omelo non contenti , audebant maiores ordines , di omnia Episcopalia exercere.& aliquando Consectationem , quae Episcoporum est propria, extorquebant, ideo suis eornm usus ab Ecclesia damnatus, de re. lectus cam pia uis . ct ε . Core evi 68. dist. Ita Barbos. deo 'usi. Epimpari. I. sit. I. cap. 6. sub num 23. Non enim pol rat una Sponsa duos habere Sponsos, prout videbatur contingeremfitis istis Corepiseopia: sicut per Cone. Trident. statuitur . quod unus Episcopus non habeat plures Eerusias , nisi aequaliter sine unitae. quia non conuenit unum sponsum plures Disas habere ἀ
Coniugium spirituale initiatur per electionem , ratificatur per confirmationem , & per consecrationem consummatur ι de quibus omnibus iam amni est . verum quia eontingit aliquan uo dissolui , non solum per mortem Episcopi , sed etiam illo vi
54쪽
uente, quod tribus modis accidere potest, scilicet per transatio.'nem , per renunciationem, de per degradationem , id elaeo de his modo videndum est . Et primo de Transtatione. Translatio est de Sede in Sedem canonici facta mutatio . minfit ex duplici capite, aut utilitatis, aut necessitatis . Propter utilitatem fit, cum creditur , quod Episcopiis unius Ecclesiae magis possit proficere in altera Ecclesia Sici Diuus Petrus traustulit se ab Anti hena ad Romanam Ecelestim ob maximam utilitatem , quam inde prouenturam praeuidebat; ex quoi datur exemplum aliis, ut pari ratione licita sit translatio, qua do maioris est sera utilitatis eam viniatimur 7. quaesin I. Propter necelsitatem, ut si urgeat metus hostium &ci qui si
postea cessat ,tenetur ad suam priorem redire Ecclesiam can. ρο βονalis, or can. temporis eadem 7. quast. I.
Transferre viscopos ad solum Papam pertinet, non solum si
Episcopus consecratus sit: verum etiam si tantum electus, & .con firmatus i quia spirituale coniugium dicitur ratum per confirma tionem, & proptetea dissolui non potest sine Pontificis auctoritate. Et si quis propria auctoritate ad aliam Ecclesiam se transtulerit, privabitur utraque , ae habita,& ambita, ne praesit eis quos contempsit, nec lis, quos per auaritiam, vel ambitionem
Sed dubitatur quid si quiet bono aeIo ductus in aliam Ecclesiam se transtulerit, an ista poena puniatur p Et videbatur dice dum quod non, per rex. in e. san8, ct e. praeia. de Regulari ubi bono gelo etiam non petita licentia potest quis in aliam Religionem strictiorem se conserre , quia ubi spiritus Dei est , ibi αlibertas est. Contrarium tamen dicitur in Mia nostro'; nam noudicitur deserere Religionem qui in strictiorem transit, cum in tum mutet in melius: seeus in Episcopo alligato propriae Ec-ciesiae per coniugium spirituale, iam coasummatum; habemus enim regulam quod beneficia Ecclesiastica non possulit sine in stitutione Canonica obtineri e. beneficia, de π. iura in 6. An autem privetur ipso iure, vel praecedere debeae sententia ι Et Glost. Me putat verius esse, quod praecedat sententia. Translatio autem Ecclesiarum inferiorum pertinet ad Episco pos . Et Cone. Trid. stis M. cap. 7. de νοὸν disponit, quod Episcopi tanquam Apostolicae sedis Delegati transferre possint
55쪽
laenesidia simplicia, etiam Iurispatronatus mi Ecclesiisi, qnae. M.tustate, vel alias collapsae sint, de ob eorum inopiam . nequeane restaurari, vocatis iis, quorum interest, in matrices , aut in alias clesias locorum eorundem, seu viciniorum arbitrio suo.
Cleliei inferiores propria auctoritate beneficia eminutes, Illa amittunt, nec permutationes ben elorum fieri possunt sine heneplacito Sedis Apostolieae, propter pactiones, & aoncocilias, quae plerumque inducunt simoniam, cum sint circa spiritualia , vel spiritualibus adnexa . Vnde non debet fieri tramitis vllus, nisi eum clausilla, saluo , & reseruato in omnibus heu tacito sedis Apostolicae , per quod purgantur omnes suspiciones simoniae. inod si partes exaequantur permutationes prin squam obtineant beneplacitum Apostolicum nullae sunt. Nauarr. rusuo Manual. cap. 23. n. Io δ' in fis. Et permutationes, quae fiunt de aequale ad inaequale beneficium , reducendo ad aequalitatem Per reseruationem , pensionis, non possunt fieri ab Ordinariis, sed solum a Papa id impetratur in Signatura Gratiae . Mandos in ινact. de Signati Gratitit. pemutationes.. Imo nec resignatio coram ordinariis .fieri potest, quae conditionalis sit, scilicet in fauorem talterius. Potest tamen Episcopus conferre beneficium. ex causa permutationis, quae sit simplex, nulla reseruationi pensionis, vel nulla alia concordia apposita , ex qua pos it esse. suspicio timoniae Gotia. Dp. reg. Canceli. gltis. I num. 3ι.
i Facra concordia inter duos permutantes, si junus rennnciauit siro heuodeicii ad fauorem alternis ,& alter postea suo renunciare nodu rit. Tota cedit udex benignitate Iuris, ut prior tegudi possiti ad hentacium resignatiun . Et regressus est reditio ad benencium. cessunt, vel dimitium , ves illius ius in quosdam euentus. Rogres-.sus autem couce diritu solum a Papa, etiam ad fauorem illius, qui . resignauit Maencium sub certa pensione, quae si non solvatur,
possit habere regressum, & ingressum ad sum beneficium , illiusque culporalem possessionem per se, seu per alios eius. nomine eropria auctoritate libere apprehendere, etiam si moriatur Mnesiciatus, ad fauorem cuius resignauis, fel etiam: . si is altari bened
56쪽
Quod si facta si re unciatio beneficii ex eausa permutationis non potest Collator illius beneficij vacantis per cessionem; illud. alteri coderre, quami ei, ad cuim fauorem itaM est illa rem elatio ex causa permutationis; sicut neque ille, qui habet expectativam primi Beneficij vacaturi, potest illud beneficium acceptare; quia fratia expectatura: oon se extendit ad beneficium reis nunciatum conditionaliter . Ex quo colligitur quod permutatio
fit per modum cessionis, & cessio sit in manibus illius, ad queis yacansis illius beneficis collatio pertinet. I ri ' lm Renuneratione ' '
S Equitur de renunciation e , p t quam seriter dissoluitur spiri
Renuneiatio est proprii iuris facta resutatio. Et quamuis proprie renunciatio fit Iutis quaerendi ex causa de futuro r tamen hic lata ponitur etiam duris quaesiti. qutis quaetendi est Iuris de sui ro , ut renunciare hereditati sibi relictae sub conditione, aut liet ditati Patris viventis e. quamuis , de pact. in o. Gloss. in L C. de pati'. in verb. te filio vers. Iesa pactum kι tex. in I. heredi s. penust. Is de pact. ab eadem gloss. cit. Iuris quaesiti est Iuris de praesenti , quae proprie dicitur habitio pro deteste o l. i. ὸerelict. Large vero dicitur etiam renunciatio. Repudiatio autem 'dieitur Iuris idelati, idest quando stat per nos acceptare l. delata. F. de verb- Rηf. l Renuneiatio benefieii dubi ex est, alia simplex , alia 'conditi natis . Simplex,& pura est,qnoties quis' pure renunciat suo beneficio in manibus Superioris , Conditionalis, quti etiam dieitue confidentialis est , quando quis renunciat sub conditione, nempe ad fauorem alterius. Ista autem duplex est , alia licita, alia illiscita. Licita est quando quis renunciat sub conditione ut cons ratur alteri digno Illicita duplex est, alia simoniaca, alia non . imoniaca est, cuin quia renunciat cum pacto, ur ipsi detur alis
57쪽
qala te inrale , elim pensio. Cauthela autem est, ut fiant ea renunciationes in manibus Papae cum clausula, re ruato in omnibus pactis beneplacito Apostolico, quia Papa per suum conse sim purgat omnem suspicionem simoniae, ut supta diximus intiti praced. Illicita non simoniaca est quando fit renuneiatio ad fauorem indigni Nauar in Ao Ma H. eap. 27. m . Icio. Appellinurautem. confidentia , quia confidit renuncians quod collator non alteri conseret, quinues, ad cuius fauorem fis renunciatio . Renunciatio aurem diei fieri ex mala. Et caula multiplex. Prima conscientia criminis. Secunda debilitas corporis .
Tertia defectus scientiae . Quarta malitia plebis. Quinta grε scandalum . Sexta irregularitas personae. S. Propter eonfitemiam Conscientia criminis non omnis intestigitur, sed solum illius . quod post fastam poenitentiam impedit exequutionem offici nisi, eossititi ut est simonia, falsitas litterarum Apostolicam uia, haeresis, de quid simile, ut ponit Ior Andr. ibi.
Non absimus ebilitas cor ris intelligitur non quod aliquis sit senex; sed
quod talis sit infirmitas, ut impediat executionem ossici; da. risiade quamuis senecius ipsa fit morbus, tamen de se non impedi ex quo maturitas iudicia plurimum potest prodesse.
g. Propter dine mDesectas scientiae non intelligitur eminentis, quae secunda onral. non reperitur,'t dixinans supra in tit. qui eliger. eligine poss. s. oportet: sed mediocris, vel sumcientis d. e. nisi, quae dicitur, cum quis per reuolutionem librorum potest decidere casias, sed ex Conc. Trid. hodie requiritur quod Episcopus sit Doctor in Iure Canonico, vel Magister in Theologia, vel Licentiatus in alis
qua niuersitate, ut di imus intacti s. oportet . .
S. Propter malitiam Malitia plebis intelligitur,ve quia PIebs sit adeo durae cerui cis, ut apud ipsam Praelatus amplius proficere non ps, i. sic
58쪽
.ecerant Aposoli, qui Iutheis incredulis de vis se conuerterunt ad Gentes Act. e s. & est tex. Dd. e. nisi ' Si tamen est ali. qua spes proficiendi, ilitia non debet deserere .
Propter graue scandalum vitandum , eum aliter sedari non , Possit, potest Praelatus cederet imo aliquando cedere debet . Et si quis cieat quod debemus pati potius scandalum , quam quod veritas relinquatur ut scandalia Maerit de reg. ω. Respondetur, quod aut veritas est de Iure diuino , vel naturali tunc relinquenda non est: aut est Iuris positivi ,& ne veniat scandalum , debet omitti veritas. Sed quid si immineat scandalum ex altera parte PopuIi , si Prelatus cedat i Et tunc est potius tolerandum scandalum eorum, qui iustὰ mouentur, quam scandalum
- , S. Item ob irregularitatem
Etiam propter irregularitatem potest quis renunciare, ut 3 Aeod. c. nisi . Est autem irregularitas Canonicum impedimenturio, per quod quis non potest ad superiores ci dines a irare , vel in Proprio ordine ministrare . Et quamuis variae sint species irregularitatis, ut procedens ex delicto , item ex delet, corporis , item ex desectu persectae lenitatis &α tamen in hoc A. ponitur de illa quae est ex defectu Sacramenti, & illa,quae est ex desectu natalium .
Ex desectu Sacramenti est bigamia, quia in bigamo non datur illa similitudo , quae fuit in Christo Domino; nam Christus unicam habuit Sponsam , eamque Virginem , scilicet Ecclesiam sm illo vero , qui habuit is es uxores virgines, & deinde ἡ λ,
cognitas, vel unam comitam prius ab alio, & deinde a se, nonis: potest fignificari tale sacramentum e. nobis, de bigam.
Ex desectu natalium est illegitimus, qui tamen si laudabiliter. impleuit officium sutrin, sed non manifestauit impedimentuu a , sciens illud , dum fuit promotus, & irregularitas est oeculea , iniuncta sibi competenti poenitentia , poterit cum eo misericordi ter dispensari . S. Ceterum Non admittitur renunciatio ex caula evitandi laborem; otitun
59쪽
enim euitari debet, quod etiam praecipitur In Euangella M. N.dio. quid hic statis tota die otiosi' Vnde .Hieronymus ait, fac semper aliquid boni operis , ut diabolusis inueniat occupatum .can. nunquam, de consecra disi. 3 . S. Aecidit aurem, Episcopus , qui renunciauit ex Apostolica concessione, ut fieret Monachus , vel gratia humilitatis , vel gratia poenitentiae , noris poterit amplius fieri Episcopus aliusque in eius iocum substitui debet; quamuis Monachus. qui 'non fuit Episcopus, possie fieri
Episcopus cam diu autem IS quo. I. . . . . .
Si vero Episcopus sit effectus: mnachu vipia contrR ipsum erae maxima persecutio, vel quia erat valetudinarius, ex quo nota poterat proficere in Ecclesia, cessanxe u 9 pcrsecutione, vel corporis mala valetudine, poterit ad Episcopalem sedem re
. Idem dicitur de eo, qui renunciahit ob imIKritiani litterarium si deinde ingressita fuerit Monasterium, & enectus docius , potetit ad nouum Episcopatum auumi.
Dubitatur de eo, qui simoniace est ordinatus Episcopus, ipso:
tamen non ςst simoniacus, qui propterea debet: renunti , , di in effectu renunciauit, ac essectus est Monachus , nulliquid possit ad Episcopatum restirgere t Et videtur quod sic , ex quo aliorum delicium non debet illi nocςre c. non debet aloeu Ade: NI. iuri in Si Tamen distinguitur, ad eamdeiu Ecclesi/m. soasNςrip s i quia i promotio illa fuit infe 'a c. tanta, sevi notatur , Os ηιε., rimus tui spensatiue, quia cum simoniacis misericordia non e fida can. erga moniacos I. quaest. I. Ad aliam tamen Ecclesiam poterit promoueri. Secus si ipse quoque fuerit simoniacus, quia tunc nullam potest habere spem amplius ascendendi.
60쪽
Abbas exemptus, de immediate subie s Papae, non poteriae renunciare , nisi de licentia Papaer si vero est subiectus Episcopo . poterit cum eius licentia renunciare. Quod procedit in inferiorita dignitatibus , di beneficiis, ut apud illum debeat fieri renunciatio, ad quem spectat confirmatio; unde si renunciatio fiat in manibus Laici, non tenet. Videte declaratiopem glossa Heia νολ imum. s. De Romano Fuerat dubitatum numquid Papa possit renunciare Papatui . Et videbatur dicendum quod non, quia non habet in terris S
periorem, in cuius manibus possit renunciare. Sed contrarium fuit decisum per Caelestinum .inluni, qui renunciauit, & co stitute posse Papam libere renunciare, cuius constitutio est regiis strata in c. r. de renunci in 6. Et licet non habeat Superiorem laterris , est tamen Deus eius Superior , in cuius manibus renunciare dicitur. Fuerunt etiam alii Pontifices, qui renunciauerunt, quos enumerat Gonae. Dp. 8. reg. Cancell. ,.s .praemud. n. 17. Facta autem renunciatione statim expiraut Regulae Cancellariae, quia par est Papam obiisse renunciasse. Ita idem Gona. ubi supra n. 13.
- Potest etiaen fieri renu latio per Proeuratorem . qui si fiterie reuocatus antequam cesserit, sed reuocationis notitiam non habuerit , tenet nihilominus cessio ab ipso. facta , ne videatur elusus Superior, in cuius manibus fit renunciatio , nisi dolo alterius reuocatio illa non potuerit ad Procuratoris notitiam per uentro.
Qui impetrauit lieentiam renunciandi, impellitur renuncia. re . Sciendum autem est quod dimittere Mneficium , non est re nunciare . Is enim dimittie, qui aliud incompatibile est assecutus. Λd diuuitendum autem dantur duq menses post adeptam paci a ficam