장음표시 사용
41쪽
c rim gratularis:te ita veste,certo scio:sed ego tam misero tempore inlut noui consilii cepist , nisi in reditu meo nitulo mcliores res donacsticas,suam remp.inendissem. Quibus enim pro meis immortalibus bcntactis charillima mea salus, & mcae tortunae esse debent, cum propaer corum scelus nillil nulli intra meos pariaci tutum,nillil insidiis vacuum viderentinouarum me necessitudinum fidelitate contra veterum perfidiam muniendu putaui.Sed de nostris rebus satis,uel etiam nimium mi illa. De tuis velim ut eo sis animo,quo debes esse,id est ut nequid tibi praecipue timendum putes.Si enim status crit aliquis ciuita- i iis,quicunque erit,te omnium periculorum Video expatrem fore. Nam alteros tibi iam placatos esse intelligo alteros nunquam iratos fuisse. De mea autem in te voluntate sic velim iudices me quibulcunque rebus opus esse intelligam,quanquam videam qui sim hoc tempore.& quid possim opera tamm,de conssio studio quidem certe,res,iamae,saluti tuae praeito suturum. Tu velim &quid agas,& quid acturum te putes, facias me quamdiligentissime ccrtiorem. Vale. M. CICERO S. D. CN. PLANCIO. is
ACCEPI perbreueis tuas literas quibus id quia scire cupictam, cognoscere non po- εtui:cognoui autem id quod mihi dubium non suit. nam quam sortiter serres communeis miserias,non intellexi:quam me amares,sacile perspexi . sed hoc scieram. Illud si scissem ad id meas literas accomodauissem Sed tamen etsi antea scripsi quae existimaui scribi oportere, tamen hoc tempore breuiter commonendum putaui, nequo periculo te proprio existimares esse.in magno omnes, sed tamen iii communi sumus.Quare non debes aut propria sortunam, aut praecipuam postillare aut comunem recusare. Quapropter eo animo simus
inter nos, quo semper tuimus .Quod de te baare,de me praestare pol sum.
M. T. CICERONIS EPISTOLARUM LI B. V. METELLUS in F. CELER, S. D. M. T. CICERONI. iSI UALEs, bene est. Existimarii pro munio inter nos animo,& pro re ciliata gra ilia, nec absentcm ludibrio laesum iri nec Metellii iratrem ob dictum,capite ac sortianis perte oppugnatum iri.quem si parum pudor ipsius defendebat debebat vel familiae nostrae dignitas vel incum studium erga vos remque publicam, satis subleuare. Nunc video illum
circunuentum, me desertii a quibus minime convcnicbat. Itaque in luctu & squalore sum. qui prouinciae,qui exercitui praesum qui bellum gao:quae quoniam nec ratione nec maiorum nostrorum clemetia administrastis non erit mirandum si vos poenitebit.Te tam mo Abili in me, naiasque esse animo non sperabant. Me intema nec domesticiis dolor, nec cuiusquam iniuria a rep.abducet. .
M. TULLIUS M. F. CICERO, Q, METELLO, MF. CELERI P R o C O S. S. D. 2
S I T V exercitatique valetis bene est. Scribis ad me. te existimasse pro mutuo inter nos ianimo,& pro reconciliata gratia, nunquam te a me ludibrio laesum iri. Quod cuiusmodi sit,satis intelligere non postlim: sed tamen suspicor ad te esse allatu me in senatu cum disputarem permultos aec qui remp. a me conseruatam desciet dixisse: a te propinquos mos, quibus negare non potuisses, impetrasse ut ea quae statuisses tibi in senarei de mea laude eL se dioeda, reticeres Quod cum dicerem illud adiunxi, mihi tecum ita dispertitum ossicium fuisse in resp.salute retinenda, ut ego urbem a domesticis insidiis, & ab intestino scelere: in Italiam & ab armatis hostibus.& ab occulta muratione defenderes: atque hanc nostram . tanti,& tam praeclari muneris societatem a tuis propinquis labefactatam:qui cum tu , me rebus amplissimis.atque honorificentissimis ornatus esses, timuissent i quae mihi pars abs
te voluntatis mutuae tribueretur. Hoc in sermone clam a me exponeretur quae mea expectatio fuisset orationis tuae quantoque in errore versatus estem: visa est oratio non iniucunda,& mediocris quidam est risus consecutus non in te,sed magis in errore meum,& quod
42쪽
me abs te clipisse laudari.aperte atque ingenue cofitebar. Iam hoc non potest in te non ho, norifice esse dictum me in clarissimis mcis,atque amplissimis rebus tamen aliquod testimonium tuae vocis habere voluisse. Quod auae ita scribis, Pro mutuo inter nos animo:quid tu existimes esse in amicitia mutuum, nescio: equidem hoc arbitror,cum par voluntas accipitur & reddimr. Ego si hoc dicam,me tua causa praetermisisse prouinciam, tibi ipse lovior videar esse. meae enim rationes ita tulerunt, atque eius mes consilii maiorem in dies singulos fructum, voluptatemque capio. Illud dico, me, ut primum in concione prouinciam deposuerim statim quemadmoJum eam tibi traderem, cogitare coepisse. Nihil dico de sortitione vestra: tantum te suspicari volo nihil in ea re per collegam meum me inscieni, te esse factum . Recordare caetera : quam cito senatum inso die facta sortitione coegerimi quam multa de te verba secerim, cum tu ipse mihi dixisti orationem meam non solum in te honoriscam, sed etiam in collegas tuos contumeliosam Misse. Iam illud s. c. quod eo die factum est,ea praescriptione est, ut dum id extabit, officium meum in te obscurum esse
non possit. sica vero quam prosectus es velim recordere quae ego de te in senatu egerim, quae in concionibus dixerim , quas ad te literas miscrim . Quae quum omnia collegeris, tu ipse velim iudices satilite videatur his omnibus rebus tuus aduentus,cum proxime Romam venisti mutue respondisse. Quod scribis de reconciliata nostra gratia: non intelligo cur recociliatam esse dicas,quae nunquam imminuta est. Quod scribis non oportui Lse Metellum fratrem tuum ob dictum i me oppugnari:primum hoc velim existimes animum mihi istium tuum vehementer probari: & staternam plenam humanitatis. ac pietatis voluntatem . deinde siqua ego in re fiatri tuo rei p. causa restiterim, ut mihi ignoscas. tam enim sum amicus resp.quam qui maxime.Si vero meam salutem contra illius impetum in me crudelissimum desenderinusatis habeas.nihil me etiam tecum de tui fiatris inta
iuria conqueri. Quem ego cum comperissem, omnem sui Tribunatus conatum in moeniis perniciem parare,atque meditari: egi cum Claudia uxore tua, & cii in vestra sorore Mutia: cuius erga me studium pro Cn. Pompeii necessitudine, multis in rebus perspexeram ut eum ab illa iniuria deterrerent. Atque ille, quod te audisse credo, prid.Cal. Ian.qua iniuria ne mo unqua in annuo magistratu improbissimus ciuis affectus est,ra me C o s. affecit. cii mremp.conseruassem:atque abeuntem magistratu concionis habendae potestate priuauit: citius iniuria mihi tamen honori summo fuit. Nam cum ille mihi nihil, nisi ut iurarem.pera mitteret: magna voce iuraui verissimum pulcherrimumque iusiurandum quod populus idem, magna voce me vere iuraste, iurauit. Hac accepta tam insigni iniuria, tamen illo ip- 3 so die mis ad Metellum communeis amicos, qui agerent cum eo ut de illa mente desiste ret.quibus ille respondit sibi non esse in aegrum. ctenim paulo antὸ in concione dixerat: ei qui in alios animaduertisset indicta causa, licendi ipsi potestatem fieri non oportere. Hominem grauem, & ciuem egregium, qui qua poena senatus consensu bonorum omnium eos affecerat qui urbem incendere.&magistratus ac senatu trucidare,bellum maximum conare voluissent cadem dignum iudicaret cum qui citriam caede urbem incendiis, Italiam bello liberasset. Itaque ego Metello fiatri tuo praesenti restiti. Nam in senam Cal. Ian.sic cumis eo de rep. disputaui, ut sentiret sibi ciim viro sorti, de constanti esse pugnandum. Ad III. Non. Ian. asere coepisset, tertio quoque verbo orationis suae me appellabat, mihi mina batur:neque illi quicqua deliberatius se it quam me qua nque ratione posset non iudicio, neque disceptatione sed vi atque impressione citcrtere. Huius ego temeritati si virtute atque animo no restitissem:quis esset qui me in cosulatu non casu potius existimaret quam con
filio sortem fuisse Haec si tu Metellii cogitare de me nescisti,gebes existimare te maximis de rebus a statre esse celatum. sinautae aliquid impertiuit tibi sui cossiti lenis a te & sacilis exi- s stimari debeo.qui nihil taecu de his ipsis rebus expostule.Et si intelligis non me dicto Metelli. ut scribis sed cosilio eius.anin que in me inimicissimo esse comotum: gnosce nunc humanitatem moni, si humanitas appellanda est in acerbissima iniuria remissio animi aedissolutio. Nulla est a me unquam sententia dicta in fratrem tuum.quotiescunque aliquid
est actum sedens iis assens qui mihi lenissime sentire visi sunt. Addam illud etiam, quod
43쪽
iam ego curare non debui,sed tamen fieri non moleste tuitiatque etia ut ita fieret, pro mea parte adiuui, ut senaticonsulto meus inimicus quia tuus frater erat subleuaretur.Quare noego oppugnaui fratre tuum, sed fratri tuo repugnaui: ncc in te ut scribis,animo fui mobili, i, sed ita stabili ut in mea erga te volutate etiam desertus ab ossiciis tuis permanerem. Atque laoc iris tepore tibi hene minitati nobis perliteras hoc rescribo atque res podeo:ego dolori non solum ignosco sed summam etiam laudem tribuo. meus enim me sensus, quanta vis tuo fraterni sit amoris, admonet. A te peto ut tu quoque aequum te iudice dolori nam praebeas:si acerbe si crudeliter si sine causa sum a mis oppugnarus, ut statuas mihi non modo non cedendum,sed etiam tuo atque exercitus mi auxilio in eiusmodi causa utendum sitisse. Ego te mihi semper amicum esse volui.me ut tibi amicissimum esse intelligeres,labor ui. maneo in voluntate de quoad voles m, permanebo: citiusque amore mi fratrem tuum odisse desinam quam illius odio quicquam de nostra beneuolentia detraham. μ
α. M E TELLUS NEPOS S. D. M. CICERONI. 3
HOMINIs importunissimi contumeliae,quibus crebris concionibus me onerat, mis ierga me ossiciis leniuntur:& ut sunt leues ab eiusmodi homine a me despiciuntur libente que comutata persona, te mihi fratris loco esse duco. De illo ne meminisse quide volo tametsi bis eum inuitum seruaui. De meis rebus ne vobis multitudine literarum molinior essem, ad Lollium perscripsi: de rationibus prouinciae quid vellem fieri, ut is vos doceret, de
commonefaceret.Si poteris, velim pristinam tuam erga me voluntatem conserues. M. C I C E R O S. D. Q . M E T E L L O COS. 6L I T E R AE instatris, & T. Pomponii necessarii mei tantum spei dederant, ut in te inon minus auxilii, quam in tuo collega mihi constitutum fuerit. Itaque literas ad te statim misi per quas ut sernina postulabat.& gratias tibi egi,& de reliquo tempore auxilium
petii. Pol ea mihi non tam meorum litem,quam sermones eorum, qui hIc iter faciebant animum tuum immutatum significabant.quae res fecit ut tibi literis obstrepere non auderem. Nunc mihi frater metis mitissimam tuam orationem quam in senatu habuisses, pescripsit, qua induereis ad te scribere sum conatus: & abs te, quantum tua seri voluntas,
peto,quaesoque Ut tuos mecum semes potius quam propia arrogantem audelitatem tuo- 4rum me oppugnes.Tu tuas inimicitias ut rei p. donares, te vicisti: alienas ut contra remp.
confirmes adduceris Quod si mihi tua Elementia opem tuleris, omnibus in rebus me sore in tua potestate tibi confirmo. Sin mihi neque magistratum, neque scnatum,neque populum auxiliari propter cam vim,quae me cum rep.Vlcit licuerit: vide, ne cum vesis reuocare tempus omnium reservandorum,quum qui seruetur, non erit non possiς. Vale. M. CICERO S. D. C. ANTONIO M. FILIO IMP. sΕΤs I statueram nullas ad te literas mittere nis commendatitias non quod eas intelli- igerem satis apud te valere sed ne iis, qui me rogarent, aliquid de nostra coniunctione imminutum esse ostenderem tamen cum T. Pomponius homo omnium meorum in te studiorum, & officiorum maxime conscius tui cupidus nostri amantissimus ad te proficiscoretur,aliquid mihi scribendum putaui praefatim cum aliter ipsi Pomponio satis tacere non possem. Ego si abs te summa ossicia dcsyderem, mirum nemini videri debet. omnia enim a me in te prosecta sunt quae ad tuum commodum, quae ad honorem, quae ad dignitatem pertinerent.Pro iis rebus nullam mihi abs te relata esse gratiam, tu es optimus testis.Con- ira etiam esse aliquid abs te profectum ex multis audiui.nam comperisse me non audeo diccaeuae sorte idipsum verbum ponam, quod abs te aiunt fati o in me solere conferri. Sed ea quae ad me delata sunt,malo te ex Pomponio,cui non minus molesta fuerunt,quam ex meis litaris cognoscere.Meus in te animus quam singulari officio fuerit,& senatus & Pop. Rom.testis est. Tu quam gratus erga me fueris ipse existimare potes.quantum mihi dc as caeteri existimant. To quae tua causa antea seci.voluntate sum adductus, politaque constantia. Sed reliqua mihi crede multo maius meum studium maioremque grauitatem &labore delyderant. Quae ego si non profundere, ac perdere videbor omnibus meis vitibus γsustinebo.sinauae ingrata esse sentiam non committa,ut tibi ipse insanire videar. Ea quae
44쪽
sint.& mkismodi poteris ex Poponio cognoscere: atque ipsum tibi Pomponium ita coma mendo, ut quanquam ipsius causa confido te factitrum esse omnia tame abs te hoc petam. ut siquid in te mi lci amoris aga me, id omne in Pomponii negotio ostendas. Hoc mihi nihil gratius iacere potes.
M. CICERO S. D. P. SESTIO L. F. P R O RU AE s. cc v M ad me Decius librarius venisset, egissetque mecum ut operam darem ne tibi hoc tempore siccederetur: quanquam illum hominem frugi,& tibi amicum existimabam. tamen quod memoria tenebam cuiusmodi ad meliteras antea misisses, non satis credidi homini prudenti tam valde esse mutatam volutatem tuam. sed postea qu&m & Cornelia tua Terentiam conuenit, & ego cum Cornelio locums sum, adhibui diligentiam, quotiescunque senatus sui qui adessem: plurimumque in eo negotii habui ut Q Susium Trib. plcb.de caeteros ad quos tu scripseras, gerem mihi potius credere,quam tuis literis. Om-Α nino res tota in mensem Ian.reiecta erat,sed facile obtinebatur. Ego tua gratulatione commonis quod ad me pridem scripseras velle te bene euenire quod de Crasso domum emis sem: emi eam ipsam domum X X X V, aliquanto post tuam gratulationem. Itaque nunc me scito tantum habere aeris alieni, ut cupiam coniurare, si quisquam recipiat. sed partim odio inducti me excludunt.& aperte vindicem coniurationis oderut:partim non credunt,& me insidias metuunt: nec putant ei numos deesse posse, qui ex obsidione isneratores exemerit.Omnino semissibus magna copia est. Ego autem meis rebus gestis hoc assecutus
ν sum ut bonum nomen existimer Domum tuam atque aedificationem omnem perspexi,&-hementer probaui. Antonium, cui eius in me officia omnes de*derant, tamen in senatu grauissime, ac diligentissime defendi: senatumque vehementer oratione mea, atque authoritate commovi.Tu ad me velim literas crebrius mittas.
SI T. F. U. B. E. Ex lateris tuis,quas publice misisti cepi vii, clim omnibus incredibilem voluptatem:tantam cnim spem otii ostendisti quatam ego semper omnibus te uno fretus pollicebar. Sed hoc scito tuos veteres hosteis, nouos amicos vehementer literis perculsos atque ex magna spe dcturbatos iacere. Ad me autem literas quas misisti quanquam exiguam lagnificatione tua erga me voluntatis habebant, tamen mihi scito iucundas fuis se.nulla enim re tam laetari soleo,quam meorum officiorum conscientia:quibus siquando non mutue respondetur, apud me plus officii residere facillime patior. Illud non dubito. qui .si te mea summa erga te studia parum mihi adiunxerint,re .nos inter nos concilia tura coniuncturaque sit. Ac ne ignores quid ego in tuis lateris desyderarim: scribam aperte sicut & mea natura,& nostra amicitia postulat. Res eas gessi, quarum aliquam in tuis literis & nostrae necessitudinis.& resp.causa Fatulationem expectaui.quam ego abs te praetermissam esse arbitror,quod Minere ne cuius animu offendam. Sed scito ea quae nos pro salute patriae gessimus orbis terrae iudicio,ac testimonio comprobari. Quae citin umeris.tan to consilio, tantaque animi magnitudine a me gesta esse cognosces, ut tibi naultd maiori ν quam Africanus fuit, tamen non multo minorem quam Laelium,facile & in rep. S 'in amicitia adiunctum csse patiare.
Q v A N 'T V M mcum studium extiterit dignitatis tuae vel tuendae vel etiam augendae non dubito quin ad te omnes tui scripserint. Non enim filii aut mediocre, aut obscurum, aut eiusmodi quod silentio posset praeteriri. Nam S cum C Ο S S. & clim multis consula tibus tanta contentione d coenaui, quanta nunquam antea ulla in causa: suscepsque mihi per mam propugnationem pro omnibus omamcntis tuis, vacrique nostrae nectis tudinitandiu debitum sed multa varietate temporum interruptum officili cumulate reddidi.Ne que mehercule unquam mihi tui aut colendi aut ornandi voluntas desiliti. scd quaedam pe4 stes hominum laude aliena dolentium & te nonnunquam E me alienarunt,& me aliquando immutarunt tibi. dcxtitit tempus optatum mihi magis quam speratum ut fibrentissimis tuis rebus mea perspici posset & memoria nostrae voluntatis, & amicitiae fides. Sum
45쪽
cnim cosecutus non modo ut domus tua tota, sed ut cucta ciuitas me tibi amicissimu esse cognosceret. Itaque de praestantissima omnium Leminaru uxor tua,& eximia pictate,virtute gratia tui Crassi mcis consiliis monitis,studiis actionibusque nituntur.& S.Ρ.c .intelligit tibi absenti nihil esse tam promptum,aut tam paratum,quam in Omnibus rebus quae ad te patineant operam, ram,diligentiam authoritatem meam. Quae sint acta, qusque yagatur,domesticorum tibi lit cris deesarari puto. De me sic existimes, ac tibi persuadeas vehementer vestia non me repentina aliqua voluntate, aut fortuito ad tuam amplitudinem
meis officiis amplectendam incidisse: lia ut primum serum attigerim, spectasse semper vitibi possem quammaxime tae coniunctus.quo quidem in tempore,memoria teneo neque meam tibi obseruantiam,neque mihi tuam summam beneuolantiam ac liberalitatem de-suisse. Siquae interciderunt non tam re quam suspicione violata: ea cum fuerint de salsi de inania sint mulsa ex omni memoria, vit que nostra. Is enim tu vir es,de eum me esse cu- mpio ut quoniam in eadem reip.tempora incidimus, iunctioncm, amicitiamque nostram
utrique nostrum laudi sperem sere.Quiobrem tu quitum talo iudicio tribucndum esse nobis putes, statues ipse,& ut spero, statues ex nostra dignitate. Ego vero tibi profiteor, atque polliceor eximium & singulare meum studium in omni genere officii quod ad honestatem de gloriam tuam spectet.in quo etiam si multi mecum conicia dent, tamen cum reliquis omnibus, tum Crassis tuis iudicibus omneis facile superabo. quos qui iam ego ambo unice diligo sed in Marco Mnmolciatia impari. hoc magis sum Publio desitus,quod me quanquam a pueritia sua semper, tamen hoc tempore maxime,sicut alterum parentem de obses uuat de diligit. Has literas velim existimes foederis habituras esse vim, non epistolae: meque ea quae tibi Promitto,ac recipio sanctissime esse obseruatur uidiligentissimeque esse factum. Quae a me luscepta defenso est te absente dignitatis tuae . in ea iam ego non solii amicitiae nostrae sed etiam constantiae meae causa permanebo.Quaobrem satis esse hoc tempore arbitratus sum hoc ad te scribere, me,siqvid ipse intestigerem aut ad voluntatem,aut ad commodum aut ad amplitudinem tuam pertinere nica sponte id esse facturum: sinautem quippia aut a te est admonitus,aut a tuis essectum ut intesti res nihil neque te scripsisse, ne- isque quoquam tuorum frustra ad me detulisse.Quamobrem velim ita de ipse ad me scribasia omnibus minimis, maximis, mediocribus rebus ut ad hominem amicissimum: de tuis praecipias,Vt opera,consilio authoritate,gratia mea sic utantur in omnibus publicis, priuatis,sorctabus,dominicis, tuis amicorum,hospitum,clletium tuorum negotiis, ut quoad γius fieri possit praesentiae tuae dejderium meo labore minuatur. Vale. VATINIVS IMP. CICERONI SUO S. 9s I V.B.E .E. U. Si tuam consuetudinem in patrociniis tuendis semas, P.Vatinius cliens a
aduenit, qui pro se causam dicier vult. Non puto repudiabis in honore, quem in periculo reccpisti. Ego autem quem potius adoptem,aut inuocem, qutim illum,quo dclendente vincere didici Aia verear nequi potentissimorum hominum conspirationem neglexerit pro mea salute is pro honore meo, pusillorum ac malevolorum obtrectationes& mul dias non prosternat at ue obterati Quare s me, sicut soles amas suscipe me totum atque hoc qui quid est oneris ac muneris pro mea dignitate tibi tuendum ac sultinendu puta. is meam 4 fortunam nescio quo modo facile obtrectatores inuenire no meo quidem mehercules merito:sta quanti id rescit, si tamen fato nescio quo acciditi Siqui sorte fuerit, qui nostrae dignitati obesse vesit, peto te ut tuam consuetudincin, de liberalitatem in me absente defendendo mihi praestes. Literas ad senatum de rebus nostris gestis,quo exemplo miseram, infra tibi perscripsi. Dicitur mihi tuus seruus anagnostes fugitiuus cum Vardaeis tacde quo
tu mihi nihil mandasti. ego tamen terra marIque ut conquireretur,praemandaui:& proiceto tibi illum reperiam nisi si in Dalmatiam aufugerit:& inde tamen aliquado eruam. nos fac am . Vale. Ad v. Id.Quintis .ex castris, Narona.
VATINIVS CICERONI SVO S. IOSI V.B.F. E .Q U. De Dionysio tuo adhuc nihil extrico:& eb minus, quod me frigus . Dalmaticum,quod illinc eiecit etiam hic refrigerauit. Sed tamen non desistam quin illum
46쪽
aliquando eruam . Sed tamen omnia mi dura imperas. De Catilio nescio quid ad me seripsisti deprecationis dili sentissimae. Apage te cum nostro Sex. Seruilio. nam mehercule ego quoque illum amo. sed huiuscemodi vos clientes huiusmodi causas recipitis, hominem unum omnium cnidelissimum,qui tot ingenuos, matrestamilias, ciueis Rom. occi dit arripuit disperdidit, regiones vastauite Sinaius non semissis homo contra me arma tulit, de eum bello cepi. Sta tamen mi Cicero quid facere possit in Omnia mchercule cupio quae rit mi imperas. Meam animaduersioncm, & supplicium , quo usurus ciam in miriquem c istem, remitto tibi & condono. quid illis respondere possum, qui sua bona direpta naucis expugnatas i atres,liberos Parentes occilos,actiones expostulant si mehercules
Appii os haberem, in cuius locum suifestus sum, tamen hoc sustinere non possem. Quid ergo est Faciam omnia sedulo,quae te sciam velle. Delanditur a Q Voluso tuo discipulo. si torte ea res poterit aduersarios stigare, in eo maxime spes est. Nos siquid erit istic opus, di defendes. Caeiar adhuc mi iniuriam facit. de meis supplicationibus & rebus gestis Dalmaticis adhuc non refert:quasi vero non iustissimi triumphi in Dalmatia res gesserim. Nam si hoc expectandu est, dum totum bellum conficiam viginti oppida sunt Dalmatiae antiqua:quae ipsi sibi asciuerunt aptius sexaginta.haec nisi omnia expugno si mihi supplicationes non decernuntur, longe alia condicione ego sum, ac caeteri Imperatores.
Ego post supplicationes mihi decretas in Dalmatiam prosectus sum: sex oppida vi oppugnando ccpi: unum hoc quod erat maximum, quater a me iam captum: quatuor enimio turreis,& quatuor muros cepi,& arcem eorum totam,ex qua me niues,frigora, imbres detruserunt: indigneque mi Cicero oppidum captum, & bellum conlectum relinqvcre sum coactiis. Quare te rogo si opus crit, ad Cesarem meam causam agas, meque tibi in omnesς parteis defendendum putes:hoc existimans, neminem te mi amantiorem habere.Vale. Da
ta Non. Dec. Narona. M. CICERO VATINIO IMP. S. II
GRATA tibi mea esse officia non miror: cognoui enim te gratissimum omnium Idque nunquam destiti praedicar acc enim tu mihi habuisti modo gratia, verum etiam cumulatissime retulisti. Quaobrem reliquis tuis rebus omnibus pari me studio erga te,& eadem voluntate cognosces. Quod mihi themimam primariam Pompeiam uxorem tuam commendas: cum Sura nostro statim tuis literis lectis locutus sum, ut ei meis verbis dictaret, ut quicquid opus cilicsimilai denuntiaret:me omnia,quae ca vellet,summo studio cura. que facturumutaque iaciam.eamque,si opus csse videbitur, ipse convcniam.Tu tame et v 4 lini stabas, ut nullam rem neque tam magnam, neque tam paruam putet, quae mihi aut difficilis, aut parum me digna videatur. Omnia quae in tuis rebus agam, S non laboriosa mihi.& honesta videbuntur. De Dionyso, si me amas confice. quaiacunque ei fidem d deris,praestabo. Si vero improbus lucrit,ut es,duccs cum captiuum in triumpho. Dalmatis Dii male faciant,qui tilia molestiuunt. Sed ut scribis breui capientur, & illustrabunt res tuas gestas.semper enim ti biti sunt bellicos.
M. CICERO:S. D. L. LVCEIO Q. F. ia
C O R A M me tecum eadem haec agere saepe conantem dcterruit pudor quida pene subrusticus' quae ninac expromam absens audaci .epistola enim non erubescit. Ardeo cupidi tate incredibili, neque ut ego arbitror reprehendcnda, nomen ut nostrum scriptis illustretur,& celebretur tuis. quod etsi mihisa ostendis te esse iacturum, tamen ignoscas velim huic festinationi meae. Genus enim tarptorum morum etsi erat i per a me vehementer expectam, tamen vicit opimon2 meam: meque ita Vel cepit, vel inccndit,ut cupere quam-c Arrime res nostras molaumenns commendari mis. Neque enim me solum comemoratio. posteritatis ad spem quandam immortalitatis rapit:sed etiam illa cupiditas vel ut authoritate testimonii tui vel indicio benetiolentia,vel suauitate ingenii viui persuamur. Neque tamen haec cum scribeba eram nescius quatis oneribus premaere susceptam rerum & iam institutarum.sed quia videbam Italici belli.& ciuilis historiam iam a te pene esse perfectam dixeras auian mihi te reliquas res ordiri deesse mihi nolui, quin te admonere, ut cogita-
47쪽
rcs conluctene malles cum reliquis rebus nostra contexere: an ut multi Graeci secerunt Callisthenes Troicum bellum. Timaeus Pyrrhi, Polybius Numantinum qui omnes a pcrpetuis suis historiis ea quae dixi, bella separauerunt) tu quoque item ciuilem coniurationem rab hostilibus externitque bellis seiungeres. Equidem ad nostram lavd non multum video interesse: sed ad properationem meam quiddam interest, non te expectare dum ad locum venias ac statim causam illam totam,& tempus arripere. Et simul si uno in argumcnto,unaque in palona mens tua tota versabitur: oemo iam animo, quanto omnia uberior atque ornatiora futura sint. Neque tamen ignoro quὶm impudcter faciam qui primum tibi tantum oneris imponam: potest enim mihi denegare occupatio tua. deinde etiam ut ornes me postulem.quid si illa tibi non tantopere videntur ornandas Sed tamen,qui semes inverecundiae fineis transierit eum bene, & nauiter oportet esse impudentem. Itaque te plane citam atque etiam rogo ut & ornes ea vchmentius etiam quam fortasse sentis:& in eo leges historiae negligas:gratiamque illam de qua suavillime quodam in prooemio scripsisti, qua te flecti non magis potuiste demonstras qu2m Herculem Xenophontium illum a voluptate.ea si me tibi vehemcntius comendabit,ne aspernere:amorique nostro plusculum Otiam quam concedet veritas largiare. Quod si te ailducemus ut hoc suscipias,erit ut mihi polita leo)niateries digna facilitate, & copia tua. a principio enim coniurationis usque ad reditu nostrum, videtur mihi modicu quoddam corpus confici posse. in quo & illa poteris uvii ciuilium commutationum scientia vel in explicadis causis rerum nouaria,vel in remediis incommodorum cum & reprehendes ea quae vituperanda duces:& quae placebunt,exponendis rationibus comprobabis:& si liberius,ut conlucsti agendum putabis, multorum in nos perfidiam inlidias, proditioncm notabis. Multam etiam casus nostri varietatem tibi in scribendo suppeditabunt, plenam cuiusdam voluptatis quae vchementer animos hominum in legendo scripto retinere possit. Nihil est enim aptius ad descetationem lectoris,
qu2m temporum varietates,sortunaeque vicissitudines.quae cui nobis optabiici inexperien ado non fuerunt, in legendo tamen erunt iucundae. HABET ENIM P RAE TE RIT I doloris se ra recordatio delectatione. Caeteris vero nulla perfunctis propria molestia, casus aute alienos sine ullo dolore intuentibus etiam ipsa misericordia est iucunda. Quem enim nostrum ille moriens apud Matineam Epaminondas non cum quadam miseratione delectate qui nim denique libi avelli iubet spiculum posteaquam ei per tanti dictu est.
clypeum esse saluum: ut etiam in vulneris dolore aequo animo cum laude moreretur.Cuius stiadium in legendo non erectum Thiamistoclis iuga redituque retinetur Et mina ordo ipse Annalium mediocriter nos retinet quasi enumeratione fastorum . At viri saepe excellentis , , ancipites variique casus habent admirationem,cxpectationem laetitiam,molestiam,spcm, timorem. Si vcio exim notabili concluduntur,expletur animus iucundissima lectionis voluptate. Quo mihi acciderit optatius,si in luc sentcntia fueris, ut , continentibus tuis seriptis,in quibus perpetuam rerum gestarum historiam complo teris, si cernaς hanc quasi sabulam rerum elictorumque nostrosii. Habet enim varios a simultasque actioneς & consiliorum & temporum. Ac non vereor ne assentatiuncula quadam aucupari tuam gratiam videar cum hoc demonstrem, me a te potissimum ornari, celebrarique velle. Neque enim ii ni is es qui quid sis,nescias: & qui notrixis magis qui te non admirctur,inuidos,qulim eos qui laudent, assentatores arbitrinre. Ni me autem ego sum ita demes,ut me sempitemae gloriae per eum commendari velim,qui non ipse quoque in me commendando propriam ingenii gloriam consequatur. Ncque enim Alexada ille gratiae causa ab Apelle potii limum
pingi, & a Lysippo fingi volebat: sed quod illorum artem eum ipsis, tumetiam sibi gloriae fore putabat. Atque illi artifices corporis simulacra ignoti si nota facicbattiquae vel si nulla sint nihilo sint tamen obscuriores clari viri. Nec minus in Spartiates Agesilaus ille perhibessus,qui neque pictam neque fictam imasinem suam passis est esse,quam qui in eo ge- ου nere laborarunt. unus enim Xenophontis libellus in eo rege laudando facile omnelis imagines omnium, statuasque superauit. Atque hoc praestantius mihi fuerit & ad laetitiam animi,& ad memoriae dignitatam, si in tua scripta peruenero, qutun si in caeterorum: qubd
48쪽
non ingenium mihi solu suppeditatu luctit tuum, ut Timoleonti a Timaeo aut ab Herodoto Themistocli.sed etiam authoritas clarissimi de spectatissimi viri.&in resp.maximis grauis usque causis cogniti,atque in primis probati:Vt mihi non solu praemiuilin, quod is clim in Sigaeum venisset Alexander, ab Homero Achilli tribum esse dixit sed etiam graue
testimonium impcuitum clari hominis,magnique vidcatur. Placet enim Hector ille mihi Naeuianus,qui non tantum laudari se laetaturitia addit etiam a laudato viro.Quod si a te non impetro, hoc cst,siquae te res imecdicrit neque enim ias esse arbitror quicquam me rogantem abs te non impetrare cogar fortasse facere quod nonnulli saepe reprehendunt: seri bam ipse de me, multorum tamen exemplo & clarorum virorum. Sed quod te non fugit,llaec sunt in hoc .nere vitia & ut vaccundius ipsi de sese scribat necesse est, siquid est lati
dandum:& praetereant siquid reprehendendum cst. cedit etiam ut minor si h&ς. minori, authontasmiuiti denique reprehcndant,& dicat verecundiores csse praecones ludorum gyiamnicorum , qui cum caeteris coronas Imposuerint Victoribus, eorumque nomina magna voce pronuntiarint, cum ipsi ante ludorum missionem corona donetur,alium praeconem adhibeant ne sua voce ipsi se victores esse praedicent. Haec nos Uitare cupimus: & si recipis causam nostram vitabinius idque ut facias,rogamus. Ac ne sorte mirm citr,ciim mihi saepe ostenderis te accuratissime nostrorum temporum consilia atque euentus literis mandatum a te id nunc tanto opae,& tam multis verbis petamus:illa nos cupiditas incendit dei. qua initio scripsi, festinationis, quod alacres animo sumus, ut & caeteri viventibus nobis ex libris tuis nos cognoscant, & nosmetipsi viui gloriola nostra perfruamur. His de rebus quid acturus sis si tibi non in molestu res aibas mihi velim.Si enim suscipis causam.conficiam comine arios renim omnium. Sinautem diffas me in tempus aliud. r,m tecum
loquar: tu interea non inlabis,& ea quae habes instituta,popolies,n6lque diliges.
Q v A N Q V A M ipsa consolatio literarum tuarum mihi gratissima est, declarat enim summam beneuolentiam coniunctam pari prudentia: tamen illum fructum ex his litinis
ves maximum cepi.quia te praeclare res humanas contemnentem,& optime contra fortunam paratum armatumque cognoui. Quam quidem laude sapientiae statuo esse maxima. non aliunde pendere, noe cxtrinsecus aut bene,aut male vivendi suspensas habere rationes. Quae cogitatio cum mihi non omnino excidisset et enim penitus insederat)vi tamen tempestatum & concursu calamitatum crat aliquatam latasactata,atque conuulsa: i te opi
. tutari de video,& id secisse etiam proximis literis multumque proiecisse sciuio. Itaque hoe saepius dicendum. tibique no significandum solum,sed etiam declarandum arbitror, nihil mihi esse potuisse tuis literis gratius. Ad consolandum autem ciam illa Ualent, quae eleganter copioseque collegisti: tum nihil plus quὶm quod firmitudinem, grauitatumque animi tui perspexi: quam non imitari turpillimum existimo . itaque hoc etiam sortiorem me puto , quam teipsum praec torem sortiri dinis, quod tu milii videre spem nonnul lam habere, haec aliquando sutura meliora. Casus enim gladiatorii similitudinesque eae.
tum rationes in ea disputatione a te collecta,uctabat me reipublicae penitus diffidere. Ita ν que alterum minus mirum, fortiorem te esse, cum aliquid spms: alinum mirum, spe vi la teneri.Quid est citis non ita affectum,ut id non descium,extinctumque esse fatearci Circunspice omnia membra reip.quae notissima sunt tibi:nullum repoetes prosecto quod non fractum, debilitatumve sit. quae persequcta, si aut milius ea viderem, quam tu vides, aut commemorare possem sine dolore. quanquam tuis monitis,praeceptisque omnis est abiiciendus dolor . Ergo & domestica taemus, ut censes : & Publica paulo etiam sortius sortasse quam ni ipse qui praecipis . Te enim spes aliqua consolatur, ut scribis: nos inmus e tiam in omni dcsperatione fortes, ut tu tamen idem & hortaris & praecipis .das enim mihi iucundas recordationes conscientiae nostrae, rerumque earum quas te in primis author egessimus.Praestitimus enim patriae non minus cate quam debuimus:plus profecto quam
est ab animo cuiusquam, aut consilio hominis postulatum. Ignosces mihi de meipso alia
49쪽
quid praedicanti.quarum enim tu rerum cogitatione nos leuare agritudine voluisti canimc ani commemoratione lenimur. Itaque ut mones,quatum potero, me ab omnibus molestiis de angoribus abducam transieramque animum ad ea,quibus secundae res ornantur, aduersae adiuuantur: tecumque &ero tantum,quatum patietur utriusque aetas de Valetudo. de si esse una minus poterimus quam volemus .animorum tamen coniunctione iusiamque i, studiis ita fruemur, ut nunquam non una esse videamur.
L. LUCE IVS R. F. S. D. M. TVLLIO M. F. I*
s I vales. ne est: valeo sicut selao:paululo tamen etiam deterius quam seleo.Te requi- sui saepius,ut videre. Romae quia postea no fuisti quam discesserat,miratus sum:quod itemiiunc miror. Non habeo certum quae te res hinc maxime retrahat.si solitudine delectare. cum scribas,& aliquid agas coru,quorum consucsti, gaudco: neque reprehendo consilium tuum . nam nihil isto potest esse iucundius non modo miseris his temporibus Se luctuosis. sed etiam tranquillis de optatis: praesertim vel animo defatigato tuo, qui nunc requietem quaerat ex magnis occupationiblis: vel Gudito qui semper aliquid ex se promat quod alios delectet ipsum laudibus illustret.sinaute sicut hic dum eras, lachrymis ac tristitiae te tradi- disti,doleo,quia doles de ange nec possum te non si cocedis.quoa sentimus ut liboeius dicamus) accusare. quid mi mi solus aperta non videbis qui propita acumen occultissima perspicis tu non intelliges te querelis quotidianis nil il proficere no intelliges dup .cari solicitudines,quas eleuare tua te prudentia postulati Quia si non possumus aliquid proficere suadcndo,gratia contedimus.& rogando, siquid nostra causa vis ut istis te moliniis laxes.
de ad conuictium nostrum redeas,& ad cosuetudinem, vel nostram communem vel citam solius,ac propriam.Cupio non obtudm te si troia delectare nostro studio. cupio deterrere. νne pomaneas in incoepto cum duae res istae contrariae me conturbent,ex quibus aut in altera mihi velim,si potes,obtemperes aut in alina non offendas. Vale.
M. CICERO S. D. L. LVCEIo in F. Is
OMNIS amor tuus ex omnibus partibus se odindit in his literis quas a te proximὸ iaccepi, non ille q idem mihi ignotus, ita tamen gratus &optatus:dicerem iucudus,nisi id verbum in omne tcmpus perdidissem. Neque ob eam unam causam,quam tu suspicaris.&in qua me lenissimis.& amantissimis verbis utens re grauiter accusas:sed quia illius tanti vulnctis quae remedia esse debebant,ea nulla sunt.Quid enim ad amitasne confiigia quam multi sunt habuimus enim sere communes:quorum alii occiderunt,alii nescio quo pacto obduruerunt. Tecum vivere possem, uidem de maxime vestem: vetustas amor, consuetudo, studia paria. quod vinclum, quasi deest nostrae coniunctioni. Possumusne iginar esse svn mec melioecule intelligo quid impediat: sed certe adhuc non fuimus cum essemus vicini in Tusculano, in Puteolano. Nam quid dicam iii Urias in qua, cum serum commune sit, vicinitas non requiritur. Sta casu nescio quo in ea tempora nostra aetas incidit ut cum maxime florere nos oportaet,tu viuere etiam puderet. Quod enim esse poterat mihi perfugium spoliato de serensibus,& domesticis ornamentis,atque solatiis litinae credo,quibus utor assidue quid enim aliud facere possum sed nescio quo modo ipsae illae excludere me a portii de pcrfugio videntur:& quasi exprobrare quω in ea vita maneam, in qua nihil insit , nisi propagatio miserrimi remporis. Hic tu ea me abesse urbe miraris, in qua domus nihil delectare possit summum sit odium temporum, hominu,sori curiae Itaque sic literis utor, in quibus consumo omne tempus, non ut ab lus medicinam perpetua, sed ut cxiguam obliuionem doloris petam. Quod si id egissemus ego atque tu quod ne in mentem quidem nobis veniebat propicr quotidianos metus omne tempus una fuissemus: neque me valetudo tua offenderet neque te moeror ineus:quod quantaim ficii poterit consequamur. Quid enim cst utrique nostrum aptius Propcdium te igitur videbo.
ΕΤ si unus ex omnibus minime sum ad te consolandum accommodatus, quὁd tan-itum ex tuis molestus cepi doloris, ut cosolatione ipse egerem: tamen cum longius , sum-
50쪽
mi luctus acerbitate meus abesset dolor, quam tutis,statui nostrae necessitudinis esse, meque in te beneuolentiae non tacere tanto in tuo moerore tandiu: sed adhibere aliquam modi cani consolationem quae leuare dolorem tuum posset,si minus sanare potuisset.Est autem consolatio peruulgata quidem illa maxime, quam semper in ore, atque in animo habere
debemus, H OMINES nos ut esse meminerimus:ea lege natos, ut omnibus telis fortunae . proposita sit vita nostramcque tae inciliandum quo minus ea,qua nati sumus,conditione vivamus:ni ve tam grauiter eos casus seramus, quos nullo consilio vitare possimus: euentatisque aliorum memoria repetendis, nihil accidisse noui nobis cogit cmus. Neque hae. neque caeterae consolationes , quae sunt sapientissimis viris usurpatae, memoriaeque literis proditae tantum vidciatur proficere debere quantum status ipse nostrae ciuitatis. & haee pertiirbatio temporum perditorum: ciim beatissimi sint qui liberos non suscepcrunt: mi nus autem miseri qui his temporibus amiseriint, quam si eosdem, bona, aut denique ali-ν qua rep. perdidissent. Quod si tuum te destiarium mouet, aut si tuarum rerum cogitatio ne moeres : non sicile exhauriri tibi istum dolorem posse uniuersum puto . Sin illa te res cruciat,quae magis amoris in vicorum qui occiderunt, miserias lugeas: ut ea non dicam. quae saepissime & legi,& audiui, nihil mali esse in mortCinqua si res adcat senstis, immortalitas illa potius quam mors ducenda sit:ta sit amissus nulla videri nuseria debeat quae non scutiatur hoc tamen non dubitans confirmare positim ea misceri,parari, impendure reip. quae qui reliquerit, nullo modo mihi quidem deceptus esse videatur. Quid est enim iam non modo pudori,probitati virtuti,rectis studiis, nis artibus,sed omnino libertati. ac sain luti loci non mehercule quenquam audiui hoc grauissimo,& pestilentissimo anno adolescentulum,aut puerum mortuum, qui mihi non , diis immortalibus excitus ex his miseriis, atque ex iniquissima conditione vitae videretur .Quare si tibi unu hoc detrahi potest, nequid iis,quos amasti mali putes contigisse:permultum erit ex moerore tuo diminutiam. Relinquetur enim simplex illa iam cura doloris tui quae non cum illis communicabitur, sed ad teipsum proerie reseretur. in qua non est iam grauitatis & sapientiae tuae, quam tu, puero praestitisti,tare immoderatius casum incommodorum morum,qui sit ab eorum, quos dilexeris milcria maloque seiunctus. Etenim eum semper te,&priuatis in rebus.& pui, blicis praestiti iti menda tibi ut sit grauitas.& constantiae seruiendum. Nam quod allatura est ipsa diuturnitas quae maximos luctus vetustate tollit, id nos praeripere consilio prudentiaque debemus. Etenim si nulla fuit unquam liberis amissis tam imbecillo mulier animo quae non aliquando lugcndi modum iecerit:certe nos quod in dies allatura,id consilio an reserre debemus : neque expectare temporis medicinam,quam repraesentare ratione possimus . His ego literis siquid prosecissem existimabam optandum quiddam me esse assecutum. sin minus sorte valuissent, ossicio tamen esse iunctum beneuolcntissimi, atque amicissimi: quem me tibi & fuisse semper existimes velim de suturum esse λnfidas.
M. CICERO S. D. P. SESTIO P. FILIO. II
NON obliuione amicitiae nostrae neque intermissione consuetudinis meae, superioribus temporibus ad te nullas literas misi: sed quod priora tempora in minis reip. nostrisque iacuerunt,posteriora autem me a scribendo mis iniustissimis,atque acerbissimis incommota dis retardarunt. Cum vero & interuallum iam satis longum hausia de tuam virtutem, animique magnitudinem diligentius essem mecum recordatus:non putaui esse alienum institutis mcis naec ad te scribae.Ego te P. sti,& primis temporibus illis quibus in inuidiam absens & in crime vocabare defendi:& cum in tui familiarissimi iudicio, ac periculo muna, crimen coniungeretur,ut potui accuratissime te, tuamque causam tutatus sum: At proxime recenti aduentu meo cum rem aliter institutam ostendissem,ac milii placuisset si affuissem, tamen nulla re saluti mae deiiii. cumque eo tempore inuidia annonae, inimici non solum tui,verum etiam amicoru tuor iniquitas totius iudicii,multaque alia resp.vitia plus, quam causa ipsa veritasque valuissent: Publio tuo nequeopera ncque consilio,nequedab re, neque gratia, neque aestimonio defui. Quamobre omnibus ossiciis amicitiae diligetera me, sancteque seruatis, ne hoc quide praetemuirenduesseduxi,te ut hortara,rogarumque ut