장음표시 사용
541쪽
spe pacis a se circumvento. gloriantur; improbantibus Seianatoribus antiquis, qui fidei Romanae crant, laudantibus novis, lib. XLII. c. s. Unicus Tacitus, scriptor πολιτι, & fraudium aulicarum acutissimus detector, multa habet: utitur is verbis imagine, vel specie; degenerem vero Status rationem sagitia dominationis appellat XiU. Annal. e. ii. Nec aliud sibi hodie volunt articuli, quos vocant, sciscreti; rumoris falsi sparsiones, & foedera ad speciem potentiae comparata. Hugo Grotius ι His. Best. ad A. Is . de foedere inter Henricum & Galliae regem : t e palam speciosa : nam secretioribus pactis imminutus es numerus militum. Et nonne mors Principum, rebus periculosis. utiliter saepe celata est , turbis praecavendis, donec necessaria expedita essent λ Vide Tacitum s. Liv. II l. c. I 8. Thuan. XIlI. p. m. 2s9. Infinitum foret, si miracula, visiones coelestes, prophetias, conciones, aliasque pias, ut Ovidius
jam vocavit, fraudes, sed gravissimo abusu & impictate plerumque involutas, hic commemorare vellem; ingens enim
ejusmodi historiis liber imiterctur. Semiramidis , Cyri, Romuli, Alexandri, Augusti, Constantini, Clodovaei, Al- fonsi, Caroli V. natales ta res gestae loquuntur, captos superstitione animos quaestui saepenumero fuisse , nullaquere multitudinem essicacius moveri, quamithyrso religionis.. Livius Patres , inquit, non vi agebant, sed precibus, θ' inter pre- .ces multa deorum mentio erat , religiosum parti id maxime fuit. lib. U. c. I . seq. Duo specimina, in historia Francorum, vidimus supra in Disi . de Unctione Remensi p. 36s. & χ8s.
Proximum locum praeclaris Legislatoribus dabo, inter quos vel omnium judicio eminent Lycurgus & Solon, ille Spartanorum, hic Atheniensium , duces; quorum dolos hs nos complures Xenophon & Plutarchus memoriae prodid runt. Solon aliquando solicitus, ne aut tacendo Reipublicae parum consuleret, aut censendo periculum sibi af rret, dementiam simulavit, cujus venia non dicturus modo pro-
542쪽
hibita , sed ὀc facturus esset, Iustinus lib. II. c. 7. quod ejus
factum versutum inprimis callidum vocat Cicero de O c. i. at Florentinus ille politicus attulissimus, Sapientis esse nonnunquam stultitiam simulare, hoc aliisque exemplis defendit. Lycurgi leges steterunt per annos fece octingentos, auctore Livio ; is vero ut aeternitatem iis daret. Jurejurando obligavit civitatem, nihil eos de legibus mutaturos, priu quam reverteretur. Simulavit statim , ad oraculum Delphicum se proficisci; sed perpetuum exilium in Creta egit, atque inoriens ossa in mare abjici jussit , ne relatis Lacedaemonem solutos se Spartani jurisjurandi religione arbitrarentur. Justin. l. III. c. In universunt huc pertinet, quod Marcianus in l. a. D. de Legibus, cum Demosthene, legem iuventum ac munus Dei vocat: quia antiqui Legislatores , non metu tantum religionis, solutos antea mores dc taedium consuescendi vincere voluerunt, sed dc a Diis ipsis se leges suas accepisse finxere, veram Mosis historiam per simulationem imitati. Ita Lycurgus Apollinem Delphicum legum suarum auctorem finxit. Cicero I. de Divin. Pythagoras Apollinis
sacerdoti decreta sua ac pia tulit, Laert lib. VIII. f. 8. Romulus Consum , Consiliorum Deum invenit ; Numa Congrcitus nocturnos cum Nympha AEgeria simulavit. Livius lib. I. cap. I s. De Mnevi AEgyptiorum Legislatore Diodori Siculi locus pulcherrimus est lib. I. Biblioth. c. s . cujus verba semel adscribam : Leges a Mercurio sti traditas, sude ingentia vitae bona promanarent, Imulavit. God apud Graecos in Creta quidem Minos ; apud Lacedaemonios L curgus
factitavit: quorum se Iovi; hic sepollini suas vendicavit. Id
commenti genus apud plures quoque alias gentes adhibitum, mavorum causa bonorum persuases extitisse ferunt. Nam apud Arima-on Zathraustos Bonum Genium, apud Gesas Zamblaeis Communem
Ram; apud Iudaeos a seses Deam, qui Piso dicitur, Legum auctorem suarum sinisse perhibetur. Sive quod admirandum prorsus divinum esse judicarem commentum sud, quod incommodum mutatis humanae exire .; sve quod vastus ad majesalem
543쪽
et potentiam illorum . qui leges invenisse dicerentis, respectam, dicto magis audiens fore, ex marent. Legum dolo bono latarum varia possent adferri exempla, sed tribus contentierimus. inum piscarii Athenis pisces nimis caro venum darent, Aristonicus legem tulit . ut in custodiam abduceretur, qui pluris indicaret, ac minoris venderet. Sed quum illi ex compacto carius indicarent, Piscesque putres, aqua rigatos, die sequente exponerent, is alia lege jussit, uustantis pisces venderent, non sedentes; quo ita taedio morae confecti. quam recentissimos vili venderent; ut roseri
Alexis, in Lebcte fabula, auctore Athenaeo lib. V l. Apud Lacedaemonios, sobrios illos dc acres viros, Legislatores jus atque usum furandi juvenibus permiserunt, non ob turpia hicra, neque ad sumtum libidini praebenduin, sed pro exemcitio disciplinaque rei militaris . ad quam tota Respublica
composiva erat. Credebant enim furandi sollertiam dc assu tudinem acuere animos adolescentium , & ad insidiarum astus , dc ad vigilandi tolerantiam, dc ad obrependi celeriatatem : majorque victima immolata ab eo, qui . per dolum, quam aperto Marte hostem superasset, auctore Plutarcho in Marcello. & Gellio tib XI. Noct. Att. c. I 8. Romae equo
vehi Flamini Diali non licebat, ne si longius digrederetur, sacra negligerentur ; infit Sextius Pompejus de V. S. lib. s.f. V . Sed propius ad Romanos veniamus, quorum nomoth
si a pluribuς doli boni exemplis abundat. Non hic meis morabo actiones legis dc juris formulas, astu Patriciorum hoc fine excogitatas, ut omnibus in rebus interessent,& ipsi hoc freno vulgus refractarium cohiberent. ejusque fortunis, aucupatione sillabarum insidiarentur. Neque a cana monarchiae introducendae recensebo . quibus callidi Imperatores umbram libertatis populo reliquerunt, Senatus vero potentiam augendo suae inservierunt. Magis enim haec, dc ejusmodi alia arrogantiam spirant, atque ad dolum miluua inclinant. vid. Tacit. Il. Mn.' c. 64. seΗ. Vetus
544쪽
autem illa & mystica per aes & libram testandi ratio, interdiis
ctiones aquae dc ignis, nec non addictiones in servitutem huc omnino pertinere videntur: sed iis hoc loco missis, Praetores tantum videamus. Hi legum custodes & mini stri, non arbitri erant; nec leges sancire noVas, neque veteres corrigere poterant directe, quippe quod solius Majestatis ic populi erat. I. I L. f. q. D. de Public. in rem a P. . I. I 2. S. I. de Bon. possia quamobrem Marcianus jus honorarium vivam vocim juris civilis, & Cicero Magistratum legem loquentem appellavit. Et tamen quia nefas videbatur, scriptum legis angustum , sbia interpretatione, ultra proximam.verborum stignificationem extendere , multae item species generalitate verborum comprehensae, pr pter aequitatem, subducendae erant. & leges denique neglectae vel desuetudine abolitae iterum revocari debebant; hinc Praetores per indirectum, occultis mutationibus & coloribus quaesitis, jus civile varie & suppleverunt ic emendarunt , rigore mitigato. Nunc enim Giversis nominibus uniret imositis juri civili, quasi aliud agentes derogabant;
nunc lictionibus adhibitis imperitae plebi fucum faciebant subique tamen & aequitatis, & utilitatis publicae. dc litium finiendarum studiosi. Sic Praetor, quia legem facere non poterat, nec heredem facere, nec dominium transferre, nec obligationem inducere valebat directe: imperfecte tamen, ic tanquam minister aequitatis invenit bonorum posses.sores . per omnia vice heredum habentes, L 2. de Bon. posit. I 38. de V. S. quos tamen heredes appellare contra jus erat, quia per legem tantum, vel legis lem consitutionem heredes sunt, ait Imperator pr. Inst. de B. P. Hinc Ictitiis actionibus, id est, utilibus . opus fuisse, ait Ulpian. rit. 28. f. I 2. Sic juris civilis duritiem ut emolliret, finxit filium non esse emancipatum, ut ad bonorum possessionem admitteretur. Rursus liberis Suis, qui per Leges Decemvirales parentum, quorum in potestate, inviti & necessarii heredes existcbant,
. beneficium abstinendi concessit S. 2. I de Hered quai. Et licet xi
545쪽
vi ipsa ex necessariis voluntarios fecerit, quia in eos actio non datur; non tamen extranei sunt, sed adhuc inviti heredes esse dicuntur jure civili I. s7. de Acq. her. Sic in Publiciana Praetor fingit rem usucaptam , quae usucapta non est; quia jus strictum vindicationem ex jure Quiritium denegabat: & contra in rcscitaria tempus usucapionis nondum ebat esse elapsum, quod tamen elapsum erat S. Gi s. I. de Aes. Simplicius utique fuisset, si insuper habitis subtilitatibus actorem veras circumstantias allegare jussisset, sic enim Placentini censura abforet ad S. 4. lnst. de Act. Pu-vabitur , inquit, actor potius, s mentiatur. quam s verum dicat: littera es meretrix occidit. Sed vide Bachov. disp. de Adt f. i6. Hinc quoque inter actiones directas id est civiles , ic in factum vel utiles, id est Praetorias distinctio enata est. Obligationem denique jure civili recte contractam tollere non poterat Praetor. sed dabat exceptionem; cum tamen essectu ipso dc exitu judicii inspecto nihil intersit, ipso jure quis actionem non habeat, an per exceptionem infirmetur l. II 2. D. de R. I. Vide Averan. interpr. ur. lib. I. c. 6.
postulandi militiam progrediamur: in qua prae ceteris veterum Prudentum ευρηροιτικα eminent, quibus nimium juris rigorem ad aequitatem inflexerunt , clientibusque suis, ut captionum laqueos & calumnias adversariorum evitarent, sua autem negotia valide gererent, consilia dedere. Latini Cautiones appellarunt, ut cautio Muciana. Inde jocus Cia ceronis VII. ep. I 3. Sed ut ego quoque aliquid de vestris cau-nonibus duam. Et longe ur nius ep. I 8. Itaque quando vestrae cautiones infirmae sunt, Graeculam tibi mis cautimemehirographi mei. Pomponius & I. lpianus Remedii voce usi sunt, in I. 66. de rure des. I. 3. f. 2. de Stata lib. Papinianus conjunxit cautionis Mucia- remedium in L 79. S.. 3. de ConL
546쪽
ta dem Nec aliud quid fuere stipulationes ab antiquis I
risconsultis, rei jurisque sui tuendi gratia inventae Paul. V. rec.sem. ιit. I. ι. I. de Praex .ssip. Cic. pro Roscio cap. I 2. & H. de LL. e. 2I. Recentioribus passim Cautelae voX placuit, Apuis ldo item & Prisciano usurpata: Strychii Caulciae contra ctuum, testamentorum, juramentorum & praxeos forensim omnium in manibus sum, nec sine fructu leguntur. U terum quoque cautionum vestigia, per universum Pandectarum corpus dispersa supersunt, ac Modestinus ultimum Ju risconsultorum oraculum , & Alexandri Imperatoris Consiliarius, librum singularem scripsit, cujus decem capita, ex magno naufragio servata, Uiri Clarist Johannes Schili erus dc Henricus Brenhman cruditis commentariis illustrarunt. Atque haec pars Iurisprudentiae maxime praehica erat, tam ad averruncandas fraudes, quam ad litus praecidendas maxime necestaria: unde Cicero Jurisconsultum desinit, qui non tantum ad respondendum, dc ad agendum. sed &ad cavendum peritus est lib. I. de Oratore. Hinc cauta diligentia laudatur & commendatur L 3. Inst. de Pup. subsit. I. 2. C. de Furtis l. s. pr. C. de Μ. Magisr. mil. Ipsum jus propter versutum vocatur in l. 28. C. ad Leg. 8ul. de A D. di Vastum apud Horatium lib. II. Sal. 2. Idmc quoque Alphenus, Iurisconsultorum corypti us, vafer audit eidem lib. I. DI 3. 2Ebutium peritum juris callidum Cicero pro Caecina vocat, & Licinium Proculum urbanae militiae impigrum & camdam Tacitus appellavit I. Idisor. c. 87. Calialiditas enim proprie versutiam significat, ex usu rerum multo contractam. Callidi sunt quorum animus, ut m nus opere, concalluit, ait Cicero lib. m. de μι. deor. S. VII. Quemadmodum vero cautiones laudem merentur , quae eX vera, non simulata Philosophia prosectae litibus mi nuendis inserviunt, sic tanquam illicitas & pestilentes damnamus cavillationes Zc vaframenta . quae legi fraudem D. Ciunt, pacta evertunt, aut fidem jurejurando adstrictam eli.
547쪽
dunt. I. 2o. N 3o. D. de Leg. l. I 33. de V. S. l. 6s. de Ret. Iur. Hae sunt quae Calliditatis commentum in I. s. D. de Reb. eor. calliditatis auxilium in l. s. C. Th. inor. appell. dccallidae debitorum artes vocantur in I uti. G. eod. Multa harum exempla congessit Pusendors lib. IV. de Z. N. ω G. e. 2. g. I 2 9 lib. V. c. I 2 3. 3. 7. I 8. Coccejus de Simulatione dc Nicolaus Hertius de Iurisprud. cavenIe fecit. I. II. seqq. quorum scrinia compilare non vacat. Illud certum , Romanos Jurisconsultos non omnes fuisse Gallos Aquilios, cujus prudenti m populus Romanus in cavendo, non in decipiendo perspexit, auαore Cicerone pro Caecina. Qui enim in foro verisque litibus terebantur, multum malitiae,
etiam inviti, addiscebant, ut de se Plinius lib. XI. epis. 3. Multos innata animi perversitas, alios artis sanctissimae abusus, rursus alios auri sacra fames veteratoriis artibus mancipabat , quia dc ad opes augendas & ad gratiam vehemenister pertinebant. Hinc Lucius Titius testamentum suum scripserat sne ullo Purisperito, rationem animi sui potius secutus, quam nimiam & miseram diligentiam in I. 88. g. 17. D. de Lexatis lib. II. Testamenta quippe scribebant & caute
concipiebant Jurisconsulti, teste Suetonio in mrone cap. 32. Arriano ad Epictet. lib. 2. c. I. & Ammiano Marcellino lib. 28. c. q. Cicero II. de Oratore C. 6. Nam s inquam Scaevia D nullum erit testamentum recte factum, nis quod tu scripseris,
omnes ad te cives cum rabulis veniemus. AE cautiones conistractuum ab iisdem confectas pertinet Inscriptio Neapolitana apud Gruter. pag DCLXII. DOLUS MAL. ABZ-STO. ET. IVRISCONSULT. Nec recentiores ab hac labe immunes: qui enim post Joh. de Deo, Hispanum, &Bartholomaeum Caepollam , Italum, cautelas collegerunt Germani, si unicum B. Strychium excipias, periculosas &fallaces a necessariis & innoxiis non satis separarunt. Specimina nonnulla minus probandorum ejusmodi sophisina. tum ex Caepolla, & Dyno, immodestis eorum artificibus , cetera tamen, integrae vitae dc conscientiae viris, adduxit Schilleis
548쪽
Schilterus Exerc. I. S. . XV. g. 3' XXX. I o F xXXVII. f. I r. 167. U I 68. Alia Strychius de C. C. Serit. I. c. I. g. 8. Quibus adde quod Oldendorp D. I. - 9. eX Speculatore refert, Caepollam tradidisse, suspendenduin esse laqueo advocatum, qui in causa tutelari patiatur litem contestari, intra triennium. Ejusdem farinae est, quod Paulus Cathreniis probat atque excusat. Notarium de majore summa, cum minor esset soluta, sed eadem saepius enumerata, instrumentum scribere posse ad i. 67. D. de Solat. Quodque Angelus Aretinus ad i. I. C. de fals cauc scribit, ex visione quadam sibi compertum, Dynum, ob cautelae alicujus usum, ad inferos damnatum esse. Rectum de his judicium tulit Iacobus Criacius, in praefat. Consultationibus praemissa : coeperunt more pravo , praevaro, litigandi potius , quam iusitiae traderemias. Aliud est Francisc. Duarcni ad l. 2 s. D. Solui. mair. cujus verba adscribo : libros nonnulli ex iarbaris conscripserunt, sed commentis partim frigidis is ineptis, partim vafris atque veteratoriis refertos, ut eos studiosorum lectione prorsus indignos censeam. Utique in haec artis nostrae propudia fraudisque magistros quadrat vulgaris parcemia , qua status controversia passim I torum ordini movetur , dc Iuristae mali Christiani vocitantur. Mus occasionem & causas indagavit Cl. Hertius, quibus hanc a cautionibus subdolis petitam addi velim : hae namque Jurisprudentiam ex matrona
meretricem , ex matre novercam fecere. Ccterum usuri
cautionibus , etiam licitis, caveant ne nimiis , praesertim i solitis utantur, ex hoc ipso enim fraudis suspicio oritur; ut saepius usu veniat Plautinum illud in Capreiv. M. II.
sic. 2. Qui cavet, ne decipiatur, vix cavet, cum etiam cami. Etiam cum cavisse ratus, saepe is cautor capius es.
S. VIII. Quid autem est, dicat aliquis. quod Ulpianus tam magnifice juris Sacerdotes veram non fimulatam Philosophiam profiteri, ait in I. I. S. I . de Ius. Njure dc tamen fictionum
549쪽
video sena sunt omnia, ut non tantum commentitii juris fiat mentio in ι. Eo. D. de Poenis, sed di Plautus Iurisconsultos Iuum atque jurium Mores appellarit, Epid. Act. III. β. 4 st. 86. Quid est Z quod Cicero pro Muraena c. I 3. etsi subridens, silentiam juris, pro8e torum , ex rebus sctis S commentitiis constare dixit , qui ous falsa pro ucris scienter & aperte assumantur. Et alibi, umbris is imaginibus uti Ictos, queritur ; nullam eos veri juris, germanaeque justitiae solidam& expressam essigiem tenuisse lib. III. de Osse. II. Dignus
est amiculus, qui exemplis illustretur. Filius movens querelam inossiciosi hoc colore, tam apud Graecos, quam Romanos niti jubetur, ut dicat, non sanae mentis fuisse patrem, cum testamentum ordinaret , etsi certum sit, dementem non fuisse l. 2. 6' s. D. de Ino ies. Adoptiones & emancipationes per imaginarias venditiones celebratae l. ult. C. de Adopt. I. ult. C. de Emane. Hinc imago naturae veritati opponitur, in I. 23. D. de lib. posth. Papinianus adoptionis commentum v cat, ι. 76 D. de Cond. dem. Justinianus appellavit, i. Io. C. de Adopt. Donationis gratia nummo uno mancipio dabatur. Uitruv. lib. I. c. 4 Auas divisi nummoque Sese aio sagulis mancipibus mancipio dedi . & Grur. pag. 9s6. n. 4.
MANCUPATIO. SESTERTIO. NUMMO. VNO. Qui
ex captivitate reversus, semper in Urbe fuisse, & qui mortuus in captivitate, . ab initio mortuus fingebatur S. s. I. gus. mod.jus pare. po . sol. Pariter ac apud Athenienses, ab hostibus reversi, δευτεροποτμοι vim v ροποροι dicti . quasi ex Orco
reversi 8c renati. Qui in utero suist pro natis habentur,
quoties de eorum commodo agitur i. 7. D. de Stas. hom. I. N. I. de Acq. vel . .er. Actio funeraria oriri censetur ex quasi contractu. cum homine mortuo celebrato I. I. D. de Relis. I 'reditas ante aditionem defunctum repraesentat 3. 2. I. L 3t'. s.
i. D de Hered. inst. Pater de filius, servus & dominus, heres de defunctus pro una persona habentur 3. 4. N I 2. Inst. de mutil. sip. l. . C. de inpub. subst. Servitus mortalitati h. c. morti, comparatur l. aos. de R. Sexcenta id genus sunt
550쪽
ntia. quae Franciscus Holmanus qua Musir. c. 38- ad quimque genera, personas, res, tempora, loca & actus revoca. 'vit. Taceo tot alia dicis causa, προφαι σεως ενεκα, a JuriSco
sultis excogitata. ι .i Commod. l. 66. de rur. dot. Locati I. Io de Acq. poss. de quibus A. Dadinus Alleserra Tractatus septem de Fictionibus iuris publicavit Parisiis anno I 6 . taquidem non meum facio istorum judicium , qui fingendi. illud institutum , tanquam elegans, subtile , di ad leges ferendas necessarium extollunt: multo minus probo Comparationem Alleserrae, in praefatione laudati tractatus: Etiam iones usquequaque non respuit ipsa sacra scriptura, quod perpetuum vel aeIernum pactum salutis dicere malis, variis verisborum coloribus veritatis sacramenta isnuavit ; is Chrsus per parabolas Igmenta de infrugifera seu arefacta, de lampadi. bus spons, de sementis incremensis ; pocritas apud eum audies per sepulchra dealbata, quae foris marmorea, intus.nihil aliud, quam cineres, is putredinem continent. Potius assentior Titio, qui totum istum fictionum apparatum, non modo non necessarium, sed & inutilem ineptumque esse docuit, indissert. de Fict. Roman. natur. N inconcin. Pendent enim ab imperio, dc sunt legis dispositiones, quae falsi assumtione per se non egent; Romae autem.malum erant necessarium.& species genuina doli boni. Vix enim, Rei p. status aliam legum rigidarum medelam admittebat; vulgus aequos habebat.mores antiquos, dc novandi studium exemplo pericul sum censebat; ideo quae diu comprobata erant, propter utilitatem, verborum fictione atque imagine erant obliteranda, ut Clari T. Vir Gerard. Noodi lib. III. Probabit. cap. I 2. pulch rime ostendit. Nimis autem durum est Titii effatum , stultitiam atque improbitatem Iurisconsultorum fictiones protulisse, quo res planas involverent, miseram que plebem emungerentiatque irretirent. I. c. s. f. I 2. Nec audio Ant. Matthaeum disp. Dud. - 1b 23. furoris colorem in querela inofficiosi his verbis redarguen-' terat is, inruam, sermo viser si, Ba ita: Non non. Ec Coos