장음표시 사용
581쪽
ris eloquentiae luasi ina non admodum sta 3 lcmus, modo rcgbonas proferant ac cognitu dignas. Qtiale vchcmcntci oro, ut menteS atque aures Placidas praebcatis, dum meas vobis rationes cxposuero.
ii ad uibem vel portum contendunt peregrinantes non una via, nec una ratione, iter instituere solent. Alii navibus proficiscuntur, per regioncs dc agros iter faciunt alii: illi vel oram legunt, vel per altum vehuntur: hi aut publicis
utuntur viis, aut calles dc viarum compendia quaerunt: rurasus alii per florida prata dc oras amoenas , alii per dura dc aspera, multo cum labore & molestia. incedunt. Sic etiam ad Sapientiae arcem, qui adspirarunt , Graeci & Romani . non unum vitae genus, nec unam disciplinam tenuere. Una quidem est Philosophia, una veritas: sed ambitio , quaestusta naturalis illa hominum ad dissentiendum facilitas in tot factiones, studia dc opiniones diversis cjus . cultores divisit, ut inter horologia facilius, quam inter Philosophos semper convenerit, ic verissimum sit, quod ille ait: Nihil unquam aegrum somnia sic , quod non Sophorum aliquis crediderit. aut docuerit alios. Marcus Terentius Varro , ' subtili investigatione, jam sua aetate animadvertit, ad ducentas octo& ogoginta sectas facillime perveniri poste Hippobotus in
libro de sectis novem numeravit, Ammonius septem. Q Iatuor autem inprimis Academica, Peripatetica , Stoica &Epicurea ab antiquo fuerunt celebratae . quae in suis sapientiae ossicinis mentes hominum ad propria decreta, sive singularum dogmata scholarum contraxerunt. Ad harum auisetores dc principes omnis sensim potestas doctrinaruin delata est, nec tam rectae rationi, quam interpretandae, colorandae, tape etiam convitiis vindicandae cujusque Doctorum sententiae fuit incubatum. Cum itaque de Philosophia Iurisconsulistorum apud Romanos quaerimus, ante omnia sectam , quae primum in Urbe caput extulit, quae plurimum ibi valuit,
582쪽
sM Oratio . I. quaeque se ae dc genio Reipublicae fuit convenientior, i
Nemo Vethrum nescit, militarem fuisse Rem p. Romanam , cui ab ipsis incunabulis, nil mage in votis, quam fines Urbis propagare, vicinos, remotos, hostes atque amiis cos bello lacessere, & pcr totum terrarum orbem victricia arma circumferre. Sero hacpropter, & non nisi per gradus, Philosophiae cultus ad eam est admissus. Ρlane sub Regibus hunc qui quaesierit, is frustra erit. Romulus quidem dc Remus omni liberali disciplina Gabiis erant instituisti: Numa Pompilius sapientiae laude claruit: Servius Tulinlius quinquaginta de contractibus 8c dolictis rogavit leges. e Philosophiae fontibus petitas. At apud populum nullus studiis, nullus otio Philosophico crat locus: rustici, pastores, perditi ac facinorosi ad Asylum confugientes. quemadmodum inter arma dc ferrum erant nati , lic ad subita belli e terni & intestini excubabant. Tarquinio Superbo regnante, Pythagorae disciplina per eam Italiae partem, quae Graecia Magna dicta est, excelluit & haud vana conjectura in Urbem vicinam penetravit: verum Patricius dum opprimit. μ
bem , dum plebs secedit, oc sacrosanctos sibi Magistratus
creat, dum inmes 8c pestilentia grassantur, amplissima haec bene vivendi disciplina actis radicibus haerere non potuit. Mars Sc horrida virtus omnia obtinebant. Trecentesimo dein post Urbem conditam anno Decemvirales leges, auctore
Hermodoro Philosopho, de lare Solonis, Lycurgi dc prinstantissimorum quorumvis Sapientum petitae, dc in tauulis eboreis pro Rouris propositae sunt, quae propter suam aequitatem dc auctoritatis pondus, non universam modo sapientiam continere , sed omnium Philosophorum bibliotnecas superare videbantur. Neque tamen per has Philosophiae simul praecepta innotuerunt Romanis: fontes acceperunt de
semina omnis publici dc privati juris r at usum illius & ra. tionem , ima quisque jus suum persequeretur, ignorabant Livius dc Dionysius tabernas tantum hac aetate memora , in
583쪽
-in quiniis Grammatistae legere & scribere . non ultra docuerunt. Viderat Urbs jam ante, fateor, multos cives gloria Praestantes, quos e numero Philosophorum expungere nefas: at vita illi non scriptis, factis non dictis, moribus non serismonibus sunt philosophati. Justitiam , fidem, pietatem dc omnem denique virtutem coluerunt Horatii, Scaevolae . Cin- . cinnati, Camilli, Curii & Fabricii; jacuit tamen Philosophia, nec ullum habuit lumen litterarum. Tempori, quod est circa bellum Punicum secundum, selicitas illa tribuenda, qua lux totum mox illustratura orbem Romae exorta est. Discedebant tum paullatim Quirites ab asperitate vitae militaris, atque ideo sapientiae studia, apud Graecos, vel propter bellorum tumultus repudiata & contem ta, vel senio ipsa suo confecta, suscipiebant , colebant dc faciebant meliora. Livius poeta primus tunc fabulam docere incipiebat: Ennius centurio in utraque fingua erat evectus: Naevius nunc fundebat versus : nunc etiam primi Philosophi videbantur. Occasio erat isthaec : Miserant Athenienses ad Senatum , de suis maximis rebus, tres illius aetatis nobilissimos Philosophos, Carneadem Academicum , Critolaum Peripateticum & Diogenem Stoicum : qui, cum in scholis ab se excitatis de finibus boni ic mali disputarent. facile adolescentes gravitate sua, & rerum utilissimarum doctrina, ad se allicicoant. Cato Censorius, vehementi ingenio vir, dc Graecae disciplinae osor, praeter morem legato--rum id factum notans, tum quidem statuebat, honestatis specie universos Philos hos Roma dimittendos esse; ut ne ad humanitatem conversa juventus parvi penderet rei militaris disciplinam : sed revera metuebat, ne horum eloquentia liberisque vocibus. arcana sua prouulgarentur.' Nesue
Cccc 2 etiam a Cicero lib. I. sul. quaest. cap. & lib. IV. Tusc. cap. a. ubi Sapientiae, studium vetus id quidem tu nostris: sed tamen ante Laelii aetatem Scipionis non reperio, quos appellare possim nomi
584쪽
etiam horrendi haec carminis lex sapientiae amorem in antimis juvenum extinguere valuἰt, i inmo potius novitatis avsedos ad percgrina iit c, dc moribus apta, & auditu miranda incendit. Ut adolescentum quisque crat nobilior, ita eruditiorem e Graecia hominem palam secum habebat. Omnium autem consensu Panaetius, Stoicorum princeps,' primus fuit, qui Romae publice Philosophiam docuit Hic, quia omncm verborum tristitiam dc asperitatem fugiebat, nec disicrendi spinas probabat, multos auditores nactus est. C. Laelium, Scipionem Africanum, Rutilium Rufum, AE-lium Tuberonem, principes tum juventutis, sed postea magnos imperatores, magnos Iurisconsultos, domi militiaeque nobilitatos. Quanta dein Stoicae Philosophiae ab horum sententiis auctoritas accesserit , illi facile colligent, qui in
Procerum voluntate scenam rei p. cum orchestra, cum ordinibus , cum cavea cuneisque versari sciunt. Quotusquisque ab hoc tempore eminere volebat , is Stoicum sibi quaerebat praeceptorem, comitem & familiarem: quin etiam domi ex nac secta magistros habuisse non contenti, quo magis firmarentur, ad alias terras, ad alias regiones & insulas sese contulere multi, etiam viri maximi, rempublicam sustinentes ;ut hic novum Pythagoram Memphiticos vates, ibi Platonem AEgyptios sacerdotes . rursus Apollonium Brachmanas dc Gymnosophistas consuluisse putes. Cneus Pompejus, unus ex praecipuis sui aevi viris, ille, quem Sylla Magnum, Cicero Virum ad omnia summa natum appellavit, ut Panaetii discipulum Posidonium videret, Rhodum profectus est, cumque ad limina accessisset, percuti de more sores a lictore vetuit;
a Sie eum Cicero vocat lib. IV. Acad. Quaest. cap. 33. Panaetius prisceps prope meo eridem jώdicio Stoicorum. & lib. II. de Ois cap. Iq. Quoaser ere non auderem, nisi idem placeret gravissimo . Stoi-
b Pompon. l. a. S. o. de Orig. jur. quintus Tubero illi Stoicua, Panae:ii auditor. ita enim legendum esse, non Pansae, re Cavoltusti alii jam monuerum, Diuitigod by Coos e
585쪽
vetuit, dc fasces januae submisit, is cui se Oriens & Occrudens submiterat. ' Pompdo major , Cato Uticensiis similiter ad Athenodorum. Stoicae disciplinae hominem, in Asiam adiit, essecitque ut se in castra sequeretur; . laetus atque gloriabundus, velut ingentem adeptus palmam, & multo clariorem, quam illi, qui tum universi orbis nationes dc reges subiccbant. V Singulos quid ri feram , sub libera republica , in Lenonis familiam transcriptos λ ipsius Senatus tantus in eam fuit affectus , ut Cleanthi , majorum gentium Stoico, egregiam Asti statuam dedicarit, quam se vidisse testatur Simplicius.' Et quid multis opus p Seneca i signanter Lucilium suum memini sie jubet, antiquos Romanos, qui cuique hominum Genium dedere . Stoicos fuisse. Ex quo sub unius dominatum rerum summa pervenit, idem, si non major, Stoicis constitit honos. Iulianus 'MZosimus i testantur mitius Augusti imperium fuisse, quod ab Athenodoro erat institutus, quodque Arium inter amicos assumserat; uterque autem Stoicam disciplinam amplectebatur. Nero Seneca rectore usus est, sic optimus Hai quamdiu hujus consiliis monitisque se dedit: is vero Attalum Stoicum & Sotionem ejusdem sectae, magi stros suos laudat nominatim. Marcus denique Antoninus, ne ceteros requiram, ob Stoicae Philosophiae studium, in aliis Philosophi, a Justiniano '' Philosophissimi cognomen meruit, id, quam semper in ore habuit, Platonis sententiam : Tum d vium beatas fore respublicas, cum aut Philosophi regna- Cccc 3 Ienz,
a Tull. II. TasMLi. Strabo lib. XI. pag. 49a.b Plinius lib. VII. Hs. Nat. c. 3O.
e comment. uis. in Epictetam. Epist. IIo. Ita tamen hoc seponas volo, ut memineris majores m
siros, q'creideruηι hoc, Stoicos Disse. e In Caesaribus pet. 326..ε Lib. I. cap. 6.s Tacit. lib. XIII. Amral. cap. a. h L, uti. C. de Repud. ι. Pen. C. de His quibau au inae. Nov. . c. 293 Diuili do by Corale
586쪽
rem, aut reges philosopharentur, suo exemplo confirmavit. Quod sit ergo nil magis . humana pectora flectit, quam exempla regentum, quis dubitet, omnes aut plerosque,
qui lub his Principibus Philosophiae operam dederunt. Zenonis & Chrysippi vestigia ivisset Sub Antonino
certe Sextus Empiricus' ass)rit, plures fuisse, qui Stoicam sectam sequerentur, quam aliam quamcunque. De Cet
ris idem habendum. Lautis enim stipendiis inde ab A fusto honorabantur sapientiae magistri ; unde novae in UNe exsurgebant porticus; e quibus viri justissimi, optimi Eives, judices aequissimi, testes religiosissiini, verbo dicam, tot Catones prodibant. Ex his nobilitas magistratus, plebs patronos, pictas vindices, lex custodes sibi poposcit & rogavit. Hi in foro, in aula, in Senatu ubique primas obtinebant. Per singulas aetates hos indicare possem, nisi
fabulam narrarem omnibus notam bc pervulgatam: Historici, Poetae. marmora dc omnis vetustas eos loquuntur. Nec est ut tantum numerum a nobis quis deposcat: plerique Romanorum a Graecis disciplinis abhorrebant, &vel ad studia rei militaris conversi, vel in petendis honoribus re civibus prensandis occupati, philompnandi curam libertis & Graeculis esurientibus cum irrisione relinquebant. At non fato quodam , sed certa ratione Stoicos magis placuisse Romuli nepotibus. ut constet . age, oculo fugiativo illorum perlustremus decreta. 'Nae t quam sancta illa, quam recta, quam fortia : dixeris nonnunquam hos homines sacras litteras attigisse, aut degustasse. ' Tam enixe pie
a Lib. I. de Philos. 3 . Tacitus in vita Agricolae cap. IV. Memoria teneo , Iolitam ipsam uarrare , se in prima juventa studium philosophiae ac juris, ultra
quam conce um Romam ac Senatori hau e r ni frudentia matris incensam ac flagrantem animum coercuisset. Pers. Sat. III. - - Quo apio, fatis est mihi: non ego caro ,
Esse, quod Arcesias, aerumnosique Solones. φ mens Alexandrinus lib. II. Suomat. eos ideo fures Hebraicae veritatis Diuitiaso by Cooste
587쪽
de Stoica Immim Philosophia. s 73
pietatem univis. z2 3tatem, humanitatem. bonitatem & omnes virtutes inculcant: nec alia magis secta Deo maicuatem suam adseruit, & homines ad aeterna illa traxit magis. Venenum occultant, scio, pulcherrima etiam eorum effata :at quid mirum hoc in hominibus verae religionis ignaris pSussicit eos eximia & prope divina virtutis praecepta natura duce dedisse, quae nobis quoque capitalem culpam & ncglectum cogniti summi boni exprobrare potant. Unum unum immensi hujus operis credebant opificem ac molitorem: hunc solum rerum humanarum curam gerere, suaque providentia singulis ad vitae commoda adesse Non auro, nec argento hujus imaginem fingi, pia & recta voluntate, non opimis lauiorum corporibus contrucidatis, hunc esse colendum, ad omnia invocandum, per omnia cogitandum,m omnibus comprobandum. Huic sanctiore quemvis si cramento, quam militem Imperatori, esse obstrictum. Huic, ceu provido parenti, quocunque ducere visum hierit, citra tergiversationem esse obsequendum et invadant licet undique
calamitates, denuncietur mors, infundatur venenum, Compus excaecetur, debilitetur , obrigescat, & si quid talium malorum gravius edici aut excogitari potest. Id qui fecerit eum securum malique metu immunem vivere, nec fieri posse, ut sorte beata excidat unquam. Cuivis praeterea hominum a natura tributum ferint, ut se, vitam Corpusque tueatur, ac omnia, quae ad vivendum sunt necessaria, conquirat & paret : ita tamen, ne mentis,
partis nobilissimae, a Jove divulsae V obliviscatur. Hanc vitae
uitatis vocat, & Hieronymus in Esaiam comment. cap. o. Stoici , inquit, cum nostro dogmate in pleriqcrae concordant.. In compendium narc decreta misit Thomas Gaiaherus in praeloquia ad Antoninum.
, Ita Marcus lib. V. S. 17. & Epictetus disrι. I. cap. I . Seneca animam Hvini Diritus partem ae veluti scintillam quandam vocavus. 91. nam dimisuri prat omnia corpora essentiam divinam, in homunibus animi munere fungi credebant. Vide Joh. Franc. B deum V.C. de error. Moic. Exercit. A., α ι Diuitiam by GO le
588쪽
vitae gubernatricem summa ope esse eXcolendam, quo aratri iratar , novati ae iterati agri meliores ac grandiorcs fructus proferre queat. Aureum illud, quod e coelo descendisse Lertur, paucis satis animadversum, suisque ponderibus cxpensium TNOTI ΣE ATTON, ' tanquam primum Philosophiae tuae principium . commendabant: quo sane nillil ex ccllentius, nihil salutarius, nillil ad vitae rationem accommoda. tius cxcogitari poterat. inii enim secum habitat, is suo se modulo metitur . nec plus promittit de facultatibus suis, . quam in iis est; idem cliam, dum lcntit quanta habe t re.
rum gerendarum instrumenta. nil nisi magnum quiddam dc ex ccllens conatur, nec conquiescit unquam, donec divina dc humana cognoscat, ac tenor vitae per Omnia consonans sibi accedat. Non minus praeclare de ossiciis erga congeneres sentieis bant ; mundum hunc omnem ut unam spectantes domum, in qua non tantum inter cives, sed & exteros oc homines osvis, cognatio intercedat. Hanc nasci a prima stirpe reitu parentum, serpere dein foras, primum cognationibus, post assinitatibus . tum amicitiis, dein civitatibus, ic tandem complexu totius generis humani, Omnes, uno e semine coelesti ortos, ut fratres & amicos diligendos este; servi liberique sint, ingenui an libertini, justae libertatis, an
inter amicos datae, nil quicquam referre. In commune genitum hominem . animal sociale; ut cunctis pro viribus benevolum & facilem se exhibeat, naufrago ut porrigat manus . viam erranti monstret, cum esuriente pancm suum dividat, cum sitiente potum. Haec ec alia de ossiciis erga Deum , erga se ipsum , & erga alios docuere Porticenses: haec factis etiam consentaneis lignarunt Zeno , Cato, Epictetus, Antoninus, aliique. '
a Seneca consolat. ad Marciam cap. XI. Hoc jubet illa tibicis ora. calis adscripta vox , NOSCE TE.i, De Catone ita Lucanus Stoicua lib. II. vers. 38o.
589쪽
de Stoica durum Philosophia: s s
Sed missis his sanctioribus decretis, alia potius videamus, quae Romanos rerum dominos ad hanc sectam pertrahere poterant. Illam reipublicae formam, quae ex populari dominatu dc optimorum potentia est mi ita, optimam audicabant Quirites, jurati principatus osores, regiumque nomen odio internecino prosequentes. Neque enim populus ille .
dominus regum, victor atque imperator nationum omnium,
sub unius hominis dominatum subigi, dc effrenem tyranni li- centiam ferre volebat; satis memor Servium Tullium leges tuli mei queis etiam reges obtemperarent. Idem vero Stoicorum erat robur, ' nisi quod nimium, & arroganti r tione suffultum. Omncs esse pares, omnes ad regnandum natos. Superba principum limina adorare, fores circumsistere, genua invadere, Dei cognatos minime decere. Sa. Ius populi suprema iis lex erat. Reges contra, non impios tantum & truculentos, Cyclopas, Busirides, Dionysios, Lysandros, Nerones, Caligulas: sed & bonos, patriae patres, Cyros, Agesilaos. Augustos, Nervas, Traja
nos procaci licentia perstringebant. Chrysippus, qui Po Dddd licum
- ω is mores, Lee dari immota Catonis Secta fuit, servare modum, fuemfue tenere, Naturamque sequi, paιriaeque impendere vitam ἔNee Mi, sed ιοιi genitum se credere mundo. Huic epulae, vicise famem: magnique penates, Sabmovisse hiemem tecto: pretiosarue vesis, Hirtam membra saper Romani more quiritis Indaxisse togam: Veneris ue huic maximus usus, Progenies; Urbi pater es : Urbique maritas :Iustriae cutior, ritidi servator bonestris commane bonus e nullosque Catonis in actas
Subrepsi, partemque tulit sibi nata voluptas., Tigellinus apud Tacitum lib. XVI. Ann. c. aa. Isa secta Taberones eFavoniux, veteri quoque Re . in rata nomina , genuis. Ut imperium evertaαι, libertarem raeferans: spreverteriar, libertatem ipsam aggrediuntur. Suetonius Neron. C. sa. A Philosephia Stoica, quam Laeca docturus ) eum marer Oertit: monens, imperaturo contrariam.
590쪽
licum fulcire dicebatur', septingenta & quinque vesumina scripsit, nulli tramen Regum quidquam dedicavit . quia eorum colitemtor erat. Prorsus in eadem sententia Cato:
qui solus fecit Rei p. partes, cum alii ad Caesarem, alii ad Pompsum inclinarent. Is rebus jam desperatis gladio sanctum illud pectus perfodere, quam morientem libertatem vivus videre maluit. Jam vero Antistius Labeo, ex eadem schola Philosophus, quanta audacia obstitit Augusto, laudatissimo principi Θ M. Lepidum, hostim ejus , re tum exulantem, cum in Senatum legisset, interrogatus a Caesare, an non essent alii digniores 3 Suum quemque judicium habere respondit. V Cumque Senatui videbatur e Rep. esse, ut Augustum singuli Senatores per ordinem custodirent, ille: Excubitorem te nunquam fuisse, dc, quia stertens ronchos ducerct, excubiis pro Augusto agendis esse ineptum. In nis quidem tum & intempestiva naec erat libertatis jactatio, tanto Jurisconsulto indigna; sed moribus istis creverat res Romana, ipseque AuSustus, quo magis eadem principia imbiberat, eo clementius omnem iram remittebat. Qui posthinc vixerunt Stoici, calidum illud & impotens libemtatis studium prudenti consilio temperarunt, recte persuasi, poste etiam sub malis Principibus magnos esse viros , obsequiumque ac modestiam, si industria ac vigor adsint, eo laudis excedere, quo plerique per abrupta, sed in nullum Rei-
Cicero IV. Acad. quaest. a . Stoicae princeps Philosophiae vocatur a Gellio lib. V l. cap. a. & Philosophus summae Stoicie sapientiae a Marinciano in I. a. D. de Legibus. Suetonius in Aug. e Dio Cassius Hist. Rom. lib. LIV. ad ann. 730 . De eodem Capito apud Gellium lib. VII. cap. I 1. Agitabat, inquit, hominem libertas quaedam nimia atque vecors, usque eo, ut Divo Anum, jam principses' rempublicam obtinente , ratum tamen pentumque nihil haberet, nisi quod justum Ianctum ae e se in Romanis antiquitasibas legisses. Hor tius sis. I.sat. 3. v. a 3. id ἔLabeone insanior inser sinas dicinam Diuitigod by Corale