장음표시 사용
611쪽
δε Stoica Horum Philosophia. 197
Ies. Ille quidem vitae severar, dc ad Stoicam gravitatem compositae, Graecae eruditionis fiducia, multum innovare instituebat: hic, ut erat ingenii subservientis, iis, quae ab antiquis tradita erant, mordicus inhaerebat, ec in vitae actionibus tempori serviens, Principis aurae plus quam vernili adulatione velificabatur. Hinc cum urerque ad docendum se dedisset, duae familiae exortae sunt. ' Labeoni successit Nerva, Nervae Proculus, Proculo Pegasus, unde Proculeis
jani & Pegasiani. Capitonis doctrinain complexus cst Maiasurius Sabinus, ic C. Cassius Longinus ; unde Sabiniani dc& Cassiani. Inter hos tam perpetuae contentiones & dissidia crebra, ut veritatem in multis, quam sectam deserere ma. luerint. Proculdani constanter a partibus Stoicorum ; Sabiniani vero in nonnullis a Zenonis schola discedebant. Hinc in variis juris articulis utriusque scholae dissensio. In ea quaestione, an dominus materiae, an vero is, qui novum opus secerat, speciei dominus sit, Proculeiani pro artiis fice stabant: quia a Stoicis acceperant, formam operi se .cto substantiam tribuere, non materiam. Sabinianis conistra videbatur, naturali & civili rationi convenire, ut dominus matellae fieret dominus speciei. Riirsus in legatis, hereditatibus aliisque speciebus, Sabiniani proportionem Geometricam , secundum Academicos; Procul ani secundum Stoicos Arithmeticam sequebantur; nam & paria esse peccata dicebant, aequales virtutes , nec alium alio magis esse
sapientem. Puiartatem Casiani ab habitu corporis, Proculeis. Pompon. l. a. f. 47. de Orig. - . , Hine ut secti alteri stetis addictos Iurisconsillica deridebat, L Io. . I. de Neg. ges. I. pen. In quib. cans. Io'. de Coarctae dem . sic Aebtoici Sabinianis infensi, quo poteram modo, eos sugillabant, auctore Arriano ad Epictet. lib. IV. cap. e Seneca epis. 88.4 L. ar. D. de Furtu La 3. C. de Legat. Horatius lib. I. eps. I 6. Amnobius lib. VII. ubi idem Trebatius existimat, si quid iacti faciundi illa de dolio demeretur, totum dolium sacrum fietL
612쪽
cuidani autem , perinde atque Stoici, ab anno decimo quarto auspicabantur: putabant enim animam simul cuin corpore crcscere, & post bis septem demum annorum decursum persecte compleri. Ecce in his & aliis '' Proculejani magis Stoicis sese obstrinxerunt: quemadmodum autem qui in Sole ambulant, licet inviti, colorem inde ducere solent; sic Cassiani, mediae Jurisprudentiae inhaerentes, multa a Pa- .naetio prosecta retinuerunt, ut adeo ex Stoicorum classe penitus non sint ejiciendi. Hae partium contentiones sub Tiberio , Caligula, Claudio. Nerone. maxime vero sub Vespasianis , inter Iurise prudentes vehementissime agitatae sunt; post Hadrianum autem & Antoninum Pium refriguit iste disputandi aestus . di qui posthac vixerunt Jurisconsulti, miscellam professi suntaoctrinam, nullis unius disciplinae legibus adstricti. Alii
quidem Procul a s erant propiores, ut Pomponius & Ulpianus: Sabinianis alii, ut Papinianus Paulus: omnes vero dia in re Stoicis similes, ' quod, velut erciscundi & honorarii arbitri, ex pluribus contrariis opinionibus, unam conficerent ic sequerentur. Aristotelis libri jam tum in aliquo pretio, multa ab eo mutuati sunt Iurisconsulti post mores, ejus etiam auctoritate utuntur : sed ut Homeri, Xeno ontis , Ciceronis. Virgilii, Hippocratis dc aliorum; nulli unquam exinde Pcripateticos mille persuadebis. Plane Antonini Pii praeceptor Flavius Amanus ju-- ratus fuit Stoicus . idcm qui scripsit dissertationes ad Epictetum. 4 Sub Marco omnes ad Principis exemplum sese
, Ulpian. Di. XI. g. 28. Plutarch. lib. de puc. Phius cap. 24. Te milianus de anima ev, 38. Quae diligenter annotavit Merillius lib. I. Obs cap. 1 o. , se .e His enim familiare erat . ν-; unde erciscundi dicuntur Servio ad III. AEneid. .ers. 6s. de Chrysippus arbiter honorarius voratur apud Cicer. cap. I7. d Uri Je E. ιαφτει ,. appellatur a Suida. U. Cl. Jo. Albe tus Fabricius Biblioth. Graecae lib. c. 8. alium facit a Philo laphor . . , luris.. Disilired by G ac fle
613쪽
composuisse , vidimus supra : Et eoce Vobis AElium Mase Cianum, qui tempore Severi Stoicam sapientiam jummam appellavit: ' nonne & hunc sectam, quam extollit, & ex cujus libris definitionem legis depromit, secutum existim iis p Titum porro Gsum qui Stoicum negat, hunc insanum non sanus juret Orestes: naturam enim pro Deo accipit , dc partum ancillae in fructu esse , absurdum putat; quia a Stoicis accepcrat , Deum hominum gratia omnes fructus comparasse. In Sexto Pomponio, quis unquam inficiabitur, Curam , quam habuit , verborum , commendationem p triae, consulatus contemtum,& genus illud corporum, quod uno piritu con ineri scripsit, mentem Stoicam indicare 3 t Sapientissimus Papinianus, nisi sanguine suo praeclaram Stoicorum constantiam obsignasset, vel hoc sectam proderet, quod beneficio affici hominem hominis interesse ait, quodque partum nondum editum, latens viscerum maternorum onus, spem tantum animantis, non hominem esse agnoscit. De Ulpiano, JCtorum coryphaeo, eraestat tacere, quam pauca loqui, tot tamque illustria hujus disciplinae vcstigia in fragmentis ejus rupersunt. Mentiar, nisi plus decem in unico titulo de Justitia & jure reperiuntur. Florentinus ibidem cognationem a natura inter omnes constitutam commendat, quod purum putum Stoicum est. Et
singula quid referam λ Idem principium, idem finis , eadem omnium doctrinarum radix apud Stoicos , quae apud Iurisconsultos. Capitalis haec illorum erat sententia: S lum bonum esse . quod honestum ; di primum juris praec pium est, honeste vivere. Illi virtutem constantia metiuntur : nostris Iustitia constans definitur & perpetua volun-
consultum, cujus in Pandectis sit mentio: sed vide I. a. S. I. D. dollare mei.
' Vide B. H. Reinoldi, Antece Hs Viadrini, civis & amici mei Cutissimi, Orationem eruditissimam de Sexto Pomponio pag 22. e Plura dixi in vita Papiniani c. 9. Di itiros by GOrale
614쪽
ias. Illis fides summum est humani pectoris bonum ; nostri etiam nil tam congruum fidei humanae habent, quam ea, quae inter homines placuerunt servare; nil esse gravius, quam fidem fallere, inculcant. Utrorumque sancta illa, dctantum non Christiana vox ubivis resonat: Quae facta laedunt pietatem, existimationem , verecundiam nostram , dccontra bonos mores sunt, ea nec facere nos posse credendum est. Dies me deficeret, si omnia dicendi genera, regulas dc principia, e Porticu deducta . adferre & explicare vellem. Summus in libris nostris libertatis favor, odium servitutis, infantiae ac pubertatis terminus , dolus bonus, , Usurae natura non provenientes, spiritus cuncta permeans, naturalis motus arboris, poena levis abacti partus, expositio infantum, vir bonus, fatum, vis divina, & se centa id genus alia a Stoicis promanarunt; quorum expli. cationem qui illotis manibus aggrediuntur, nael illi non aliter agunt, quam si dent operam, ut cum ratione insaniant. Ne primae quidem, quas dupondius ediscit, definitiones justitiae , Jurisprudentiae , juris naturae, libertatis& servitutis, sinc hujus Philosophiae luce, intelligi aut recte explicari possunt. - Ι nunc, Paganine Gaudenti, & veteres Iurisconsultos a
Stoicis non esse imbutos, porro contende. Ite nunc Aristotclis amici, & ex Ethicis vestris Romanum jus , si Diis placet, illustrate. Ite cauti, dc discite, qua via ad secretiora ejus adyta sit eundum. Huc etiam adeste pri .car Philosopli lar hostes, leguldi & formularum cantores, qui legum re paragraphorum cognitione juris studium absolvi putatis: adeste re cernite, qua domo profluxerit sanctissimus juris nostri thesaurus, & quibus subsidiis opus sit, ad veterum
fragmenta redi e explicanda. Vos denique hic notandi estis, vitio creati Jurisprudentiae Censores, qui omnem Romanorum disciplinam, tanquam Reip. nostrae non modo inutilem, sed dc perniciosam, immo ut litium fomitem, e soris nostris eliminandam, ad ravim usque clamatis. At vero Diuitiam by Corale
615쪽
m. illa non est inventum hominum otiosorum non vana
atque inania praecepta ejus auctores secuti; sed sancta, recta , fortia, a Christianorum regulis haud longe aliena. Erravit , fateor, in multis Stoicorum schola; fatuum est corum fatum ; providentia anus fatidica ; ambitio & υ γαλμνοαια. quae tam sollicitos eos habuit, inanis mentium fuit segina; hominum animas falso docebant ex ipsa Numinis subitantia ortas; naturae dc fortunae munera bonis annumeranda, sine ratione negabant; in doctrina circa voluntatem peccarunt in excessu dc defectu; perperam aequalia dixerunt peccata ; pessime deinceps α σο ειαν, παλεαςιαν, dc quosvis incestus, tanquam res medias, permiserunt. At cogitemus, homines eos fuisse, non Deos, errasse & alias selias; nec mirum i ethnici de Deo dc mentis immortalitate non satis erant certi, unde omniis eorum dogmata. praeclara licet & splendida , lubrico fundamento innitebantur. Neque omnibus in Porticu eadem de illis sententia sedit. Aliter Diodoto, aliter Chrysippo . Philoni aliter placebat: Heril lus & Aristo multum ab Zenone praeceptore suo discesserunt; Posidonius sectam deserere maluit, quam veritatem;& Athenodorus in bibliotheca Pergamena e libris erasit, quae male a Stoicis dicta essent. Absit igitur, ob Zenonis &Chrysippi impias quasdam dc ridiculas doctrinas, totam sectam insinentur; ipsis Zenone nemo vixit continentior, aliaque is &-discipuli principia vivendi P alia disserendi habuerunt. Paradoxa eorum prima specie miranda &incredibilia videntur : at si curatius ea inspexeris, non nisi verborum insolentia oculos mentemque offendunt: Cicero , in oratione pro Muraena, ceu duriora & asperiora ea perstringit, quam quidem natura aut veritas patiatur: sed tempori & instituto tum serviebat callidus orator, ut Ca. toni Stoico invidiam moveret, qui in petitione Consulatus
. Vide omnino Plutarchi duos libellos, quibus contra Stoicos pugnat;
item J. Franc. Buddei V. Cl. Exercitationes IV. de erroribus Stoico.
am, di infra orat. III. de Vera, non simulata , yctoram Phi ophia.
616쪽
Muraenae vehementer adversabatur ; & bene est, quod ipse alibi ' fatetur, aliquid coronae datum esse. Sed haec. dc quae alia pro Paganino adferri possunt, Deo volente, fusius in dissertationibus nostris disputabimus. Nunc sufficit conis stare, id quod demonstrandum suscepimus , Stoicam Philo- ophiam plurimum Romae valuisse , eam Iurisconsultorum studiis fuisse accomodatam, dc plerorumque horum fragmenta Stoae doctrinas redolere. Quod igitur superest, ad Vos me converto, omnium facultatum Prosesibres Clarissimi. Collegae atque Amici h norandi. Stipes sim, nisi laeter, & maximo mihi honori ducam , in Amplissimum ordinem vestrum adscitum esse,
cujus singularia in Ecclesiam, in Rempublicam , inque bonas litteras merita orbi erudito patent, mihique jam dudum sunt perspecta. Ualedixit Vobis pridie hujus diei Reinoldus vester, vir ingenii & eruditionis gloria clarissimus, vir
mnibus carus, mihi vero propter communem patriam, dccommunia studiorum sacra ab antiquo conjunctissimus. Q iod si cundem, quo ille gavisus est, amorem a Vobis 'impetrare potero, nil erit quod amplius optem. F dem Certe modestia, facilitate dc continentia, si non passibus a
quis, quacunque tamen ratione . Vos demererI conabor; nec sciens committam , ut benevolentiae vestrae Uos unquam
poenitere queat. Tecum praecipue Iuris consultissime Sum- 'mermaniae, quem mihi aristiore necessitudinis vinculo jun. git ejusdem muneris ac laboris societas , tecum , ita viovam . ita valeam, pacem & concordiam religiose colere, fixum immotumque animo sedet. Mihi prius haec exsti datur lingua, quam ut rixis aut inani velitatione otia tua,
vestra. aut cujuscunque alterius non lacessitus turbem, quae
sanctissimis Musis Themidique sunt dedicata. Juliani Ima Lib. IV. de Finib. cap. a . Cum L. Muraenam te accusante do fenderem , apud imperitos tum illa dicta sunt: aliquid egiam coronae
617쪽
peratoris aureum illud praeceptum : ' Magistros sudiorum
Doctoresque excellere oporter , moribus primum , deinde facundia,
semper apud me valcbit. Vos idern si observare pergetis, novis auctibus quotidie florescet haec bonarum artium officina : templum hoc concordiae, pictatis dc sapientiae sedeserit, in quo virtutis Ucstrae monumentum staDit aere perennius, quod nec imber edax, nec Aquilo impotens, nec fuga temporum destruere possit.
Nunc tandem & Vos compello, Nobilissimi atque Ornatissimi Studiosi , o cara mihi pectorat praesertim qui sacris nostris estis initiati. Vestrum caussa Clementissimus Rex hunc publici Doctoris locum me occupare jussit : Vobis
etiam ex hoc tempore mere curae, mei labores, vigiliae meae sunt consecratae. Audivistis , quam arcto connubio Philosophia moralis & Jurisprudentia sint conjuncta. Cavete igitur ne , quod stolidissimi olim Trimalcionis tumulo inscriptum refert Petronius, idem & titulis vestris inscribi posisit: Nec unquam Philosophum audivit. Paulo rectius Triopi lemus apud Ennium suadebat : Phi ophandum esse paucis. Vos autem veterem illam & regiam in studiis vestris insistite viam, quam Tuberones, Rutilii, Scaevolae, Sulpitii,
ceterique Heroes, nati melioribus annis, tenuerunt. Hi quippe ad civilem bientiam non accedebant, nisi largo philosophiae flumine essent inundati. Haec illis Amaltheae cornu erat, eX quo , quicquid libebat, in usum suum depromere licebat. Haec etiam est germana Iurisprudentiae soror, clex vitae, quae nunc adolescentiam vestram alit, olim senectutem oblectat, secundas res ornat, adversis perfugium ac
solatium praebet. Sine hac quid, quaeso, omnis haec vita vestra ξ Nonne mors & spurcum cadaver 3 Finis instat fabulae, quam agitis; & aliquando scenae hujus vela erunt complicanda. Stoicos igitur Vobis imitandos proponite. viros graves , viros sanctos, boni & aequi custodes; cum his studiorum vestrorum certum finem concipite , miserisi
618쪽
όοι oratio I. de Stoica yctorum Philosophia.
que viatica canis. Horum dogmata, ' si bene imbiberitis, ad sacra nostra accedite. Leve Vobis erit, quod a plerisque tanquam ingens saXum, volvitur Iuris corpus, & cum Scaevola assirmabitis, nullius artis , quam Juris prudentiae, scientiam videri faciliorem. Cottam accepimus , eodem die, quo togam virilem sumsit , Carbonem postulasse. Plinius ipse refert, se adolescentulum causiam Julii Pastoris egisse: Celsus quoque adulescens de jure scripsit, & Nerva filius anno aetatis septimo decimo publice de jure responsitavit. Vos etiam si horum exemplo doctrinam de morinus, Di lecticam , Grammaticam , Historiam & Antiquitates praemittetis, facile dc mature cognoscetis ea, quae alii toto vitae suae tempore, vix credendis laboribus, raro aut nunquam assequuntur. Me non morosum patruum, sed ducem habebitis, comitem & familiarem. Limpidos Vobis propinabo juris Ro. mani, juris prosecto sancti & aequi . fontes; in ipsa Them,
dis penetralia Vos deducam; nec leges tantum, sed & e rum usum, vim & intestatem Vos tenere docebo. Sic itaque, carissimi Commilitones, me totum, Vestris commodis unice intentum , nunc accipite; dc vosmetipsos tam diligentes ostendite, ut a necessariis aliquando dotibus instructi. Rei p. Rectores, Regum ac Principum Consiliarii, Iudices, Doctores, caussarum Patroni evadere, & gloriosae v cis confisi munimine, in publicis privatisque rebus, lapsa crigere , fatigata reparare, laborantium spem, vitam dc post ros tueri queatis. Virtus, credite mihi, repulsae nescia se
. Persius ea breviter complexus est III. verbis pulcherrimis: Discite mortalas, Et causas cognoscite rerum , Quid famus . tes quidnam victuri gignimur. ordo Quis datus, aut metae quam moιlis sexus est unde, suis modus argento , quid fas optare, quid aspertile nammus habet e Palpiae carisque propinquis Quantum elargiri dereat: quem te Deus esse Pusi, b humana qua parte locatus es in re.
619쪽
JURE IMΡERATORIS ETSΤAΤUUM IMPERII CIRCA SACRA,
Habita Trajecti a. d. xv I I. Novembr.
Tertullianus Apologet. c. XXIV. Videte , ne θ' hoc ad irreligiositatis elogium concurrat, adiume libertatem Religionis, o interdicere optionem divinitatis, ut non liceat mihi colere, quod velim, sed cogar colere, quem nolim. Nemo se ab invito coli velit, ne fomo quidem. Uod nunquam fore putavi , ut ossicium & operam meam sibi aliquando deposceret Respublica, cui Ecclesa hospitium, litterae splendorem, universus terrarum orbis Libertatis, Foederis & Pacis exemplum debet, id ante hos menses septem accidit; quum Amplissimi Urbis hujus Proceres ad celeberrimam hanc suam Academiam me vocarunt, ut immortalitati operarer, & florem Juventutis , in varia Iuris disciplina erudirem. Non equidem dissimulo, continuos inter labores forenses, quos
620쪽
Professionis prioris imponebat ratio , optabile nonnunquam visum fuisse hujusceinodi munus, quod arctiore vinculo me jungeret cum Musis amoenioribus , omneque otium ac requiem in studiis humanitatis & litterarum collocare pateretur. At qui necdum usu satis firmatus, ingenio autem
parum me posse sciebam, sapientissimum illud : quod vix
quisquam sua contentus vivat sorte, seu Ratio eam dede. rit, sive Fortuna objecerit. in memoriam revocabam. Pietas item, quam debeo BORUSSORUM REGl, Magno,
Potenti, Patriae meae Patri clementissimo; tum suavis omnium fere Collegarum, Assinium & Amicorum necessit do vincula injiciebat; dc res mea omnis Duisburgi jam ita Composita erat, ut coelum & mores mutare dissicile videretur. Inde quid consilii mihi fuerit, Patres Conscripti, ut legi codicillos, benevolae voluntatis vestrae nuntios, facile conjicitis. Certe inter spem & metum suspensus, atque in detherando animus erat distractus, ita multa succurrebant in partem utramque. Non poterat non gaudio me cumuis lare judicium tantorum Virorum, de me, at homine ignoto , nec annis Eavi, benignum. Arridebat valdς invit tio in Urbem, Foederatarum antiquissimam, amoenissimam& splendidissimam, non Praesulum modo quondam, sed dc Imperatorum sedem. Nihil deinde ad gloriam amplius este victebatur, quam cooptari in collegium tot eruditissimorum virorum, quibus superbit haec Studiorum Mater, quorumiaque in panibus sibi creditis quilibet, Dcorum hominum. que irruentem barbariem avertit, jamque labantes, immo casuras Musas sustinet fcliciter. Atat pudorem fronti mox incutiebat tenuitatis meae conis scientia: nihil enim hactenus, nisi exiguos quosdam de Iurisprudentia bene merendi conatus, in me deprehendi; quos modo eruditionis inopia, modo memoriae infelicitas, modo alia, irritos semper reddiderunt. Pudorem rubor consequebatur; cum inde per aliquot annorum gradus, ad haec usque tempora , intuebar Juriseonsultos, qui in hac