장음표시 사용
641쪽
. de Pure Imp. circa Sacra. 627
majora vel paria sibi arrogarit, quam Hildebrandus. saecu- Io XI. exeunte Pontifex Romanus. Monstrum iit ud hominis horrendum dc ingens, sumto Gregorii VII. nomine, armis Normannorum sectus, opibus Comiti si e Mathil dis confisus, & discordia Principum Germanorum inflammatus, ' non modo Ecclesiam civili potestati eximere; in Hispaniam , Galliam, Angliam , Daniam , Poloniam , cetera- ue Europae regna sacrum quendain dominatum moliri; ed ipsum Henricum IU Imperatorem, Simoniae reum facere; mox inauditum diris dcvovere; & tandem Canusii indignissima passum , quasi legitimus judex, regno privare ausus est, exemplo inaudito. Hujus dein vestigiis gnaviser insistens Curia Romana , Hierachiam illam tam altis radicibus firmavit, ut praeter investituram , quam Vocant, per annulum & baculum, partem imperii nobilissimam , plurima quoque juris sacrorum capita invaserit; poliquam
Callistus II. Henrico V. lasib & impari, hic loci defuncto;
tandemque Nicohaus V. Friderico lil. per famosa Concor. data, confusionem erepti juris extorserunt. Heu pudet cffiri, evenisse tum cultiora Germaniae. quod de Meroen sibiis , AEthiopum populo. tanquam singulare,& inauditum, memoriae prodidit Strabo: summam penes sacerdotes fuisse potcstatem , tantamque auctoritarem , ut nonnunquam, missis nuncio , mortem Resii impetrarent, dc alium ei sussicerent. Sed Pontificis Vaticani amplior ex hoc tempore coepit majestas, immo tanta , ut omncs , quot
quot fuerunt Saccrdotes, longo post se reliquerit intervallo. Nunc enim, secundum Dictatus Hildcbrandinos, non
b Ille in comitiis Wormatiens A. iraa. hic in Concordatis A. I g. Utrumque diploma habet Leibnit Cod. P. G. dipl. p. r. n. a. ει ι 18. Machinationes detexit P. Maim urg Hsstire de la decadeucede PEm- piso. & Schili. de L. E. G. I. Iv. S. Diuitigod by Cooste
642쪽
modo Magistratus Ecclesiastici , Archiepiscopatus. Episco
patus. Aboatiae & Canonicatus arbitrii sunt fam Papalis :sed in cunctos homines, sive paganos, sive Christianam fidem profitentes ; adeoque Reges ctiam , Principes, & summas quasvis potastates ; earumque Vitam, bona, terras, regna, imperia, Vicarii hujus coelestis potestas usque eo extensa est: ut is , vel ut Dei personam inter homines sustinens, quos Reges privatos fieri, quos diademate ornari oporteat; quae ruant urbes, quae oriantur , suae jurisdictioni vindic rit. Mox quoquc Coelestinus corona Imperatoria pedibus ludendo, Alexander vero Friderici collum calcando , super aspidem dc basiliscum ambulasse, leonem dc draconem conis culcas e fingebantur. Inde tot Imperatores de culmine praecipitati, alii in turbas factionesque distracti, insidiis & perfidiae sitorum patuerunt. In reluctantes vibratum fulmen Capitolinum , capita diris devota. execrabiles & sacerrimi proclamabantur. Nunc quidem orbi universo fragores istitam sunt ludi, quam Vulcanus suam terens incudem : at in illa superstitionis nocte brutum fulmen Principes ac populos non minus sollicitabat, quam sonus fundae inanis aviculas in ter rem dare potest. Cum nullo excommunicatis Commercium , ' omnes eis decedebant, aditum eorum scr- monemque defugiebant; omnes vitabam, ut impios & sceleratos, in cineres ipsos rabies ista saeviebat. Hcnrici IV. cadaver ex monumento regio Leodiensi extractum, integrum quinquennium Spim in aedicula . extra Ecclesiam. uetit inhumatum. Ludovicum vero Bavarum proscriptum
, Fabulam de collo Friderici I. supplicis calcato, in contumeliam Germanorum esse constellam , docuit Ritimshusius ad otia Fride ichni, p. a I s. in appendice notarum ad Guntheri Ligurinum. Remes aἁ Rap. epis. 37. & Rupertus ad Besolae c. I 8. Ipse Barontus ad A. chr. II 7. opinioni huic grandem dicam impingit . quia nemo Riderico aequalis tantum iacinus prodidit, ab Alexandri Papae moribus . si diis placet
643쪽
quotquot hospitio exceperant, cibo vel potu juverant, ruri
omnes extra coemiteria sepulti memorantur. 'Dum ita servus servorum fastu & dominandi libidine apud Germanos insaniebat, exteri reges in speculis fuerunt; &Gallica inprimis natio Libertatibus suis magnam istius Hildebrandinae monarchiae partem ivit destructum ; jusque nominandi Episcopos, pragmatica sanctione a Leone X. recu. peravit.' Anni iacii Uli L bulla , qua Philippus regnum suum libet rum Papae seu dum esse agnoscere austus , Ordinum decreto publice fuit combusta: ' & nemo. nisi in superiorum temporum historiis sit hospes, memorabilem Ludovici Xll. ignorat nummum, cum elogio: Perdam Iab- Ionis nomen. Carolus V. Roma occupata , Clementem VII. sex menses in custodia dei inuit . atque abolita per omnem Hispaniam Sed is auctoritate, succetaribus facultatem conserendi beneficia Ecclesiastica asseruit. Nolo plura; cum ipsi Germaniae non defuerint heroes; qui lingua, calamo,
armis, Graphicam excommunicatorum civium Ultrai ctinorum descriptionem dolit ma thae. de nubii. 1. I l. e. 2 t. Ac δε Iure glast e. II. nec dissimili poe iarum genere Druides Gallorum o im usos , do et Caesarda B. G. I. v I. e. I 3. De Ottone iv. & Henrico iv. exauctoratis , quaedam notavit Reines. lib. II. Var. Mq. c. I 6. Extant de hoc argumento libri varii: sed Petrum de Marca vide instar Omnium. Concordata cum Leone X. habet Leibnit. ruunt. C.
ς vid. c. unam sanctam Extravet. Comm de veta;oritat. Iuncto c. meis ruta. de primitet. Hinc liber sextus Uecreta tum in Gallia nunquam receptus. Duaren. de Iare, ErcI. min. praefat. d Ex Da. xiv. χχ. Babilionis vult Harduinus Op. p. 9zs. sine ratione valida, ut eru1itiis Germanus ostendit.
e Auctor sit locuples vasquius, Philippi Regis Senator. I II. contin. HI. e. si . Memorabile etiam cst diploma Urbani Papae II. de Monarchia Ecclesiastica Siciliae, A. IC . Rogerio d. atum , apud Leibnit. Prodr. Cossitis dipt n. I cui refutando Baronius Cardinalis, tomum, apud Hispanos prohibitum, destinavit. Idem jus Angliae regibus fuisse , testatur Inguisus Abbas Rer. AVL libro. Verum quid A. II 3. muta. rionis acciderit narrant walterus Hemmigsord. l. I. Ch -. c. 23. OcIoh. Bromion. Chron. p. m. I 3. De alii1 regnis supra pag. 4 I. Disitigod by Corale
644쪽
amnis, agerent imperii causam , ut Curia Romana, de qui ta possessione , mulio minus de praescriptione gloriari non possit. Nil dicam de Gibellinis; praetereo Goldaui & Schar- dii collectiones : ipse L.otharius Imperator, duo Friderici. Otho IV. Henricus VlΙ. dc Ludovicus IV. jus circa sacra vindicare conati sunt. φ Similiter Conrado Suevo quid animi sucrit. ex eo diplomate insigni, cui Eugenius etiam Pontifex subscripsit, apparet. Tepuit autem deinde plororumque imperatorum studium : dum alii jus circa sacra
insuper habuerunt: alii piis Episcopi pedibus advoluti,
eosque osculati sunt: alii rursus, stratorum instar, strepam tenuerunt. Multos expeditio sacra retinuit: ' plures improba Episcoporum studia retraxerunt: plerosque opinio inveterata , de Sed is Ronianae univcrsali potestate, ex dictis S. Scripturae. perperam intellectis. impedivit: donec justa tandem Principum indignatione effectum cit, ut ne Pontifici in infinitum jure imperio abstracto & usurpato, aur. si quod habuit. ob ruptam tot transactionum fidem amis-
se, nullo & imaginario abuti liceret. Uix dici poteli, quam repente Hierarchiam exceperit luxus, ambitio, inertia, artium 3c linguarum ignorantia, summa deinceps morum ac doctrinae corruptela. Tot enim opibus undique affluentibus non gradu. sed praecipiti cursu. ad vitia transcursum, vetus disciplina deserta, a labore ad voluptares inversa sunt omnia. ' Cleri Deus venter erat;
. e S. Bernardus olim exclamarat: Religio peperis diditias, sed stia
645쪽
ae Iure Imp. circa Sacra . Isacras mercari dignitates taculum vocabatur: Tonsus Monachorum grex, vario cucullo & vivendi ratione, in varia sectarum genera, barbatorum, lanigerorum, nudipedum, pullatotum distinctus, sacrificio suo missatico, suis Sanctorum reliquiis, cereis agni imagunculis, irae divinae minis, rosariis , aliisque vendibus indulgentiarum fumis, simplex vulgus emungebant; cum experiundo didicissent, quod multitudinem nulla res essicacius, quam superstitio regat.
Laicus etenim Christianus , stupidi iumenti instar. bnulabat religionem, ut asinus sacra Isidis; & unusquisque aut
metu poenarum, aut opum, honorum, vel melioris fortunae exspeetiitione, periculum inquirendae veritatis fugiebat. Quid λ quod illa coelestium striptorum lampade remota, ne oculatioribus quidem patuerunt praestigiae tenebrarum,& Caci domus atra, abjurataeque rapinae. Nolo quicquam ceteris nationibus detractum ; sed placuit divinae providentiae, Maximiliano imperante dc connivente , in Germania primum uti ministerio magni illius Alcidae, ' Martini Lutheri, ad corruptum longa consu tudine Ecclesiae statum emendandum : quem Oecolampadius deinde, Zuinglius, Calvinus, Meta. aliique Semones luci & nitori suo restituerunt. Maturius Waldenses in Gallia. Wiclesitae in Anglia, Hussitae in Bohemia faciem sacrorum miserrimam fuerant detestati: sed hi, statim in crepusculo elucescentis veritatis. velut res elles & laeta Maj statis rei, aut angustiis inclusi. aut rogo dicati, opus d speratum perficere nequiverunt. Magnae quondam molis fuit Romanam condere gentem; sed majore Rerumpubli carum motu invadenda erat auctoritas Sedis Romanae Herculi facilius clavam, quam illi dominationem in conscien- 'tias extorsisses. Omnis Clerus minor ad resormationem pronus: major, cetera discors, pro commodis & opibus
Compara Virgilium vix r. AEneid. H. a 6 sqq. cum clogiis viri apud Sectandors. ras. Lmber i. III. s. 36. S. 13s.
646쪽
suis pugnabat; virtus post nummos. Reges & Principes, licet cum Adriano VI. hujate, Pontifice candidissimo, cum
Carolo V. ejusque conscientiae rectore Glapione, cum interioris admissionis ministris, cum omnibus denique rerum divinarum peritis, necessitatem resormationis facile agnoscerent, classico tamen haereseos, ad expediendas secures in. citabantur. Eadem vel paria Resormatoribus, quae primis
Christianis, impacta crimina: Bonus Vir. C. Sejus, sed malus tantum, quod Chrsianus: quod Augustanae consessioni addictus. Bella, tumultus, aliaque infelicis taculi mala ipsis assignata, impiis velut naturae hostibus, publicae Dei atque hominum ultioni, e medio tollendis. Ad bestias, ad
leones clamabatur. At profecto, sive rem ipsam, sive auctorum vilitatem & impotentiam, sive progressus velocitatem per omnem Europam intueamur, Dei digitum agnoscamus oportet. Retecta Evareelii lux omnium fere regnorum, Galliae, Angliae, Scottae, Sueciae, Daniae, Poloniae, Hungariae, Belgicae quoque hujus & Helvetiae urbes, castella, tribus, Palatia statim implevit; ec quominus totum pervaderet Christianum orbem, non nisi extrema violentia essectum est. Hispanos tavum inquisitionis tribunal; it Ios commoda Hierarchiae; alios utilitas ex monasteriis, in tuitu liberorum, rein essiti Verum in parte vastae Germaniae prope dimidia, frustra fulminantibus Romanis . per damna , per caedes, ab ipso serro, puriora sacra vires acceperunt & incrementum.
Dulce videlicet nomen libertatis est. Auditores, sed dulcissima libertas ipsa: quam non ab hominibus tantum exin peti , sed ab ipsis brutis animantibus rebus omnibus anteis' poni videmus. Suetus regibus fuerit Oricns, & amica Α-siaticis dominatio; eo quod Chamum Noachus, mali dictione sua, ad infimum servitutis gradum detrusit Europaeis autem mens semper erectior, quam ut ad libidinem dominoruma Sechend. lib. I. S. y6: I. I 2. I 3. & in epi o p. 698. Tertullian. Apolog. c. s. ω lib. I. ad uas. c. v
647쪽
horum se componerent, eorumque jussa pro legibus haberent. Pcrpauca inde rcgna , plures Respublicae apud Graecos, Britannos dc Gallos, ante dominationem Romanorum. sunt numeratae, apud Germanos adhuc serius: quia horum Reipublicae scopus fuit Libertas, ob indolem, quam sortiti sunt,
generosiorem , ex majorum illustri hereditate. Ad litiriarem hanc avitam provocabat Arminius Dux: ' Lucanus eam Germanum Sc7thicumque bonum appellat. Magis exaggerat summus Morum Germanicorum scriptot, quum Parthos, Aquilis tremendos, superari facilius, quam Germa-- nos potuisse, his verbis fatetur: Arsacis regno acriorem fuisse Germanorum libertatem. ETriumphatos magis , quam victos. h Ut vere Germanis sic conveniat, quod de coiritibus suis dixit M. Tullius : istae nationes servitutem pati possunt , Populi Romani propria es libertas. ' At fortuna istaec magno olim stetit Romanis: stetit & majoribus nostris; cladibus aliquando assecti sunt; nunquam perdomiti : pro aurea libertate sua, donec ipsa cederet Roma, pugnarunt. Longius civium amor a proposito me abducere videtur:
at sane rcm ipsam premo. Quod si enim corporis liberta-.tem sanguine suo redemerunt Alamanni gentiles, a gentilibus Romanis: quid non eosdem, cum Jesum Christum ca-l ut suum unicum agnoverunt, ausos fuisse putabimus, proibertate c'nscientiae; summo illo humani generis bono pro jugo isto Clavigeri decutiendo . quod neque majores Lill 1 com
Apud Tacit. II. Anu. I . Lucan. lib. v II. Tacit. de M. G. e. xxxvI I. Utrique quidem Mercras alibi Democratiam notat, cujus praecipuus finis libertas: eoque pertinent Cherustorum querelae, ad-ν veterem Germaniae libertaum,md Tacit xx. nn. c. I e. verum Iosephus ι. II. de bello d. e. Iσ. Germanos pro libertate pugnaces , Seneca ι. II. de ira c. I s. liberam
4 Claudian. lib. II. de Laad. Milis. idcirco quaerit: stat mihi Germanos solus Franι6que subegis, . cur uoxdum legitur Eois
648쪽
corum, neque ipsi ferre potucrunt 8 Itali, jam saeculo dum decimo, in suam perniciem, detulerant studia litterarum ad Germanos. Hi longi temporis barbariem ' cito Compensabant ; crectis tot Academiis, bonae mentis officinis, re arte typographica rePerta ; cujus beneficio, praeter divina oracuisla, optimi libri. blattarum hactenus ac tinearum epulae, in vulgus spargebantur. Ipsi qui ad clavum, non leviter bonis litteris tincti. Hos inter Fridericus II. doctus & o. ruditionis Patronus. Maximilianus, quas puer odio habuerat, litteras impense fovebat. Erasmus, Budaeus, Reuchlinus, Ferus, Hultentus, aliique Viri Celeberrimi superbiam dc avaritiam Romanam perstringebant. Iurisconruiti tot Imperatorum constitutiones de divinis legentes, velut e somno excitabantur. Aliqua item Historiae veteris Ecclesiasticae notitia, non dogmata modo complura in falsi &novitatis suspicionem adducebat, sed dio a Pontificibus nuhil humani alienum fuisse testabatur. Prodibant Benedicti . Gregorii, Iulii, Leones : homines monstrosi, vitaturispissimi, moribus putidissimi; a quibus aeternam suspendere salutem, insani esse apparebat. Ipsum pseudo Petri s .lium , non petrae, sed arenae magis imaginem prae se ferens.
toties per diuturna interregna fuerat denitivum, tot scism
ticis Iubricum, ut quis fuerit legitimus Papa, ipsi success res dubitarint. Atque sic tandem, ex Christi promisso. obstitit Deus, ne portae sepulchri contra Ecclesiam praevalerent e sic etiam coelesti beneficio operta quae fuerant , aperta sunt; lux tenebras vicit, mendacium veritati cessit ;conclamatum erat de auctoritate Sedis Papalis. . Saepe de doctrina, saepe de vita Sacerdotum emendanda actum ; Concilia convocata ; edita avisamenta Constantiensias
a Aventinus lib. vir. Aun. Borem . MI 8. proverbium Romanae Curiae memorat: Ibi maxime Mile esse, Germanos suam folia mos Eabere. b Laetorandus mss. lib. v I. e. 7. Conradus Urossi M. A. Io 6. B
649쪽
de Pure Imp. circa Sacra. 63 s
sa. Mogunti ira. lueasileensia; multa tractara , pauca Conclu-1 i; quod indictum dictum , quod pactum , non pactu inerat, cum illis lubebat. In re itaque desperata, quum Lui heri dogmata plus semel haereseos damnata, & centum Gravamina adverius pontificatum vana spe eludebantur: Status Protestantes, ut suae suorumque subditorum conscientiae consulerent, vigore avitae tibertatis, & potestatis jam adultae, summa cum moderatione, subditis non coactis, sed instantissime petentibus, in regionibus suis reformare instituerunt, 'dc magnam fortunam magnus animus decebat. Jam sub Francorum regno Optimates, quos infringendae libertatis urgebat metus, Ducum, Comitum, aliisque Dignita. tum gradibus placandi fuerant; ut res suapte natura disiis--ciabiles. Principatus cst Libertas, coirent in unum. Muta.
re id Carolo visum, sed cum is abiisset ad plures, quanta ordinum potentia. per discordiaes fratrum, dein facta suerit, Caroli Crassi exauguratio, di Arnulphi electio ostendit. Extincta hac stirpe , Duces, Marchiones, Landgravit, Comites, Barones, Civitates dc Nobiles ad libertatem summam, non simul nec semel, sed paulatim, arboris instar
occulto aevo crescentis, per varia temporum spiramenta,
alii serius, alii ocius, adspirarunt. φ Hujus libertatis publicae certissimum argumentum est sublimis ille sublimium Capitum pileus. Prisco Scytharum more pellitus, Regum
variorum gestamen: quem item , ceu Iibertatis symbo-
. De Saxonia Sechendors. II. L. lib. I. La. add. n. de Palatinam D. Cocclus 7: P. c. 28. S. I. g. 26.i h Luitprandus tib II. h . c. 3. Annales Fuldenseam a. 83ας Vid. Cl. Gunctim Hor. Auc. g. I latet6.d de quo Paschal. de coron. bb. Ix. e. a3. Scythis ferinas pelles flemurinas tribuunt Seneca & Justinus. Gerimnia pestes pretiosie, ut aliis purpura, dimitatis hmboliam fuerunt. In pellium maculis omatum eos quaesivisis, auctor est Tacitus de M. G. c. I 7. Pellita Getaraemria est apud Claudianum. De pellitis Francorum Ducibus Altinrra GDae. ω com. lib. a. c. I 1: De mariar is Procerum Geritam rum Hesmoldus. aliique.
650쪽
Ium, Henricus II. Galliae reX, publico praefixit scripto . in
quo foederis, cum Mauritio Saxone, aliisque Protcstantibus initi, rationem reddebat. ' Hinc Imperatores Maribus Dabertatem , omnibus justitiam jurarunt, unde Capitulationum origo. Iam ante has, secundum Auream Bullam Caroli IU.ς Caesar Principibus Privilegia , Literas, Pura , Libertates confirmare tenebatur. Nec Baldus tantum Principes Germaniae pro regibus habuit; sed dc Maximilianus I. pariter ac Carolus V. Imperatores Monarchiae tenacissimi, in Germania Regibus Regem imperare, dixisse feruntur; cum veris in regnis obtineat: Qui Rex est Regem Maxime, non habeat. verum ut plenius Statuum Imperii jus circa sacradi ab ovo cognoscamus, sciendum est, quod apex & culmen istius Libertatis, in tantum fastigium evectae, fuerit sacrorim potestas ; quam ordines seculares pridcm sub Merovingis in censu suo posuerant; labente autem & extincti Caroli gente, primum Duces, moX Principes, tandemque Iaici Proceres omnes, longo usu, vel ex privilegio, per quandam velut Caesareae Majestatis emanationem, postliminio sibi vindicarunt. ε Bavariae Dux Arnulphus, Iam tum illis temporibus, quum sacrorum regimen integrum adhuc stabat penes Caesares, ab Henrico Aucupe jus ordinandi Epis.
vide Thassilonis decretum legi. vetat Brioariorum subjecim
vessenim. I. v. Rer: Boic. p. I 6 I. Alleserr. de Duc Com. c. 7. g. 9: Petrum de Marca I. v lx de Conco . Re ui. c. 2 . 1 Regino Priuniens. l. a. chron. ad a. 289. apud Pistor. ν. I. His disc,m, inquit, Laidperias magantiae aerbis praejul, e rebus humanis su Latus, in cujus loco fabrogarus es Muno πιτ Pone e Tharingoram