장음표시 사용
631쪽
ae Pure Imp. circa Sacra. . Grses, contra magistratus, ab atheis disseminantur. Quod si impudentia impietati accedat, adeoque blasphemi sint, seditiosi, & tui bis gravissimis boni quoque civis ossicia violent , minor clementiae sit locus ; scindantur putridae car. nes , ut membrorum potius aliquod, quam totum corpus intereat. Nec fanaticos hic praetextus juvabit, ab errore aut conscientiae libertate desumtus : nimis enim supinam im rantiam aut malitiam error iste arguit , nec alma Themis sinat, ut libertas in licentiam vergat: cum idcirco omnes Iegum servi simus, ut liberi esse queamus. Longe diversa autem religionis Christianae est indoles: haec quatenus rcligioni naturali, multum ad vitae aeternae felicitatem adjecit, sub imperio civilis potestatis non conti- netur. Homo, nisi arrhabone & sigillo Spiritus Sanchi sit obsign tus, ad immortalium illam cognitionem nimis moris talis est. Dei solius esse, novimus homulli, media eo temdentia largiri: ille solus, cui vult, miseretur, ec quem vult indurat idem. Nihil vinculis hic proficiet Princeps, aut poenarum metu; quia intellectus cogi non potest. Ut edat sine mente sonum, ut sensa animi dissimulet, sorte cogetur infirmus; ut credat verum esse, quod pro false habet, cogi nequit. Et quanta quaesol absurditas, ad Regis arbitrium venerari Deum Z cum ipso idololatra idolis Dcum negare; rursu Christi, maledicetis. Hintam ita I-ςra fabulas animum convertat Z Quemadmodum generosi & nobiles equi facili freno regi volunt; sic homines docendo magis, quam jubendo, monendo quam minando, in gremium Ecclesiae iunt serducendi. Hujus caput Christus, non, Principis, sed 3octoris personam gessit; ipse regnum situm non esii: de hoc mundo testatus est, sed regnum veritatis, quod suadendi magis auctoritatem , quam jubendi potestatem habet. Iudaeos obtorto collo non rapuit ad doctrinam suam; sed qui aures habet ad audiendum , audiat, ipsis inclamavit.
632쪽
Apostolos misit binos, sine crumena, sine armis, sine immperio, patientes injuriarum, hique eos tantum, qui libem ier verbum Christi accipiebant, baptizarunt. Procul hinc procul absit igitur Pauli IV. Pontificis Romani effatum. Inquisitionem Hispanicam, Spiritu Sancto e inspirante , esse institutam. Quod si enim arma hujus militiae cum armis majoris Pauli Conferre lubet, nimis carnalia apparebunt, & eius regni, cui praeest angelus abyssi , Abaddon. h Deinde ti uctus crudelis ejusmodi lanienae , nonne atheismus, hypocrisis, superstitio, barbaries , solitudo, odia, gladii, di venena, quae ejus auctores a tergo sequuntur ZHorret animus cogitatione rei nefandae, quam majores Usstri magnam partem viderunt aut senserunt: una in Belgica, annis ultimis praefecturae Margaritae Parmensis, ad mortem rapta esse hominum non minus centum millia : Albanum
aurem ejus succcsibrem , taculi istud opprobrium . Deique flagellum , intra quinquennii spatium , octodecim hominum millia & sexcentos carnificis ministerio sustulisse, idque per speciem pietatis. . O crudelitatem inauditam l o ferinam rabiem l Occidere, sevire, sanguine & vulneribus gavdcre. quid est, nisi abjecto homine in plus quam silvestre animal
transiret Non lupis hic mos, nec fuit leonibus unquam, nisi in dispar genus. Parta autem hisce doloribus, caedibus S rapinis fuit libertas, res omnibus metallis potior ; &concussa velut tellure, nutavit Hispaniae colossus ingens; ex quo Batavorum virtus , constraoέ maximis classibus ocea no , novaS terras aperuit, ultraque Solis terminos imperium
late porrexit. Quod si Vobis haec nimis nota & pertrita
videntur, ite per omnes annales, replicate monumentorum
memoriam. & fatis apparebit, ad veram religionem ac pietatem promovendam, vim nunquam profuisse. Carolus Maia
633쪽
de Pure Imp. circa Sacra. 6 I9gnus, Saxonum Apostolus, uti vocatur, armatus, sed ma- gis imperii propagandi cupidus, quid, sodes, bello tricennali effecit, nisi quod plures ex nobilitate Francorum &functos summis honoribus viros consumsit ξ 'Saxones namisque ad Crodonis, Irmensulae. Frcae, Ostaris, arborumque, cultus aegre dimissios , canum instar ejecta devorantium , revertebantur, nec pro sacris majorum mortem oppetere recusabant. Armis nihil effectum , omnia pietati tot Episcoporum debentur. Quid porro post immanes Albigensium clades p post bella Hussitica Z post Cruciatas in terram sanctam susceptas Ecclesiae commodi accessit 8 In America quid profuit mactame tot chiliadas miserorum 8 Dii meliorat Vastitas dc solitudo ubivis inducta, ipsique barbari, nil minusquam Christiani facti, vel hoc argumento didicerunt, homines tam inhumanos coelestibus aeo ut parari non posse. Ex quibus liquere Vobis arbitror, Auditores, nocui me & nociturum rem per rigorem , nec vetus illud ine seca, esse e sacris nostris.
Quod si autem Osscium , homini cuivis Christiano in-
cumbens , cum summo imperio conjungamus , non minus
ex natura Majestatis liquebit, Regibus & Principibus Chri .
a Erinhart e. 1. de vita Caratc. h Tertullianus ad Scaput. C. II. natura s potestatis es, unicuique quod puetaverit colere e nec alii obes, aut prodes alie- νius religio. Sed nec religionis es , cogere religionem 3 quae spontestisecipi debet, non vi , cum tae hosiae ab anima libente expostulentur. Attamen haereticos ferro & igne delere, antiquum esse , Leo Allatius de concors. uir. EccI. c. I S. v. A. & Alemannus ad Procopii aneevita M. ss.s s. probare voluerunt. Rectius Agathias lib. I. Hi t. & Balsamo ad Photii Nomocan. tit. IX. L 23. id damnarunt. Procopius etiam Justiniani consilium a sapientibus culpatum refert, quo Samaritas vi ac minis ad Christianam religionem compulit. Epistolam Theodatadi ad Just. vide apud Cassiodor. I. 26. Professa opera hanc materiam pertractariam Lockius, werenselsius, Baylius, Saurinus; omnes brevitate & pondere rationum superavit Clarissimus Nooetius in Orat. de religione Mimperio libera. Disiligod by Cooste
634쪽
stianis, non modo jus aliquod e si e circa sacra, sed eo taetri jure naturali obligari, ut Ecclesiarn, quatenus visibilis est,& externum collegium constituit . alant, propagent dc , quantum in ipsis est, adversus turbas, lupos, salsosque do- Aores ecfendant. Fit autem hoc , si impensae ad cultum divinum necessariae exhibeantur ; scholae religionis semi- .naria instituantur , Pastores idonei Ecclesiis praeficiantur; ac proba educatio modis omnibus promoveatur. Huc pertinent leges plurimae ab Imperatoribus ad cultum Dei,& Ecclesiae πολιτειανοῦ atque quietem constitutae; quos inter eminent Theodosius, Gratianus & Ualentinianus, quando hoc sibi curae esse profitentur, cuncti ut populi, 'uos clementiae suae regebat imperium, secundum Apostolicam doctrinam, Patris, dc Filii, & Spiritus Sancti unam deitatem, sub pia Trinitate credant. Et Iustinianus, ' si pro caussis, inquit, corporalibus cogitamus, quanto magis pro animarum salute, providentia est nostrae solicitudinis adhibenda. Necessitas item & ratio decori, tantopere ab Apo stolo Commendata, ut circa ritus sacros, personas & res Ecclesiasticas, aliaque quae aliter atque aliter se habere pos
a Esa. X X. 23. Reges erunt nutritii tui, ty femisae, principes eorum, nutrices tuae. In Hebraeorum regno pii Reges, David . Salomo. Ast, Iosaphatus, & EZechlas eam curam se eperunt, etiam Deo Col' laudante, ut Grotius ae Imp.sumna. pol. circa sacra c. IO. S. 27. Osten est
h L. I. c. de Summ. Tris. Non omnia equidem & seva hujus tituli capita probanda simi, a sacro, ut multis videtur, dominatu Imperato xibus suggesta; at Theodosium Sozomenus Hist. Eccl. v II. C. I 2. Ua lentinianum Ammianus Marcellinus lib. xxx. C. 9. aliique plures, a vale sis in notis ibi laudati, sitis defendunt. In universum de Impp. Romanis testatur Sociales lib. v. His. Ecel. proa . res Ecclesiae & Clerum ab ipsis pependisse. ex quo Christianismum profiteri coeperunt. Optatus lib. III. contra Parmenionem : Donatus, furoreJuccensus , in h.ec
verba erupis o uuid est Imperatori eum Ecclesia ' Tam tune medit batur, contra praecepta Apsoli Pauli , potesaribus θ' Regibus iti
635쪽
de 7lire Imp. circa Sacra. 62 3
sunt, aliquid ordinetur; quatenus neque Christus, neque Apostoli , nec primitivae Ecclesiae praxis ca jam circumscriis plerunt. Nihil equidcm ad placandum Deum facit, quomodo, quo tempore, quo loco sacra fiant , ipse toties testatus est , ab omni aevo sibi displicuisse cultum ab hominibus inventum; accidit sere tamen, ut quaelibet Ecclesia peculiaribus institutis suo commodo utatur : in quibus carere nequit auctoritate civitatis; quae sem per nutabit, ni acutulorum & hominum inepte curiosorum novationcs removeantur. Nulla in re profecto periculosius luditur; quia
mens humana, vaga di inconstans, ad novitates istas facile excitatur, ut omne humanum genus est avidum nimis auricularum. ' Docentes in Academiis, Ecclesiis. & scholis, quemadmodum vitae sanctimonia eminere, atque munus illud sanctissimum , ea, qua dignum est, religione, & vigilantia fungi debent; sic & fas piumque dignationem iptis haberi, non verbis tantum, sed re ipsa, ut quibus opus est hac lucerna orus autem est omnibus oleum infundant. Ministrorum est docere Reges; non regni negotia acri censura perstrinsere et plebs enim ventis nusmodi Tri nitiis agitata, vati s melius, quam ducibus suis, parere solet. Princeps doceri debet, ut membrum Ecclesiae, non ministros docere; sed statuta condere & leges circa sacra: ut
tamen salus Ecclesiae siprema Ierς Eo festim sit. & Des magis, quam hominibus obsequamuis mes me aefice et, si de rebus divini juris, de legibus Ecclesiasticis, de consti. tutionibus surriorum consistoriorum, de visitatione Ecclesiarum, de suspensionibus & remotionibus ab ossicio, de
banno spirituali, deseriis, aliisque juris hujus partibus, ab aliis
a Lucretii verba sunt lib. o. vs 98. Curtii dictum I. iv. c. I . cujus veritatem in statibus popularibus multa exempla ostendunt. De Atheniensibus Livius I. xxxi. . de R manis Quintilianus Decl. 168. de Belgis Grotius I. Reli. ad.
636쪽
aliis ' recte exposita , cum pulvisculo huc converrere vellem esusscit constare , summam potestatem habentibus, sive Rex , sive Optimates, sive Populus eam habeat, jus aliquod circa sacra competcre, nec Ecclesiam statum esse ab imperio civili omnino separatum, id quod primo loco distincte erat demonstrandum. Nunc , age, proprium sermonis nostri fundum ingredien. tes , totum , ex Jure publico, ordinemus ad partem , &hoc jure an es dc Principes Germanorum usi fuerint, videamus. Gum falsa adhuc numina placarent majores no4stri, in varias gentes divisi, pars magna imperii penes populum, nec Regibus infinita potestas; ast Sacerdotum provincia , ultra proprium objectum , . usque eo fuit extensa, ut in negotiis civilibus per eos silentium imperatum, ipsisque executio quoque poenarum civilium committeretur. Neque enim animadvertere , neque vincire , neque verberare quidem, nisi sacerdotibus, permissum ; non quasi in poenam . nec Ducis jussu ; sed vel ut Deo imperante , Mus sest. ministros jactabant. ' Postquam vero Geraniani paullatim , inde a saeculo quarto, institutionem Christianam acceperunt , & in unum corpus civile coacti sunt a Francis, facies Reipublicae mutata est. Magna apud. hos, dc merito suo, omnis ordinis Ecclesiastici fuit aucto ritas ; nec minuit, sed auxit principale culmen, quod sanctorum Ecclesiae Antistitum lc fidelium Christi servorum suffragia audiebantur. Summum item honorem Pontifici habucrant Romano, nullam tamen ut huic in se permitte. tent potestatem. Plane a nutu Regum Merovingicae stira
a Adi in primis ad Grotium S. P. circa Dera. Pusendors de Habitu RoI. Chr. f. seq. Thomasium P in c. fur. Μ0. circa sacra. Ejusdem tradi. de Pure Principis Evang. in controv. Theol. Item dissi de Tur. Prine. circa adlaphora. Item ejus diss de Ucio Prine. Euangelici circa augenda salaria miniseroriam denique notas ejus ad Huber. de Ture civ. I. I. c. 2.b Caesar de B. G. lib. vi. Tacit. de M. G. c. vis.
637쪽
de Pure Imp. circa Sacra. II pis pependisse Episcopatus, pleni sunt libri Gregorii Trroncnsis. Carolo Magno poti hinc Adrianus Pontifex, in prae ilium asscriae libertatis. jus detulit ordinandi Catholicam sedem. Quin nemo cit, qui vel concilia, vel canones, aut capitularia, aut hujus Episcopatus Historicos pertransennam inspexerit, qui negare ausit, penes Carolinam familiam jus circa sacra perstetisse. Willibrordum, primum Episcopum Trajectinum , misit Pippinus : Fridericum, ordine octavum, fecit Ludovicus Pius: similique ratione ceterarum dioecesium Episcopos soli constituerunt Reges; soli indignos removerunt; soli convocarunt Synoiados, earumque decreta confirmarunt: nec locus occurrit ut
Ius, unde constet, auctoritatem Concilii majorem . quam consilii fuisth. Extincta sub initium sicculi decimi, cum Ludovico IV. Carolidarum regnatrice domo. nationes Germanicae sui rur sus juris factae . in pristinam se libertatem recipere , suisque Ducibus uti potuissent ; sed Ecclesiarum Praesules, Domites & Nobiles, extrema omnia ab his metuentes, Regis potius boni, ac publicae Fortunae vindicis imperium reti nere maluerunt. Quin ipsos Duccs. sive avitae libertati si ve ambitioni & licentiae studentes, Normannorum inccndia
Hunnorum furores , Venedorum & Slavorum impetus. Germaniam misere tum lacerantes, ad Imperii corpus vel invitos mox reverti Coegerunt; ne dum singuli pugnarent omnes vincerentur. Produnt annales. quam acriter Coniarado I. a suis ad regni culmen eve sto, frontem opposuerint potentissimi quatuor provinciarum Duces: summum tamen jus circa sacra, in concilio Althei mensi con an do, in constituendis Episcopis, etiam in causis connubio K h h h . rura
638쪽
rum penes Regem fuit. ' Magis lacertos movit Henricus . id nomen primus , Othones ec reliqui ad Henricum IV. omnes, quorum regia potestas, sicut in rebus mundanis ubi
libet viguit & negotiosa fuit, sic investire Episcopos, aliasque sacrorum partes exercere, solius crat Imperatoriae potestatis. '' Haec aurea illa sunt tempora, de quibus Petrus de Ferrariis . Papiensis , miro candore & simplicitate scribit: ' Nam sire debes , tu tenare. aice in quod Imperium aliq-ondo habuit utrumque glassium , temporalem, is spiritualem adeo
quod tune Imperatores conferebant omnia benescia Ecclesasica, per universum orbem, amplius eligebant Papam. Neque enim
Episcopi tantum M Abbates, Archimandritae & Coenobiarchae , horumque Adjutores & Advocati, sed id ipsi Pontificcs Maximi Regum munere constituti, hisque auctoribus, si i mniorigeri essent, pontificatu moti sunt. Otho I. ut Aunustate diadema Romae accepit, cum Leone pactus est, ne Romani summum Praesulem crearent ullum , quem Imperator non probaret; eoque jure Otho I l. 'Iohannem XIV. Otho III Gregorium U. Pontificem renunciavit Henricus autem III. tres Pontifices scismaticos, totidem monstra impietatis convicta, Magistratu Ecclesiastico se abdicare praecepit. populumque Romanum, ne injussu suo ad electionem accederet, sacramento adegit. De Episcopis minor dubitatio. Qi emadmodum enim filia parentem sequitur , sic Reges ut Praesules darent Ecclesiis , quas e bonis Imperii,
. Iu praxi Da , tis. so. de firm. libeli. ex.subsis. Al. 3.d Pactorum formulas servavit Theodoricus a Niem de Amsit. Regum Teu οπ. pag. a 9. Goldast. r. I. conse IN. an. 96 - ms uop. 23 I. An illae authenticae sint, de industria inquisivimus supra, dissidit.
639쪽
de Iure Imp. circa Sacra. εχ s
ex suo, paterno, vel avito patrimonio fundarant , aut dotarant, jus & aequum erat. Vol unicus Conradus Salicus nobis sumciat, cujus viscera in templo Cathedrali hic recon. dita servantur : is vero Bernulphum Episcopum Traject num pedo pastorali & annulo investivit. Interim jam , inde ex saeculo secundo, apud sedem Roma. nam potentior fuerat principatus , cum propter martyria 'primorum Episcoeorum tum propter cruditionis dc sapientiae famam. Conltantinus , Magni nomen adeptus, sed regnandi artibus parum instructus Princeps, nimia sua indulgentia, Papatum mox stabilire coepit. Iustinianus, Urbis rcgiae amplitudine , majustate dc antiquitate motus, eidem dc alia quaedam privilegia concessit. ' Pippinus dei de ec Carolus M. amplo cos territorio, Ravennate Exarcha- tu, salvo dominii jure, donarunt. M Tandem cum pleraque
Europae regna horum auspieiis ad Christi disciplinam aucta essent, summi dc imi ipsos, ut Papas, ut patres suos
spirituales , dc Episcopos cecumenicos venerati sunt. Nec minus Praelatorum res dc auctoritas, per precarias, Per. Dudorum oblationes, aliosque aureos hamos crevit: siquidem Imperatores, ultra liberalitatis metam sese abjicientes,
ob remusonem peccatorum, pro remedio animae suae lat suorum , ob spem pretium vitae aeternae, si Diis placeti Imperii bona profuderunt in Sanctorum cohortes. dc erodito semel ab Othone M. Brunonis Archipraesulis Coloniensis exemplo. ducatum Episcopatui jungi msse, res ante toto coelo sepa-Κkkh a ratas,
e L. 1 6. C. de Sacros. Eccl. Nov. I 3I. At ι. 8. C. de summ. Tris. qua Eccleti Romana supra modum extollitur, supposititam esse, adversus Alciatum I v. Parerg. 23. &Cujac. XII. Ob .a6. contendit Hozman. in bruto fulm. Stati V. . 4 Sigonius lib. I v. de Regno Ital. Carolum har terras, iure prinis
.ipatas, ef ditione sibi retemo , Pontisci permisisse. :
640쪽
ratas, sacerdotium lc principatum, jugiter ea fini miscuerunt Imperatores, ut Episcopos sibi addictos Ducum molitionibus opponerent, consilio quidem non malo, sed pessimocveni u. Regum domos soli fere Episcopi tenebant ic Abbates : sors lecta Dei, montes coelestium soli participes. Hi primis curiae negotiis erant praeficiendi, propter idioma Imperii Latinum . id quod soli in claustris tractabant.
Unde hos Archicapellanos, Archicancellarios, Cancellarios. Notarios , & quot alios, in tanta opportunitate , quum Principes profani inter Martios spiritus fortunam alebant, . amplithma honorum & opum seges mansit. Summo autem cum orbis stupore, hi subditi ta clientes tanta beneficia converterunt in exitium auctorum , ut proverbio locus fieret: ' Proprium Ecclesiae esse , Caesares timere oe odiss. Avidos scilicet facit nimia felicitas, nec tam temperatae sunt cupiditates unquam , ut in eo , quod contigit, desinant. Gradus a magnis ad majora fit: & spes improbissimas complectuntur insperata assecuti.
Laudibus passim cuchitur Otho I quod Imeeratoriam , id est . summam humani fastigii dignitatem, a Caroli posteris
neglectam, Germanis Perpetuum recuperavit. Utinam vero Germaniae regnum cum Italia & imperio in Romam nunquam coaluineti praetextu enim coronationis Romanae
potestatem in Caesares, & omne jus circa sacra sensim P etifices usurparunt, vulgique invaluit opinio, Augustos ad horum regiam, velut Imperii matrem, rationes suas potissi. mum referre dcbere. φ Nemo repente fuit turpillimus :multorum, quia imbecilles fuerunt, latent vitia; quinon minus in perniciem Germanici Imperii, cervicibus su is gravis , ausuri , si vires suffeci sciat. At omnes inter Episcopos, quos Roma innumeros tulit, repertus fuit nemo, qui majora. Memorante Guileiardino in comm. polit.