장음표시 사용
41쪽
TRAGATI IURIDICA DE DIVORTIO, h. adulterium committet, qui mulierem tangit, ita, ut: z videatur eoncupitum esse Adulterium quoque committit, id est, essentiam matrimonii culpa iacto suo destruit, qui debitum coniugale coniugi denegat. Unde dubium non est, qui pars innocens iustam diuortii causam allegare possis. Idem, quod de coniugalis debiti denegatione assirmaui, de malitiosa de sertione quoque profiteor. Adulterium facit, qui efficit, ut essentia matrimonii pereat qui deserit coniugem, essentiam matrimonii Delo suo tollit,o quia ob hanc causam scriptura diuortio nihil contradicit, igitur licebit. Quando de essentia loquor, volo, ut ad eam non reuuiratur sacramentalis qualitas, quippomam supra validissimis argumentis matrimonio de
Risto diu An mutuum adiutorium coniugium perpetuet, aut adivina cui alterutrius partis impotentia casualis vitium es- nihil 'ς sentiale intulit, supra quaesitum est, sed huic loco de'
: --τ io reseruata he mutuo adiutorio multae cir-
-uisona. eumferuntur, sed incertae opiniones. Status ciuitatis, in quo vivimus, aliam, alienam a scripturaesens significationem voci attulit. Credimus, quan do sartoris uxor una cum marito vestimenta consuit, hoc esse mutuum adiutorium. De mutuo hocce astutorio quid Eus praeceperit, quod finc hunc Intenderit, me certe fugies de sola muliere dicitur, quod adiutrix si debeat adiuuare hominem de huit contra stimulorum naturalium incommoda, id tu ipsa adiutrix appellatur. Dixit Deum crescire multiplicamini. Ecce adiutorium mutuum, quod coniugale est, quod contra stimulum naturae iuuat. Caetera officia humanitatis, Quibus homo hominis
fortuna promouere tenetur, hic non intelliguntur Lita.
42쪽
Eiusmodi adiutorii obligatio manet inter personas aquamuis diuortii iure ex coniugio secesserint. Non tamen obligat hoc adiutorium ad coniugium, alias omnium terrarum Orbis mulierum obligatio erga Omnes viros promissiua esset ad mutuum amutorium,
di per hypothesin quoque ad coniugium. XLII.
Quando coniux vitae alterius insidiatur per Uinis vim maiorem eum compellit, ut fuga sibi atque aequipoi- saluti sua consulat Fuga deditionem corpo-iς0Ρ : ii Rrum tollit, Cessentiam matrimonii destruit. Igitur ' adulterium facit, qui coniugem struetis vitae eius insidiis in fugam coniicit Adulterium alterius causam dat iusto diuortio licet igitur a coniuge eiusmodi disced re, postquam culpa tali matrimonium desiit. Alias cassas, iure naturae quoque non admittendas, magis adhuc per S. Scripturas exclusas esse puto. Credo. satis apparere, quod media via in hac tractatione de causis diuortii tentata si micentia, sine omni ratione, cur liceat, vilium ex nullam rationem asterra alicuius rei, quae ratione non caret, imperitia est. E contrario sonos solum sequi, voces sectari, senium autem non percipere, brutorum est. Ad tyrannis demin saeuitiam ea conuertere velle, quae nequidem smilitudinem aliquam legis habent, inhumanum nimis est. Certius sorte ex antecedentibus constabit, quibus de causis matrimonium soluere liceat. An vinculum quoque soluatur, iam videamus.
XLIII. Hac equidem cura vacui esse possemus, nisi ius In dictis Canonicum hoc nobis negotium facesseret. Breui usi se tamen laboris impendio omni hac dissicultate de-mini
fungi poterimus. Secundum naturam diuortium eiusmodi Canonicum prorsus est ignotum quod .nim naturaliter soluitur, vere, non imaginarie tollise
43쪽
TRACTATIO NRIDICA, DE DIVORDO tur. Idem autem arti Mium similiter in coniun ionibus obseruamus adhibitum esse ab autoribus uris Canonici, quod hic in dissolutionibus eorum deploramus, quast eos puduisset principii, cui non elpomderet finis. Quod ad initium matrimonii Drimum attinet, spontalia nempe horum quaedam aefuturo commenti sunt, quae sponsalia sunt secui
, dum eos exsectu autem non sunt unitateraliter enim solui possunt. Iam circa diuortia quoque speciem te paratam adinvenerunt, quae diuortium est nomine-
tenus, re ipsa nullum est. Ita a capite usque ad calcem mendosa est doctrina canonistarum circa con iugum ius maturae dictata ita se habento Eius rei vel negotii, quod solutum est nihil prorsus integri
restares alias non esse solutum sic matrimonii dis' iunctionem omne vinculum tollere, cuius adeo nullus amplius essectus, nulla vis esse potest i non entis nulla
esse assectiones, nullas operationes id quae similia sunt XLIV. Sed&Scripturae S. ignota est diuortii alia ratio, uam quae matrimonii ipsum vinculum penitus obliti Verba Th. X recensita matrimonii di lutio 'nem minime prohibent, sed causas inadaequatas i probant. Ab his causis, ad infirmandum matrimoni . um inhabilibus, excipit Saluator unam, eamque gr/ uissimamin latissime patentem, nimirum scortatio nem. Quod ergo quis assirmare ausit Christum prohibuisse quoque grauissimas causas certe scorta tio nihilominus a prohibitione erit excepta, quaeri deo grauissimis quibuscunque grauior erit. Si quis
cauilletur Christum sensisse de separatione contu gum saluo vinculo : consideret, quaeso, verba Salua
toris si aliam duxit, moechatur in qui dimis iam duxerit, moechatur laus puto indicari, ut
44쪽
m CONVICTvS CONIUGALIS SEPARATIONE. 3le diuortium prohibeat Christuc ob quas causas Prohibeat, exceptio scortationis designat. Sed quae
clarinimam veritatis lucem tolerare non poterit O cstua tenebris suis gaudeat, quamdiu 'let. Norum est, asserta nostra communem vulgi offendere Opim onem: quare inuidiam dictorum veritatis repetita demonstratione diliuere iteratis vicibus tentavi. Ea
dem enim supra probata stitimus Thesii XL A1 . unde constat his verbis diuortio quoad vinculum legem dici. XLV.
Neque Paulo Apostolo fas sui aliud nobi αππ
gelium praedicare, quam Christus ipse praedicar C. GIpse hoc profitetur in citatis supra locis. Proptere' iis, identidem de praescriptis suis monet Cui I ridi i rinth. VII v. 6. Hoc autem vico Iecmaum mutu-
gentiam ' non secundum Imperium. R GEq. in Caeteris ego dico, non Dominus v. F. De vir' g. mginibus autem praeceptum Domini non habeo consilium autem do. v. n. Hoc ad utilitatem e stram dico, non ut laqueum vobis iniiciam. Hinc etiam ad praeceptum Domini prouocat, qu: ndo tale habet utra v. o. chati capitis. Ipse vero tali casu aut nihil praecipit, aut idem reuerit, quod a Domino accepit mirum igitur admodum est, aulos fuisse autores iuris Canonici eo licentiae procedere genio suo tantum indulgere, ut contra expressam Apostoli protestationem : nolo vobis laqueum iniicere : tam angustis limitibus simul coarctarint
eum libertatem nubendi, tum iu diu ri*0 ; ur strabit autem reactatio Thesum sepe -- ό PXV usque ad XIX. nihil ex Aposto si dictis 'opos se quoa suadeat, diuortium intelligi debere rati
45쪽
M TRACTATI IURIDICA, DE DIVORTIO,auod saluo nihilominus vinculo, &inuisibili atque
sirituali matrimonii copula fieri debetirpilog Superest, ut eoncludamusci quia neque naturali 4,οψ bus neque diuinis positivis legibus compertum est, dis 4 4η- μ' uortium saluo vlhculo fieri debere vel fieri potio, sequi omnino, quod vinculi imaginaria religio no quaquam impedire debeat, quo minus penitus M. Uatur matrimonium, quod causa adulterii siue lar nicationis disiungitur. Nihilominus arue laque um nobis iniicere non erubuit ius Canonum, cuius reliquias nimium adhuc crassas simplici satis sanestat colimus. Nam Clerus Romanus sibi minime im' quus esse potuit, dum duras matrimoniorum conditisones laicis latis proposuit. Vidit facile, rubriodio Digestorum ipsi non esse verendam riuuod qui' 'iuris in alterum statuit, ut eodem ipse utatur. O seruatu dignum est, ante annum Christi diuorti orum libertatem adhuc illibatam fuisse in hoc ipso anno, cum Calixtus Clericis matrimonio interdixi 'set, C. 6. c. 8 qu. I. statim immitius ius coepissς Iuuit zelum virorum Ecclesiasticorum Cle latri l
m locum licit diuortii separatio illa quoad thorum
mensam, ut vulgo audit. De hac dicere non pο'τeramus, antequam de diuortio disquisitum erati Iam Vero quibus casibus diuertere coniugibus licet, ii omnino multis citra iniuriam obtruci non poterit leparatio saluo vinculo De quibus autem circum uantus diuortium non permittitur, ex illis dicta se' ratio concedi poterit, modo alia iusta causa acee uat: puta ira iuste quid facere vel auere velintraiugo vel alteruter coniugum, ad quod rite obe'
46쪽
xet CONVICTUS CONIVGALIS SEPARATIONE. XLVII. Tandem igitur de frequentata hodie separatio 3 lnesmoad thorum mensam agendum, cuius ius re-' ' zz' censuimus t iam vero iustitiam pensitabimus. Desi sininita.
ni separationem, quod sit remissio debiti coniugalisper iudicis ecclesiastici sententiam ad tempus facta, ob rationem maioris boni obtinendi vel maioris mali euitandi, quando diuortio Iocus non est. Contu gale debitum consistit in deditione corporis &ὰO- habitationes remittitur itaoue obligatio ad cohahi tandum. Quoniam ex causa admittitur tale diuortium, iudicis cognitione opus est Quoniam etiam causas has ius diuinum praecipue complectitur, iuris diuini peritis, id est, Clericis cognitio haec data suit praecipue per Concilii Tridentini Decretum, Sesf. IV ean ulti de sacramento matrim quod ana thema diei contrarium disserentibus. Debent autem
causae ita esse comparatae, ut maius bonum contineant, quam cohabitatio & debiti matrimonialis praestatio ex vel ut peius quid contineant, quam Ontinentiae incommodum est, is etiam mala, quae inde sequi solent. Quodsi tamen causa adeo sit praeponderans, ut secundum supra demonstrata diuorti-rim liceat, certum est, diuortio prae separatione lo- eum concedendum eue ne iniuria fiat partibus, diis
vortium plerumque potius quam separationem ii
x m. Differe separatio a diuortio praecipue in his, 'modo quod illa facilius permittatur, hoc dissicilius. Dissi re
euitatis omnis ratio vinculiam est, quem inuisibilem ἡ;..tiis nexum nobis plerumque falso persuademus. Inueteratum errorem hactenus retinuimus t omne enim
quod antiquiim est, religionem quas spirat, ita, ut inuiolabile. iam bile atquc secro-sanctu in ἱdea-
47쪽
TRACTATIO IURIDICA, DE DIVORTIO,
tun contrario in separatione quoad contubernuum coniugale nihil tale verendum aiunt. Doctrina haec, ut tutior, ita receptior' commendatior esse debet, modo caueatur, ne soluto Per causam iustam matrimonio, dum vinculum ipso iure iam evanuit, eius reuerentia partibus petentibus iustitia denestetur Ex hoc consequens est: non esse obtruden
gam alicui coniugii perpetuationem, quando coniniux impotentia laborat vel inhabilitate : per n. xxvIIl. ωXXXlV Quando error circa petitonam vel mores personae pudicos accidit per Th. XX1A. vv ouando species aliqua adulterii vel scorta otii, ommiussa est per Th. XXXL XXXII. Quando debitum coniugale constanter denegaturo n. XxXIII. Quando coniux malitia alterius est elerius rT XXXiV. Quando insidiae vitae structae, pitales inimicitiae aequipollens desertionis operan tur: h. XXXV. XLIX. Quoniam separatio a thoro' mensa conceditur, quamuis vinculum inter coniuges adhuc intercedat consequens est, quod in hoc a diuortio mu tum distet separatio quippe diu'rtio, secut', se hos nouarum nuptiarum conceditur seiunctis lepa xatione autem salia alterius matrimonii licentia non datur, sed animorum reconciliatio vel impediment cohabitationis remotio solum exspectatur. Ita, qu ex causa laeuitiae & insidiarum vitae separati sunt, in societatem contubernium redire coguntur 1 si appareat, laeuientemin insidiatorem respuisse. pars altera metuat, cautionem exigunt, Quae tamen ri,in valet ad indemn1sationem occisi. Uaec
vio a X tradat et Causam saeuitiae & insidiarum
48쪽
ge CONVICTU CONIUGALI SEPARATIONE. vitae solum operari parationem a thoroin menta Compertum enim est, cautius tectius agi in con-sstoriis circa causam insidiarum, coniugis vitae structarum. CARPE L. a. rit et et des et Ii κ. ult. Qu*dropter hanc causam diuortium petenti denegandum aud sit, supra satis ostensum tuit Saeuitia quoque mariti, si furori non sit absimilis diuortium operabitur, quia nihil interest,utrum dolo coniugis, an eiust stiali rabie fugam alter capessere eogatur. Sedin hoc casu non refragatur praxis consistoriorum, quorum sententiis utroque casu matrimonium permittitur parti non continenti, ad euitandum scilicet scortationis peccatum. BEVsc est. l. e. XI. Licet ab initio diuersum quid statuere videantur, uti decisiones sequentes monstrant.
49쪽
TRACTATIO IURIDICA, DE DIVORTIO