장음표시 사용
101쪽
videtur tribuendum esse forma vitali, quasi dispo
terminum, dc actionem, nitur materia, ut formam
neutiquam illi tribuatur equi sensibilem, & perfe-eflectus ; sed inquiratur Etam possit recipere 2 in aliud per principia iam hoc inquam casu praedi possita, & in praesenti po- catur de embryone, quodnenda. sit sermaliter vivens, es. 69 Haec enim perfe- sentialiterque : Et hocctio effectus potest in cau- etiam formaliter essentia- sis diversimode contineri, liter praedicatur de equo,& inveniri, sicut diversi- de quo etiam praedica-mode dicitur causa adhuc tur formaliter ellentiali
respectu eiusdem effectus. ter quod sit sensibilis, de Primo, quidem potest im quod sit talis sensibilis citi veniri effectus persectio licet equus,quod non prς-
in aliqua causa, formalitin dicatur formaliter eger tantum, ut quamlti emicas cialiter de tali embryocaust,i effectus sunt eius- ne; sed est persectio perdem species,Vt ignis gene- quam essentialiter. exce-: ram,&ignis geni tus. Se- ditur. Tertio, potest per Cundo , formalitre eminan- lachio essechus inveniri inter, & contingit quaneo .causa, virtualite emine praedicata, quae nccessario te ,&hoc contingit qua praedicantur formaliter de do secundu quod est causa effectu, dicantur etiam . non habet entitatem eius- formaliter de causa, & im dem speciei cum eflectu, super de causa praedican- nequa est in causa aliquod . tur aliae persectiones, quae praedicatum necessarium de effectu necessario non . formale, quod eodem modicuntur, ut equus respe-i do praedicetur de esiectu, ehu embryonis in lenten- ut effectus creatus subst ramis 3 tia asserente, quod prius. tialis, dc ens per se , Vt Y ''i' quam equus producat equus, continetur in Deo. equum,producit embryo- Si enim dum causam pernem,qui habet vitam, qua Olactes inquit imus, vide-
102쪽
mut entitatem essectus habere in specie infima eandem perfectionem cualiquo principio ex his, quae ad essectum videntur
concurrere, dicemus causam illius essectus esse uni-Vocam, Vt patet in primo exemplo supra posito. Si
vero Videmus, emitatem essectus non habere eandem in specie infima perfectionem cum principio aliquo, ad illum essectum concurrente; sed in aliquibus praedicatis essentialibus 1uperioribus cum illo convenire sormaliter; in alus vero non; sed excedies sencialiter per illa,Vt patet in secundo exemplo supra posito, erit principium illud causia partim IVVoca, & partim aequivoca licet communiter aequivoca dicatur univoca quidem ex ea parte, qua formaliter conveniccum essectu in aliqua ratione essentiali univoca; non Vero analoga , haec enim non sufficit, ut sit causa uni voca, ut patet in Deo causante creaturas, Suae vere, & formaliter sunt entia, nec de hac ratione entis proprie, & rigorose mentio fiat quoad praesens. AEquivoca autem dicitur ex ea parte, qua effectum essenti alucr e cedit. Sed si videmus, en
litatem effectus non con venire univoce in aliquo
praedicato cum principio, quod nobis apparet per aliqua principia ad illum essectum concurrere; sed ab illo essentialiter excedi, ut patet in tertio exemplo hic posito, dicemus. causam illam esse simpliciter aequivocam: hoc au
tem intelligendu est, dummodo aliunde non coninstet, principium non posse
communicare essective, scproductive entitatem effectus , licet sint eiusdem , speciei, ut anima rationalis hominis generantis. non est causa , nec ratio causandi entitatem animet rationalis hominis geniti; quia animae rationales creantur a Deo,ut docent
saltem Catholici. Tum quia animae rationales, Vtpote spirituales, non pos-
103쪽
ex potentia essectu causa instrumenta-
sunt educi materi ,Vt docet D. Tho
immerse: tum quia potentia destinata in homine ad commiani cadam naturam est corporea,& ideo eXperientia teste, est affixa organo corporeo, id est parti determinatae corporis: sed repugnat, quodentitas spiritualis naturaliter profluat immediate essective a principio formaliter corporeo: ergo repugnat , animam fieri per generationem ab homine quantum ad entitatem;
sed solum quoad Uionem; id est quod ab homi
ne uniatur materiae, quae quidem unio est corporea, ut docent nostriComplut. litat .Phisic. disput. Qquaest. . num. 2 o. quia fit per potentiam generativam corpoream, quare -lum fit per creationem. In causa autem instrumentali quomodo entitas effectus possit contineri, iam supra diximus cap. 6. num.
Ga. Ex quo, & e X supra dictis pacet quomodo etalis inseratur. o Sed adhuc restat inquirendu quomodo cognoscere valebimus,, quando entitasellectus est eiusdem persectionis cum entitate causis; quando vero maioris, aut minoris' Hoc igitur cognoscendum est per proprietates, & operationes unius cuiusque:& per principia capitibus sequentibus explicanda, de quibus ibi. Quando
enim videmus, effectum habere omnes operationes eiusdem speciei infim cum omnibus operationi bus cauta,colligitur certὰ habere easdem proprietates in specie infima cum sua causa: & ex his insertur, habere eandementia. tatem,&naturam cum suo
principio , seu causa in specie infima, ut patet in equo genito, & generante. Operationem autem
esse eiusdem speciei in. mae,Vel cognoscitur in ipsis operationibus, Ut currere, hinnire: vel per essectus productos, ut equua generat equum, & ali iis
104쪽
equus similiter,&c. Quan- intra eundem ordinem naado autem videmus, ef ἡ- turalem,scilicet, vel super ctum habere non solum naturalem,Vt in operatio- Operationem eiusdem spe- nibus equi, & Solis vid ciet infimae cum principio, tur,quae sunt in eodem ordised etiam alias diversas in dine naturali, & radican- specie, quas non habet tur in propriis naturis il- principium, colligitur, il- Iorum substantialibus; vb lud principium habere en- quia istς operationes com
titatem eiusdem rationis, veniunt in ratione opera-& naturae secundum ali- tionis naturalis, debent
quem gradu, vel aliquos, illarum principia form & diversae rationis, & na- lia, scilicet,potentiae, comturae secundum alium, ves Venire in ratione potentiqalios gradus. Et quando naturalis, dc principia ra- operationes,in quibus co- dicalia , scilicet, Sol, dc veniunt, pluribus specie- equus debent convenirebus conveniunt,quam illae in ratione substantiae n in quibus disserunt, inser- turalis. Et quia Solis, Sctur conVenire in gradu su- equi operationes sunt comperiori, & differre in inse- poreae, siquidem sunt e riori magis, aut minus se- tensae a quantitate,& pro-
cundum maiorem, vel mi- cedunt a causis extensis,& norem eXtensionem ope- producunt res corporeas,
rationum ad diversas na- debent illorum potentiaeturas, Ut patet in secundo esse corporeae,& equus,&eXemplo num. praeced. po- Sol in ratione, corporis sito. Hoc insuper potest convenire. Et quia praedi-
aliter philosophari,videli- cta operatio Solis non est cet, quando Operationes generativa copositi eius- effectus disserunt specie dem speciei; operatio Ve- infima, aut subalterna ab ro equi est generativa hoc operationibus principii , modo ; siquidem Sol non conveniunt vero in aliqua generat Solem i equus Veratione generica superiori ro generat equum de his
105쪽
enim operationibus exem non procedit a potentiarpli gratia loquimur ideo radicata in substantia po- potentiae non debent con- tente produci a sibi simili ;venire in ratione potentiς secus Vero operatio equi. generativae comuniter di- ideo praedicti Sol,& equus is id est, generativς com non conveniunt in ratio- possiti eiusdem speciei ; & ne generabilis; in quo sen consequenter neque Sol, su etiam differentia conec equus in ratione gene- stitutiva,scilicet, altis abiis rabilis; siquidem ad hunc is, sumenda est passive. gradum habendum requi- Hic autem discursus maritur radicare potentiam gis aperte constat in Λni generativam copositi eius gelo, & equo, nam opera-dem speciei,4ut docent tio Angeli est operatio Lomist. Complut. in logic. disp. 6. naturali & similiter op quaest. 6. Ex qua doctrina ratio equi: ergo illorum Compluten sequitur gra- potentiae conveniunt in dum generatae,positum in ratione potentiae naturaia praedicamento substantiae, iis, & illorum naturae insumi active pro substantia ratione substantit natura .potente producere sibi si- lis: & quia operatio An mile; non vero passive pro geli non est corporea substantia potente prodi operatio Vero equi corci a sibi simili. Et disserem porea est, ideo potentiaria constitutiva talis gra- Λngeli non est corporeaIdus,ut est alterabile, etiam nec Λngelus est corpus; sumenda est active, sicut potentia Vero equi erit& ipsum constitutum; si corporea, & equus erit autem aliquis conetur af- corpus, & consequenter firmare praedictum gra - non conVeniunt in hoc dum generabile, debere su- gradu, neque in inferiorimi passive, pro substantia bus. potente produci a sibi si- I Sed contra primiti : discurrendum est, mum eXemplum occurrit quod quia operatio Solia xcvera non solutum mihi
106쪽
rgumentum ad proban- gumenti dissicultatem, ocdum, Solem essentialiter, sic iterum argumentor: di simpliciter convenire nam lignum, & pilus, V. g. in ratione generabilis, & a capite abscissus, sunt procedit sic: Sol simplici- mixta; tum quia sunt cor-ter habet potentiam ad pora sublunaria, & non generandum res diversae elementa. Tum quia ha- speciei: sed hoc non habet bent qualitates cotrarias: quatenus substatia, neque ergo essentialiter sunt ge-
quatenus corpus, neque nerabilia, sicut homo ei- quatenus mixtum, neque sentialiter est animal; si-
secundum alias infimas ra- quid generabile est grationes sergo quatenus ge- dus superior ad mixtum,nerabile simpliciter; con- sicut animal ad hominem sequentia patet, quia non Ut patet ex arbore praedi- alio modo probatur ali- camentali substanti posiquid convenire simplici- to a nostris Complut. in C Muter in aliquo gradu praedi- logic.disp. 6.quaest. 6. cita-camenti substantiae. Ma- ta;& tamen lignum,&pi sor probatur, quia simpli- lus non generant sini simiciter concurrit principali- Ie in specie infima, ut pater ad generationes sub- tet licet admittamus pos. stantiarum sublunarium se res alterius speciei ge-Minor probatur, quia sim- nerare: ergo non est de pliciter generare no con- ratione generaritiae, sibi stavenit Angelis, corpus ve- mile in specie generare in-ro solum dicit es se princi- fima: igitur licet Sol, &pium motus localis , dc alia corpora coelestia non quantitatis : neque Solis generent sibi simile in spe- mixtis,quia ignis generat, cie infima, si tamen gene-ec non est mixtum i sed rant, Vt Verum est, alia di- elementum. Ex probatio- Versae speciei, erunt essen- ne minoris occasionem tialiter generabilia; quare sumpsi, ut magis ostende, si Complut.inquiunt,ideo
IςQ an a Braedisti are Pstrum esse generabile.
107쪽
quia generat sibi simile in specie, intelligendum erit de specie subalterna, nam licet in specie infima sibi
simile producat, recte e X hoc verificatur intentum; siquidem etiam c5veniunt in specie subalterna. Item si communiter dicitur,Solem, & corpora coelestia non elle generabilia intelligendum erit passi v e. it a Nec evades praeia dictum argumetum,etiams dessendas, generabiti su
mendum esse passive: Priamo, quia hoc est falsum; siquidem gradus praedica
menti substantiae investigantur per aliqua accidentia radicata in illis, quibus co vertibiliter conveniunt : sed generabile passive, ut tale, non radicat aliqua accidentia: ergo falsum est, posse consistere in generabile, passive. Maior constat ex Complutens. loco citato, & ex D. Thoma opus c. qa. cap. 18. ubi ideo probat genus animalis elle distinctuin a
quadam ope addita , sili-eu sentire, verba sunt Do Thomς. Minor probatur, quia ' generabile passive
solum dicit meram capacitatem,Vt generetur,nota Vero explicat aliqua activitatem. Secundo , nam
etiam adhuc dicendum erit, Solem esse essentialia ter generabilem, & probo sic: Per te.illud est essentialiter generabile,Vt pertinet ad hunc gradum,' quod habet capacitatem, Ut generetur: sed sol habet hanc capacitatem: ergo, &c. Minor probatur. nam Sol est numero multiplicabilis , id est, plures Soles eiusdem speciei esse
possunt, Vt docent communiter D.Thomae Disci
potest Deus destruere soriamam huius Solis numero nunc existentis, introducere aliam formam Solis in hac materia, quae quidem introductio ellet generatio,quia est ex prae-suposita materia in dur
tione aliqua reali privata tali
108쪽
tali forma: & consequen- tui per posse generari ater per veram fieret trans- causa creata. mutationem materiae po- 7s Sed contra: nam tentis illam formam reci- hoc est ad essentiam rei pere, utpote eiusdem spe- maxime extrinsecum, si ciei cum praeexistenti: & cut ad essentiam hominis idem dicendum est de hoc quod possit generari, crea- Sole ; nam posset Deus ri, & resurgi. Adhucque materiam producere subi falsitatis convincitum nam forma alterius numero sunt animaliae ita impetie Solis,&postea introduce- cta, ut ab aliis animalibus re formam huius, illius non generentur; sed enformam expellendo ergo, putrefactione terrae virtu- dcc. , te Astrorum, ut instrume Confirmatur quiae ta quidem cocurrentium,.quod aliquid de facto quorum productionem so- creetur, non tollit quot lus Deus principaliter at sit generabile , si ipsum tingit, ut supra dixi, & ta- alias possed generari, ut mensunt generabilia, Vt patet si homo coearetur.' patet. Nec obest, si dicas, hoc 36 In oppositum au- esse per accidens , nam tem sunt primo communis quod alicui convenit es- modus loquendi Gquidem sentialiter, nequit alteri communiter dicitur, cor ἀpes accidens conveniseo pora coelestia non ellegec .e 2 Aergo si est de essentiae dui nerabilia. Secundo, quod ius gradus posse generari, gene abite, dc eo puri ei lenc nequit Soli per accidens gradus aeque universales: nonire i maximet quia lad opposirum constat ex posse a Deo generarii non arboc ifς dicamectili sum
est per accidens v sed pes stintis .ini generabile c5
se. trahiti rationem corporis.
Neque ob est . si Sequela probatur: quia
λterum dicas, talem gra, corpus: non α, extendit dum essentialiter consti, magis; quan Lia mixta, adiu ςle
109쪽
elementa, ik corpora coelestia, ut patet; sed ad ista
etiam eXtenderetur generabile: ergo, &c. Minor probatur : quia mixtum Continetur immediate sub
extenderetur. Elementum similiter est corpus alterabile, & insuper potest generare. Denique omnia corpora coelestia concurrunt essective principaliter, saltem ad aliquas generationes, ut adhuc de Coelo Empyreo docet D.
Thomas I .part.quaest. 66. art. . ad a. & quodlibeto 6. art. I9 .&sequuntur eius
Discipuli, & nostri Complut.de Coelo, disp. s. q. q. ergo generabile ad omnia
se extenderet, ad quae gradus corporis. Tertio, nam . S. Thom. opust. 62. cap. I . Optimam tribuit differentiam inter corpus, dc generabile,dicens: Corpus vero coeleste eum eo poribus generabilibus dissere, eam
& licet D. Thomas loquatur de disserentia in genere phisico, id est, in primo subiecto receptivo larma rum I tamen sic potest mirtio Drmari: Nam illa,qughabent diversam materiam essentialiter, petunc diversas sermas essentialiter,quia diversa essentialiter potentia petit diversos essentialiter actus: sed corpora sublunaria habet
diversam essentialiter maήteriam, ac corpora coele
stia: ergo, &c. Ex quibus infertur, composita ex talibus sermis, & materijs esse essentialiter diversa:& consequenter, subluna ria radicare potentias generativas restangibiles, dc operantes cum dispendio suae perfectionis, &c. Et cum huiusmodi essentialia disserentia non sit in ratione corporis I siquidem coelestia sunt corpora.N que in ratione mixti, quia elementa sunt sublunaria,& non sunt mixta, sequi tur quod sit in ratione generabilis. Et licet his vi deatur,'posse responderi ad opposita; non tamen solvunt difficultatem, sicut non tollunt corpora
coelestia posse generare alia,& ipsa a Deo gener
110쪽
xl, ut supra dixi: Quapropiter ego in hac parte cum pluribus loquor. Quid autem re verum sit Cogitate cum, dc meditare i senistiendum tamen moneo
cum nostris Complutens. ubi supra. χ Desideratur denique ad huius rei perie
ctam notitiam quado cognoscemus, aliquem esse. ctum procedere a causa Vni Voca, quando vero ab
aequi voca, vel a solo Deo nam licet detur aliqua causa eiusdem speciei infimae cum essectu vel aliqua maioris persectionis, pol- sunt esse ita distantes, vel impeditae, ut illis nequeat productio effectus attriis hui. Item si Deus concurrit, & est causa potens ad .Qmnes essectus producendos , cur Deus solus non producet illos,etiamsi aliqadsint causae a quibus pro cedere possint Respon-
.detur igitur, Deum reruminaturas creasse , & illas di posuisse, ut possint alios enectus producere, iuxta illarum inclinationes, i
que producant, Vt ordo in ipsis a Deo ipso linposieiis servetur: qus quidem causae praedicto ordine, eo
tendunt,Vt universum c servent, aliae ut causae universales, aliae ut particula res;quare intendunt magnopere,quantum possibile est,sibi essectus assimilare, Vel in totum, vel in par tem. Unde ad quaerendum causam alicuius effectus . debemus inquirere, quodnam sit simile illi innatura: quod fiet per principia tradita , & tradenda. Si enim invenimus, aliquid eiusdem speciei cum esse-ctu, debemus diligenter
inquireret, Vtrum habeat coditiones ad operandum necessarias, videlicet, sifficientes virtutes operati vas, sufficientem propinquitatem, dc existendiam. Si enim non habuerit huiusmodi conditiones, non erit causa talis cssectus,
quamlumvis illi similis. Si vero illas habeat, illi praecipue tribuendus est effectus , quae fuerit eiusdem