장음표시 사용
71쪽
ter in ratione specifican- ducit rationem corporis di. & terminandi praedi- inventana in equo, V.g. er-ctas causas; illarum virtu- go debet etiam realitertes, & operationes. Ad- principaliter rationem Vi-Vertere tamen opportet talitatis idetificatam rea- naturam esse aliquando liter cum ratione corporis causam efficientem respe- in tali equo producere.
ctu passionum, seu pro- Maior probatur, quia illae. prietatum; & sic ex illa duς krmalitates sunt rea-ime demonstrantur,etiam liter idem: sed repugnat tanquam per causam esse . idem realiter produci, αctivam. , non produci; ergo , & 4o Obijcitur contrae Igitur licet illam vitalita-
doctrinam num. 38. stabi- tem non producat Vt ra litam, & num. 39. imme- tionem ob qua; producet diate antecedenti applica- tamen Vt rationem qua. tam alijs c estibus cor- qnes Respondetur di poribus, videlicet, Solem stinguendo maiorem . si non producer principali- continetur intra spheram ter vitalitatem rerum sub- suae activitatis,& virtutis, lunarium, adhuc ut rati . concedo; si non contine-nem quae, licet principalia: tur, nego maiorem. Ecter producat rationem concessa minori negatun corporis realiter idemifi- consequentiat quia vitalia
catam cum Vitali tace ut ras non continetur intrat
in equo: & sic Drmatur spheram activi tatis,&vi obiectio. Causa quae reali- tutis Solis,ut diximus. Adbter principaliter producit: probationem maioris, coriine lectu aliquamst cedo maiorem, & distin litatem,debet etiam realia guo minorem: secundum ter principaliter produce eandem Ermalitatem,c6- re quidquid realiter est cedo; secundum diversam- identificatu cum tali Mr- subdistinguo,quantum ad malitate; sed' per nos So' elle a parte rci, concedo: principaliter realiter pro- quantua ad procedere ab
72쪽
eadem causa, nego. ideoque repugnat, quod Solponat in rerum natura rationem corporis inventam in equo, quin simul alius equus, Vel Deus ponat in rerum natura equi vitalitatem I non tamen
repugnat unam sermalitatem produci aSole primcipaliter, & aliam a Deo, vel alia causa principaliter. Quod manisestatur multiplici instantia.Prima in sententia valde plausi- A . .. bili, quod ratis entis in sutur. quolibet effectu producitur principaliter a solo
Deo, adhuc ut ratio qua, ct talitas entis . seu ratio specifica principaliter
producitur a creatura: &tamen ratio entis. dc talibias entis non distinguun-ylum tur realiter:& in sententia - plurium, neque distinguu-tur per rationem cum fundamento in re. Secunda,
quia habitus, vel potentia causat principaliter actum,secuncium quod est tendentia in obiectum, &non producir principatu
Thom. quaest. a. de viri 'Th. tibus, art. I ad I . Sed Blum instrumentaliter, ut docent nostri Salmanti c. - i
I 3. disput. 3. dubio Vnico, num & 8. Tertia, est in peccato comistionis quod λrmaliter sumptum consistit in positivo, Ut cum pluribus docent nost. SM' M--
tract. I 3. disp. 6. dubio η quod positivum producit Deus principaliter quan-
tu ad entitatem, & actualitatem ue non quantum ad deformitatem; & tamen ista Drmalitates non dustinguuntur realiter; sed solum quoad explicitum. Quarta, est in instrumemtis, quorum effectus praevius aliquando non distinguitur realiter ab effectu causae principalis, ut cum aliis Thomistis docenς C. Iunnostri Complut. in Phisic. Thomsa. disp. ra. de instrumentis, quaest. a.& tamen princupaliter producunt suum essectum pr vium,& principaliter no producunt es sectu principalis agentis.
73쪽
Quinta, dc ultima instantia est, quia alias sequere tur, formicam posse principaliter producereAnge
re sufficientem virtutem ad producendam formalitatem substantiae cum qua caeterae sunt identificatae realiter : igitur obiectio
non subsistit. a In secunda instantia num praecedentis asse tui cum D.Thoma,& SM-manticensibus, licet vialiter,nullam potentiam,vel
habitum posse principaliter producere essective
suos actus secundum e cessum maioris actualitatis importatum in actibus supra suum habitum, vel potentiam. dc ratio in qua nititur, est ex num. 3 3. scilicet, omnem causam es
stivam principalem debere esse maioris, vel aequalis saltem persectionis cum effectu, secundum quod, scilicet, est effectus illius, eo quod nomo ps est vire,
yt lumine naturali notum est; tamen assertio absoluate sumpta tam gravissimas patitur difficultates, ut non sit conveniens solum quasi per transelam resolutione attingere. Ecideo quibusdam placuit.
Vt graviores proponeremi eisque ex doctrina Angelici nostri Praeceptoris ἰnostrorumque Salmanti censium satisfacerem, ut quisque in materia. quae tam frequenter occurrit. ab argumentis se expediri
gumentum, quod in contrarium occurrit,es . Nam actus seu operatio potentiarum, vel habituum, augcuiuscumque cause creatri
est actus secundus, & causalitas, prout illos excedit in actualitate; V.g. calefactio respectu caloris , dc intellectio respectu intellectus: sed prout actus secundus, & causilitas illo rum debet ab illis princi, paliter effective procede re,V Dcalefactio a calore,& intellectro ab intelle Em; alias nec calor princia
74쪽
tellectus principaliter intelligeret: siquidem causa, cuius causalitas, dc actus secundus ipsi principaliter
non atribuitur, non dicitur causa principalis. Ex quo sequitur, nullam causam creatam esse causam principalem essectus creati : siquidem in opposita
sententia nulla causa creata producit principaliter
suam causali tatem. sc actu secundum, qui sic illam excedit, medio quo,Vt i li; & non aliter, producitur effectus: ergo necessario fatendum est, potentiam , vel habitum , vel quamcumque aliam facultatem principaliter ducere suum actit, & operationem, Ut tales, ne i
lia sequantur absurda. 44 Nec reseri,si huic
tam emaci rationi resp..deatur, actum, vel oper .tionem habere duplicem Drmalitatem: primam Vt est tendentia in lectum, vel terminum, vel estectum. Alteram in ratione maioris actualitatis. Et secundum hanc, este a solo
mve ; tamen secundum primam , qua ratione est eiusdem speciei infimae cli habitu, vel potentia, est principaliter ab ipsis , &causalitas , & actus secundus illorum , & sic causant principaliter suos effectus. Non inquam refert; nam haec solutio plura ab surda. & implicatoria imvolvit. Quando enim naturalis ratio, aut vera philosophia docuit, quamlibet causam, Vel poteriam, vel habitum indigere alia entitate eiusdem speciei infimae , quae sit causalμtas illius ἰ Si enim sunt eiusdem speciei infimat ut tenentes p dictam doctrinam adstruunt quare non habent eadem praedicata, & proprietates, de officia naturalia Quare illa entitas erit actus primus; & ista actus secumdus Illa caula; & ista cat salitast Illa permanens; &ista fluens, dc cito deciadens Illa immanens; dc ista quandoque transiensi Illa, id est, potentia, et habitus, depraedicamento
75쪽
de praedicamelo actionis Quanta autem his consideratis ex dicta solutione inserantur absurda, quis. que consideret. Ergo Vt certum tenendii est, actus. seu operationes, vel actiones distingui et sentialiter specifice. immo aliquandoptaedicamentaliter a pOtentiis, vel habitibus, habereque proprias disseretias, perquaS constituuntur, distinctas ab illis, per- quas constituuntur potemtiae, vel habitus, respicereque diverso modo obiectum, nempe sub ratione magis actuali. & minus universali, & cito fluenti, decidentique,& immediate immediatione entitatis,id est,per se ipsas, secus vero habitus , dc potentias, quae attingunt obiectum ex se in potentia; in actu tamen mediantibus operationibus,seu actibus. Vnde actus nequeunt co- siderari secundu suam specificam essentiam praescindendo ab actualitate; nam et Ientialiter sunt actuali- inces : nec talis actus in
specie infima, absque sua ultima disterentia, alias iam no consideraretur illa essentia actus; sed alia diversa. Vel si illa; tamen
solum cons deraretur secundum rationem genericam, Vel analogam actus; non secundum infimam. 4s Secundo arguitur: Nam plures actus,-operationes potentiarum, Vel
habituum sunt vitales, Ut in viventibus non solum est rationi notum; sed plerumque patet adsensum: Atqui ad istos actus, nactus sunt, viventia, aut potentiae, vel habitus non
go non obstante, quod actus, seu operatio e Xce dat in actualitate, potest produci principaliter a tuis causis creatis, seu potentia,vel habitu. Maior,& consequentia patent. Minor autem probatur: Nam si actus vitalis,ut i iis, non procederet primcipaliter;sed instrumenta liter a potentia vitali, Vel viventi, sequeretur, quod vivens,& potentia per Ia-
76쪽
Iem actum moverentur hoc est absurdissimum, & actualiter a se; dc non mo- falsum: ergo & quod inverentur actualiter a se: tellectus,& homo cum in- . sed hoc implicat contra- , tellectu non producant dictionem: ergo dc id, ex principaliter intellectio quo sequi tur. Probatur se- nem secundu suam actualii. quela: nam in primis, mo- tatem. Consequentia con rueretur a se; siquidem of stat.Minor probatur: Na H fletam vita os moveri A implicat. Deu intelligeres: quia procedere debet intellectione creata Bria actio vitalis a principio in- maliter; alias Deus actua-trinseco coniuncto. Dein- retur per illam, utpote vide,non moveretur a se: si- talis, & immanens sermaquidem de rat ne instru- est intellectio,& manet in menti est moveri ab alio; solo principaliter intelli&ab extrinseco, nempe fi gente. Deinde implicat, principali agente,quod in Deum intelligere intelle- sententia opposita est so- ctione finita i alias finito Ius Deus. modo cognosceret. Maioz 6 Tertio arguitur. ficostenditur: Nam intel-Nam si solus Deus prout lectio lacundum quod in concurrit, V.g. cum intela actualitate excedit intellectu ad intellectionem, lectum est intellectio, ut produceret principaliter actualis perceptio obiecti ipsam intellectionem immo& secundum viti-cundum suam actualita mam actualitatem est cotem; & intellectus solum templatio, ut docent nO- produceret illam instruia stri Complut. de Anima, mentalizer . sequeretur disp. a I. quaest η.&in Re quod solus Deus principa- sumpta disp.ao. quaest 3. hcer intelligeret, oc com eo, quod existentia in or- templaretur se per illam, dine intelligibili est inieti intellectionem creatam; lectio secundum ultimam non vero intelle ctus, aut actu litatem ulterius non homo cum intellectu: sed: det taminauilam, yicino
77쪽
Samor. nostri Salmantic. tom. I.
tract. de scientia Dei, disp. q. dub. I .& a. & praecipue tract. de voluntate Dei, disp. I.dub. I.& disp. a. per tot am, Sc alibi frequenter, quod munus competit intellectioni sub munere contemplationis: ergo si solus Deus principaliter illam produceret , solus Deus per illam principaliter cognosceret. Vel si Deus non; nullus intelligeret principaliter per illam: quod est ridiculum. 47 Quarto arguitur:
Nam sequeretur, Voluntatem creatam non elle liberam in suis actibus: &consequenter,quisd tolleretur ratio meriti; aut demeriti: sed hoc est contraveram Philo phiam, &
Tum ratione; Nam actus Voluntatis, ut praecisse est exercitium libertatis, exincedit in actualitate ipsam
voluntatem, ut ex terminis constat: ergo si prout sic non procederet principaliter a voluntate sed solium instrumentaliter,non procederet ab illa, ut a principio coniuncto in trinseco, nec Vt a principio indisserenti ad agere. vel non ageret sed a primcipio extrinseco,& ut determinata , & mota ab alio, quod repugnat V luntario, & libero, ut per se patet, & constat ex in Thom.loc.cit. his verbis: S.riam
Non enim motur ebaritatis ita praeessit a visitu Sancto movente humanam m tem, quod humana mens sit mota tanuum nullo modo si minei um huius motus, μαι eum aliquod eo pus movetur ab aliquo exteris ι movente. Hoc enim es eant a rationem voluntarh,euΑ
78쪽
B sequeretur, quod diligere non esset soluntarium, quissimplieat eontra imois nem: eu m amor da sui ratio-
48 Quinto arguitur: Nam sequeretur intellectum creatum noni posse principaliter cocurrere ad intellectionem supernaturalem, Vt supernaturalem tendentiam in obiectum, V. g. ad visionem beati. cam: dc consequenter, hominem per talem visio nem non esse. principaliter beatum: sedi hoc est falsum, & contra commu-ommvn. nem Thomistarum sen-Gom se. tentiam; & secunda sequela contra, fidem ergo,&c. Sequela probatur: Nam sicut intellectio excedit intellectu in actualitate, ita intellectio superinnaturalis excedit intellectum in supernatu patietate : sed quia excedit in actualitate non producit illam principalizer ergo quia excedit in superna, turalitate non potetit illam producere principaliteri sed instrumentatuen
Vnde a sortiori sequitur, hominem non polle principaliter elicere operationes supernaturales,&con sequenter nec mereri prae miumVuae aeternae, quod, est contra Fidem nostram. ην sexto arguitur:
vel habitus concurreret instrument aliter ad sciani operationem secundu ex cessum actualitatis, debe rei habere aliam opera tionem propriam sitam,ad quam set incipaliter conia
curreret, Ut docent communiter Thomist e clam Commian
suo Magistro,. asserentes, Themist. esse de ratione instrumeno. I ti habere actionem praecviam, quae actio etiam excedit potentiam, aut habitum in actualitate: ergo si non obstate huius actioianis maiori actualitate, potest potentia, vel habitus illam producere , pariter poterit producere illam primam. Quod si dixeris,
etiam: ad adlualitatem huius praeviae 'actionis concurrere instrumentaliter: Insero, etiam ad hanc de
79쪽
nem praeviam. Unde vel debet procedi in infinitum,quod Philosophia abhorret, quia implicatoriuomnino est; vel deveniendum ad aliquam actionem, quam principaliter producat. Uel saltem in eadem actione ad aliquam
habitui correspondeat, sic expresset maiorem actualitatem, quam podentia,
aut habitus siquidem debet expressare quod siecausalitas, & exercitium, L actus secundus illius. so His omnibus gravissimis difficultatibus, &aliis similibus, vel quae ex his formari posIunt, dupli-- ci via ocursum ibimus ex nostris eruditissimis Salmanticensibus. Primam
Salmant. enim viam ostendunt praedicti PP. tom. s. tra'. a.
disp. 3 dub. I. num. 6. & 7. & 8. Distinguendo duplex
genus causarum, quae posse sunt attingere aliquam actionem, ad quam non habent sufficientem virtutem. Altadest,puta nullam habet virtutem respectu ta-
inchoatam V: νι qua-do non eontinetur intra ob-.iectum adaequarum ιβων ν Iea non ordinatu ad obie Etiam,vel terminum conte
licens. ut calefactio respectu aquae, quae licet ele Veritur ab agente calido, V.Dab igne, producendo in
illa calorem, ut possit c lefacere; tamen calefactio est extra obiectum , seu terminum virtutis aquae siquidem calefactio ordinatur ad producedum calorem, qui omnino est extra terminum specificativum, seu ut melius dicam, terminativum suae activitatis, quae solum ad humiditatem, & frigiditatem, per similes , quas habet, Virtutes exteditur,& ideo solum potest habere intra spheram suae acti vitatis
actiones talibus terminis,& virtutibus correspondentes, ut sunt humecta
tio, & f igefactio. Vnde calefactio est extra spheram suet activitatis absolu
80쪽
alterius agentis,V. g.ignis, aut Solis , tunc aqua concurrit instrumet aliterproprie ad talem amonem,&nullo modo principaliter. si Aliud genus eausae', quΘd babet virtutem δει-
tam ad talem actionem prσ- ducendam, ex eo, quod pradicia a Aia eontinetur intra Oblactum adaequatum illius,
in quantum est attingentia, vel p oductio, vel perceptis alicuius obiecti, vel termini eontenti subfuo obiecto sp/clinativo, Oιι termino Da actioitatis. Et huiusi nodi agens, Vel causa, quamvis ad eliciedam talem actionem indigeat elevatione, seu virtute ab alio agente Communicata i nihilominus concurrit ad illam per modum causae principalis. Et ratio em quia talis virtus , vel elevatio perficieipsum agens, seu causamia. tra propriam lineam &spheram suae acti'itatis, Icessentialis, seu extensivae
censetur extranea illi; sed iuxta suam naturam : dc consequenter ex tali causa, & virtute fit una causa adaequata principalis particulari; illius operatio, nis. Unde inserunt, quod licet intellectus creatus sit in ordine naturali, &visio beatifica in ordine
supernaturali,& illum e cedat in persectione, consequenterque nequeat illam elicere, nisi Deus elevet illum lumine supernaturali gloriae; tamen principaliter elicid illam ,. Vt iam est tali lumine elevatus , & proportionatus iquia visio beata esst intellectio colenta intra suum obiectum specificativum,
seu extensivum , in quam tum est operatio tendens ad Deum cognoscendum
in se ipso, quod est obiectum contentu intra spheram suae activitatis, seu sui obiecti extensivi, vel spe cificativi. Hanc doctrina tradunt praedicti Salmant.