Via scientiarum duobus opusculis absoluta. Alterum de vniversis regulis, et principijs rectè argumentandi, in qualibet materia rationes efformandi. Alterum de principiis, et regulis ab argumentis se rectè defendendi. ... Authore P.F. Francisco a Sanc

발행: 1686년

분량: 285페이지

출처: archive.org

분류: 철학

141쪽

i r. Via Scientiarum

aliam, vel quod alia ex- ceptibus. impersems ta prestiat; identificantur ta-en quoad implicitum: quia sunt unica realitas, 'creducitur ista distinctio ad distinctionem excludentis ab excluso. Haec enim distinctio quoad expressionem fit duplicitor. Primo . quando illa: cxpressiones identificatur in una entitate realii tamen distinguuntur virtualiter, Ut animal.& rationale in homine. & haec non est ita

rigorosa distinctio quoad

expressionem ; licet aliquando sortiatur hoc nomen. Secundo,ita,ut identificentur adhuc viri inliter, & solum quoad expressiones disserant . dc haec est rigorosa acceptio huius distinctionis.quq solet etiam appellari dυ

pirassi, vel distinctio, mu-πerica , seu quoad munus: quia videlicet propter sua eminentem persect ionem non possumus rem cognoscere adaequa te; sed per analogiam, & similitudinem ad res inferiores con

cipimur illam diversia ε5

dere est in esientia divina. quae absque distinctione. adhuc virtuali, Vc plurimi. docent Thomissae, gerit Nini ovices naturae radicaliter intellectivae . intellectitet proximi operati Ui, UPerationis, speciei imprcsse,' expressae: & in plersonalitate, V. g.patris, se habent munus constituendi personam, & munus se reserendi ad filium:& in diffe

rentia atoma animae ra

tionalis invenitur munus costituendi hominem, tale vegetativum. & tale sensitivum. Qtiae distinctio

etiam invenitur propter 'confusionem alicuius conceptus praecisi secundum quid ab aliquibus rationibus simplicibus : qui a s

cum trahit talis conceptus ipsa inferiora.Vt in ente respectu substantiae, dc accidentis , aut aliorum inferiorum; ubi ratio entis distinguitur quoad implicitum, & explicitum a quolibet inferiori, & ipsa inferiora distinguuntur. quoad exprestionem inter

142쪽

st, prout in tali ratione,ut lastici ex Magistro in r. Sehbusti videte est apud nostros dist. 8. & intelligenda est, ' ' Complutenses in logica, sive naturaliter, sive se 'disp. II. qua t. q. in Re- pernaturaliter separatio sumpta fiat. Tamen ex illa non semper colligitur distin- CAPUT III. ctio realis actualis ante De Wineipiis, aut signis,

ctionum.

L cuimus gener omniit distinctionum incommuni , oportet signa tradere, & principia, quibus cognoscere possimus, quando intet aliqua detur haec, aut illa distinctio. In primis igitur ad cogno1- cedam districtionem realam in communt, est evidens signum realis separatio unius ab alio. Ita Adii Osrisson dit Topic. cap. I. locos Isa his verbis: Altενώει si pot/' sina altera esse, nos erit idem. Quo fundamens must. to per motus S August. 6. de Trinit.cap. 6. dixit: Io

εμ magniιudo , aliud colar, alvu figura. Qua regula comis er utuntur Schae separationem ; nam aliquando est selum distinctio realis potentiistis, Ut in portionibus substantiae, docent cum pluribus nostri Complut . mlib.de SQ Gmptiunera disp. s. uquidem sub- Plures stantia corporea intrω li- AEubneam substantiae non habet partes realiter actuali ter diversas; sed solum

potentialiter ; & tamen possunt portiones talis suostantiae ratione quantitatis dividi. Nutritio etiam fit per identificationem portionis substantiae

cum substatiae praeexistenti, eX eo quod. adveniens

& praecedens sigillantur eidem quantitati/, a qua individuatuc substantia, ut in qua quantitas praedicta radicaliter est prae-

contenta. Hoc quidem solum contingit quando res sunt eiusdem rationis, &m natura sua indivisibile a

143쪽

. ' les, & sigillatae eidem in dividuativo. Per quod excipitur quantitas, cuius .estentia est habere partes extra partes, in qua bene valet supra dicta regula, adhuc loquendo de diu inctione actuali. Sed notare Oportet, quod in quant

tale, non eodem modo dustinguiatur partes ante se

parationem,ac post illam: quia ante separatione di . stinguutur realiter actualiter partialiter, id est, ut partes reales alicuius totius , post separationem vero distinguuntur reali- ter actualiter totaliter, id est, tanquam totum,& tΟ- tum. Quod etiam in substantia corporea proportionabiliter dicendum est: nam illa distinctio potentialis realis , non est, Vt actualiter distinguantur, Vt pars,& pars; sed ut duae substantiae totales, ut patet in una aqua, quae quidem in aquas distinctas totaliter dividitur. His, Scsimilibus exceptis, regula demonstrat distinctionem

realem actualem.

18 Scparatio autem potest esse dupliciter, vetitanut id quod separatur.& illud, a quo separatur

maneant in rerum naturae Vel ita, ut non maneat id.

quod separatur, sed solum illud, a quo separatur. Si primum, bene insertur distinctio realis entitativa. . seu rei a re: siquidem bene probatur, Vnum possie in

rerum natura adinvicem

sine alio esse, quod pr

prium est rei, & entitatis;

non Vero modi. Vt constabit ex eius deffinitionibus

cap. I 2.num. 89. Si autem

illud,quod eparatur, non

maneat in rerum natura nec ullo modo manere

possit, nec simile illi alia

quando mansit,non inferis tur necessario distinctio realis modatis,ut intendeo

Ratio est: quia plura sunt, quae propter maXimam dependentiam ab alio non possunt in rerum natura sine illo consistere; & tamen sunt vere, & proprie entitates,& res. Quod apparet manifeste in forma

substantiali corpore/, dc

144쪽

valde materiali , quae sine materia esse non potest:&materia, in qua erat, po-εest manere sub alia foroma. Et in sententia pi rami . tium Thomistarum figura nequit sine quantitate consistere, adhuc per potentiam Dei absolutami&similiter relatio sine suo fundamento: dc actio vitalis sine suo principio: &duratio sine eo, quod durat, dc tamen sunt entitates: siquidem directe in

praedicamento collocantur: & omnia praedicameta sunt entia completa.

Quod omne suis Iocis, de alibi passim docent nostricem M. Complut . ciun aliis. Qua- b re utrum sit modus, inV stigandum est, praeter supradicta, ex imperfecti ne maxima, dc incompletione illius, quod taliter, nequit consistere separa

tum, ut mutationes, mo

tus; modi intentanis, ali quae elevationes,' & alia

- I9 Secundum signum est, quod, quae per se, doptimario generantur di Zersis generationibu ,rear

liter distinguuntur . ita Arist. lib. q. Metapli re Xt. A.'.L3 dc probatur: nam secuniadum Philosophum s. Phi-taor. texta dc comm. q. generationes , dc motus habent unitatem , dc distinctionem ex terminis.

ad quos per se, dc primario terminantur: ergo ubi generationes realiter distinguuntur,debent etiam

termini per se,& primario producti, realiter distin- gui. Uideatur Soncinδ q. sini Metaphis quaest. aa. Sed observa, quod generationes sint causarum eiusdem ordinis, dc totalium: quia cauta plures diversi ordinis, actionibus generativis diversis, possunt unicum producere terminu. Yt Deus, sol, Asera, dc

equus generant unicum equum: dc similiter causae partiales, generationibus partialiter diversis, Vni cum possiunt attingere terminum. 1 QDd dictum est de generationibus, extemdendum est ad quascumque actiones, productiones, aut causalitates cuius

cumque generia cause;

145쪽

milia i eiam eadem ratio in omnibus.

ro Aliis etiam signis,& principiis potest haec distinctio investigari ex

opusculo praecedenti. Unde tertium signum. vel principium erit a causis.

Nm quando aliquid est

causa alterius in quocumque genere causae. recte

insertur realiter distingui: quia idem non valet se ipsum realiter causare. Et

hoc est verum . etiam si non sint causa, & effectus; sed producens, & productum, ut inter personas divinas cernere licet: quia Vna persona nequit realiter se ipsam producere. Ab . .ctibus etiam ostenditur: tum per separabilitatem, Ut diximus: tum per diversas potetias, ope

rationes,& terminos ad quatos: nam eadem ratio est: de modo argumentandi ex causa ad enectus, acide eflectibus ad causam. at Quartum signum est astrilli: nam si Petrus, qui est similis Paulo in nastura distinguitur realiter ab aliquλ xatione: etiλm Paulus distinguetur resti ter ab alia simili ratione. ut si Petrus distinguitur realiter a sua albedine. etiam Paulus a sua distinguetur realiter.

. a a Quintum signum est ab oppositis, ex quibus recte insertur eciam distinctio realis nam e3,quq

realiter opponuntur, re

liter differunt: sive Opponantur relative, ut pater.& filius: sive contrarie, Vc calor, & frigus: sive contradictorie, ut esse,& non esse: sive privatiVe, Vt Visus. & coecitas. Et ratio

est: quia nihil potest sibi

esse realiter oppositum.Ezpossunt alia signa multi plicari secundiim alia principia argumentandi ex dictis opusculo primo.

a 3 Distinctio realis

numerica arguitur primo. per causam materialem di-Versam, V. g. subiectum:

nam istud est principium,& causa talis unitatis. Se

cundo , si fiant per se, dc primario, similibtis generationibus eiusdem speciei infimae. Tertio,si habean: similes pol LiRs, operav

146쪽

tiones, di terminos eius- consequenter eadem ardem speciei infimae. Quar- gumenta proportionabito, si habeant similia con- liter militant utrobique. traria per se,& ex propria a 6 Dubitat tamen natura, & non per acci- quidam,vel de hac doctri. dens: nam quia est per ac- na,vel de alia Coinplui. incidens Petrum, S equum logic. disp. 3. quaest . q. Vbi esse albos, non sunt solo in una conclusione dici numero distincti, etiam si tur,unitatem numericam, habeant similia contraria, & formalem eiusdem in-

nempe subiecta nigra. dividui quoad entitatema Distinctio realis sumptas non distingui reae entialis specifica argui- liter; sed solum distinctio-tur per formas, per pro- ne rationis ratiocinat i inprietates , , operationes, alia vero conclusione di- terminos divellos essen- citur, negationem quam

tialiter specifice,& per ali- dicit unitas numerica, di- qua alia principia supra- stingui realiter negativd dicta. Distinctio realis es- quia extrema sunt nega- sentialis generica argui- tiva a negatione, quam tur per formas, proprieta- dicit unitas formalis: ergotes, actiones, terminos, ponunt hic Complutenses&c. diversa essentialiter formas,quibus negationes generice. De quo Videan- privant non distingui reatui quς dixi in opusculo I. liters & tamen negationes .

cap.9. num. IO. . realiter distingui. Responi ' a s Eadem propor- detur negando conseque-tione inserenda est distin- tiam: Nam Complut. nonctio realis numerica nega- inquiunt negationem unitiva, specifica, aut generi- tatis numericae, & nega- Ca, ac antecedenter dixi- tionem unitatis formaliamus: quia negatio, &pri- eiusdem individui distina Vatio arguitur per for- gui realiter,quod erat ne mas, quarum sunt nega- cessum , ut doctrinae nu

147쪽

13o Via Seientiarum

opponerentur istie autem carentiae solum secundum rationem distinguuntur,

sicut & ipsae unitates) sed

inquiunt, Unitatem numericam importare negationem distinctionis numericae: & unitatem formalem negationem distinctionis formalis &sicut distinctio numerica, & formalis distinguuntur realiter: siquidem sunt diversae speciei: ita negationes praedictarum distinctionum distinguuntur realiter, etiamsientitates habentes tales negationes non distinguantur realiter ; sicut si homo haberet carentiam visus, & carentiam risibilitatis, istae carentiae distinguerentur realiter; licet gradus animalis , cui debetur visus, & gradus rationalis, cui debetur risibilitas, in illo Komine' non distinguantur reali

ter.

nis realis fundamentalis sic dicta, quia realiter estiundamentum distinctionis rationis) seu eminensialis, vel virtualis, sunt partim positiva, 3c parties negativa r ista sunt carentiae, & negationes signorum distinctionis realis actualis; illa vero sunt, a priori, eminentia supra illas res diversas,& aequivalentia adimas; & a posteriori, potentiae, operationes, & termini, ut supra diximus.

a 8 Signa distinctionis rationis ratiocinatae sunt carentiς omnium signorum distinctionis realis; dc praesuppositive, materialiter, eminentia, ac aequivalentia entitatis

ad plura, vel quod possit

radicare diversas potentias, & operationes: nam eo ipso habet intellectus fundamentum ad habendos conceptus obiectivos. quorum Vnum apraehendat, ut diversum ab alio formaliter; qui tamen a parte rei diversi non sunt. in quo consistit praefata distinctio rarionis ratio cinatae. Signa vero diltimctionis rationis ratiocinantis inferuntur ex descriptione ipsius supra tran

148쪽

as signa distinctionis formalis patent ex di- CAPUT IRctis: nam distinctio sor- a malis, alia est realis, alia De ident eatione, ct in urest rationis, quarum i am Agnis. γsigna tradidimus. Signa . . Idistinctionis realis inclu- 3o Dem duplicipiter dentis ab incluso sunt,quq a sumitur, uno m supra diximus pro distin- do νιutturi vel, ut Alii lo-ctione reali, illa applican- quunturino maliter,dc hoc do partibus totius; vel to- modo pertinet ad genusti comparative ad quamli- relationis inventae in sub-bet partem. Ex quo ma- stantia; sicut relatio ιον Dent explicata signa di- litudinis in qualitate; αstinctionis excludentis ab relatio aequalitatis in qua-eXcluso. Et proportiona- titate, secudum illud Phi-biliter dicendum est, si di- losophi 1.Metaph.cap. I s. stinctio fuerit rationis: Eadem namquesunt , quo nam illius videantur sig- eum subsantia es una: η-na. Ex quibus etiam pa- milia vero quorum qualitas tet,quibus signis possimus es una: aqualia νero, quo- cognoscere distinctionem mm qaantitas es una. Alio quoad implicitum, dc em modo sumitur dem nega-plicitum,& quoad expres- riuovel ut filii loquuntur Aasiones: nam uno modo su- fundam taliteriid est,quod miturprodistinctione vir- secundum suam entitatemetuali; alio vero sumitur sit unum in se,& divisum a 'secundum quod excludit quolibet alio, ut Petrus adhuc distinctionem vir- est idem homo ; quia estiualem: & consequenter unus homo in se,&distin-sgna erunt carentiae sig- ctus a quolibet alio. Et denorum aliarum distinctio- hac identitate agimus innum, & quae Vt conditio- praesenti. Vbi notando est,nes assignantur praedi me quod in hac adhuc accep- distinctionis supra cap. a. tione solemus dicere, ali-I a quia

149쪽

13 L Via Scientiarum

quid esse unum formaliter, id est, habere eamdem indivisibilem formam, naturam , Vel essentiam, vel conceptum,Vel e Ypressionem secundum diversit tem identitatum , quas trademus. Hanc identitatem fundamentalem divi- Aliqki. dunt Aliqui in ablolutam, & relativam. Absolutam, inquiunt, esse in qua aliquid est indivisum in se;& relati aum, qua est divisum, vel distinctum a quo- AIq. libct also. Alis autem, quod identitas absoluta est,qua Vnumdicitur idem

sibi ipsi: quia est in se in

distinctum, ut Petrus est sibi iden, Petrus. Et identitas relativa est, qua est idem cum alia formalitate, Vel conceptu obiectivo, ut homo est idem cum animali. De quo videatur Muriuas. Soncinas Vbi infra. Ego

autem ex dicendi S cap. Io. a num. 64. Vbi agitur de lynegative, nslatae, Jcc. aliter eXplicarem, esse indidit-δεω ins, ct divisum a quolibet alio. Et indissum in se, dicam identitatem absolutami et positivam; qui dicit positivum suum esse.'

Oisum a quolibet alio, di

cam identitatem negatiυa:

quia solum explicat negationem identitatis cum

alio quocumque & dicam quod ista sequitur ad il- .lam, quia prius est aliquid esse unum in sed ex quo infertur, dividi a quolibet

. alio, seu negatio identit iis cum alio: siquidem negatio in aliquo positivo,& absoluto fundatur. Hae autem identitates, scilicet relativa, ct abi ista: vel abstula Geumstiua, dc negativa, non distinguuntur

real Iter: nam unum abs.

que distinctione reali est indivisum in se, & divisum a quolibet alio: sed idenalitas absoluta, &positiva est, este indivisum in se;&identitas relativa, seu negativa est , esse divisum, seu distinctum a quolibet alio: ergo,&c. Tirmetiam, quia per id, per quod aliquid constituitur in suo esse, distinguitur a quolibet alio sed per una

realiter rationem constituitur aliquid in suo elle

150쪽

Inse: ergo.&c.Maior pro- quot modis dicatur ideo-batur et quia per id, per titas, seu aliqua esse idem. . quod homo constituitur Complutenses nostri in homo, est distinctus reali- Physica disp. t . quaest. a. Ier a quolibet alio, quod num. II. in Resumpta, du- non est homo. Hoc alijs plicem aliam distinguunt

rationibus probat Sonci- identitatem realem entinas lib. Io. Metaph.quaest. tativam, propriam, nem

ἔ.conclus. I. Si vero suma4 pe, & impropriam ; sicuttur identitas relativa 2- dcduplicem distinctionem cundum quod aliquid est realem entitativam, nem- idem cum aliqua alia for- pe propriam , & impro- malitate , ut homo est priam, ad componendum idem cum animali, etiam quomodo etiam si actio, probatur assertum : quia &passio realiter entitati- homo non est realiter ve distinguantur, ut ipsi idem in se, sine identitate ibidem affirmant, possit cum animali : siquidem dici, ut vere dixit Aristot. realiter,& essentialiter est actionem,& passionem, Scanimat: ergo non distim motum esse idem; sed vi-guuntur reiliter praedictae deantur quoad hoc praedi- identitates. Hoc supposi- cti Complut. ibidem, quiato, loquamur iam de mul- bus inspectis, non mirabiatitudine vera identita mini de his, quae in aliqui-xum. .r bus huius opusculi locis j 3I Ιdentitas tot mo- dicam. Item datur identidis dicitur, ac distinctio: tas moralis, quam videbia quia identitas, & distim infra cap. I s.nurru I Iq. ictio sunt opposita : sed 3 a Signa autem idem

oppofitorum unam tot mo- titatum omnium sunt C

dis dieitu , quot dieitur rentiae signorum distin aliud: ergo,&c. Quot mo- ctionum : quia illa sunt

dis autem dicatur distim idem,quq non distinguun-rito, late diximus cap. a. tur: & tunc non distin- ubi consequeter invenien suuntur, quando non est

SEARCH

MENU NAVIGATION