장음표시 사용
161쪽
ac totaliter, qua acceptione Corpus Christi vivum, & mortuum non est simpliciter idem: quia vita est aliquid de essentia cor
ris viventis, quo caret corpus mortuum. Dicitur
tertio modo aliquid simpliciter, id est με pectiuὸ ad aliud; licet absolute, dc totaliter sit secundum quis
. tale: sicut medium,quo aliquid tendit ad finem, non est simpliciter finis i tamens comparetur talum cum
tendit in finem, medium habet simpliciter rationem finis. Et albedo dicitur simpliciter ens, seu habere esse , respective ad quemdam modum accidentalem , vel privationem, Vel tantum in esse accidentis; etiam si absolute albedo non habeat simpliciter esse, hoc est , sit tantu ens secundum quid: quia est' essentialiter entisens, id est substantiae, ut
taphisi te t. s. lit. B. & alibi Aractat. passim cum Aristotele.Uideatur locis adtristis optincul. I. cap. s. n. 28. cI ay. Quarto etiam modo acci cpitur pro eo, quod per po- serius dicitur, id est,setanis dum quid, non ratione sui; sed ratione alicuius adiuncti, sicut em in alio dicitur simpliciter de accidenti, ita D. om. quaest. 7. de S.Noma
erit. art. s. ad 3. Secundum quid , potest etiam sumi multipliciter. Primo
sicut privatio habet esse omnino secundum quid. Secundo absolutὸ, seu β-
ui accidens incompletum. Tertio, rospective, id est, quando Ite et absoluta ba-bdat esse I pliciter; compa ratum ad aliqui/ perfectiva dicitur seeundum quid. Qua acceptione Arist. lib. I. de Aristia ortu,& interitu, cap. 3. di xis , generationem ignis esse generationem simpli
citeri generationem Vero terrae esse generationem secundum quid; cum tamen utraque generatio sit
generatio completae sub stati l . Videantur ibi Com- Compluti plui. in Resumpta, disp. a. qu*st. Ι. num. I. Quibus
162쪽
acceptionibus intellectis facile unicuique erit, cau-fis, essectibus, oppositis, Sc. praefatam distinctionem applicare. Videatur
infra num. 98. ubi alia traduntur exempla,& authorizata doctrina. L
est,usantialiter, vel substantia-
quid usntialiteρ de alio, primo formalite , Vt quando est de essentia illius, Ut rationale, & animu de homine: & quodlibet praedicatum transcendentale, Vt ens, aliqα 3,δcc. Hic ad Verte, quod essentia est potentia ad UD 'Quid ditas dicitur id, quod explieatu peν ἀεUnitionem essentia Iem. Quae duae rationes,Vel disserunt virtualiteri vel quoad exprelsionem se Meundum diversat placita
Natura est pr ne pium O NeaIe motus, ct quietis, eius, in quo est ipsa natura, &haec ratio differt virtuali
ter ab ellentia Lbstantiae,& se habet respectu illius ad modum passionis, seu proprietatis. Et proportionabiliter dicendum est de quolibet accideti,quod
est natura quaedam acci dentalis,&secundum conisceptum naturae subsequitur ad se ipsum secundum rationem essentiae consideratum, sequela tantum virtuali, sicut etiam tantum Virtualis invenitur distinctio inter utrasque rationes. Secundo, dicitur aliquid e sentialite eonse-eutiu/, Vt quando non est
de essentia illius, de quo praedicatur; sed consequitur ad illam, ut passio potest dici ipsa essentia consecutive; quia consequitur ad ipsam essentiam, sicut videre est apud nostros Complut . in logica, disp. C pian
I . quaest. I. ubi ad quam- dam auctoritatem Div. Thomae ex opusc. s a. cir- S. Mica finem sic dicentis: Proanio alis quantitatis, qua
163쪽
competit quantitati, quatenus quantitas est, eg ratio mensurae. Respondent, quod ratio mensurae non
est essentia quantitatis λsed quid consecutum ad
ipsam essentiam per modum proprietatis ipsius. Tertio. dicitur aliquid essentialiter tale, radi liter , id est, quod sit radix essentiae illius. a quo dicitur tale, Ut patet eX
eisdem Complutens. ibi dem dicentibus , quod essentia quantitatis, quae consistit in habere pariegextra partes, dicitur ratio mensurae radicaliter , id est,quod sit rationis mensurae radix. Quarto,sumitur eo neomitanteν , id est, quod concomitetur esseniatiam alicuius , sicut Vna
passio respectu alterius inam liceo una siletantialiter diversa ab alia, dicitur alia essentialite coneo mitanter. Et etiam passio respectu essentiari quae 3 - .Nom ceptio constat ex D Thoma quaest. ao. de Verit. arria a. ad 4. eXponente quam-S. Max - dam auctoritatem S. M
tiati, id quod nunquam essentiam relinquit. Quinto, accipitur esse essentialiter tale respecyiue, id est, quod licet sit extra essentiam alicuius,non tamen distin guttur tantum ab illa eL sentia. ac illud, cui comparatur: dc consequenter
respective ad illud, potest dici formaliter talis essem
quando est exi a essentiam illius, de quo dicituν: Quod potest fieri dupliciter, realitιν, scilicet, & secundum rationem. Tunc est extra essentiam rei secundum rationem, quando solum differt ab essentia secundum rationem,Vt conceptus naturae est secundum raciqnem cXtra conceptum essenti ,ita Complut. Complar. in Physic. disp. 7. quaest. I. num. 9. in Resumpi. ex D. TMma ripari. quaest. 39. S. Omari. a. ad s. Tunc vero est exara essentiam realiter,
quando distinguitur realiter ab cstcntia ; oc adhuc dupliciter : vel perim
164쪽
physici. Tunc dicitur ali- parative ad hoc magis inquid convenire alicui ac- traneum, illud dicitur accidentaliter logice , seu cidentale respectu essen per modum accidentis lo- tiae. Esse taue substantial gici, quando illud, quod νει est, primo, quod est inest extra essentiam rei, est genere substantiae entita-entitative substantia,sicut live, vel directe, vel indi existentia substantiae res- recte, sive sit entitas tota- pectu essentiae eiusdem lis, sive partialis, sive m substantiae: & aurum res- dus. Secundossubsantiali- pectu illius, quod deaura- ιον, sumitur pro essentialietur. Tunc Vero convenit te .
Per modum accidetis phy- - 46 Quinta distinctiosici, seu praedicamentali- est inter duos ex tribus ter, quando illud,quod est terminis, id est ρεμ essen-
realiter extra essentiam νum, pre naturam, ct per rei, est accidens entitati- paoticipationem, V.g. per eseve, dc praedicamentaliter, sentiam, concedo; pe n
sicut quantitas respectu turam,Vel parite pationem, substantiae: & hoc adhuc nego, aut .contra. Pe es dupliciter: vel ita, ut pro- sentiam eonvenire aliquis veniat ab intrinseco, Ut alles ,esis primo, ita quod proprietates naturae; Vel non sit extra conceptum ita, Vt proveniat ab ex- essentiae, adhuc virtuali-trinseco,ον ori, levatio ter , ut esse respectu Dei. instrumentorum separato- secundo,ita quod realiter rum, & calor in aqua. Sm non differat ab essentia. cundo. potest aliquid dici ut attributa Dei, respectu de alio accidentaliter, rose ipsius Dei. Tertio, sumi- prctiu/,quando scilicet, li- tur pro eo quod est eonoe, cet sit de essentia rei, de nisa per natu am, & hoc qua dicitur , tamen com multipliciter, ut statim di- paratur ad aliud praedica- :co .cinoenise aliquid alienὸ tum essentiale magis in- peo noturam, sumitur pri-traneum. Quapropter co- mp spuissim. , pro eo . - Κ a dem
165쪽
dem, ac eonvenire natura. D. Thomas a. de Coelo, S. Omiliter, ut primam in illo ge- lect. I 8. lit.G. Quod non nere, sicut .calor dicitur est intelligendum ita, ut convenire igni per natu- arripiat unum ab alio ali ram; quia ignis est primus quam partem, sicut arri- in genere calidorum. Se- piuntur pecuniae ; sed ita cundo, naturaliter strictὸ, ut habeat aliquam simili pro his, quae necessariu tudinem , i vel formalem. fluunt ab essentia: ut pro- Vel virtualem cum illo, apri e passiones, quaeclina- quo habet tale esse part que illia sint, conveniunx cipatum, vel communica- natur ,cuius sunt proprie- tumi nunquam tamen de-tates. Tertio tuω, Vt bet habere talem similitu-
quaedam accidentia corridi dinem eminenter,aut unumunia concomi antia n, voce, alias ellet perfectius,
turam, resipe tia ipsius n, vel aequalis persectionis tur ut albedo nivi. Quar: cum eo, a quo participa Ito, largis ima pro rebus sed aliquantulum deficie- non repugnantibus natu' ter, Ut calor mixti cumrae,quod est convenire per calore ignis, Vel cum ma- maiire pomantiam. Item Xima defficientia, ut cre potest dici convenire pςe tura participat O, ct pernaturain negati M,vel pri- fectiones Dei. Qine qui-Ya civς, Vel conicarie, vel dem participatio potest praesuppositive, ve, con- este presio ratione naturς,
comitanter, vel respecti- Vt natura creaturarum est
e, dcc. de quibus partim participatio Dei. Secun- remanet dinum,& partim do, ratione proprietatum. in propriis locis dicetu . . ut mixtum dicitur parti-Con Denis aliquid alietii per cipatio elementorum, vi participationem est, quando docent Complat. lib. a. de cimilisti babet tale esse porticipatum genetatione, disp. II ab alio. Participare autem in Resinapi.Tertio,potest
nihil aliud est, quam paν- esse, vel participatio ali taliter accipere, xc inquit -cuies naturae, Vc gratia
166쪽
habitualis est participatio nitas in quolibet supposi-
formalis naturae divinae: to humano invenitur, non vel participatio alicuius ut in subiecto, seu cominat tributi,seu proprietatis, parte; sed sicut in habente ut sapientia creata esst par- talem naturam. Esse autemticipatio formalis sapien- incommianisabile etiam fittiae Dei. Quarto, partici- quatuor modis per correnpare sumitur pro recipede pondentiam, & contrapo- sicut dicitur subiectu par- sitionem ad quatuor enu-ticipare accidens,quod in meratos modos commu- illo recipitur,& materiam nicabilitatis. Quae omnia participare formam sub- possunt expresse videri stantialem, quam recipit, apud nostros Complutens. Complanseu a qua informatur. in Resumpt. lib. a. de gen. Sexta distinctio disp. I s. quaest. I. num.q. est, in comunie.ibilite , V. g. -8 Septima distin concedo: eommunieabili. Etio est , per se, V.g. conce- σιν, nego. Aliquid potest do: ριν areidens, nego. esse communicabile, pri- Quadruplex est modus dimo, per modum uniuersa- eondipe f. t docet Arist. Aristonsis, sicut gradus genericus, lib. I. post. cap.4. Primus, Sspecificus communican- in quo essentia, Vel paratur suis inferioribus. Se- illius praedicatur de subiecundo, per modums ma cto. Secundus,in quo prae- inhaerentis , sicut albedo dicatur propria passio. communicatur subiecto. Tertius, cum substantia Tertio,per modum partis, dicitur ens per se. Quar- sicut sorma communica- tus , quando subiectum tur materiae, & materia est per se causa praedica- communicatur formς,quq ti, ut in hac proposi-- sunt partes totius. & idem tione : Medietis madetu . dicendum est de partibus Caeterum, ut bene adVer integralibus. Quarto, per tunt nostri Complutenses Complanmodum quidaitatis, O na- in logic. disp. I 8. quaest. a. ura, το modo, quo-pum. 8. tertius modus non
167쪽
est direndi per se proprie sed Usendi pr se. Quartus
autem importat modum causandi pιr se; non vero praedicandi: nam illa propositio: Medictis medetur,
est accidentalis, & quinti praedicabilis. Esse ρεν se,
sumitur tripliciter, Ut do- Compsit. cent nostri Complut. in logic. disput. I 2. quaest. I. Accipitur primo, Vt contraponitur adesse per aer
habet unam essentiam, quo pacto convenit omnibus praedicamentis.Secundo, ut distinguitur contra per aliud, vel ab alio,& sig- . nificat ens a se qua ratione soli Deo comenit.
Τertio, ut distinguitur abesse in alis,dc significat stare per se, & independenter ab alio,tanquam a substentante: & hoc modo convenit substantiae poni-dili in pretdicamento.Quibus possunt alii modi coniungi &sic: Quarto, est tale aliquid ρεν se primῆ, Vt quando est tale non per aliud; reliqua tamen sunt talia per ipsum, & lynon per alius,ut notat Caietanus in I .part. quaest. 3 - Caietaη t
cludit non solum extrinseca, sed etiam intrinseca, Vt sunt partes rei, sicut dicitur . Physic. & ideo Aristar quod movetur ratione partis,non dicitur moveri
per se primo: Quinto, est aliquid per se fecundo, Vt illud quod habet quamdam necessariam connexionem,uel eX natura sua, vel ex intentione operantis , cum illo, quod per se
primo est tale, a quo etiam dependet , qua ratione proprie passiones naturae intenduntur per se secundo. Notetur tamen,quod omnia quae per se intenduntur; & non pεν se prina dicuntur intendi perstsecundo; non vero dicuntur per se tertiῖ, aut per se quarto , quamvis sit te tius , . aut quartus effectus: per se primo non intentus. Et similiter est de alijs, quae ad terminum, Vel rationem primariam sequutur. Pe aeeidens esse taledicitur, primo, Vt contra ponitur ad use per se, primo modo explicato, Ec
168쪽
sgnificat no habere unam tio, quare bonum, Ut quod essentiam; sed aggrega- terminat illam. Te minatum esse plurium, sicut al- νο, υι ρω od Veione fui, est
bum quod includit subie- quod includat praedictam
ctum, & albedinem. Se- rationem terminandi percundo, Vt est idem, ac se modum formae, sicut bo- per aιiud,vel ab alis:& hoc num terminat volunt a modo universaliter lo- tem: quia includit bonitaquendo conVenit omni tem, quae ut diximus est creaturae: siquidem omnis ratio terminandi. Ratione creatura habet esse per alterius terminare, etiam Deum, & a Deo. Et in est duplex. Primo νatione creaturis etiam una habet averius te minantis ρεμ se
esse per agam, vel ab alia, op quo, & hoc modo, id quod est idem, ac non ha- quod terminat ratione sulbere esse ratione sui; sed Ot quod, dicitur terminare
ratione alterius. Tertio, ratione alterius , nempὸ per aleidens eonesν,νe,Vel alterius rationis termi . δε habere, est, ac si nullo nandi. Secundo,eterminare modo se haberet, vel ad νatione alterius terminan summum maderialiter res, sis p .La me et A. scis' pari
pectu rei, quae tractatur, tet in illis, qui absolute χώvel circa quod aliquid cundario terminant, seu versatur, ut dictum est su- qui absolute sunt effectur. Pra cap. saxum. O. aut termini se ndarii, ut 9 Octava distinctio propriae passiones respe- est, ratione fui, V.g. conce- ctu generationis substando: ratione aitινtur, nego. tialis, & idem proponio Ratione sui te mina e est nabiliter dicitur in aliis
duplex,ut quo,Velut quod. rebus. Advertendum ta- Terminare ratisne sui, ut men est, quantum ad cau- quo, est quod sit ratio ter- sam receptivam,& effecti minandi, sicut bonitas ra- vam, quod duae causae pos tione sui, ut quo terminat sunt per se, Ut quod concu- Oluntatem: quia est ra- rrere respectu eiusdem, si
169쪽
na concurrat ratione sui; alia vero ratione alterius,& per participationem ab
alia, Vt contingit in anima rationali, & homine ab illa constituto i nam anima est receptiva immediate ut quod, ratione sui, operationum spiritualium: dc consequenter ρνι- mario ; homo Vero recipit ut quod illas ratione ani mae: quia illam includit per modum personae: &consequenter secundario, T iee .s Vt bene advertit Caietanus, quem referunt, & Ω- comm t. quuntur nostri Complutulib.de anima,disp. 6.qιiaest. 3. num. I s. in Resumpta Ex ouo deducitur. ident dicendum esse quan sum
ad efficiendas praedictas operationes spirituales. Ratio est: quia istae oper
tiones . utpote valde i manetes, manent receptae in principio, a quo eliciuntur: sed manent receptae in anima, Ut quod, ratione
ratione anime: ergo eodem modo Ut quod procedunt eisective ab ipsis. Muid sit dici, aut este tessut quo, dc ut quod . cap. s quenti explicatur n. so. immediato.
CAPUT VII. De aliis distinctionibus, O
L l Oι quo, V.g. con cedo i ut quod, nego. Esse tale Ot quo, est esse id, quo aliquid est tale ot quod, sicut albedo est alba,οι qua, quia est id, quo aliquid est album υι quod: dc humanitas est homo υι quo, quia est id,quo, aliquid est homo vi quod: & causalitas est causa ut quo, quia est id, quo causa causat ostquad. Et hoc potest esse
primo,per modum formς, Vt constat ex exemplis positis. Secundo, per modum connotati,&obliqui Tertio, per modum con
ditionis inseretis aliquid, vel impedientis, de quo videri positat nostri Sal- Salman
170쪽
absolute. & in suo ordine veniatur Vere, & secunia simpliciter constitutum, vel affectum per illud, quod est tale vi quo , Ut patet in exemplis adductis, & eodem modo multiplicatur. Hic locuti si
mus in toto rigore: potest tamen accipi large,Vt cum terminus qui alicuius generationis dicitur ratio.
qua alij essectus secundarii terminant: & consequenter se habet large, &aliquo modo, ut terminus quo: effectus vero secundarii, ut coniuncti cum termino qui rigoroso se habent, Vt termini qui.s Decima distinctio
est: intrinsieri V.g. concedo ; ext insce, nego. Is irinfe idem valet, ac intraneo; licet intranee, Urin plurimu denotet, quod sit de substantia rei: & extrinsice idem, ac extraneὸ.
Intrinsire quidem aliquid potest esse tale, primo, et intialiter, ut quando est
daestentia rei, cui intrin-sce covenit, Vt rationale, aut animal respectu hominis. Secundo, aeeident a
dum propriam entitatem in illa re, est tamen eXtra essentiam illius, sive enitiative sit substantia , ut existentia substantiae, sivὰ accidens,Vt albedo. Circa quod videatur supra cap. 6. num. 4s. Tertio,potest dici aliquid intrinsice tale
connotative, Ut materia sigillata quantitate dicitur ipsa quantitas connotative; quia intrinfice ipsam connotat. Similiter species Angeli respectu rerum existentium hic, nunc , quas repraesentar,
suorum este tuum. Quae quidem conotatio intrinseca fit hic,& nunc, non per mutationem intrinsecam rerum connotam tu; sed solurn rerum con notatarum. Extrume tale est,
primo, absolutὸ, Vt quando dicitur, aut est tale a forma existente intrinsice in alio subiecto, ut albedo dicitur visa a visione existenti in animali. Secundo, sumpto extrinsicὸ pro ab Oxtrinseco, dc est, quando licet inveniatur emitas