장음표시 사용
141쪽
sive cum sui dixi Sione. Porro communicare per inexistenti m , ct non conrimi uicare per indisserentiam , ii ii. ost veri sicari idem simul esse et non esse ; nam divina natura Communicatur penes diversa motiva , sive penes diversas formali tutes. Ita quoque de aequalitate , et inaequalitate personarum dicendum est. Etenim si per Sonae rCspiciantur secundum naturam , procul dubio aequales sunt , si vero quoad purum esSe Personale , erunt certo inaequales ; quod quidem non cadit ad rem, cum aequalitus , ct inaequalitas reserantur ad diversa objecta. Porro ut caetera , quae prima fronte Contradictoria apparent , solvantur urgumenta , Prae Oculis' habendum est , duo in divitiis distingui debere , natura videlicet , ut Persona. Neque enim implicat aliquid de natura veri sicari, quin de perSonis etiam Ve-xificetur ; aut aliquid verisicari de natura sigillatim
Sumpta , non autem de natura uua Simul cum personis , et e contra ; sicuti de facto veri sicatur de natura. seorsim inspeCta , quod sit communicabilis ; incommunicabilis vero prout connotat Paternitatem , haec enim etiam cum divina natura unita , semper manet incommunicabilis. Tantum ergo abest , per laudatum in argumento exemplum evinci , quod vera evidentia non sit veritatis critorium , quin potius magis , magisque Sal Va, tectaque manet nostra thesis
f. ψώ . Contra. Atqui etiam admissa distinctione in divinis , ut in responsione, adhuc tumen falsum digno scitur principium,illud , caeterm uici evidentissimum rLn ossibile est etc. Ergo stat argumentum ' Prolis sutism.
Verificatur in divinis , quod silius sit filius , et simul non sillus , sed pater , verisicatur quoque , quod filiatio non sit filiatio , sed paternitas ; Ergo etiam etc. Prob. ans. ita ratiocinando : Vc Deus est Pater ; sed 'flius edi Deus ; Trho silius non stius sed Pater est. Item: Deilas est Paternitas ; Filiatio est Mitas ; suatio initur non est filiatis , sed palernuas ; Ergo veri
S. 64u. R. Neutrum ex allatis argumentis aliquid adversus nos concludit. In his quippe, aliisque id. generis , aliqua semper sallacia reperitur. Et quod spectat
142쪽
ad primum argumentum ; vel to hic Deus in majore Sumitur Pro Patris supposito ; sicque minor , id est 'litis est Ric Deus , falsa est , eo quod non sit Pater ;vel tum in majore , cum in minore uSurPatur pro natura singulari ; et hac in hypotest , vox illa pater in majore denotat, non reduplicative. personam , Sed individuum , includens simul personam , et naturam. Sic in consequentia habetur termini mutatio ; cum in ea ad versarii accipiant illud vocabulum Pater, prout talis Persona est ; sive reduplicdtive pro persona , quodvst Contra Can. I. S. 258. Eadem via secundum PDSOI-Vitur argumentum , cum' in eo nulla sit a primo diffin- vcntia , nisi quod termini in sc undo usurpentur abstrRC- tu ,.cOuCi Cte aut in tu Primo. Porro cavillationes COD-tru nostram sciat eritiam asscrri possunt , wlida vero argumenta Dequa suum a .
De origine scentiae , . seu Philosophiaeg. 4o. Ammad. De scientiae , sive Philosophiae origine in hac exercitatione pertractantes , nihil aliud discutere debemus , et examinare , quam hoc fuerit De Philosopia semper studio , ac laboro ab hominibus somparata , uti factum Commuuiter novimus , vel P tiust a Deo alicui per infusionem impertita Et quoniam liaec est inatoria sucti ; quae ad historiam pertinet , non miretur quis , si in ea evolvenda historia , et quidem , qua nulla veracitor, quoque utemur. Itaque.
αὶ Si qni sint, qui alia de hac nostra sententia ediscere cupiant consulero poterunt ClariSS. Ant. Genucusem in Lib. Art. Log. Crit. Lib. II1. Cap. 3. Iosephum Tama3na Tomi 1. . ntol. Secl. 1. Art. 5. prop. I. 4. 5. Laurentium Altaeri Tom. I. Log. P. olt. Cap. I. Iosephum Io. Potestium Log. P. II. Cap. I. P. Honoratum a Cr co Log. Quaen. Cap. III. Quarat. 5.
143쪽
De primi hominis , aloe Adae scientia.
I. 444. Def. Per scientiam hic in folligimus cognitionem curtam et cuidentem rerum aeternarum , Creatarum , et possibilium ; earumque Caussarum , esseetuum , relationum , sinium , et usuum : uno verbo , in
telligimus veri nominis Philosophiam f. 5. )
S. 5. Schol. Scicntia sic accepta , vci naturalis est , . Vel Supernaturalis ; item actualis , atque habitualis. Tandum infusa , et acquisiis. 6. Def. ta Scientia naturalis est illa cognitio
Certa et evidens eorum tantum, quae intra naturae limiteS continentur ; sive quae ros laritum naturales hahet Pro obiecto ; supernaturalis vero est cognitio certa , et evidens eorum , qtiac naturae limites Praetergrediuntur; sive quae res supernaturales habet pro objecto.
S. 40. Def. P. Scientia actualis est illa cogoitio certa et evidens quae actu de rebus sive naturalibus. Sive supernaturalibus habetur. Habitualis vero est illa sicilitas , et promptitudo ad aliquid certo, atque evidentor cognoscendum. Hinc g. 4 S. Coroia. ν. Scientia habitualis sine actuali scientia stare postest: Potest enim fieri, et fit ut quis habitu philosophico sive scientifico sit praeditus , quin actu philosophetur , aut aliquid certo , et evideriter noscat. 4o. Comia. u. Nequit autem infundi scientia actualis ; nam hoc in casu si ita non esset , ipsa foret actualis , et non actualis r actualis ut supponitur ex definitione , non actualis quia esset infusa , et Proptercu passio. S. 4 . Def. 4 Ignorantia est status mentis cognitione destitutae ; aut strictius hic , est carentia Scie
tiae , sive Philosophiae in homine. S. - . Schol. De Adae scientia naturali sive Philosophia, hoc solum Philosophi inquirere solent, quod et nos jam monuimus S. 643 . an scilicet primo data illi
144쪽
riseris a Deo per in susionem , an vero ille opere , atque labore sibi acquisierit. Circa quod sequentes circums
S. 55 a. Iudaei quidam in exponendis Scripturis, deniore sabulantes dixerunt, primum hominem, non adul- um, sed insantem Gisse a Deo Creatum siue rationis usu, quomodo nos nascimur , et Consequenter omni prorsus scientia orbatum ; quippe qui usu fructus arboris scientiae botii et mali eam sibi comparavit. Judaeorum hoc Paradoxum secuti suerunt omnes illi profani Scriptores , qui primos homines, helluarum instar, vitam duxisse, at que in antris habitasse commenti sunt. Hinc Lucretius
de Primaevis hominibas ita scribit Lib. V. ὶ Et
At varias Inoas aonitus natura siserit. Mittere et utilima evressu nomina rerum e Non alia tono ratione , atque maci videtur Protrahere ad gestum pueris i antia linguas , minacit; ut diom, quae sintPraesentia monstrent.
Fostremo quid in hac mirabile tantopere, ese rees gentis humanum, cui vox, et tinguia νωem , Pro Dario sensu varias res Osca notaret Cum pecudes musas , cum denique aecla ferarum is Dissimileis soleant ν es , variasgus ciere , Cum metus, ααι dolor est , et cum jiam gaudia gliscunt .i
Non dissimilia habent Vitruvius, Diodorus Siculus , ali que. Braherus Vero, scientiam aliquam primo homini a seruit , at illum vere Philosophum fuisse negat. Non desunt qui primo homini Philosophiam habitualem tribuunt; inter quos Guillelmus Desagumer , at eam ille per ins sionem hasuisse inficiatur. Quaenam erit nostra sententia, ex modo stabiliendis principiis , clarissime patebit. Tom. L. λψ
145쪽
ill 45I. Postre latum e. Primus incola hujus Mundi fuit A lum. Falai Gujus certitudo tali , ac 'tanti h'vita dentia morali fulget , ut merito exsibiletur undiquΡ Ρhrerius , ridiculi systematis Praecida mi turum ossuctor. g. 4. Postulatum 2. Adam fuit imme sate a Deo
creatus. Nihil certius ex ipsius creationis, Omnimode autentica historia , cui refragari , esset omitem historiam omedici tollere. Sod et non deest clara ratio , quae id intritice conlirmat : Nam Si Adam non suisset a Deo im mediate creatus , debuisset al, alio generari ; Atqui non potuit ; Ergo et . Prob. min. Generatio Ost Productio viventis a ei vente; Sod ante Adamant nullus omnino cxtubat vivens g. 453. 3 cjusdem suae speciei ; Ergo et c.
f.' 5. Postulatum I. uomu sua natura tauce νο- luptatem Prosequitur , dolorem aversatur.
f. 456. Coroll. f. Deus cmo hominem ad selicem , beatamque vitam ducendam creavit. Alias fruara nobis selicitatis desiderium indidisset : Adeoque. g. 457. Coroll. I. Ea omnia homini contuli dicendas est Deus, quae ad beatam tranquillamque vitam ducendam Frant neceSSaria.
f. ψM. Postulatum O. Deus primum hominem , innocentia insimitum , PostquEm creauit . in te vestri Parataiso Posuit , ut ibi tranquulam , 6 tamque vitam ceret. Nil concessu facilius. P. 499. An M. Cum hic loquimur de beatitudine, loqui tantum intelligimus de beatitudine naturali , quae in praesenti xita obtineri potest , cIuaeque consistitui aequabili voluptate , in jucunditate , atque tranquillitato animi , et in alienatione ab omni dolore, et tIistitia: g. 46o. Schol. Naturalis modo dicta beatitudo ex duobus potissimum proscisci, docent accuratiores Philosophi ; nem Pe I .. ex recto usu rerum ad Vitum Coucessarum ; Ad beatam namquc vitam, satis non est bonis ni,hundare, nisi Lonis recte utamur ; multi quippe Sunt, qui bonis abbundant, sed quia iis abutuntur, miseri Sunt,ntque insulices. a. In suavi, et persecta contemplatione Dei ut auctoris naturae, abstractiva nempe, atque excreaturis v eluti emendicata ; ex hac enim contemplatium .
146쪽
nc oritur amor Dei naturalis, taeterarumque virtutum.
S. 461. Corol. Quoniam ergo beatitudo posita est in statu voluptatis I. 459. ); voluptas vero proficiscitur ex
recto usu rerum in vitam concessarum, et ex contemplatione Dei auctoris naturae s s. 46o.), patet I. eo majorem ac persectiorem esse beatitudinem , quo major, ae intensior fuerit voluptas ; a. eo majorem voluptatem obtineri, quo magis quisque recte utatur rebus ad vitam concessis; magisque fruatur Dei contemplatione. S. 46 2. Postulatum 5. Primus homo a Deo creatus fuit, ut rebus aliis Praesset. Peroptimo Angelicus Docto I. P. Summae q. 94. art. 3. ): Sicut Primus homo institutus est in statu Metfecto quantum ad corytis , ut statim Posset generiare , Ila etiam institutus est in statu Aefecto quantum ad animam, ut statim Posset alios insinuere, et
ὀ.3. Postulatum 6. Primus homo statim accreatus fuit, rerum gubernium de manu Domini accepit. sic enim legitur tu hisIoria ejus cruationis Gen. v. le, uxit ea, nempe animalia omnia, ad Adam, ut υλ rei quid Oocaret ea , omne enim quod υo ou Adram animae viventia, ipsum est nomen ejus.
Beatitudo sine avientia consistam nequit. g. 464. Demons. Beatitudo , quae in hac vita obtineri potest, in statu voluptatis consistit S. 459. ); Atqui voluptati repugnat ignorantia ; Ergo etC. Prob. min. , Ut quis de rebus hujus Mundi voluptatem capiat, oportς tui eas cognoscat, alias ab aliis discernere sciat, ea ruinnexus, essectus, et proprietates distinguat , ut quae ua , quae mala sint, quae utilia, quae noxia inteli
gat; sicque non erret accipiendo venenum Pro antit do; eo vel maxime quia heatitudo naturalis, non ex quocumque, Sed ex recto usu rerum ad vitam conceSSsa-Diuitiam by Corale
147쪽
rum oritur S. 46o.); Atqui sine sapientia liaec cimnia
obtineri nequeunt; Ergo utc. Deinde beati rudo praesentis vitae nascitur ex contemplatione Dei auctoris naturaet S. eod. ὶ; Atqui ad hanc contemplatiori vi non nisi excreaturarum abstractiva contemplatione assurgimus; Ergo ut ad Dei contemplationem deveniamus, oportet ut prius Creaturarum dotes, et praecellentias co oscamus; Atqui, xultaumo , siue sapientia neque creaturarum dotes , neque creaturas iPSas cognoscimus; Ergo ad Dei comtomplatio nem assurgEve nou Possumus. Adeoque etc. l. E. D
Nomini, sapientia destitiam , aliorum regimen non commiit.
-5. Demomst. Qui aliorum regimini Ρraeficitur, oportet omnia, quae sui muneris sunt sciat s quibus proli1 de legibus, quae aptae sint, uti debeat; quae Praeci Pere, quae vetare . 'quae Puoinde subditis noxia sint, quae utilia internoscere , ut illa prohibeat, haec sequatur, et jubeat. Insuper justos praemio, scelestos suppliciis as cere ; rebusque omnibus providere , sibique non solum , sed et aliis caverer uno verbo : praesidere, ut ait aegidius de regi m. prim. ) aicut cor Dri Praesidet aiama , et a lius, et veluti Mundo praesideι Deus. Atqui haec, et alia quae aliorum Rectorem vel maxime decent, sine sapientia exequi nequeunt, ut quisque primo intuitu comprehendit ; Ergo homini etc. S. 466. Scholion. Haec adeo vera sunt , ut merito dixerit Socrates s Apud Lang. V. Gub. et Mehementer absurdum esse , ad Rublicos magistratus a tui, qui numquam dederunt Ueram disciplinis , sine qui a n mo Potest recte magistratum regere. Nam sicuti ex
Aristotele Lih. I. Reth. 3 ubi Philosophus fuerit Praeses , ibi jelix est civitas, ita nulla majori clade potest Civitas asiligi quam hi aliquis stoIidus, et imperitus ei
148쪽
praeficiatur. Quare Salomon , ut primum se vidit ad re- si men Iudaici populi assumptum , sapientiam sibi ne-
Cessarium esse cognovit, ilIamque a Deo quaesivit et abundanted. obtinuiti
origo Salantiae , seu PMAmymast est a Deo, qui eam Adas mimo hominum Parenti, et via Em perinfusionem , con asit. S. 467. Demonae. C. Deus primum homi nem , ut beatam vitam duceret', creavit S. 456. , eique omni a illa concessit , quae ad vitam beatam ducendam , --
cessaria erant, e-- π S. 658. ); Atqui sine sapientia beatitudo naturalis nequit obtineri S 494, 3; Ergo
sapientiam ex contulit ; adeoquσ etc. Deinde Deus primum hominem condidit ut aliis rebus praeesset S. 462. ; et revera primus homo, statim ac creatus suit , rerum hujus mundi praesidentiam, et regimen obtinuit S. 663; atqui homini sapientia destituto, aliorum regimen noneompetit S. 465. ); Ergo primo homini sapientiam Deusdedit ; et consequenter etc. S. 468. Demonis. α, et praecipue quod talis seientia fuerit insusa. Si talis scientia Don fuisset per ins sionem , debuisset Adam vel a Magistris eam aceipere , vel studio , atque labore sibi comparare ; Atqui ne trum dici potest ; non primum , quia cum Adam fuerit primus incola huius Mundi S. 493. ) , et immediate a meo creatus S. 454 ) , nullos potuit magistros habere; non secundum, quia multo tempore cum indiguisset, ut scientiam sibi compararet ; per totnm illud tempus , nedum non fuisset beatus, sed plurimis calamitatibus, et miseriis obnoxius , quae ex ignorantia inevitabiliterenascuntur ; Atqui hoc repugnat illi statui , in quo
Adam conditus suit S. 458. λ; Ergo est. E. D. S. 46 . Grou. Scientia itaque primo hominum P i-
149쪽
renti a Deo insu a , fuit habitnalis ; Actualis namque non potest insundi S. 4α9. J
S. O . Obstc. s. Argumentis super Historiam sin fallibilis utique auctoritatis in fundatis conati estis ostendere , primum homitiem fuisse a deo scientia praeditum ;Atqui tinat consecistis; Ergo sals propositio. Prob. min. Eadem historia clarissime ostendit , Primum homincla fuisse penitus rudem , atque imperitum; Εrgo etc. Prob. an s. Eadem historia narrat , primuin hominem , desiderio scientiae abi optum, Dei prauceptum Violasse; Ergo et . S. 67 I. R. dist ans. Eadem hi sistri λ sic ,..desiderio
scientiae supernaturalis, et quae Maxime augeret, perficeretque scientiam , quam ha Iubdi, Couc. ; desiderio scientiae mere nam lis, qua Careba Pritti, ivt ..eons m. Cum primus homo Dei praeceptum transfreris,MS est , ut scientiam obtineret , nou certu scientiae cujuscumque desiderio tonebatur , scd scientiae supernaturalis . .et. serudivitiae ; Et ne ad libitum conscia videatur haec nostra TeSPODSio , expendamus cum eadem historia , quid dixerit Eva o serpens, ut cam ad peccandum alliceret , quid Eva dixerit Adae , quo motus Adam lapsus lusi: Ev orba serpentis: Eritis siciat Dii scientes ἴonum, et malum Gen. III. V. xu. J: Non ergo quamcumque SCiCntiam , sed scientiam fere insinitum ad instar ipsius Dei; Seientiam prosccto , non vulgarium , sed sublimitim , atque reconditarum Terum supernaturalium , ad quas Simplex Philosophia , seu naturalis scieritia , non pextingit. S. 47a. Contra. Atqui pximus homo, desiderio seiuntiae naturalis abreptus, Dei praeceptam xiolavit ; Ergo n. r. Prob subfm. Res ita se habet , si primus homo peccavit sub spe, ut sibi, juxta serpentis Promissum, uperirentur Oculi ad Cognoscendum ; et Si postquam peccavit , oculi ejus jam satirint aperti. Atqui ex laudata historia, dixit serpens : vertentur oculi oestri : e t post-q am pHecavit, habetur , quod aperti sunt Oorali amborum , Adae silicet , et suae uxoris , et cognoVerunt Soe se nudos: Ergo et c.
150쪽
speri Iuentaliter . , neque practice vlis' nox strat, licet ilioorctico scivisse compertum D t,' ex supra allatis argumcntis , Et ex eo , quod nomina omnibus animalibus ustia imposuerit , quod curte Sine Philosophia ; scientia nempercrum naturalium, sacere non potuisset. Quod si ipso, et uxor ejus, Post Peccatum Cognoverit ut se esse Ii id ν; Ilaec cognitio fuit expcrimentalis; experti enim fuerunt nuditatem. , quae Verecundiam et Pudorum assercitat, et
quam antea non Cognoscebant. is . . . Contra. Atqui primus homo suos liculos habcbat clausos , ut nihil omnino, neque practiost V neque ilicor lice cognoverit ; Ergo n. r. Si Adam aliquid the rutice cognovissct , illud certe fuisset, se Deo similem siexi non posse , et serpenti loquelam non esse ; Atqui nequi dem istud , Adam primus nomo cognovit; I go ctu . S. 476. R. Argumentum hoc , cui magnam vim 'inosse lutant ad Vexsarii , . nullius planei iust momenti. Et sane icci dicamus , Adam putasse, siexi Se .I, osse Deo Similem , non ideo concludendum , illum fui esse omnino imperitum. Tam primo similitudo illa , quam cum Deo posse Sehabere putavit , non est attendenda Circa naturam etcssentiam , quaini Putaverit Se fieri POAse .Deum natura , et esscntia , sed circa horii, et in alii .scientiam ; ut pitet ex verbis ipsius serpentis : eritis sicut tali, scient s lo-num , et malum ; Quod meo vidcri , non imperitiam , sed scientiam in Adamo supponit: Qui enim aliquid ardenter concupiscit, et Pro eo DLtiuendo ad gravia susti- .nenda Se exponit, cognoscid utique quodnam bonum illud sit. Si ergo Adam , scientiam ; ut illa est Dei, ardentcr concupivit, quid Deus, quid, e illius scientia, utique cognoscebat , et quantum scientiR illa propriam
naturatum scientiam , quam habebat, superaret. Secundo utique Lognoscebat. am serpuntis naturam; illi Dam