장음표시 사용
121쪽
Illa Cui concinit Poeta Cesaxeus e. Soma ii merrier D schiare , Te se e it Cucciator, Z so a it Pescator
Te reti, e P amo. t Ex iis ergo, quast nobis somniantibus obversantur , nihil adversus nostram inesim Conficitur.
I. Obstc. a. cum Idealistis. Si corporum exi-εtentia probari posset, vel probaretur per simplicem Perceptionem , ves per judicium, vel per ratiocinium ; Sed nullo ex his capitibus probari potest; Ergo falsa propo-SIlIO. Prob. min. Et primo quidem nequit probari per ε mPlicem perceptionem , quia simplex perceptio cum ni- ut aisirmet , vel neget , non ovincit rem aliquam ha-Bere existentiam. Sed nec etiam per judicium , quia nostra judicia sunt dumtaxat hyptithetica ; dicere quippe Solemus: Si aequalibus aequalia addas , tota erunt act-2 alia, at igia oramus num aliquod aequale , Vel inae quale exigiat. Neque tandem per ratiocinium, quia Tat ocinium non est , nisi artificiosa quaedam judiciorum dispositio ; Igitur neque CtC. S. 396. h. Rerum extra nos positarum , corporum Scalicet existentiam , invictissime probavimus S. 387.
Per ratiocinationem intimo sensui, omnium Consentioni, atque divitiae honitati innixam. Persentis O enim ego, atque mecum omnes vividissime persentiscunt, mentem meam variis substantiae corporeae perceptionibus informa-Itaque hoc judicium t Ero informor variis subnant ae COHPoreae Peremtionibus, hypotheticum non est, Sed Tem absolutam designat, quemadmodum a Malebrauchianis hypothetica non reputatur isthaec altera proPositio: - ο Sum rea cortans. Jam nunc , si per intimum Sen-Fum Certum mihi est, me .varias percipere corporeas Sub-βtantias, certum quoque, compertumque fit per ratiocinium , quod ejusmodi substantiae, extra meipsum re era
existant. Si namque fieri potest ; fac quod non exi Stant , Ergo Deus in me fallendo quotidie delectatur Et Sane , in
icto, tacitoque murmure natura me admonet, quod Cor-Pora existant ; quod mihi noxia evitem, salubria consec-
122쪽
ter, ac caetera perficio m juxta meona, aliorumque eonser ati macui. Constantur atque vivido, absquθ x et minimadu dictatu conspicio , homines insudarc dalido rchus cor- POP is novas formas, novasque ancnsuvas, atque modificatione ; Si orgo in his egregie saltar , hic error est a Datura , Ut o De a qui naturae humanae ebi auctor. Dcus ergo
in me salion do velectatur. At saltero De potest Deus Τ Α- I age tu in horrcndum blasphomine monsti um. Num; 2 'eo Deus ille Uem nos ludit imamne vanaorostor ut solet admirandis fallere ou gusPorceiis , qtiorum simul ac Permexeris artem II ef e Disio nugas contemnis inanes , EI plebem insentam Oana ad spectacula rides P. . Ceva Dissert. Phil. NOV. Ant.). S. 597. Contra. Atqui nequidem argumentum ex divina bonitate depromptum satis firmum est ad corporum exi,tentiam comprobandam ; igitur n. r. Stat Deo su bonitas, tametsi corpora percipiamus tamquam praeSentia, quin tamen rex cra existant; Ergocte. Pr h. ans, Stat Deo sua bonitas, etiamsi es sciat in dies, ut Christi sideles panem , ut vivum in Sacramento altaris extare percipiant, quin revera ibi existant; Ergo, a pari stat Dco etc. g. 393. R. ueg. conSm ., et parit. Dispar tatis ratio latissima est. Dcus cnim dum efficit , ut sidulos ador ile Christi Corpus et sanguinem sumetitus , nihil degustent , quam Panem et Vinum , eos profecto non decipit, quia illos an ca admonuit, Non patiem, et vinum, Sed venerabile Christi corpus , et Sanguinem in Eucharistiae Sacramento asservari. Prosccto nec Actores in scena , adstantes ludi-1icant, dum quidquam exhiticiat, perinde ac Si tunc seret, eo quia onmes ad theatrum commone sucti accedunt, noures illio agi, scd solum a cyraeScutari. At xes Contra se ha--het in casu nostro. Nequc enim uos Deus admonuit, noμrculam CSSC, scd appuruntum aspectabilem hanc NundimuChincim ; quin imo tulem nobis Daturam indidit, a quauchumentissime impcllimur, ut orcdamus corpora eXiSte-ic; Ergo rii non cxisturciat, Deus vcru DOS falleret. S. Contra. Atqui Deus etiam manifesta vit res hu- iis Maiicii , Mundum totum, hominem ipsum non. eSse ,
123쪽
nisi puras imagines , vanitates , apparentias , umbras, s-guras etc. 'Ergo n. r. Prob. subfm. In libris , in quibus Catholici ostendunt contineri divinas manifestationes, seu revelationes, haec habentur: et primo do homine legitur:
vitiis: Dormierunt somnum stium , et nihil in nerum
omnes Gri Uitaliarum in manibus suis Psalm. 75. v. 6. ): Vita e iam ipsius hominis quid est Z legitur in Epistola S. Iacobi Cap. 4. v. I 5. ): Vapor eat et ad modicum m-rens: De Mundo autem toto legitur in Epistola I. D.
Pauli ad Corinthios Cap. 7. V. 31. ), quod sit figura, et apparentia praeteriens et En verba: Praeteria si m jus Munia ; Ergo etc. S. 9. R. Cum Sacrae Literae ubique praedicent
Corporum, rerum nempe sensibilium , hanc Mundi ma-Chinam componentium , existentiam , ut ab ipso initio , earum cleationem, expressis verbis intonent: ν Principio crearit Deus Caelum, et Terram etc., nihil insul-SiuS excogitare poterant adversarii, quam Sacrarum lite Tarum Oraculis corporum existentiam impugnare. Sane in argumento allata, et quae alia asserri poment ejusmodi, nihil aliud indicant, quam labilitatem , atque miSeriam re- Tuin terrenarum , relate ad bona sempiterna , et Caelestia; Praesentis vitae brevitatem , relate ad vitam illam aeternam, quae mortem ullam non timet; nihil que aliud insinuant quam ut divitiis cor non apponamus ; ut virtutibuSBdhaereamus; ut dum tempus habemus, operemur bonum; ut ad vitam interminabilem in Caelis nos servemus; ut Cor nostrum ad Deum , atque oculos ad Patriam Caclestem intentos habentes, vivamus in hoc Mundo tamquam
hospites, et peregrini, et Mundo ita utamur, quasi non uteremur. Haec itaque, nihil aliud significant testimonia Iaudata. Revera in Psalmis ipsis , clarissimis testimoniis, et orporum existentia comprobatur. Et D. Paulus inter alia Pro e Porum existentia, laudata in Epistola Cap. 9. V.
II.): Castigo, ait, corpus meum. S. Iacobus tandem CB P. a. v. 16. ), danda esse ait, quae necessaria sunt COI
Pori. Piget plura hic addere. Nam , ut caetera Sileam τ
124쪽
De Scientias, seu Veritatis Criter . 4ω. Exsibilatis Acathalepticis , Accademicisque profligatis , nec non statuta apud homines plurium sive intelligibilium , sive sensibilium scientia , operae Pretium est videamus , quonam signo nos Scientiam nactos fuisse dignosci possit. Praesens itaque Exercitatio du Lus Capitulis constabit. In quorum primo , Criterii notionem et conditiones explicabimus ; atque recitatis de Critorio Philosophorum sentetitiis , eas ad examen re Cabimus. In altero autem nostram sententiam statuemus.
sa De scientiae existentia adversus Scepticos plurimi Auctores pertractant; inter eos Philosophus noster consulere poterit Laurentium Duhan Quaest. I. de existentia Philosophiae. Ludovi- cum Antonium Muratorium in Lib. La soria GU Iuteudimento umian . P. Ferrarium T. I. Quaest. III. P. Iosephum Tamagna m. I. Inst. Phil. OntoI. I. P. Laurentium Allieri Tom. I.. Log: P. altera Cap. I. P. Antonium a Cavis Tom : i. Elem. Phil. LogCae a. et P. I. Metaph. Cap. I. a. S. Iosephum Io : Potestium Inst.
125쪽
De Criterii notione , et constionibus ; alque de Dariis circa illud Philosophorum Placi is. g. 4o . Def. g. Criterii nomen graccum , Latinis Dibii cot, quam nota , si iam , sive oriamo ens. a. S hol. Nonnullis Philosophis placet, Critori-xium qua trupliciter distinguere ; Dcmpc, ut aiunt; Cri-terium quod ; critorium Per Vtiod; criterium secun mgMId i. ct . tandem criterium quo. Per priuHυu . intelligunt subiectum illud , quod veritatem investig t ; ut homo Ex. gr. Per secundum , ejusdem subjecti secultatum illam , per quam veritus comparatur, ut cS in ipso hominu intenectus; Per tui tium , ejusdem sacril talis operaιionem , ut intellectio. Rer quartum tandem intelligunt signum illud , sive regulam , Vi crejus VCPitus a salsitate socci nitur. Nos hoc ultimo sensu Crito-
S. ψO3. Def. O. Criterium , hic nobis , cst ita tuta Iosignum veritatis , vi cuius noster Intellectins Certus , ac tutus ex adit de oju dum veritatis assequutione. g. μή. Schol. Porro inepti aut quantum velint ΑCathaleptici , Criterium hoc extarc , nulli dubium em poterit. Ε to namquc ipsi dicatit sc nihil scire , do omnibus dubitare , rem nullam comprehendi Posse , nufrustra id dicere videantur, velint, nolint , debent aliquam recognoscere regulam , qua ducti talia pro serant. At quodnam sit statuendum hujusmodi Crite-Tium , Variae Sunt Philoso'horum. . OPinione3. S. Petrus Daniel IIuctius Lib. I. Quaest. Alnctan. ), solam Divinum Auctoritat m, utpote insallibilum', scripsit esse vovitatis Critorium. Epicurus Asclepiadem secutus, curi. tota suorum gregalium turba , solos scriSus Veri criterium statuit. Hinc T. Lucretius Epicureus Philosophus,
V . . . . . . , . A. semibus esse creatam .
Notitiam peri, negas sensu posse refelli
126쪽
Uidetur. Contra Pythagoras, Thales Milesius, Parmetit des, Heraclitus, Xenophanes, aliique, veritatis criterium , solam humanam rationem ome , assirmarunt. Aristotclos , Theophrastus , et vulgus Peripateticorum , Speusippum , et Zenocratem , Platonis discipulos , secuti , sensum simul et ratioriem vori Criterium posuerunt. Cartesius claram et distinctam perceptionem ;Malchranchius vero eam evidentiam , quam tuterna animi coactio sequitur , ut assensum denegare nequeamus Criterium veritatis dixerunt. P. Franciscus Iacquier , P. Ferrarius , P. Carolus Iosephus 'a S. Pluriano, L gicac regulas ajunt veri eriterium. Leybnitiuq rem hane clarius enuncleavit', atque miti triplici evidentia intelia lectus, sensus, et auctoritatis , Criterium veritatis constituit. Non desunt aIii , qui alia excogitaverunt cri teria , irrito tamen conatu. Atque haec sunt Philoso-Phorum sententiae , quas sigillatim ad trutinam revo
S. 4M. Animad. Ut. criteritim sit. Naturale vcritatis signum, hae in eo necessario requiruntur conditiones. Prima ut sit semper cum veritate conjunctum,
et ais' a inseparabile M lum hoc tu nra 9 neo naturale foret veritatis distinctivum. Secunda , ut sit clarior caeterarum xcritatum proprietas id fallibilis , ac nulli Obnox a cruori , secus alio signo 'ndRehin, a quod ir;serctur , quod I lyne repugnat. ' Tebita ratidem, ut ad Omnch veritates se se extendat, alioqi In non crit naturale signum xcritatis ; quippe naturale signitia sem-Per ac Deo savio cum re Signiscata conjunctum esse
debet ; adeoque ubi signum , ibi res signata sit Oportet.
127쪽
Sola Auctoritas Diωina nequia esse Veritatis Derium. S. 43'. Demonat. Nam auctoritas Divina est quidem veritatis infallibile argumentum ; at quando Z Quando utique , certo et insultibili ter constat, Deum revera locutum fuisse s S. 32o in. igitur ut Deo revelanti plane adquiescamus, debet primo certo nobis constare, Deum revera aliquid revelasse. Sed quomodo id nobis con stabit ῖ non quidem auctoritatρ Divitia , quia hoc in casu probaretur idem per idem ; Igitur alio signo , alia Tegula, uno verbo, alio criterio ; Sess criterium debet cSse clarissimum , ut nullo alio siguo indigeat f. 6. ); sola etc. Q. E. D.
g. O . Demonst. Veritatis insallibile 'eriterium debet esse semper cum veritate conjunctum , et ad Omnes veritates se extendere S. cos. ); Atqui sensus nec rem' r Vera referunt . nec ad Omnia examinanda pertingunt; rgo etc. Prob. min. quoad primam partem. Si sensui interno Credimus, non in consilium adscita ratione; do lores, et Voluptates, non in cerebro sentimus, sed in ca Corporis Parte , in qua impressio sive molesta , et ViOlenta , sive placida , et blanda facta est , neque Sol HS sentit animus, sed corpus ; cum tamen solus animus dolore , et voluptate aniciatur , ct quidem in solo cere-hro. Similiter sensus omnes externi colores , Sapores , odores, sonos, frigus, colorem, caeterasque sensibiles quR
128쪽
litatos, veluti reipsa corporibus inexistentibus reserunt
quae interim in nobis non sunt, nisi ScnSationes nostrae , in corpori hus autem sunt vires, sensationes illas producendi , seu excitandi. Praeterea , iuxta oculorum relationes, Corpora extra n s videmus, non in imaginibus intra noudepictis. Sol hi palmaris est diametri; stellac fixac, qua
non plus luminis , quam e lucernarum exiguis flammis emanare solet, emittere videntur, lucernas ipsas mole non
excedunt. Sol, Luna , Mercurius , caeterique planctae, ac stellae fixae, aut acque , aut sere aeque distant a nobis , quae omnia salsissima sunt g. I97.): Ergo etc. Prob. quoad secundam Partem. Ac 1' sensus ad intelligibilia , et abstracta , puta Deum , mentem humanam , axiomata ,
theoremata geometrica etc. Percipienda non se extendunt: u. ultra rerum Corporearum Corticem, et aCcidentia non Ponetrant sensus , rerum ASSentiaS non attingunt; 5. ea , inter quae Hon multum est discriminis, non internoscunt 4. tandem innumera sunt entia Corporea, quae omnem Sensuum aciem fugiunt, uti Sunt, quae microscopiis , et telescopiis quotidie deteguntur, et alia pene infinita, quae etsi neque sensibus instrumentorum ope adjutis subij ci queant extare tamcn certissime credendum est; Ergo etc. Q. E. D.
Sola Rumana ratio iacitui nequis υeritatis eruerium. I. έος. Demonst. Nam vel rationis nomine intelligitur ipse intellectus, sive vis illa mentis, qua ipsa percipit , judicat , ratiocinatur etc. S. 19. ) , vel tantum facultas nexum rerum , et veritatum distincte perspiciendi. 1a. J ; seu lacultas, qua ex positis principiis , vel ex dato idearum numero, quod verum , quod salsum sit definimus i prout quod principiis, aut ideis illis consorme, aut
difforme cognosimus ; Atqui neutrum veritatis eriterium esse Potest; Ergo etc. Prob. mini Et I. ut intellectus dici posset Veritatis criterium , semper et necessario de-
129쪽
heret consequi veritatem I. 4 5. ); atqui illam semper non consequitur, quippe idem est in omnibus hominibus, et interim nimis pauca sunt, in quibus Certo admittendis conspirant simul omnes; Ergo eic; u. ut facultas illa nox nin rerum etc., Veritatis eriterium statui Posset, nobis Certo constare deberet, mentem nostram, nexum, disti ricte, Vere, atque realiter perspicere ; Atqui per rationem ipsam id Constare nequit, neque constat, cum vel ipsi sapientissimi viri decepti fuerint, putantes se nexum rerum distincte Vidisse , adeoque Vera esse quae Pronuntiabant, Cum tamen rinti essent nisi salsa, et absurda ; ergo ad hoc meus alio signo indiget; adeoque etc. Q. E. D.
Neque sensus simul, et ratio veritatis generale Criterium
g. 4 O. Demonst. Nam cum sensus neque ad omDiae pertingant, neque semper Vera reserunt g. 4o8. 3, Superest ratio sola , ad quam confugiatur, ut et dijudicet ea, quae examinari per Sensum non possunt, ut errantem quoque sensum emendot; Atqui sola ratio non potest tut
io id praestare i f. 4o9. ); Ergo etc. Q. E. D.
Clara, eι satincta perceptio non est .eruatis criterium.
L ,. 6 . 41 t. Demonst. Nam si clara et distincta perceptio fovet' eritatis criterium, quod clare , et distincte Percipitur, semper et necessario verum esse dcheret S. 4o6. J; quippe ubi criterium, ibi veritas; Atqui tale non est ;Εrgo etc. Prob. min. Experientia compertum est, quod
130쪽
cadem rus , quae ab uno clare percipitur , alteri obseu-ris,ima videtur ; et quae quandoque clara , et distincta existimatur , postmodum tenebris involuta censetur
Pleraequa LMicae regulae omnino rectrae non Sunc S. ένα Demonst. Inter Logicae regulas , quae ad ratiocinationem pertinent, quatuor Certe potissimum recen- Seu tur, quae his versibus comprehenduntur:
ε. Nihil sequitur ominis ex Particularibus unquam. a. Su mni similia conclusio deleriori. S. Vstaque si ρraemissa neget, nihil inde aequetur. 4. Ambas ct mant a nequeunt mnerare neganum. Atqui hae regulae omnino falsae observantur ν Ergo etc. Prob. min. Prima regula sequenti concludentissimo frit gismo evertitur re. Aliqua Caelestia cor ra aequancur Soli ; 'la. Sed alia Caelestia corpora non aequantur Soli ;
V 3. Omnia Caelestia coryora non aequantur inter le. In quo ex geminis praemissis particularibus, particularis, legitima conclusio sequitar. Secunda regula, salsa ostenditur hoc alio sγllogismo:/- A di era. α B. a. C non irre a B. Igitur. 5. A sinrt a C. In quo conclusio cum sit affirmativa , non sequitur det riorem Partem, et tamen rite procedit. Tertiam regulam destruit syllogismus, qui sequitur. . Ttnea A nou excedit lineam B. I. Linea n non excedit lineam C. Igitur 5. Linea A non exceῶι lineam. α