Themata jurisprudentiae naturalis ad ductum lib. Pufendorfiani de officio hominis et civis olim ad disputandum proposita nunc recusa auctaque nonnullis in locis vel emendata, auctore Joh. Eberhardo Roslero ..

101쪽

De contractibus qui pretiarer. sc. 87XVI.

Permutatio est contractus, quo utrinque res pro re aestivalente datur. .Hosti e res prius pecunia taXantur. . XVII.

Εmtio venditi est contractus, quo relatici us dominium, aut eidem aequipollensius, pro pecunia transfertur & acquiritur. XVIII. Acquiritur hoc modo dominium solo consensu. . Traditio non ad persectionem sed

executionem contractus pertinet.

Hinc & periculum rei venditae ante traditionem est emtoris. XX. Solent interdum pacta quaedam emtioni adjicit inter quae eminent Addictio in diem Lex

dictio in diem est, qua res ita venditur, uidiceat ven ditori meliorem conditionem ab alio intra certum tem Pus oblatam acceptare. Lex commistoria, qua ita convenit, ut si ad certum diem pretium non solvatur, res sit inemta. Retrareas s pactum de retrovendendo, vel in gratiam venditoris adjicitur, ut si pretium intra certum tempus, aut quando unque osteratur enItor teneatur rem venditori restituere: vel in gratiam emtoris, ut si res osteratur venditor pretium teneatur restia tuere. Ius protimi seos est, ubi ita convenit. ut emi re ultro iterum vendituro prior vendator ad emendum Prae ceteris aluitiatur. Exceptio certae partis aut ejus usus in prinius vel aedibus venditis potissimum locum habet.

102쪽

88 De Contractibus, quid pretia rer. se. Lex commissoria. Retractus seu pactum de retrovendendo , Jus protim deos, Exceptio

ceme artis aut eius usus. Haec uti a contrahentium conventione dependent, ita fid liter utrinque servanda sunt.

Peculiaria Emtionis venditionis henera sunt: Emtio per aversicinem', Auctio, Emtio speir in quibus etsi omnimoda aequalitas non

observetur, Contrahentium tamen liber consensus emcit, ut nihil iniqui contineant. XXII. Locatio conductio est contractus, Guo promercede alicui usus rei vel opera addicitur. XXIII. Locationi rei & operae addi solet etiam locatio operis. Sed qui locat operam vocatur conductor operis, & qui conducit operam appellatur locator operis. XXIV. Si de mercede nihil conventum suerit, locator id expectare censetur, quod communis usus, aut conductoris aequitas tulerit.

Emtici per aversionem est, qua multae res disparsi pretii non tigillatini aestimatae led conjunctiin & confuseraratae emuntur. Auctio. qua res illi demum addicitur,qui ex pluribus licitantibus plurimum obtulerit. Eratio spei qua non certa res sed probabilis tantum spes emitur, cui aleae quid est admixtum, sicut neque enitor . si sipes fefellerit. neque venditor . si ea multum supra fuerit, queri debeat.

103쪽

De Contractibus, quid pretia rer. ore. 89 XXV. Si res locata perierit, cessat ex eo tempore mercedis solvendae obligatio. XXVI. Quod si res locata, quae certum & definiatum usum habet, detrimenti quid ceperit, depensione tantum detrahitur, quantum usui decessit: Si vero rei locatae proventus sit incertus, uti exuberans pensionem non auget, ita nec malignus eandem minuit, nisi casus rarior, de quo probabiliter non fuit cogitatum , & damnum gravius fuerit. XXVII. Locator rem usui habilem suis sumtibus praestare; conductor vero ad boni patrisfamilias modum ea uti debet. XXVIII. Qui vel rem vel opus faciendum conduxit, per suam culpam perdita restituere debet. XXIX.

Operas momentaneas praestare impeditus mercedem postulare nequit. In continuis

tamen humanitati & aequitati aliquid tribu

endum.

XXX. Mutuum est contractus de re fungibili auteri concedenda, ut post intervallum res ejusdem generis, qualitatis & quantitatis

reddatur.

M XXXI.

104쪽

so De Contractibus, quid pretia rer. Oe. XXXI.

Res fungibiles dicuntur, quarum una aIteririus per usum consumtae vice fungi potest, &numero,mensura ac pondere determinantur runde & quantitates appellari solent speciebus oppositae. XXXII.

Usiuras ex mutuo sumere non magis illicitum est, quam mercedem pro praestita opera, aut usu rei exigere.

XXXIII.

Debent tamen usurae esse moderatae, nec humanitas patitur ab iis exigi, quibus eleemosynae debentur. XXXIV. Societas est contractus de rebus vel operis conserendis, atque lucro vel damno inter conferentes dividendo. XXXV. Sociorum est l. fidem & industriam adhi-here. a. a societate intempestive non discedere. 3. Lucrum & damnum pro uortis ratione partiri, nisi vel lex aliter di siuerit, vel aliter sit conventum, ut e. g. aliquis darimni expers sit. 4. Soluta societate ipsas etiam sortes detracto lucro aut damno pro ratione collationis distribuere. XXXVI. Contractus aleam continentes sunt, quibus compromittitur in calam incertum, pro

cujus

105쪽

De Contractibus, qui retia rer. se. 91

Cujus eventu alterutri compromittentium

parti jus aliquod acquiritur. XXXVII. Praecipuae illorum sipecies sunt Sponso,

Ludus, Lotaria, Olla fortunae, Asse curatio, quarum descriptiones exhibet Auctor e circa quas tamen observandum, hodiernas Lotarias ad Ollam fortunae, prout haec ab Auctore definitur, accedere.

XXXVIII. Hi contractus per se illiciti non sunt, ludi

tamen plerumque ex circumstantiis vitium trahunt. XXXIX. Inter contractuum firmamenta eminent

Secundum Pusend. Sponsio est contractus, quo eventus alicujus nondum utrinque notorum existentiam alter affirmar. alter negat, certo pretio utrinque deposito , quod illi cedat, cujusassertioni eventus congrue re deprchensus fuerit. Ludi sunt contractus, quibus pretio aliquo certatur. Lotaria est contractus , quo plures de re quam collatilia pecunia emerunt, post sorte decernunt, cui soli ea tota aut potissima pars debeat cedere. Olla fortunae est contractus, quo dejecto in urnam certo testuarurn s. schedularum it scriptarum Sc inanium numero, pretio redimitur facultas easdem extrahendi, ita ut extrahens id accipiat. quod illarum inscriptio prae se fert. A sse ratio seu contractus perieuli avertendi & praestandi est,quo quis certa pecunia accepta in se suscipit& praestat pericula, quae subiturae sunt merces in alia loca transportandae; ita ur, si has interire contigerit, assecurator earundem pretium domino Iestituere teneata.

106쪽

a De Contractibus, qui retia rer. sc. XL. Fideiussio est contractus, quo quis in maiorem creditoris securitatem obligationem alienam in subsidium suscipit, a se, nisi debitor principalis solvat, exigendam. XLI. Fideiussor debet esse persona, quae credi. tori ad solvendum idonea censetur. XLII. Ad maiorem summam fideiussor non tenetur, quam debitor principalis: obligari tamen arctius potest.

XLIII.

Fideiussor naturaliter conveniri potest , ubi debitor principalis vel non est solvendo, vel non vult solvere.

XLIV. Si plures pro uno fideiusserint, singuli

pro rata tenentur. Si vero unus solvendo non sit, aut conveniri nequeat, reliqui huius portione Onerantur.

XLV. Res a debitore creditori in securitatem crediti tradita pignus , assignata tantum &obligata hypotheca vocatur. XLVI. Unde pignus & hypotheca maioris esse debent, quam ipsum creditum, siquidem

finem obtinere velit creditor.

XLVII.

107쪽

De Modis, quibus solvuntur oblig. c. XLVII. Pactum Antichreticum & Lex commissoria pignoribus adjecta, ceteris paribus, juri

naturae non repugnant.

CAP. XVI.

SOLVUNTUR OBLIGATIONES, QUAE EX PACTIS

ORIUNTUR. Th. I. ΝOh ς0nix bi modo obligationes, sed

contractae etiam solvi possunt. Modi autem praecipui solvendi obligationes sunt Expletio, Cominpensario , Condonatio, Mutuus Dissensus, Perfidia alterius partis, Mutatio status, Tempus, Mors, Delegatio.

Expletione solvitur obligatio, quando id, de quo conventum fuit, quodve debetur, exacte & bona fide praestatur.

III.

108쪽

94 De Modis, quibus solvuntur oblig. se.

. III

Compensatio est debiti liquidi ob debitum

reciprocum ejusdem naturae sublatio. IV.Condonatio est gratuita debiti remissio. quae vel expressa est, vel tacita.

Solvuntur obligationes reciprocae nondum praestitae mutuo dissensu, si arbitrio obligatorum siubsint, & nisi leges obstent, ut in matrimonio. VI. Rumpitur quidem alioquin obligatio alterius partis perfidia in parte laesar sed Imperante non praestante, quod , ut talis, debet, non statim tollitur obligatio subdito

rum.

VII. Expirant obligationes per mutationem status. Caute tamen accipienda est regular Conventionem omnem intelligi rebus in eodem statu permanentibus; nempe de statu in quo unice fundatur obligatio.

VIII.

Tempore solvitur obligatio , si haec ad certum tempus contracta, idque elapsum fuerit. IXa Morte tolluntur obligationes in persona radicatae; si bonis inhaereant, haeredes novo consen-Diuitigoo by Coos e

109쪽

De Modis, quibus solvuntur oblig. crc. 9 sConsensu , etsi plerumque tacito, obligari

Per delegationem quis obligatione solvitur, dum consentienti creditori alium substituit, qui loco ipsius satisfaciat. Qui si debitor noster sit, cessio nominis appellatur rad quam debitoris consensus non requiri

tura

CAP. XVII.

NE. n. I. id quilibet in societate humana obli

gari censetur, quod recta verborum Interpretatio suggerit. Unde non male etiam in hac disciplina de Interpretatione agitur. IIa Est autem Interpretatio signorum, prae Cipue Verborum, quibus alter ad mentem suam declarandam usiis est, accurata explicatio

110쪽

μDe Interpretatione catio, ut, quid Voluerit, clare intelligatur. Est vel Declarativa vel Extensiva vel Restrictiva.

Ad declarativam requiritur cognitio linis guae & terminorum artis , de qua agitur. Unde Regulae hae sunt observandae rI. Verba regulariter ex usu or proprio rate vulgari intelligenda sunt. a. Vocabula artium explicanda sunt δε- eundum definitiones prudentum cujudque artis. IV. Ubi autem verba sunt ambigua aut con tradictoria apparent, confugiendum est ad conjecturas.

Coniecturae potissimum sumuntur 1 I. Materia substrata. a. Effectu & Consequentibus. 3. Coniunctis loco & origine. . Ratione legis vel pacti, ut & s. ab ΑΩfectu & Conditione loquentis, vel ejus, ad quem, aut de quo , sermo est. VIa Ex primo sonte fluit haec Regular Ferba inteEigenda sunt secundumsubfratam materiama

VII. Ex a. Si verba nude se pliciter accepta vel nultam vel absurdum aliquem e fe