Themata jurisprudentiae naturalis ad ductum lib. Pufendorfiani de officio hominis et civis olim ad disputandum proposita nunc recusa auctaque nonnullis in locis vel emendata, auctore Joh. Eberhardo Roslero ..

91쪽

De Dominio rer.equae q. acquir. modis. 77 etiam inter gentes locum habet: imo inter has eo magis necessaria est, ne perpetuae sint bellorum cauis; quandoquidem lites gentium per communem iudicem non aeque, ac in civitatibus, decidi possunt.

Ab hac tamen Usucapio Iuris Civilis, cum ratione fundamenti, tum ratione obiecti, requisitorum, & temporis multum differt. XXVI. Non attendunt ad hoc discrimen, qui de Uicapione in universium ex iure civili iudicant, vel huic ejus originem transtrubunt. Maxime autem falluntur, quisuri naturali repugnare afferunt. XXVII. Facto prioris domini porro transeunt ho-na, vel mortis cauis, per Testamenta, vel inter vivos; idque non solum, volente priore domino, per donationem & contractus, sed & invito, per poenam & bellum. XXVIII.

Testamentum est declaratio voluntatis nostrae, circa successores in hona nostra, post mortem nostram.

XXIX.

Testamenta non minus, ac successiones ab intestato, ex iure naturae suam habent validitatem e cum expressa voluntas utique pIus operari debeat, ouam Voluntatas conlectura.

92쪽

78 De Dominio rer. ejusq. acquir. modis. Et, si naturale dominio pleno est, uti id in alios transferre liceat. quin idem etiam in eventum mortis liceat. nulla ratio est. XXX. Neque actus pro nullo invalidoque haberi debet. qui imperfectus est . atque a certis conditionibus suspensus.

CAP. XIII.

DOMINIO RERUM PER

SE RESULTANT.

Th. I. EX dominio , si res adhuc penes do.

minum sit, primum hoc fluit officium t Ut quilibet teneatur alterum non nostem pati rebussis quiete ut, neque vi aut perfraudem istas eorrumpere, intervertere , aut

ad se trahere studeat. II.

Si res aliena ad nos etiamsine erimine no-sro or bona nostra Ade Pervenerit, e m-

93쪽

De Veiis, qua ex Dominio rer per se. 7sque adhuc in nostra potestate habeamus,

curandum, ut, quantum in nobis est, ista in

potestatem legitimi sui domini redeat. Neque hoc ex pacto quodam universali, sed ex ipsius dominii natura, fluit.

IV. Neque dominus rei, onerosio titulo ad alterum translatae, pretium restituere tene. tur ἔ cum rei propriae emtio non detur.

Fructus quoque percepti atque adhuc e tantes restituendi liant. Nam cujus est res, ejus etiam sunt fructus. VI. Quod si vero fructus percipere neglexerit b. f. possessor, domino eo nomine non

obligatur; quod secus se habet in m. f. posse reo VII. Expensas utiles & necessarias, in rem alienam , vel fructuum perceptionem, factas, ut possessori h. f. restituat dominus, aequum iustumque est. Nemo enim alterius damno fieri debet locupletior. VIII. Quod quis iusto titulo acquisivit, non te . netur ipse in dubium vocare. & velut publice denunciare, an quis eam sibi vindicare velit.

94쪽

go De Veiis, qua ex Domisio rer. per M.

Res furtiva apud inscium deposita non deponenti furi . sed domino restituendar ille enim contra hunc nullum jus repetendi ha

Si res assena veI fructus ex ea pereepti fuerint consumti, restituere bona fidei possessoν tantum debet, quantam Disus es t cupletior. XI. Quod si ergo res non tantum casia, sed &Voluntate possessoris perierit, ubi lucrum ex ea nullum habet . ad nihil tenetur. XII. Ast, si qui consumsit tantundem fuisset consumturus de suo, quod hoc modo conservavit, cum in eo factus sit locupletior, restituere debet. XIII. Oui rem alienam amissam invenit, non potest eam retinere, nisi domismnon amplius an

reat.

95쪽

CAP. XIV.

T introducto rerum dominio comis

mercia , & ex commerciis pretia orta

sunt. II.

Pretium est valor rerum & actionum in commercium venientium e sive , Quantutas moralis, iuxta quam res & actiones inter se conferri & exaequari possunt. III. Dividitur in vulgare & eminens r illud r hus & actionibus, hoc nummo tribuitur. IV Vulgaris pretii fundamentum est utilitas

cum raritate conjuncta. V

Ηine quae extra dominium Ac commeriscium sint vel sua natura, vel lege aliqua divina aut humana, item, si quae sunt, quae nullum plane usium praebent , & quorum abundans copia omnibus suppetit, pretium non habent. L VI.UU-Disitirso by Cooste

96쪽

82 De Pretio. VI. Utilitas autem vel vera est, Vel imaginariar & haec posterior saepe praevalet priori.

VII:

Fundamentum constituendi pretii, auctum vel minutum, pretium ipsium etiam vel auget, Vel minuit. Omne enim rarum carum, tanto magis , si maxima accedat utilitas vel necestitas. Causae quidem illae & circumstantiae omnes, quas ad augendum pretium facere vulgo afferunt, ad raritatem reserri possunt.

VIII. Ubi quis ob singulares causas & ex peculiari a Tectu rem aliquam majoris aesti mat, quam alii solent, id pretium affectionis dici consuevit.

IXs Pretia singularum rerum In statu naturali definiuntur sola contrahentium conventi in ner in civili per legem magistratus, quod legitimum, Vel per usium fori, accedente Contrahentium consensu , quod vulgare Auctor, alii, ad evitandam confusionem , melius conventionale, seu pactilium appetant.

Legitimum in puncto consistit, ut, cum regulariter in gratiam emtorum constituatur, non liceat ab eo venditoribus plus exigendo

97쪽

De Pretio.

gendo recedere, etsi minus accipere non prohibeantur. XI. Conventionale habet aliquam latitudinem, atque, pro Variis rerum circumis stantiis, Varie nunc intenditur, nunc remittitur.

XII.

Cum ob crescentes hominum cupiditates, multiplicatosque statuS , permutatio, qua sola veterum commercia fiebant, non sufficeret amplius necessitati: cogitandum fuit de materia, quae ceterarum rerum pretia contineret atque dimetiretur , & qua interveniente quamlibet rem venalem sibi Comparare homines possent. Hinc pretium

Eminens ortum.

XIII. Eius materia debuit esse I. rara & utilis a. substantiae solidae & compactae 3. divisi-hilis in partes 4. custodiae & translationi apta. Qualem habent metalla inprimis nobiliora. . XlV.

In civitatibus siummorum imperantium est valorem nummi definire: hinc publica signa eidem solent imprimi.

XU. Crescente tamen nummorum copia, eOrum pretium, in comparatione ad alias res, velut ultro decrescit.

98쪽

CAP. XV.

CONTRACTIBUS,

QUI PRETIA RERUM

PRAESUPPONUNT ET FLUEN-

ΤIBus INDE OFFICIIS. . I. ΡΑcta de rebus & actionibus in comis

mercium venientibus pretioque aestimari solitis a Pulandorfio Contractus appellantur. II. Dividuntur Contractus in beneficos &onerosos. Illi commodum absque onere in alterum transferunt: Hi utrumque contrahentium ad mutuum Onus adstringunt. III. In contractibus onerosis aequalitas, quan tum fieri potest, observari debet; haec enim Contrahentium intentio est. Dissicillimam tamen eius aestimationem esse, ob pretiorum incertitudinem, opinionumque diversitatem, res ipsa docet. IV.Ad Diuitigod by Corale

99쪽

De Contracribus qui pretia rex. circ. 8 sIVa Ad aqualitatem aestimandam necessum est, vitia rei, de qua agitur, indicari: quod

tamen non extendendum ad circumstantias, quae rem ipsam non contingunt.

Si qua laesio post contractum fuerit deprehensa, ea corrigenda est, & supplemdum quod deest minus habenti. Laesio a rem dici nequit, ubi contrahentes, rei, de qua agitur, gnari, pleno consensu de pretio

Convenerunt.

VI. In Contractibus etiam beneficis quaedam rei aequalitas spectatur, ne quis scilicet ex beneficio damnum sentiat. VII. Contractus benefici ab Auctore tres enuiam erantur, Mandatum, Commodatum &Depositum; quibus alii addunt Donati

nem.

VIII. Mandatum est, quo quis gratis alterius negotia, ipso committente, expedienda

suscipit.

IX officium mandatarii est, cum fide & industria in negotio commisso versiari r man. dantis, indemnem illum praestare a sumtibus& damnis , in quae ex mandato incidit. L 3 X. Comin

100쪽

8s De Contractibus, quid pretia rer . se.

Commodatum est, quo rei nostrae usum alicui gratis concedimus. XI. Commodatarii ofincia sunt. i. diligenter rem commodatam servare , a. ad alios usus non adhibere, illa,sam restituerer commodantis, impensas necessarias refundere,& damnum culpa datum resarcire.

XII. aEquitati quoque naturali convenientius videtur, ut rei casu perditae damnum serat commodatarius, nisi ea apud dominum quoque fuisset peritura.

XIII.

Depositum est, quo rem alicui gratis custodiendam committimus. XIN. Ossicia depositarii sunt I. rem concredi tam diligenter custodire. a. ad postulatum, nisi quid obstet, restituere. non uti sine domini conseni. 4. ne vinculis quidem

exuere. s. multo minus abnegaret deponentis, sumtus in rem depositam factos restituerea XV.

Contractus Onerosi celebriores sunt Per. mutatio, Emtio Venditio, Locatio Conductio, Mutuum, Societas & qui Aleam continent.

XVI.