Specimen variarum lectionum sacri textus et chaldaica estheris additamenta cum latina versione ac notis ex singulari codice privatae bibliothecae Pii 6. P. O. M. edidit variisque dissertationibus illustravit Iohannes Bernardus De Rossi ... Accedit ei

131쪽

te esse antiquiorem inlatio tamen absurdum cadant necesse est quotquot huius loci integritatem oppugnant. Porro quae hucu que in propositae coniecturae defensionςm praesidiumque diximus, non eo sane diximus , ut aliis illam suaderemus, sed ut constaret, immerito ut inverosimillimam a dum

bus illis illustribus Germaniae scriptoribus fuisse traductam.

132쪽

D ESTHERIS ADDITAMENTIS

133쪽

pro canonico

ANTA est prolocanonici Estheris

libri cum deuterocanonicis eius additamentis connexio, ut qui haec neget, vel respuat, illum quoque negare , vel respuere cogatur. Multa enim in hodierno libro Emieris in Esdrisenum canonem recepto silentio praetermittuntur, quae in eo scripta commemoram tu , ex quibus alia quidem perierunt, alia vero in additamentis ipsis servata sunt. r. Edictum is epistolae Assueri de repudiutione Vasthi cap. I. is. ων , quas in Mindorum archivis ineditas remansisse verosimule est a Priores Mardochaei litterae ad I

is a daeos

134쪽

daeos de institutione festi Puri cap. IX. ao, quarum tantum summa ibidem exhibetur. . Secunda epistola Estheris, Nardochaei ad Iudaeos in huius festi confirmationem .s p. X. 9. Sermo demum, seu dissertatio Estheris super hac re, quae in Hebraico te tu cap. IX. 3 et dicitur scripta in libro Estheris . Posterioris vero generis sunt r. Assueri edictum δε epistolae de perdendis Iudaeis cap. IlI ia. 3. Versiculo 4 vix harum epistolarum summa indicatur. Cap. IV. 8. Exemplar edim, quod pendebat in Susin, fidit ei, ut reginae senderet. Hoc producitur in additamentis cap. XIII. r. 7. a. Mardochaei ratio cap. IV. s. E Ner haec Ma doctae n- valuis , congrega o nes mdaeos, orate Vers47 Mit Mardochaeus , ct scit omnia, Da ei Eme praeceperas. Ibhaec oratio habetur in additamentis cap. XIlI:8. ad 18 3. Mardochaei manifestatio imsidiarum in historiis, Mannalibus scripta ab Assuero , seorsim vero a Mardochaeo ipso

litteris mandata cap. II. a 3. QVI. I. a. Haec producitur in additamentis cap. XI.,

XII. . Assueri epistolae ad Iudaeos pro eorum salute, V securita te cap. VιΙI. 9. IO. Harum

135쪽

Harum summa exhibetur vertat 3. sedile. nius' integre in additamentis a XVI. Quam autem pugnam , qui haec addit menta reiiciunt, cum libro ipso prolocano. nico reperiri autumandi, eam quamplures ex nostratibus sustulerunt, quibus nuperrime accessit doctissimus Marchinus , praeceptor olim meus amantissimus, in tractatu recens Augustae Taurinorum impresso de sacrorum

librorum divinitate s. II. Ex em J Q versionibus ac Iosepho Non una porro prolocanonica Estheris

historia firmatur .additamentorum indes, sed, vetustiorum interpretum, ac scriptorum auctoritate . Additamenta haec logit antiquissima versio Graeca LXX interpretum , ut ob unam eorum auctoritatem maximi pendendam inspienter iudaicae ea antiquitati ignota fuisse constituat Christo. phorus, Mus . Origenes, summus ille primaevae ccclesiae criticus , qui Graecam verasionem recensuit , additamenta haec ast riseis, obelii instruxit, Origenianumque

136쪽

exemplar, utin Theodotionis alterum, sub finem sui syntagmatis prodidit Usserius. Additamenta haec legit versi Syriaca legit Arabica , legit vulgata, cuius auctoritatem in variis lectionibus ' dissensu ab hodierno Hebraeo textu , veteribus erroribus, ac

praeiudiciis antiquatis, eoque , ut videtur , animorum aestu, odio sublato , quoi rebantur, agnoscunt iam , ac luculenter confitentur doctiores ipsi heterodoxorum critici . Quotquot ex iis varias sacri textus lectiones collegerunt , vulgatae auctorit tem in subsidium vocant is producunt Augustus Dathe, doctus Hebraicarum iiii rarum in Lipsiensi academia professor, eo illarum lectionum sentibus agens, diserto scribit Vermonem uulgatam inter eas, qua ex antiquinate supersunt, haud is um locum occupareit . Infra vero ex duabus illam ver sionibus mixtam esse subdit: quarum par non potes esse auctoritas, utri que tamen emer ama, quae sine temeritate prorsus reiici in potes. Luculentius adhuc loquitur Iohann.: Augustus Starchius , summae eruditionis, ac

137쪽

iudicii vir, qui in nuperrimo doctissimo opere de Davidis , aliorumque poetarum Hebraeorum carminibus multa in vulgat laudem, reuis, ridentinique decreti aequitatem, ac defensionem protulit i in quo candide fatetur nihil durum , aut Lib. bertate christiana aversum se deprehendere, sed legem potius ad unitatem ecclesiae valde salutarem, ne versionum varietate cO

funderentur imbecilliorum animi sis porro ad Psalmos annotationibus , cones di is , perspecturi sunt rurit , -- nobis in recte diiudieandis lectionibus antiquis praeserit haec versi praesiterit. Iam vero exemplar epistolae Assueri pro Iudaeorum salute prorsus cum vulgato conveniens pro fert Iosephus Flavius antiquitatum Iudaic rum lib. XI. cap. I. Mardochaei Estheris orationes non solum memorat , sed

earum summam exhibet commemorat lo

eo , ubi Estheris ingressum ad Assuerum utriusque colloquium, Cregiam epistolam ab Amano missam ad principes provinciarum de Iudaeorum caede aperte roducit inle

138쪽

Male ergo Calmetus proleg in Esther non solum latuisse haec additamenta Iosephum historicum non invitus suspicatur , sed

nihil prorsus de iis eum scripsisse expresse

inferius , quod miror , conscribit mard ehaei somnium , eius orationem, orationem Estheris, eius colloquium cum Assuero, i tegra, ut in vulgata leguntur, profert etiam Iudaeorum Iosephus Gorionidesii . Exstant etiamnum,si codices Hebrae biblici, in quibus Estheris additamenta chaldaice exhibentur . Ex his tres in Italia reperiuntur mihi quidem comperti . Primus pontificius noster est Vaticanus alter integrorum etiam bibliorum, inter Urbinates primus , de quo multa doctissimus Assio. mannus , tertius Ambrosianus, isque antiquissimus sub num Bos designatus in sol maiore, qui Pentateuchum cum quinquo

139쪽

Meghilloth Chaldaica paraphrasi complectitur. Qui extra Italiam codices haec additamenta referant ignotum est . Uero- smile tamen est nonnullos alios reperiri, qui ea habeant, ex iis potissimum codicibus Hebraeo- biblicis , qui Chaldaica in omnes , vel fere omnes sacros libros par, phrasi insigniuntur . Atque in his , quos Lelongius , aes olfius recensent, numeram di potissimum videntur Badensis, olim Reu, clini, Ernrtensis, Dresdensis Brande- burgicus . Singularis autem dc animadve sone prorsus dignissima est ratio, qua haec additamenta exhibetitur in codice pontificio . Nullum enim inter a m reliquos sacros libros intercedit discrimen Char, Uter maior est idem plane cum char ctere prolocanonici , qui praecedit, Estheris libri . unctis accentibus est sacri libri, instructa sunt sub finem vero, quod mireris , recensentur ut ad canonem spectantia, Qversiculorum summa ex scriba rum praescripti, qui sepem lagi sacrisque libris fecerunt, apponitur, ne amittantur.

vel corrumpantur . 'ci merus versiculorum

140쪽

Matis Uueris, O Anmia Eius Hoc autem eorum librorum , qui in canonem recepti sunt, peculiare ac proprium esse . norunt .cti. In codice Vaticano additamenta haec puniris, accentibus, titulo , Cepigraphe destituuntur character vero minor est. In Ambrosiano autem titulo quidem carent, ut ex nuperrimis clarissimi Brancae litteris intellexi, sed puncta laccentus, eamdem que sub finem habent inserethicam epigraphem. Character tamen minor est, idemque cum charactere argum

s. IV. Misamentoriis octo se retas D horum additamentorum auctore,

aetate mira est interpretum dissensio. Ei, qui primum hodiernum Estheris librum vel Hebraica archetypa concinnavit, ut Oria genes contendit, tribui haec additamenta non posse multa sunt, quae suadent, ac illud in primis, quod in tanta Iudaeorum tenacitato, religione numquam ex iis si umquam exstassent , excidissent . Quamo rem perperam hodiernos ψdices ut mutisi a