Commentariorum de verbi Dei corruptelis liber primus in quo de sanctissimi precursoris domini Ioannis Baptistae historia euangelica, cum aduersus alios huius temporis sectarios, tùm contra nouos ecclesiaticae historiae consarcinatores siue centuriato

381쪽

seueritatem iudicii praedicandam esse. Agnoscebat praeterea, eos fide in Christum flustra gloriari, qui illum cognitum non amarent, qui verbum eius factis non exprimerent, in quibus etiam ipse Christi spiritus no nimpleret legis iustificationes. Intelligebat deni- ciue ad veram fidei rationem pertinere, non , solum in Deum, & quem misit ille Iesum Ioan.in Christum credere, verbumque promissionis , amplecti, verum etiam Dei minis , Christi Praeceptis ac verbo indignationis, imb diuini anathematis suam deserre autoritatem, suamque reuerentiam 5c obedientiam tribuere. Nolo haec pluribus, ut possem,illustrare, Patrumque confirmare sententiis : satis est obiter indicasse, quomodo suauissinium hoc Ioannisdietiam, si rite intelligatur,deprauetur ab istis, qui ex Ioanne fidei magis quam pCe 'nitentiae laudatorem ac praedicatorem facere moliuntur. Sed enesm Ioannes in fide como Curtianne, noa mendanda breuis, prolixior autem & accuratior in poenitentiae 8c iudicη , 5c timoris& operum praedicatione cernitur: non quod fidem omitris iustitiae Sc salutis humanae basin negligat, sed quod opera fidei, quae ς sunt silicius spiritus, ac Palutentes in Primis

382쪽

LIB. I. DE CORRUPT. VERBI DEL CAP. VII L

mis decent, magis urgeat, ita subindicans vi delicet fidem iustificantem in adultis line d segnis poenitentiet L mictibus esse non posse. Dod si Baptista non de sola fide, sed de ope ribus fides, dignis poeni tentiae stitistibus est sedulb condiona tus, ut pro sui muneris rati ne via domino praestrueret, ac plebem I udaicam,valde, crassam,ad Christi prspararet asumtum,quid illum qusso iacturum fuisse putemus, si discipulos& auditores habuisset ex his,qui Christianae disciplinfinitiati, es inriuangelica lege inde a primis annis instituti su-

M tth. . isibit Annon excellentem,seu ut Christus loquitur,abundantem iustitia, omnem saneumoniam ab illis postulasset Sed ad Philippum redeo qui nouam nobis

In cap.; . Mauri iniicit Asputationem: Hic paratiir, inquit, vir

liceat facere contra potestarem ordinariam , sicut Ioannes discesit a templo. Resipondeo ; semper necesse est antes rei mandatum De ossari ordinime scuti, Job dixerunt ; Oportet Deo magis obedire φιλ hominibus. Quam vere autem as sumat Melanchl'n,Ioannem a templo disces sisse,satis quidem demonstratum arbitror: de potestate ordinaria,possitne deseri, an no pos si paul. Dst dispiciemus . Nunc de Apostolico vultum dicto respondebimus,quod nou

tores

383쪽

rores quide magna vi ad se rapiunt,simul , in- terpretando corrumpunt, abutcntes nimirum sententia,quam summus Apostolus Petrus et suo,& omnium Apostolorum nomine, ut sapientissime, sic ς am necessarib protulit.Age- Qua ratio ne dibat enim cum synagogs primoribus post pub- t . a .licatum Hierosolymis Euangelium, cum lex& religio Iudaica,velut umbra lucenti corpo- ri cedere,nullam p habere authoritatem debuit.Etenim domino crucifixo Pontifices illi sacrilegi inpii Sc cruenti esse coeperant, nec iam quic* de sacerdotali honore et authoritate rotinebant,sicut Cyprianus luculenter assirmat. Lib. t. epist. i. Agebat inquam,Petrus aduersus eos, qui suo impio edicto id essicere conabantur, ut Apostoli contra suam conscientiam,contra veritatem agnitam, contra diuinum expressumque Mare., QDei mandatum, nihil in Iesu Christi nomine aut docerent,aut saceret. Qua in re si Apostoli paruissent nefariis illis magistratibus,an non prodidissent religionem c an non suam vocationem deseruisiciat: an non Ecclesiae vix dum surgenti offendiculum & periculum maximum accersivissent: an demum lupos, vel certe mercenarios potius, quam ovium Christi pastotes se turpissime non praestitissetit: Non potuit igitur Petrus, quem Ouilis sui Pasto Mariti. T i rem

384쪽

rem Christus declarauerat,e5muncin Ecclesis causamnegligere, sed in tanto discrimine postus, zelum Ianehum exerere, & Christianam veritatem, prout fecit, palam debuit & intro Q. AE 3. confiteri, Si iustum est, ait, in conspectu Des,vos potius audire quam Deum udicate. Non enim possumus quae vidimus 8c audiuimus,non loqui. Tilm rursus ad eosdem syna gogae principes: Obedire oportet Deo magis Non ead-Aρω quam hominibus. Non habet igitur Philip sotorum et no- Quod hoc Petri dicio & exemplo suos,

aratorum causa est . .ri r

inobedientia hoc eit,nouos minitIros excutet,cum nullum

diuinum mandatum eos,sicut Apostolos, v geat, ut aduersus potestatem ordinariam, non

dicam mortuae synagogae, sed nunc vigentis Ecclesiae,impetum ficiant,tantasP turbas excitent passim .Illud vero fatemur, & conmmsi ii Ecclesiae doeti inae consentaneum esse dic inus, quod etsi magistratui, seu ordinariae potestati sit obtemperandum, tamen siquid impie contra Deum praecipiat, Deo magis diuinisque mandatis quam quibusvis hominibus 8c eorum decretis nos oporteat auscultare.

itur ut Deo parerent Hilarius & Basilius Episcopi, Imperatoribus Constantio v lenti palam contradixerunt, sicut & Athan sius Arrianis omnibus fortissime restitit. Cimi

385쪽

enim urget Dei honos , aut veritatis consessiore salus animae sic postulahobedientiam n cessaria exigit isthse sententia: O B E DIR Eoportet Deo magis quam hominibus. V rum hine insulse isti, nec minus petulanter colligunt, se non modo cum venia, sed letiam cum laude sacere, quod magistratum EccI vasticum deserant atq; contemnant, quod Syenodorum canones pro nihilo ducam, quod Pontificum 8c Episcoporu authoritatem oppugnent, adeo, in Ecclesiae Catholicae igno, miniam plarra* tum doceant,rum faciant palam. inlid vero vel a Petri,vel ab omnium Apostolorum sententia remotius ac alienius potest excogitari et Quanto nos rectius hoc dictum contra istos hunc in modum interpret mur: Oportet Deo magis obedire quam hominibus, nouis nimirum magistris N politi cis eorum magistratibus, quando aduersus Dei ordinationem Ecclesiasticae & ordinariar potestati resistunt citra necessitatem et Item, Oportet obedire Deo, no solum in verbo suo,

sed etiam in Ecclesia per Spiritum sanctumioquenti, 8c veritatem nos omnem ex Christi promissione docenti. Rursus, Oportet ob

dire Deo,qui semper adest 5c praeest in Eccle. sia & Syn ruis Oecumenicis, qui unam etiam

386쪽

LIB. I. DE CORRUPT. VERBI DEI CAP. VIII.

eandem p fidei regulam orthodoxis perpetuo .Timoth. 3. tradit atque custodit, ut Ecclesia sit, quod discitur , columna dc firmamentum veritatis e. Non igitux obedire vel oportet,vel decet, vesexpedit, vel licet spiritui mendacii atque vertiginis in salsis Prophetas loquenti, ac in ministris nouis operanti, quorum est dispar, ii constans,leuis,tumultu'sa, Sc pi m*dam- . nata diastrina. Ac breuiter, oportet Deo ob dire, qui nusquam profectb certius ac firmiusquam per ordinariam potestatem suum verbunobis ostendit, custodit, interpretatur, piae do string consensum tuetur,ac dentin multitudinis credentium, in his quae ad religione per-ActA. tinen cor unum Sc animam unam essicit at

. conseruat. Proinde qui hac in parte Deo diui- ordinationi ac prouidentie non obediunsi. sed sua potius vel quorumvis hominum priuata sensa sequuntur & somnia, licet ad verbii Dei prouocent,Deique ministros se iactitent,

non alio tamen quam ethnicorum loco num

rari,ac velut Ecclesis hostes et pestes, ut Chrsea Ioan. i. stus ipse comonstrat, deuitari mereturiQuam igitur impudenter ac vanta sit,quod certa cum

387쪽

Sc publicam aduersus Ecclesiasticos magistratus rebellionem excusent

Nec veretur tamen Lossius dicere: laeap. . Actori necessario positoli violaverunt mandatu Ordi. nariinpotestatis: nunc omnes veri er Fnceri do is diς xivnς ς M-ctores Duanget' recte uiolant Pontificis Romani nec vult coram

Episcopo ruci edicta,de non praedicando Euangelis,exemplo postolorum. Ubi multa quid satis inepte,&parum vere coaceruantur. Primum non probabit unquam Lossius, Pontima x. cui primae honoris 8c dignitatis paries in Ecclesia semper delatae sunt, ut alibi docebimus, S Episcopos Apostoloruni haud du- abie succesibres,hoc suis ediistis ves vrgcre, vcl 'efficere,quod impii prorsus 8c sacrilegi sacerdotes Hierosolymis,non modo verbis 8c ma - da tis,sed re ipsa etiam declarauerunt,ut Eilan gelii praedicatio impediretur, atque adebsacrosandium Iesu Christi nomen, si modo id fieri potuisset,prorsus obliteraretur. Hoc Vcro praescribunt 8c exigunt Catholici Ponti si dii; aspis opiaces & Episcopi vigilantes, ut noui doctorcs,' qui se stas δc opiniones tam varias impiasque nem exigant,&fouent,novandae religionis & scindendae Ecclesiae conatus seditiosos intermitta t, ut Dei verbum sane intelle fium atque incorruptum bona fide proponant, ut non tam suo priuato,

388쪽

quam comuni patrum sensui diuinis in rebus fidem adhibeant,ut damnatas olim et sepultas in Ecclesia opiniones haereses in lucem non reuocent at defendant,ut sibi non arrogent,quae summis Ecclesis pastoribus de religione cognosceda debetur potestate,ut denim clim rei sint,simul a stores 8c iudices in causa

religionis se ipsi no faciant diumano scilicet dis Dino , iuri aduersantes. Cur vero id non prisulentat mandent, cum sit munus propria Episcoporum de doctrina cognoscere, & d ctrina ab Euangelio dis entientem reiicere, secut Augustana confessio euidenter affirmat,acia veteres omnes praedicantiDeinde non prob ordinaria por*- bit nobis Lossius id quod assumit,& aliquoties repetit, ordinariam potestate eo tempore

quo iussi sunt Apostoli ab Euangelii prsdica

muta. tione desistere penes synagogae reistores Hieroselymis extitisse. Etenim duplici ratione mortua tuc erat cu suo sacerdotio synagoga, tu quod summ' ipse sacerdos noui , testameti a..im author Christus legis umbras in cruce cosum-mb-λα massi t,su sanctissimo sacrificio sustulisset; unde velit illud solenne templi disruptu voltit,ut certius de legis abrogatione constaret: tu

quod Dista iam fuisset Euangelii promulgatio apud Hierosolymitanos, eam , illustris pror-

389쪽

OPORTET OBEDIRE DEO MAG. QVAM ROM.is

sus & irrefragabilis miraculoru gloria com-Probasset.Sicut igite synagoga ludaica seeta es Ecclesia Chrisitiana,vt multo ante Deus de Danies.M. regno suo transferendo promiserat, sic Sc Aa- aia , . ronici sacerdotii vel Mosaici magistratus potestas,quae florebat Hierosolymis,in illos erat derivata,qui noug Hierusale primi architecti,& sicut Ioannes vocat,duodecim fundameta Apomi. m. fuere. Etsi. n. Apostoli psua summa priidelia modestiam non solu Iudeis omissierint, sed ipsi uaiunt,non st quo* multo tempore obseruarint ritus Iegis: quare Paulus etia purgatione quadam apud Pontifice Ananiam voluit uti,tame, si doure

ipso agit hoc Apostolis velut legitimis seordinarns Ecclesis pastoribus,quos cu author, talepseista instituerat Christusscul dubio debebat. Postremb in eo etia Lossius filiit,qubd sh;stomi pjohia cotendit,Apostolora factu & exemptu nouis

cremere,et accomodanduesse ministris,quos di dii a nouuiple interim veros et syncerosEuagelii do stores appellat. Sed intelligui sapietes,* recte isti Apostolis exsquent,deprauati nimi ii Euago litisestares,in quib'non Euagelii pridicatio, sed pridicationis abusus multis nominib're.. Prehedi potest,et ab Episcopis etia debet phi

heri. Quomodo.n.predicabuli& speciosi erut Rom. o. Pedes evagelizantium,nisi cu Aarone rite suo

390쪽

LIB. I. DE CORRUPT. VERBI DEI. CAP. VIII. .

rint vocati,inissi atin ordinati sicut religionis nostrae principes Apostoli constitueruiit, M. in Ecclesia semper obseruatum est. Ac res ipsa quidem ostendit quam sit vanus istorum pri- omodo mini- textus,qui veri Sc synceri doeiores Euangelusi Euth. h2 haberi volunt,cuicun* demum sectae seruiat, mine,ad 43mn aut qualecunm tandem docedi penus sibi prin

tas etiam haeretes

profitend s. Ponant,temper Interim purum putum Euan-

elium sibi vendicantes. An vero parum in uangelia nomine hallucinantur,cum per hoc scripturam Euangelicam nouis ipsorum tum versionibus, tum interpretationibus containsenat atm deprauata intelligunt, simul , hoc nomiae suam nuper excogitatam doctrinam cohonestant vulgo. imperito commendant Est illis euangelium, quod tradunt de seruo hominis arbitriod Manichaei scilice n5 Chri sti euangelium profitentes. Placet Plaerisque absoluta in his quae fiunt, statuere necessitater, Clemen, lib. a. quod idem & antiquum est V Simonis M x OS' euangelium. Contendunt, solam fidem homini ad salutem satis esse, quomodo euangeli c Aug.hκrec Eunomius etiam praedicauit. Faciunt omnes aequaliter sacerdotes, ne dissentiant ab d Epiph.h-. v. euangelio si Quintilianorum. Docent aquar, baptismum non adeo necessarium ac esticaceesse,quin sine illo etiam salutem nonnulli con

sequi