Commentariorum de verbi Dei corruptelis liber primus in quo de sanctissimi precursoris domini Ioannis Baptistae historia euangelica, cum aduersus alios huius temporis sectarios, tùm contra nouos ecclesiaticae historiae consarcinatores siue centuriato

441쪽

Apostolos et Martyres nominasset, hoc addos, re non veretur: Nihil isaius extitit in generes, humano,quam Ioannes baptista , nec in natisas mulieru exurrexit. Si qUsris excellentia hominis, Ioannes baptista est. 3 Et Psalmum et r.explanans,hanc ipsam cofirmat sententia r cuius hsc quom vox est: potuerut esse Ioanni R- legi, & prophe ' liqui squales,aliqui eo minores: nullus autem 'e νὴ maior,opter sententiam domini: omnes tame

nem hominem perseetiim appellat, cuius tanta sit gratia commendata, ut ipse de illo Dominus diceret,In natis mulierum nemo exurAErexit maior Ioanne baptista. Hinc porro ita colligit: Si in natis mulierum,hoc est,in homi-riibus nemo exurrexit maior Ioanne baptista, quisquis Ioanne plus est no tantum homo,sedoc Deus est. J Atm ut repetamus Chrysosto- Hom.irioperi

mum,velut probatilsimum testem: Puto, inquit,qubd omnes sanct i,quantum ad sublimi. ' talem diuini iudic , inuice sibi aut inferiores ' sunt,aut priores. Ex quo intelligim',quonia q ' se maiorem non habet,omnibus maior est. Vide ergo quia omnibus sanistis est maior,cui solusChristus est priMQEode specta quod autore Cyrillo sic diuinus Baptista Prsdica qui iri triariuεα

tanto virtutu excelluerit numero, ut ad sum

442쪽

LIB. L DE COR RVPT. VERRI DEL CAP. IX.

Ioannes adsuma peruenisse asi ratur, unde maximam de se ad-

mam humanae iustitiae ix virtu eis apicem perue-

Lib. i. in Ioann. idcirco maiore vocari docet, qd ad virtu- P 3'. tis apicem peruenerit, nulli pietate secundus. Theca .lib.i. Vel sicut alibi loquitur,loannes Baptista ma- ω' ior inter natos mulierum virtutis sublimitate 'dicitur,qua ad eos peruenit terminos,qub hinmana natura peruenire43otest. JEusebius veromnia . de Ioan. Emissenus tanti facit Ioannem,ut eum Pro dignitate laudari non posse dicat humanae vocis ossicio,qui praedicetur hoc praesenti dominicgattestationis oraculo. Et ideo agnosce, inquit, magnificentia laudis ex dignitate laudatis:Ac sic du nemo illo esse maior asseritur inter natos mulierit,datur intelligi. quod Ioannes huma-Hom. i .ex variis noria fugit mensuram meritorumQSed Sc Ba- to is in M*xxh- Magnus ita locu intellexisse videri ut euad vitae san 'itate 8c austeritatem reserat,pro pter quam Ioanne inter natos mulieru maior surrexerit nullus.Necp contemnendus est sanetacap. 3. Matth. autor Alsonis Abulensis, qui multis modis

Ioannem alijs dici maiore ostendit:Primu quis, de si officium eius publicum in baptizando et prsdicado spe stemus deinde Ppter statu integerrims virginitatis ad haec ratione authorit tis et iam qua sibi apud ora cociliauerat: Pr

territi miratione omnibus concitauerit,adeo* Chrse. . stus fuerit existimatus. Ac idem rursus Ioan-

443쪽

PRAECLARA IOANNIS EPITHETA.

terea propter singulare dc cotinuam vitae ain steritate. postremo quod inter alios veteris testamenti hominesaia ex peccatoribus a qualieter,ut loquitur, non surrexerit quis eo maior at praestantior. Demum ut haec omnia nobis concludat, Quanta, inqui veneratione S. Ioannes sit dignus,declarat no- ,, bis in Evangelio Dominus. Inter natos, in Matth. it. quit,mulierum non surrexit maior Ioanne baptista. Omnibus sanctis maior affirmatur , - γγ lis angelis aequiparatur, unde dc angelus nonas immerito appellatur.3

At hinc fit,ut praeclara illa Ioanni com a

petant epitheta,quibus a Chrysologo celebra' oment Patres, ve, , turi Appellatur enim schola Virtutum s m gi . Em si Aeoα-- ster vitae, sanctitatis forma, nomas, virginitatis speculum,pudicitiae titulus,castis, talis exemplum,poenitentiae via, Peccatorum

venia,fidei disciplina. Vocatur ab eodem mus, ior homine,par angelis,legis summa,Euange's, lii satio, Apostolorum vox,silentium Propheas tarum,lucerna mundi,prscursor iudicis, Chri-- sti metator, Domini testis, totius medius Trionitatis. Similia sunt apud Augustinum et Bera nardum encomia, quibus idem Ioannes non , sollim ab his duobus,sed a prjs etia omnibus adfinem usin mundi merito commendetur:

444쪽

Aug. san'.

ius baptiste. ubi supra.

baptista orati de natali Ioamus.

nimirum quod sit maior homine,par angelis, . . tuba coeli, praeco Christi,arcanum patris, filii nuncius, signifer superni regis, peccatoruu nia,corre filo Iudaeorum, parentum gaudium, nobilitas generis,orbis exemplum, mortis expulsio,ianua viis,decus hominiT, conuersati

nis splendor,omnis iustitis principatus, Istitia angeloru,excellentissimus homo, consangui . neus Christi,amicus sponsi, sponsae praeparator. Ac rursus ab eodem Bernardo appellatur Patriarcha,imb Patriarcharum finis SI caput:

Propheta imb plum Propheta: Angelus, sed

& inter angelos eleeius: Uirgo, imo virginitatis insigne speculum,pudicitiae titulus casti. ''tatis exemplum:Martyr,sed 3c Martyrum lu- 'men,inter natiuitatem mortem, Christi, con- stantissimi forma martyrii: qui demum noue. ordinibus angelorum sic insertus sit, ut etiam ad Seraphin apicem transferatur. Andrsas vc-rb Hierosolymitanus hare Ioanni attribuit epitheta,ut dicatur ciuis deserti, aliptes orbis terrarum,sponsi pronubus,Regis praeco,prae cursor veritatis, legis silentium, gratiae inter cetar, corona propheti Prophetarum con- . . clusio,porta poenitentiar,virginitatis ornator, salutis praeparator, temperantiae legissator. . .

Apud Theodorum Studitu sunt l,se eiusdem

445쪽

PRAECLARA IOANNIS EPITHETA. x

s, praeclara nomina:Christi Ecclesiae pronubus, ,, lilium castitatis,rosa spiritalis fragrantiae,Pr ., tum Dugiferae continentis,sax aduentus Chri , , fit,luciis,paranymphus.Vocat eundem Pro

phetarum maximum,martyrum excellentissio,, mum,& solitudinis a Deo ordinatum patronum. Vnum addam Isidorum a quo idem Io- De patrib.vetiannes eximie comendatur, quoci angelo nun- ciante sit conceptus,praenuncius Christi,prae-

co iudicis, Propheta altissimi,vox verbi, ami- s sponsi,testis Domini,lucerna luminis, te minus Prophetaru,baptismatis initiu:qui pro nunciatus Parentis vocem abstulit,genitus os ficium lingus resoluit,qui necdu editus Chri- stu prophetauit,salutauit ex utero in columba agnouit,in deserto m5strauit. Cuius vestime- rum,inquit,lanugo fuit camelorum, habit tio. eremus, vidius mellis 8c locustarum cibus. IAn haec non satis indicant vere magnum, imo maximu Ioanne non soliam ab angelo et E

angelistis,sed a Christo etiam ipso praedicari cQuae omnia fient adhue illustriora, si varia dc

Prsclara Ioannis nomina partim a scriptura di uina partim ab Ecclesiastica cosuetudinς ς00 f. - a. ., ta . firmata diligenter animaduertamus, ea p dece Ioan. bape. ab Honorio collecta, quae quidem praecipuysunt, sic enumerantur et Ioannes dicitur vox

verbi, Elias, plusquam Propheta,Angelus,

446쪽

η LIB. I. DE CRRR VP T. VERBI DEI. C AP. IX.

Baptista,praecurser redemptoris, praeco iudicis,amictis sponsi, paranymphus, lucerna lincens Sc ardens. Intelligunt vero sapientes,non temere, sed graui prorsus de causa haec nomina de Ioanne celebrari, & ad comprobandam illius excellentiam momenti adferre plurimu, si rite singula ponderentur. Qualem Brentilis Verum has tantas Ioannis laudes, nescio si: - ia . quisquam magis obscuret atque corrumpat. . quam Brentius, Vbi de Ioanne in carcere con Mare.6. ieeto suam sententiam dicit. In Ia eapte Matth. Ioannis,inquit, ostenditur etiam sieria ira Dei asversuspeccata. Et si enim Ioannes donatus οἱ Spia ritu sancto in utero matris accepit remigionem peccatorum per ciri lam, ac duxit vitam obedientifimam,tumens iat adhuc peccarum, in pio conceptus er natus eg in carne sua. Quare necesse bibet crucem fulgollere est affligi, ut admoneatur de Pal. i is. reliqui'peccati iii, cogitet illud Halmi: Si ini φιitares observaveris Domine, Domine quisse ἰθPal. i a. nebit Et: 'don intres in iudicium cum seruo tuo,s ianori iustificatur in conjectu tuo omnis homo uiuens.Itas cum Laones in vinculis fuit, non dubia

est, piis in animosito tali dipes cogitaueriti Esi H rodes isi i me affligit, nec meritus sium taeem poe

447쪽

DE IOANNE IN CARCERE POSIΤΟ. ty'

nam in humano iudicio, tamen ὀ Domine Deus me vs, situ velles de mesecundum iu Titiam legis tuae t dicare,non sufficeret hic carcer eius, sed necesse haberem consci in perpetuum carcerem inferni. Quis Vese pius non miretur,adeola non

stomaclietur, clim tam impuram prorsusque m iae conscientis contumeliosam in Ioannem censuram audit, ι ziu ''

secum p perpendit: Quod si vir ille sanctissimus enorme crimen aliquod , sicut David a. Reg. H. adulterii et homicidii reus,perpetrasset,an non dure satis & inclementer exceptus, & ab isto seuerissimo iudice castigatus merito videro tur Coniectus est in carcerem vir ab omnes purus crimine,& innocentia summa conspicuus,sbo semper optime conscius, quem non solum populus uniuersus,sed Herodes etiam tyrannus virum iustum et sanistum esse ducebat, vi idcircb illum etiam reuereretur, scut Mar M-Aeus ostendit. Sed enim quis homo doctus umquam vel scripsit,vel existimauit,hane vinctioannis amictionem,cui causam incesta,& in nocui sanguinis sitibunda pellex Herodias doderat ,ex ira Dei proficisci, vel propter ipsius

Ioannis peccatum ullum insigi, eamue cum metu vel angore trepidantis conscientiae esse

coniunctam Nihil sane mirum, si piae muli

448쪽

LIB. I. DE CORRU T. VERBI DEI. CAR IM

rum aures & mentes ad hanc atrocem Brenrij criminationem exhorrescant, & de hac atrociqus Ioanni irro*atur, iniuria doleant vehem: ter. Verum age paulo diligentius hanc noui Aristarchi censuram excutiamus. Probamus Brent a consessione in eo quod dicat, Ioannem in matris victo donatum esse 1 . . Spiritu fandio,& accepi se remissionem peccatorii per Christum,et post* natus esseCob dientissima,vel ut paulo ante dixerat, saneti: DBrentis, in Ieam simam Vitam duxisse. Cum his vero pugnant M. cs;: . sequentis,in quibus sui velut oblitus, contraria comiscuit. Si em Ioannes donatus est Spseritu saneto in utero matris et accepit per Chimssum remissionem peccatorum , quomodo

Ioannes non na- in oeccato natus esse dicetur c ciuod Eu- Luc. i. angelicis etiam Verbis penitus aduertatu qui

bus illum antequam nasceretur, sanetum rore Angelus promittebat. Ite, qua ratione peccatum in carne gestat,et iram Dei sentit,et necesi se habet propter idem peccatum crucem su- stollere 3c affligi,& iustitiam legis extimese re,et nescio quos,inferni cruciatus,perpetuu*carcerem deprecari si quidem a peccatis illum

Christus absoluit, ac Spiritu sancto inde ab . initio tam copiose donauit illu* in vita sem. Per Obedientissima dc sanctissima conserua-

449쪽

vit An fuit,aut esse potest qui , qui Spiritu

sanctu et remissionem peccatorum obtinens, necesse habeat seueramDei iram aduersus peccata experiri,& legis timere iustitiam, & non solii ira in hac vita puniri, verum etiam in Per petuum inferni carcerem deturbari Quae sunt igitur haec Brentii noua paradoxa quae Vana figmenta, non selum ad Ioannis fantii monia labesa standam, sed etiam ad vitam 3c consci- entia eius nescio cuius peccati mole at* suspicione onerandam iniquissime excogitata Cur vir ille fandius metueret aut angeretur animo

in suo silici carcere,qui procul dubio didice. rat in cruce gloriari,& sibi pro lucro deput, morinuaderet ac premeret,qui gratiar imbutus,optime cognoscebat, his qui sunt in Christo Iesu nihil este danationis,& ubi Chri- Rom.Lsti regnaret spiritus, illic quo* libertatem Scsecuritatem summam ades ,mortemque Dei amantibus no formidabile, sed optabile prori sus videri Quod alius Christi amore flagrans discipulus postea dixit, ad sequo* ille perti

si nere iam ante putauit: Certus sum, quia nem Rom. Lbat, ab iniquissimis ob causam iustissimam tam nequiter affligi et Quomodo illu l

450쪽

LIB. I. DE CORRUPT VERBI DEL CAP. IX.

Ioannis laetus. su Domino nostro. Quam verb iram Dei asuersus peccata sua persentisceret aut reformi- sint in s i x . daret as,quem paulo pbst nihil in vita peccasse

docebimus,& cui non solum famae publicae, sed & conscientiae propriae testimonium opis-mum at* firmissimum suppetebat clam cur iudicium Dei 5c carcerem inferni proponeret V in 3 sibi,qui regnum caelorum etiam scelestissimis

hominibus, modo poenitentiam agerent, cer

tissime pollicebatur c An de iustitia Dei Mmeritis peccatorum poenis cogitationes in animo tristes volueret,qui prster* quodnu Iius omnino peccati, si Patribus creditur, sibi conscius,et in omni virtutum genere constare' ter exercitatus esset, multas graues , in Diro, gaudendi & exul tandi causas habebat cmaxim ob qubd fidus ipse sponsi amicus audiret,quae de Euangelii messe succrescente, de

desiderato successu operum Christi laete nuntiarentur. Hinc merito ille gratulabundus in Io n.3. hanc vocem prorumpit : Qui habet spon- .esam,sponsus est:amicus autem sponsi, qui stat . e& audit eum, gaudio gaudet propter vocem cesponsi. Hoc ergo gaudium meum impletu est. Quam verbpulchre concluditcIIIum oportet crescere,me aut minui. Postremb qui ambulabatin via Domini immaculatus,qui ingredi batur