Commentariorum de verbi Dei corruptelis liber primus in quo de sanctissimi precursoris domini Ioannis Baptistae historia euangelica, cum aduersus alios huius temporis sectarios, tùm contra nouos ecclesiaticae historiae consarcinatores siue centuriato

461쪽

υ, & Deum solum pure contingenso Quamobrem ab Eusebio etiam Emisseno didium est: ' Sicut vas plenii balsamo, admixtione liquo ris alterius respuit, & penitus excludit:ita in ' eum nihil secularis maculae introire poterat , ' in quo sanetificationis plenitudo regnabat. IIam vero de Centuriatorum sententia dispi

ciamus,qui Baptistae nostri praestantem into nem ab imperia gritatem et admirabilem sanctitatem adeo non probant,ut illi etiam vicio uertant,quod summa cu laude ab eo fuit pronuntiatum. Vt em summam Christi prsstantia,et incomparabile 'maiestatem declararet, Ioannes in seipso,qui tunc summus ab Oibus habebatur, exemplum

statuit, alm in hunc modu de Christo publice

' disseruit: hi post me venturus est,sortior me est,cuius non sum dignus calceamenta porta- ' re,vel quod Lucas refert: cuius non sum di- ' gnus soluere corrigia calceamentoru eius, aut quod perinde valet secundu Ioanne:Non sum dignus, ut soluam eius corrigia calceamenti. Quod Ioannis dictum sic interpretanturturiatores, ut inde probent, in Ioanne peccatum,& nescio quam imperseetionem haerere

De Apostolis alibi respondebimus, quorum isti peccata & imbecillitates eadem arte 8c curiositate in scripturis odiis pervestigant,

462쪽

LIB. L DE CORRUPT VERBI DEL CAP. IT.

ut sic etiam sanctissimum Apostolorum collegium obscurare, &quasi sordibus quibus dam deturpare possint. Verum de Ioanne hoc responsum volumus, singularem eius virtute ex proposita sententia non magis extenuari. quam Deiparae vi nis 8c Pauli Apostoli laus inde labefactetur , quod illa in D EI matrem electa e ancillam Domini nuncuparit:hic se primum dc praecipuum peccatorem,ae Apostolorum quidem nomine indignum aliquando pronuntiarii. Putat Cyrillus a Ioanne hse asseri,ut exemplo sui marisaeos corrigat,& ab arrogantia ad humilitatem traducat.' Origenes ' Chrysostomus &' Euthymius locum sic interpretantur, ut Ioannes nequellis i. cap Matth. Inter ultimos ministrorum Christi annumerari,nee infimum quoddam ministeriu se Christo exhibere dignum profiteatur, Praesertim clim corrigiam calceamentorum cuiusquam soluere, vel alterius calceamenta portare tale, sit munus,quale vilissimis etiam seruis conue n te vero ille tam sanetiis, quam modestus tum Praedicat, tum reueretur naturae in Christo diuina sublimitatem, in cuius collatione gentes omnes quasi itilla situlae & quasi momentum statera ut a Propheta dictum est, x putantur.Tanta Ioanni cura sitit, ut cum maxima

463쪽

xima sui ipsius extenuatione proprii , iactura nominis gloriam Christi celebraret ato pro moueret. Hilarius& Ambrosius Ioannem in oritata i , hoc sermone sic intelligunt, ut ad Apostolos respexerit, sein illis etia & non Christo tantu, fecerit inferiorem. Vnde illud etiam a Ruper se to scriptum est: I pse ita iudicando,it, non qugo sua sunt, sed quae aliorum erant considerando,.., et superiores sibi futuros Apostolos arbitran- αν do. rmulam custodiebat sanetae 8c verae hu-- militatis,semetipsum deprimens, tan* minoro esset omnibus illis.Sed nunquid ita iudicabat x, Dominus iudici j c Nequaquam , sed ,. Amen

in dico vobis,ait,non surrexit inter natos mulie-Matth. M.

ai rum maior Ioanne baptista. 3 Chrysostomus Praesens Ioannis exemplum proponit omnibus, ut a superbia homines ad submissionem

,, adducata Si Ioannes indignus, ait, qui corrigi - Ιo Ioanne mamiolueret yloannes inquam, quo malor In ,, ter natos mulierum non surrexit,quo nos loco, , Ponemus Si is qui terrarum orbi aequipara x, tur, imbqusmaior est non enim, inquit,erat

se his dignus mundus ne inter ut timos quidem , ministros connumerari se dignum dicit, quid

, , nos innumeroru stellarum pleni dicemus , qx i,, tanto Ioanne sumus inferiores, quanto terra

464쪽

ra 36,h- stinus hunc locum explicat, simul p ministro elationem retundit, qui se suum minrsterium esserunt, & nescio quid prae caeteris videri volunt. Illud certo constat,quo Ioannes de seipso 8c sensit S dixit modestius,eb magis illum exaltatum,& a Christo predicatu fuisse, ut veru hic quo cernatur illud. Qui se humi-

e. s. liat,exaltabitur. Nec tamen errasset Ioannes,

sed Augustino teste multu sese humiliasset , lsi , re minus extenuasset,sehi digniore fecissetiermone hoc modo temperas: ille venit post me, qui ante me factus est, cuius tantumodb cor rigia calceamenti dignus sum soluere. Quado aut nec ad hoc dignu se dicit, vere, inquit ille, παplenus Spiritu sancto erat,qui sic seruus Diam ce agnouit,& ex seruo amicus fieri meruit. J Insi- cegnis igitur hic locus est ad Ioannis virtutem 'ra5 extenuanda,ut inscite simul et improbe docet Centuriatores, sed ad comendandam potius,oibuso seculis veneranda. Nihil em humi ubi supra. lius ipso prscone, ut itide Augustin' assirmat: nultu tantum meritu Ioannes habuit,* de ista ipsa humilitate,prs sertim cu posset fallere homines 8c putari Christus, Sc haberi pro Chri iala prologo super sto.J Nec temere notauit Ambrosius, Ioanne tribus veluti gradibus,nimiru humilitate, abstinentia & fide,ad summa illam sanctimonia

465쪽

peruenisse, omnest alios docuisse, ut ijsdem gradibus ad immortalitatem ascendant.

Atque haec latis elle putamus ad iniquam Ahin se,ipturae prorsus 8c petulantem tum Brem 3,tum Centuriatorum sententiam coarguendam, qua illi singularem Ioannis innocentiam ac sanctimoniam excellentem, nescio quibus notis & dibus peccatorum aspergunt,du sateri nolunt ac tacite inficiari student, virum in hac vita perfectum eum olim extitisse. Et si enim satomur, non eam virtutis ac sanctitatis persectio.

nem in illo fuisse, quae quidem Christo, quae

Angelis,quae beatis omnibus competit, nam qui minor, adeo* minimus est in regno cC lorum,maior etiam Ioanne ac persectior diei M. h. potest ) tamen constanter asserimus, inter spirituales, sapientes ato persectos alios, quemadmodum Paulus eximie iustos hic etiam Vi- Philip r. uentes appellat, Ioanne vel maxime numeraa H in ri, Sc nullum inter natos mulierum ad maiorem mortalis viis persectionem unquam pedi I Denisse testamur. Garriant nouatores more suo de natura hominis Planci corrupta, quae

nihil nisi peccatum possit producere : eXt inuent Christi gratiam renatis in baptismo amplissime communicatam : fingant diui

466쪽

LIB. I. DE CORRUPT. VERBI DEI. CAP. IX.

ia* sanctorum semper sordida et contaminata: tribuant illis quamlibet repugnantibus vim effectum , peccati, ac demum homines quamuis impuros & iniquos, vestiant& tegant, nescio quo modo Christi iustitia duntaxat externa & mere imputativa. Has dc alias istorum inanes chimaeras , quas nun* probauit Ecclesia, unus fere Ioannes dissipat, qui Christi spiritu non minus mirabiliter quam

abundanter imbutus, natiuitatem ipsam vera sanctitate prsuenit,in quo concupiscentia P catum consummatum Sc generans mortem nun* peperit:in cuius mortali corpore peccatum tempore nullo regnauit: qui dilatante

cor ipsius Spiritu sancto, viam mandatorum Dei velut inoffenso pede percucurrit:qui peccato plane mortuus,nunΦ non iustitiae vixit, vitam suam cum Christo in Deo absconditam habuit: qui omnibus diebus vitae suae in salictitate& iustitia Deo inseruiuit, in omnibus mandatis iustificationibus Domini continenter incedens: qui demum sicut ante mundi constitutionem in hoc a Deo praedestinatus, & a Christo electus erat, in conspectu Dei sanctus 8c immaculatus plenus. Spiritu sancto et operibus bonis,et pro huius quidem vitae ratione in charitate persectus sic extitit.

467쪽

DE IOANNIs PRAECELLENTI DIGNITATE. 1

ut vetus elogium si in ullum sandium alium, certe in Ioannem nostrum vel maxime com , petat:Non est inuentus similis illi,qui consem recti. . uaret legem excelsi 'An vero quisqua erit tam impudens,qui dicat, Ioannem fuisse unquam rege Ezechia inferiorem c Is bona conscientia REj., Deo testatus est,se coram eo ambulasse in v

ritate corde persedio,& illi grata fecisse Si

diuinae scripturae credimus,erat cor Asa regis

cum Domino Deo suo perfectum cuctis di bus eius: 8c Iora at quaesiuit Dominum into corde suo,& smilis illi rex non fuit, qui re- . Paralip. z uerteretur ad Dominum in omni cordere in tota anima sua,& in uniuersa virtute sua iuxta omnem lege Moysi, neq; post eum iudirexit similis illi.Quis ergo dubitare possit,inter iustos&persedios alios,qui legem obse uasse, ac Deum perfecte coluisse in scriptura dicuntur,Ioannem multo iustiorem, dc in prosianda lege De colendo perfectiorem, at

adeo inter natos omnes mulierum vera semitate omnique virtute maiorem claruis Proinde nec possumus,nee debemus ab illis Ecclesiae columnis auelli. uuae nobis Veri--dignitatem Euangelicam de praecellenti dignitate rutia qui biis non Ioannis fulciunt atm confirmant.Quis,ut Bedi nardi verbis utamur,sic gloriose annunciatus io ι'κ '

468쪽

eii quas ita specialiter in utero matris Sotri

tu saneto Iegitur nisse repletus Quem l est sti

ratem vidisti' celebrari in EccIesia Dei requis sic eremu concupiuit quis ita sublimite Altur conuersatus quis poenitentia S restaucoelorum primus os cndit quis baptizaui roge'g oriaec cui testimonium tale perhibuit veritas quem sic honorauit Ecelesia V si non omnia haec ita singulariter sint simquIta ut nullus mortalium praedictis audeat inhia G Non repetemus iam ante citatas Patrum re&Hmbrosius cIare pronunciar,Baptistli esse qui cum hos praecellae: S omnes ex muliere natos illo statuitanferiores. Idem a Nazianz

Uyrillo nulli est pietate secundus, qui ad vir-

meritis superiorem facit. Maximus dicit, .hristo cuctis mortalibus anteferri. Au usti- tuere, in Ioanne hominis excellentiam varem.Chrysostomi demu sententia, solus Christus Ioanne prior est omnibus aut sanctis mal0r lamn .N p tamen ignoro,alicubi sic Io

469쪽

qui Patres, sicut 8c citata modo testimonia quaedam indicant, velut Ioaniles sanetis om

nibus non ab lute prsferat, sed qubd nullus eo fuerit maior, licet quosda de Prophetis &Patriarchis squales habere potuerit, sanctis

non ullis non ta priseratur,Φ exsquet. Quem sensum nos minime quidem aspernamur, etsi Plures reperiamus authores, qui, ut probauimus,Christi verba generatim accipiant, Sc inde Ioannem sanctis omnib' anteponant. Veru is quis aduersus nouatores hoc urgemus Inaxime, quod illi obtinere conantur,prssens Chrissi de tore, hie male Ioanne praeconiu, non ad vitae sanctimoniam& per nae dignitatem,sed ad ossic a seu minister a Prophetici prsrogatiuam solumodb re-

ωri oportere. Atm hac sollim ratione maiore eum faciunt Moyse,Prophetis, regibus,sace dotibus, templo, loco 8c omnibus,qui Ioanni debeant plene credere,& eum audire,vel peri-re,ut rigidus interpres Lutherus audet dicere. Non ita vero Patres ad nudum Ioannis testimonium & praecursoris ossicium volui Christum respexisse,sed 3c gratiae iustitiae , 8c sanctitatis magnitudinem illi tribuisse, & idcirco sanctis praecedentibus Ioannem recte consedixi post. atm praeponi. Quare contenendus est potius,* confuta' dua

470쪽

- LIB. L DE CORRUPT. VERB I DEI. CAP. IX.

mannem non dus error Sarcerii, qui ne parum deliretao- Pr ferri alij ob annem neoat maiorem dici coram Deo, dc so-

carne contra Sat- tum ob Prsrogatiua In carne, ut ille loquitur.

Quid vero hic homo per carnalem vel in ca ne praerogatiuam sibi velit, non explicat, &vix nobis liceat diuinare. An generis vel pare- tum nobilitate intelligit Sed multi certe hoe modo Ioanne clariores 8c illustriores fuere, praesertim e stirpe progeniti regia. An Pro- Pheticum in eo munus vel ossicium praecursori assignatum accipit c Quis vero tale aliquid PHrogatiuam in carne vel dixit cum Sarceris, vel intellexit Quicquid ex bonis fortunar vel

corporis fingi, & homini tribui potet , id ad

aliquam in carne prsrogatiuam fortas e quis. referre contendet. Sed nihil minus Christo venit in mentem , aut in usu esse solet, quam ut ab his vanis,fluxis, momentaneis Sc ad carne, saepe etiam ad impios pertinetibus rebus, quas. adeo ille non laudat, ut eas contemnere magis quam desiderare doceat, Ioannem Ornet ac celebret. Laudat quidem Petrum Nathanael em,. Centurionem , Magdalenam , Cananaram 8c pauperem viduam laudandi vero argumentua virtutibus & redie factis petit. An vero eam demum intelligi vult praerogatiua Sarcerius,. quod Ioannes, coram laominibus celebris. haber