Commentariorum de verbi Dei corruptelis liber primus in quo de sanctissimi precursoris domini Ioannis Baptistae historia euangelica, cum aduersus alios huius temporis sectarios, tùm contra nouos ecclesiaticae historiae consarcinatores siue centuriato

641쪽

A t ν ita nunc e scripturis intelligi potesti

iustitiae titulum illis competere, qui quod iustorum est proprium, pro sua virili praestare curauerunt iustitiam & iudicium facientes,&in via regia iustitiae,ut nem ad dexteram,ne ad sinistram declinarent,redia progredientes. Nam dc ratio ipsa conuincit& postulat, vi 2 2 'Rο -- de homine qui iustus legitur, idem intelligamus,quod de sapieule,torti, mansueto acloso,scriptura ipsa duce, intelligi parest. Antion Salomonem sepientem dicimus a sapientia , Samsenem sortem a fortitudine,Moysen mansuetum a mansuetudine,zelosum Eliam ἁ zelo suo peculiari,quemadmodum e diuina scriptura didicimus de silentur omnes, qui iudicio pollent, veram & excellentem in his quos diximus, virtutem inhaesisse, illis plum laudem,tum rem ipsam sapientiae, fortitudinis, nansuetudinis atm zeli sanisti merito tributam esse. Cur igitur eodem modo non censeamus de his, qui vel simpliciter iusti, vel quod est expressius, apud Deum,vel in Dei conspeetii iusti in scriptura dicuntur iniquem5 illi fide tantum,quae omnis iustitiae fundamentum est,clarueriit, sed cum vera fide multas 8c praeclaras in sua vocatione virtutes cooiunxerunt,ac diuinae gratiae cooperatores es

642쪽

se hi, verae sanctimoniae seu ius amplissimos, suae iusti tiae praemia maxima sunt consecuti. Non illis iustitiae nomen ac professio satis fuit, rem ipsam factis & moribus express Tunt,digni etiam a Deo habiti, quorum fidis laboribus promissa 8c decreta iustitiae corona

τ.st; 6h;, sdrita redderetur. Hinc illae sententiae 8c dulcissi mae consolationes, quibus pη omnes in sumis etiam Iaboribus 8c periculis merito se res creant atque consolantur. Di ite iusto, quoniam bene, quoniam Dudium adinventionum suarum comedet. Iustitia iusti super eum erit,

& impietas impq super eum erit. Iusti in per

petuum vivent,& apud Dominum est me ces eorum.Seminanti iustitiam merces fidelis. Reddet Deus iustis mercedem laborum suorum. Dominus retribuet unicuis secundum s δή iis, in hem iustitiam suam et fidem. Ita vero saepius legas, de & nisti iam μ' dubium esse possit, inter fidem & iustitiam

pestὸ dist 'S distingui,& fures quidem fideles qu Miustos esse eos vero qui sunt fide praediti, sen

Peregere commonitione scripturae, ut sacrisi

cent sacrificium iustiti ut iudicium & iustistiam ficiant, ut seminent in iustitia, ut ingrediantur sine macula 8c iustitiam operentur,ve in iustitia 5c sanctitate omnibus vitae suae diebus Deo serviant,demum ut peccatis mortui,

iustitiae viuiuat.

Praemiis. Esai. 3. Eaech. 23. Sapient. .

cccc cacccc

643쪽

Quid porro de Christo dicam,qui se iusti

tiae do 'orem, sicut a Ioele dicitur, in monte ι. praebuit c& credentes omnes de Christiana Quomodo Chesis iustitia, a qua iusti recte dicerentur essent instruxit Eam vero a suo populo, quam a Iu- daico perseetiorem,& in obseruandis decalogi prsceptis exaetiorem postulauit,eandem. cora hominibus ad ostentationem fieri vetuit, ad illam demum tria illa bonorum operuvenera,de quibus ex instituto tractat, eleemo- Christus ad tria

1ynam,ieiunium et orationem reuocauit. Um Matth.io.

mittit iusti quo mercedem ijs,qui iustu, hoc

est,bonum,probatum, religiosum Dei culto- ponantur. rem,nomine iusti accepissent. Praeterea cum

suturi iudicia velut imaginem depingit, ab M xx operibus misericordiae praestitis iustos vocat, eos', coram omnibus praedicat, & secundum

enumerata illorum opera mercedem illis iam ante promissam reddit aeternam. Rursus bea- Mai stos pronunciat eos,qui paupertatis, mansuetudinis , luctus, misericordiae 8c patientiae opus vel assumunt, vel sustinent:& hinc beas titudinem illis aeternam pollicetur, si in honis illis operibus perseuerent. An non tu stos eosdem agnoscit, quos pro beatis prae- dicat cum sine iustitia beatus esse nullus pose

644쪽

. LIB. I. DE CORRU ντ VERBI DEI. CAP. x si

reperiantur. Proinde si Christi verba sente tiast, accurate perpendimus,fatendu est pro e --μ ChH- sus,iustitiae nomen ab eo non ad fidem ac im putationem,sed ad bonorum operum exercitationem,probaroo credetum mores, ac vis tam verbiustam solere transferri. Haec ego escripturis tantum repeto Patrum enim sente-tias studio breuitatis omitto ut nouatorum sillaciam hoc locoresutem ac dissipem,quam do sie illi Christianam iustitiam tractant, ut cum fidei omina iam antur,ei iustitia quam , iustitiae 8c virtutum exercitatione smptura comendar, nullum sere, aut exiguum sine I cum relinquere videantur. Huc enim confiigere solent,quod iustox, quamlibet in scripto ra celebratos, vera & unicui* propria,seu ut vocant, inhaerente iustitia exuant, eos* ali m S externa Christi iustitia sic induant, ut eosdem tamen coram Deo semper iniustos, immundos ac sordidos apparere confini-gant. Quoisodo C. i m perspica Sc iudicari potest.*iani miriadore, malὸ sit Vanum 3c coactum plane commentu Cem A., ' turiatorum, qui Zachariam 8c Elizabethi vim iustiti/m. nos ante Deum sic faciunt,quomam ab accu

satione legis liberi fuerint pronuciati,& quoa imputata iustitia propter Messiam primitia

645쪽

Iobuerint Deum. Eodem reliqui fere concedunt,qtios supra commemorauimus, hoc unusuis contortis interpretarionibus astiquentes, ut Lucae verba non obscure peruertant. ls ve

ram ius iris rationem non ignorabat, quam ne ''soli fidei.vel imputatae iustitiae tribueret, non sire diuini spiritus afflatu hanc sanctorum coniugu iustitiam tam multis verbis est proosecutus.Cum enim dicere tantum potuisset,iustos eos fuisse hoc etiam prudenter adiunxit, quod iusti fuerint ante Deum, & incesserint in omnibus mandatis et iustificationibus Diac& praeterea quod coram hominibus inculpae ii, siue sine querela vixerint, ne quic* omitte' ret,quod ad persediam iustitia commendationem pertineret. An fortasse isti sentiunt,duriusculum in scribendo Lucam videri, quod subinde sic loquatur, quasi iustitia ex operibus

circa nugantur Centuriatores, qui ut manir

fiam scripturae vim inserant, nouam audent fallaciam comminisci, iustum nimirum hoc seco 8c alibi frequenter passive accipi, nempa απhia Pro eo, cui legis impletio per Christum facta copi. imputatur,qui absolutus est coram Deo gratis,dc acceptus ingratiam. Hoc ut probent,exempla proserunt,ex Euangelio petita quidem,

646쪽

Mitth. io. Perperam ab illis intelle fi a:Qui recipit tutastum, inquit Christus, in nomine iusti,merce- ea Matth. a. demiusti accipiet. Fulgebunt iusti sicut sol in ..

Matth. Σ3. regno Patris eorum. Ornatis monumenta iu- ee Matth. is. storum. Iusti ibunt in vitam aeternam. Et ho--.ctae. i. mo iste iustus, sicut de Simeone dictumest. Quibus omnibus iustos Baptistae parentes adiungunt sed quibus etiam passive solii unitiam 8c legis obedientiam tribui volunt. Quis vero fraudem istorum non sentiat,qui vei Euangelica verba corrumpant, ad tropu con- D. docti Chri- fugiunt,& Augustini regulam obseritatu ne- ce ariam negligunt, scriptura scilicet per tropum nun* esse intelligendam, nisi sermonis Proprietas sensum absurdum inducat et Nihil vero hie absurdi est, nihil incommodi metui potest,imb scripturis Patrum* sentent is quas adduximus, prorsus est consentaneum, si vere iustum statuamus eum, qui iustitiae titulum in scripturis consecutus est. Illud vero absur, dum atque ridiculum merito videatur,ea quς de iustitiae nomine vel Christus vel scriptura' dixit, ad iustitiam solum imputatam,& Pro, pter Messiam credentibus applicata velle accommodare. Vt enim abunde probauimus,ets. 6. . Christus integris concionibus testatu secit, in

scripturis no de passiua, sed iustitia

647쪽

mo est,semper ut obtineat illud,quod unicum ad opinionem istorum confutanda sussiceret, QVI FACIT iustitiam, iustus est. An Ioan. . non seipsum Christus explicat satis,de quibus

agat iustis in eu dicto, Iusti ibunt in vita ster- M xxh. nam, cum apud Ioannem diserte testatur: Et Procedent qui bona fecerunt, in resurrectione Iu R- . vitae ; cum prsterea suos eleeios et eorum opera non sollim iustitiae nomine, sed etiam aeterana mercede dignatur et Gaudete inquit, & ex- ultate, in persecutionibus scilicet, quoniam merces vestra copiosa est in coelis. Non enim est iniustus,ut obliviscatur operis, quodcumque sui faciunt,sed ita iustus,ut reddat unicub M Wh que secundum opera eius, & non secundum fidem vel misericordiam, cum hic sit misericors,illic vero iustus, ut diserte admonet Augustinus. Sic illum quom locum, Fulaebunt Sem. 33. decaniusti sicut sol,aperie corrumpunt. Vbi Iusti non Apostoli ser.3 .

dicuntur a Christo alq, quam qui bona sece-Μ h. 3-runt, suorum* operum retributionem habe-hunt in resurrectione iustorum,sicut Christus de suis electis alibi loquitur.

Abutuntur etia illa sententia,Qui recipit .,ilo lbeo dolusium in nomine iusti,mercedem iusti accipiet.Non enim hic iustum accipitDominiis pro In eundem loca crincnte iantiun, vs Lossius contra propri- Μ ''

648쪽

LIB. I. DE CORRUPT. VERBI DEI. CAP. XI.

am scripturae phrasim interpretatur, ne* Pro illo, cui a D E O iustitia imputatur, id enim humanam fugit cognitionem, sed de illo, qui siue sit vere iusius in corde simul & opere,siue hypocrita, tamen pro iusto Dei vel Ecclesiae

ministro excipitui' ato reputatur. Quare in isto.cap. Matrii. hunc locum ita Hieronymus: Poterat,inquisi

Ucculta esse credintiure ponsio ergo dc pseu- .adoprophetas 3c Iudam proditorem debemus ea recipere,Willis alimoniam ministrare. Hoc ea Dominus ante procurans dicit, non personas suscipiendas esse, sed nomina :& mercedem canon perdere suscipientes, licet indignus fuerit ιι

qui susteptus siti l Habet igitur mercedem sibi propriam iustus,&quisquis hunc eo nomine, quod sit iustus, traehathum niter, sua illum

neficentia iuuat, parem cum iusto mercede recipit it* iustus ex honore iustitiae, qRando in recipiendo iusto ipse reuerentis assectus, linoa. io. in Matti sti honorem accipiat tHilarius dixit. Eiuscemodi hospitalitatem & in egenos liberalitate non tum Paulus saepe commendat,sed etiam Cur ' iustitiam transfert,eocp citat Propheticum Pal. . dictu: Dispersit dedit pauperibus, iustitia eius vatis, i. manet in seculia seculi. Et Esaias cum de oporibus misericordis praestandis mandata dedis set,lias mox adieci romissiones:Tunc erum

649쪽

DE IVsTITIAE NOMINE DEPRAVATO.

ω, pet quasi mane lumen tuum, et sanitas tua citi-- usorietur;& anteibit faciem tuam iustitia tua, & gloria Domini colliget te. Paulus vero in hunc modu et Augebit incrementa frugum iu ,, stitiae vestrae, ut in omnibus locupletati,abuimdetis in omnem simplicitatem. Atin ita saepe scriptura suam iustitiae mercedem assignat plane , docet, iustitiam nostram dici, sicut &Christus appellat quia nobis inhaeret, ac ario his exercetur, cum sit tamen& Dei iustitia, quod eius nobis largitate donetur, ut ei inhae Tendo iuste vivamus, & tanto magis iusti simus, quanto maais illi cohaeremus, quem d-

modum ' Augustinus et regorius tradunt, liter.cap.9.

Qiis quide iustitia no solum nostra in scripturis dicitur,sed etiam ab operibus ita comendathir,ut cum illa fiunt a iustificato maiora etiam

gratiae bona sibi habeant a Deo promissa,& .

nomini conserant, sicut 'Cyprianus, ''Nazi & Eieemos. anzenuse Ambrosius 8c - Augustinus luculantissime decIararunt. Iam vero de Simeone quid attinet dicere: hbes. i. ''quem Lucas tot ornauit encomtis, ut illu ho-- minem iustu Sc timoratu et a Spiritu sandio Lue. i.

gubernatu,utilitatis publicς studiosum.Christi , praeconem 3c amatorem ardentissimum fuisti declaret. Merito is quoin censetur inter Eeee illos,

650쪽

DE IusTITIAE NOMINE DEPRAVATO. a

cienti augeat iustitiam, nec sua illum mercede defraudet. Neo dissimilem iustitiam ab ea, quae in E D. Iustis armis zechia fuit, rex Iosias praestitit, cui scriptura

summam,ut ante diximus,tribuit commendas, tionem, quod nempe ad Dominum reuersus ἶ- 3 ,, fuerit in omni corde suo, 8c in tota aninia, &,, in uniuersa virtute sua iuxta omnem legem M oy si. Quid ad hare Brentius et serre non po-I' mans. Domitest tam illustre testimonium de iustitia regis. Hoc, inquit, intelligendum est,qualis Iosias uerit

coram humano iudicio in a mi Iratione regni sui, non quesisserit coram diuino iudicio. O calumniatorem, qui non solum Iaudatissimo regi. debitam laudem adimit, verum etiam diuina scripturam lacerat ato corrumpit.Qua fronte ad humanum iudicium audet hic homo ea re. serre . qus secundum lege Dei Iosias ex animo fecisse,et tam sedula persecisse scribitur,ut caeteros etiam reges vera iustitia et obedientia sust,, peraret. Reversus est ad Dominum in omni, , corde suo,& in tota anima sua, 8c in uniuersao, virtute sua, iuxta oem legem Moysi.Quid hoc est aliud quaeso,* sicut Paulus loquitur,legis η' 'esse faestore spiritu interim gratie cooperante Quis igitur nisi stolidus, assirmet cum Bren-