Commentariorum de verbi Dei corruptelis liber primus in quo de sanctissimi precursoris domini Ioannis Baptistae historia euangelica, cum aduersus alios huius temporis sectarios, tùm contra nouos ecclesiaticae historiae consarcinatores siue centuriato

671쪽

mine sibi constant, sed adeo sunt lubrici, versatiles ae varii nihil ut certi tradere videatur. αEtenim aliquando fidem rem adeo facile om- enibus et parabilem,obviam. faciunt,ut quis quis Christum profitetur, secundum eos fide habeat. Fides enim , ut inquit Lutherus, nihil aliud eri,iquam quod Deus dicit aut promittit , crodere. Contra vero sic fidem nonnunquam attollunt, dc quasi remotissime positam aditu . difficillimam fingunt, ut si Brentio credimus, credentes paucissim reperiantur. Hinc Ma loratus:Soli electi credunt Evangesto, soli aD prehendunt vitam aeteream. Alicubi negant in peccatoribus fidem inesse, quasi vero quoties Per mortale Peccatum amittitur gratia, toties fidem amitti necesse sit,quod nouum 8c ina ditum istorum dogma ecl. Vnde cum fide spe, charitatem 3c opera bona saepe coniungunt, eam* coniunctionem, etsi in se nunquam re- Periant, tamen inseparabilem esse somniant.

Alibi vero fidem a charitate disiungunt, nihil ad iustitiam 8c salutem amplius exiδentes, quam ut vecto Dei credant homines, & constidant se gratiam Dei 8c iustitia esse adeptos, cert statuant, se porro Dei gloriam consecuturos.Quid istoru fide proptius,quid expo

ssitius esse queat,si recte Lutherus assii matr

672쪽

, uri necessarium e I, inurum fides er ver . sem. de assum ibit enim coram Deo operibus sit e re pote t. v a....t Christianae vitae ratio in nullo opere consistiti Eri

rurtius : Izm nullum opus φιamlibet magnificum tur nouato M

agnoscam,quam illud Mariae Magdalenae opus, hoc erit Hemit verbo creduis. Et paulo post:

Di retiyme igitur hoc notate, ad vitam at antcsine luendam unam tantum rem neces iam

A qua Lutheri sententia nouatores alii fere non discedunt, qui unum illud necessarium Iro auditu fidem sermonis Christi solent interpretari. Lossius in hune modum docet; In io. eap. Ive. Irium e lnec larium ad conseprendam veram ιαμ titem,videlicet audire verbum Dei, er discere doctrinam religionis. O viam minime angustam,5 Matth. . viam latam, spaciosam & placidam,quam e rones isti nobis demonstrant. Bullingerus eandem tuetur opinionem, sic explicas illud id est viro est opus,auscultationem nimirum verbi dc fidem requiri. Nec aliter In Lueam hora.

quidem Brentius unum hoc necessariu, quam : ἡ:. ad auditum verbi Dei retulit. Vnde liquido Tituit. 'perspicit lector,nihil maint 8c operosim istis Postulari,cum sela nos nde iubent esse cotem Hhhh tos.

673쪽

M,reli. ii. tos. At p huc etiam detorquet idem Brentius Quid siti Brentio, diuinum Draeceptu, Tollite iunum meu super

meum seper vos. OS, O , Iacut contin olequitur,diicite a me,

quia mitis sum & humilis corde. Vt enim a tea contra veterum omnium sensum atque co sensum,unum illud necessarium deprauarunt,

. cum illud ad fide detorquent,& Martham hinmanissimam Christo fidelissimam hospita de fide suspeetam maxime reddunt: sic etiam hoc loco Brentius multo magis ridiculum s se praebet,cu utrun* postrem Christi dieiuno sine sacrilega quada licentia interpretaturi nom. H. in ς, Tibllere iuPin Christi inquit,eri credere in Chri sum, podpropter ipsim habeamus remigionem pec-catorum placatu atre Er vis aeternam. i Ion Ν- Lim autem dici Tollite iussu meum βper vos,sed ag-ssit etiam,Et J citetine i quod miris sim est humili,corge. Hoc loco non proponit Christas exemplantimitationis eJproponit doctrinam dei. Nec mota it..ap. inreh. nus hallucinatur Philippus,cum ex iugo, d dirinae confessione extruit. Equide Propem dum exhorresco,ctim istam nouatom non dico incogitantiam, sed impudente malitiam Semalitios am impudentia in sen stissimis Chri sit verbis corrupendis cogito atm perpendo.

Quid enim sque coactum, & a Uhristi mente Patrum interpretatione magis similan potest

674쪽

tin adduci Hilarius aperte testar, quod prae' can. . In Maacipiat Christus,ut iugu eius tollamus. ioc est, ut mandatorii eius praecepta suscipiamus,eu hue sacrameto crucis adeamus.J Eode modo

Eustiymius iugu exponit, quo Prscepta E-a in a. e. Matthuangesica significetur,quonia accedentibus ad ea in iugi modii superponatur. Sic etia h Am- b Lib.de Iciae&hrosius, Chrysostomus, 1 Hieronymus,' Gre e Homoliti portus huc locu explicant:de fide aut hic et in Wquenti sentetia nemo ne per semiatu quidem Pelagianos. ollauiis Augustinus etsi de charitate hoc di uia '

na ab illis serri, qui pie vivunt in Christo&ψ' Propterea persecutionc patiunturiiugii autem hoc illis esse suave & onus leue, quandoquide Iaborantibus adsit Spiritus sanetus, et proientia quae aspera videntur mitiget, omniaque grauia illis releuet con latione spirituali, &Ipe futurs mercedis. Nihil vero miror ab hoc vero Christi iugo istos 8c intelligedo aberrare, & moribus abhorrere,qui no obscure praes serunt,iugu Christi ipsis no modo duru at* .graue,sed etiam prorsus importabile,et ad im psendum impossibile videri. Quid vero ine ius atque indignius,quam quod pulcherri- inam Christi sentetiam deprauat porro Bren

675쪽

eum charitate,

aliquando sine illa & operibus accipi soletanouatoribus.

LIB. I. DE 'CORRUPT. VERBI DEL CAP. x L

militate et mansuetudine maximu incitamen-r

tu & calcar nobis illud extare: DIS CIT E , A ME, quia mitis sum Sc humilis corde.

Igitur cotra verborum vim Sc Proprietatem, contra sane ora Patrum intelle stione, contra' communem omniu explicatione affirmat, lige

verba nun* satis laudata, omnibus4, semper necessaria,non ad exemplum 8c mores, sed ad doeti ina fidei pertinere.Quin fatetur etiaCabullius,hoc dicto eos argui,qui ad camis induse gentia Christi conuertui gratiam,eos, mone ri,ut Dei gratia erecti, simul iugu suscipiant. ae liberi secundum spiritu, constringat carnis sus lasciuiam.Prsterea docet, nos ad imitatio ri

nem Clitisti hoc loco sermari: sic enim libeter& placide collum quemcpiugo Christi sub

missuru, ubi mansuetudinem dc humilitatcm indutus Christo se conformauerit. Iam vero si fidem non adeo laxe,scd cotracte velint accipi, ut a charitate non dirimatur, sed Sc caetera omni a,quae credentem lac re oportet, includat, cur tantopore pro fide sola contendunt, maximas tragCedias mouent,praesertim ciam neutiquam ignorent, acres ipsa nimium doceat, hoc loquendi genere non modo pios maiorem in modu offendi sed

676쪽

, DE VARIA PII EI ACCEPTIO E

bus,et ad omne virtutis studium eneruandum

impcdi Ommo laetam hac de renem publice, in qua moniti ProtestanteS Ca- runt novatores.

tholicis promiserunt, se ab hoc nouo 8c peri- . u. . 'Φ' culoso dicendi docendi , more in posterum abstinere velle. Nec dica, quantopere sibi supque causae obsint,clim solam fidem iustifican

tem pergunt urgere,quandoquidem inde colI sed destiuit, de

sequi neces se est,ut homines perpetuo dubi),et de acceptae fidei dono tantiim non desperantes maneant. Nam quotusquiser obsecro,fidem' sibi vendicare aut de illa Deo laetus gratias age re , dc propter illam tranquillo animo esse potest, si vere docetur, illos fide carere, qui bona non ptastant opera,& ex fide bona caeterano 'cessarib sequi, indiuiduam* eius socia charitatem at iustitiam esse,ut nulla sit, sicut vo' .lant, fides Euangelica, quae velut arbor bona, fiuctus bonos non proserat & ostendat. Sic isti certe gladium ad se iugulandos prae-hent, mundus ut totus εc videat et iudicesinouos Euangelicos fide carere,ac tantum non inter infideles numerari posse, quando fidem, cui fruetus bonorum operum verae , pieta, tis adhaerent,adeb non exhibent, ut illa se plurimum destitutos ostendant,vitro. fateantur.

677쪽

ZI3. Unr eost V pr. vr II Dr L CAR xt tu in omni opere bono peccant,et sicut Breii Hom. 3. in Luς tius assirmat,etiam bonis operibus contra primum Dei praecepturi delinquunt, semper

MCorinth. 6. manent iniusti. inae enim participatio iustitiae cum iniquitate aut quae societas luci ad . . tenebras ut Paulus pronuntiauit.

Sed enim quoniam aduersam cum sua fide, fidei iustitia tantas nobis turbas & perpetuas disputationes excitant, in quibus eandem fere cantilenam in morem cuculi occinunt, non grauabimur tandem ali id in medium adferre, quod ut arbitramur, ad pestilentem istorum tum cauendam,tum profligandam de fide doctrina scire & obseruare sit operae Pre cium. Summa vero et caput tractationis in ex- Quomodo fidei a cutienda fidei definitione versabitur,quam ita nune illi solent tradere, ut multorum errorum in ea velut fons et scaturigo inesse videatur. Vt

igitur a Luthero rem Omar: Fides est, inquit, certa , altissimeφ animo insidens , diuime bonitatis patiae per verbum Dei cognitae at que manifessae siducia. Caluino haec placet definitio: Fides 4 diuinae erga nos benevolentiae firma certat cogni liis, cpiae gra uitae in arisso promissionis veritare findat er Spiritum sanctum revelatur mentiabus noβris, cordibus obgnatur. Philippus inj hunc

ruatur.

In Dominicam quadrage Lib. 3.instituti

678쪽

hunc modii:Fides e Isiducia misericordiae propter In disputat. de

Grillum promisse. Hi enim fris quae certo stat

is de volantate Dei , Deo nos curae esse, Deum n bis ignoscere. Brentius ita docet: ut crederest Inopli eat. viis

Ibinum Muciam in Iesu Christo iuxta Euangeli1

praedicationem collocare, videlicet ut certo imdul irare confidamus os habere, peccatorum remisisionem propter mortem GHRISTI, er adoptatos

esse in filios Dei ac baeredes aeterea vitae propter re surreationem CHRISTI, ad φ nos babere propter ciri tum ius coelestis regnL Ac alibi succin- Hom. 13. In ta ctius: Credere,inquit, est certamis firmam siduciam habere in CHRISTUM. Sarcerius aut Ioacpuitur: amsidem habent, cpii certam siduciam habent inpromi ionibus de Christo , piae iustificat omnes coram Deo imputatiue sne operibus aut meritis. His demtim accedunt VVigandus &Centuriatores, qui fidem definiunt, ut sit Uu- par i.

- ν . . Cent. . lib. o

cia innitens provisionibus gratια propter πι- cap. ras. 3. sum. Ouae omnia si quis accurate perpendat,

. fides a nouatori

ficile iudicabit, credo,hos nouae doctring ma u, malὲ definia

pistros in fide definienda verbis quidem di-1crepare, reipsa vero conuenire, simulque in tetros & communes er res incidere, Vt vera:

679쪽

. LIB. I. DE CORRUPT. VERBI DEL CAP. X L

rae fidei periter res potius,quam synceros de finitores sese praebeant. Primum enim vix te uiter eam fidem attingunt, qua Christus D

M tth minus uniuerso mundo per Apostolos volu-' it praedicari, & ad quam recipiendam omnes ubiq; gentium homines, nisi se vellent ire perinditum,obligauit. Definiunt enim fidem ab ea quidem a stione, qus vel nullo modo in homine alioquin fideli inest,uel si inest, ad naturam tamen fidei Catholicae & Christianae, quae dein finienda erat, nequaquam pertinet, sed potius in ad illud donum, quod per fidem impetratur,

referenda est. Deinde vitio no caret,quod non solum a communi scriptorum sententia & lo- . quentium consuetudine discedunt, cum hane nouam et inauditam fidei rationem inducunt,

verum etiam pestistia miscent hic dogmata: hominem nimirum sola fide iustificari & eum qui fidem habet de sua salute certum esse opormam eertitudi. tere:eam ob certitudinem non solum ad tem.

pus sed etiam in aeternitatem durare. Quem Postremum errorem ut Bucerus & Caluinus confirment in multis enim a reliquis dissen.

- tiunt fidem in eo esse posse negant,qui ad ictus Pus tantum credit. Quasi donum fidei nun*a Domino cui* abscir dono finalis,ut vocant, Perseuerantiae tribuatiir.Quid aute hoc aliud, quam

680쪽

. a. a. t.

quam stolidrmentis phantasma est,quod non modo cum ciuina scriptura, qus in fide stanti- .c. .,

hirs,ne cadan timerericauereptacipit,sed etiam cum quotidiana Prenat experientia, quae tot nobis temporales ostendit.Sic.n. Christus' i eos vocat, qui ad tempus cu Galatis credunt, Galati .de 3.εc in tempore tentationis a fide discedunt.

Nee mediocris istorum lapsus est,suodiri ' 2. a

suis definitionibus circa fidem illam versen - tur,qualis nustitur quam nem Catholici agnoscunt,nectici ostendunt, sed nec illi quidem, quibus mdem scriptura tribuit, prae se ferunt. Vt enim de Catholicis primiim dicam, habent illi hoesbi plane persuasum, solideque probant, sine

diuina & peculiari quadam reuelationes omi-Dς mae η' nem certa fide,cui Ialsumsubesse non Possit, potest pertin secum statuere nondebere, quod in aliorum URRU historum ae praedestinatorum societate ver sttur. Sunt quidem e Cadiolicis sane pii, qui Dei mandata pro viribus obseruare cona turisuiu viri vere spiritueses, qui praeter De

um & quod propter Deum amandum est nihil amant; quibus vivere tantuni Christus est. qui prouident Deuin conspectu suo semper,& sollicite ambulant cum Domino Deo siro, ut pIuribus Bel nardus explicat. Hi no' raro suasaeonscientias in placida quiete collocatas