장음표시 사용
191쪽
CONIECTANE A. Horatii dico, quem cum olim nonnulli cum Varronis satura consorrent, nec eam Similitudinem quo maxime pertinerot perceperunt, nec ad explicandas Varronis reliquias longius persecuti sunt. Ergo adscribam, quae huc refersenda videantur, o satura Horatiana ΙΙ M, qua poeta Damasippum non quidem ex suo Sengui sed e mento Stertinii stoici δογμα illud stoi eorum οτι παντες uωοοὶ μούνοντια e Xemplorum frequentia illustrat. Itaque Stertinius Damasippum olim, cum se vellet operto capito in flumen mittere, ita appellaverat V. 39): Pudor, inquit, te malus angit,
Insanos qui inter vereare insanus haberi. V. 46 nunc accipe, quare Desipiant omnes aeque ac tu, qui tibi nomen
Ita soro putaverim Veritatem quoque Varronianam oum, qui se mentis furoro propter hominum famam cf. 1 r. Ι) corroptum credebiu, appellasse. Deinceps Stertinius suum reconsum his versibus orditur: V. 77 Sqq. Audire atque togam iubeo componere quisquis Ambitione mala aut amenti pallet amore, 9uisquis luxuria tristive superstitione Aut alio mentis morbo calet - huc prostius me Dum doceo insanire omnes, vos ordine adit . Danda est ellebori multo pars maxima avaris.
Ergo primam Stertinius sive Damasippus) avaritiam profert, quae ΡοStrema fuit in compari reconsu Varronis: denique quisit avarus Sanus e. q. s. XXIII . Ceterum quod Varro dicit, avarum otiam si omnia suppeterent furando tremen Semper Rit quid qunerere peculi, no ab eo quidem Horatius abludit, cum
Si quidvis satis est, periuras, Surripis, aufer3Undique' sun sanus 'Quodsi in univorsum dubia esse nequeat Varronianae HoratianReque saturarum Similitudo, satis confidonior licet D. XXIDisii igod by Gorale
192쪽
ot locum in hac parto vindicare et rationem ae SenSum ae curatius d finire. Nempe exemplum a furoro Aiacis Horatius quoquo repetiit suumquo in usum conVertit: v. I97 sic porso natus Agamemnon: Mille ovium insanus morti dedit, inclytum Ulixem
V Menelaum una mecum Se occidere clamans.
Cui Damasippus e monto Stertinii reiicit:
cum pro vitula Statuis dulcem Aulide natam Ante aras Sparstisque mola caput, inprobe, Salaa, Rectum animi servas' quor3um ' insanus quid enim Aiax Fecit, cum stravit ferro pecus' abstinuit nim ore et striato, mala multa precatus Atridis. Et rursus v. 211 Aiax cum inmeritos occidit desipit agnos Cum prudens scelus ob titulos admittis inanes Stas animo'
Quid orgo 3 improbabilo videbitur, Varronem quoque, cum de Aiace scriboret illa XXI)Aiax tum credit ferro se caedere Ulixem, Cum baculo caedit silvam porcosque trucidat, huic furori opposuiκ8o alterum maiorem, quo quis Sana ment Θuxori vel gnato manus inferret, nee tamen a quoquam inSanus haberetur γFuit hoe ab Aiacis furoro potitum exemplum percommodum in hune usum, noe improbabilo illud simul cum decroto isto, omnes stultos in8antro, multum in stoicorum scholis do- antatum esso, ut alterum illud do Oresto Furiis agitato, quod
et ipsum ab Horatio adhibetur v. 128 sqq.):yopulum si caedere saais Incipias servosve tuo quos aere pararis, Insanum te omnes pueri clamentque Puellae: Cum laqueo uxorem interimis matremque veneno,
Incolumi capite es' quid enim ' neque tu hoc facis Arstis, Nec ferro uι demens genetricem occidis Oroles e. q. s. Utrumque Oxemplum et Aiacis ot Orestis non dissimili consi
193쪽
CONIECTANEA. Non unus mentes agitat furor: ille sororis In manibus vultu Eumenidum terretur et igni, Hic bore percusso mugire Agamemnona crediι Aut Ithacum. parcat tunicis licet asque lacernis, Curatoris eget, qui navem mercibus implfι P. q. s. Ut putaverim ne Varronem quidem, praesertim in ΕΠ MEΝluinus, abstinuisso Orestis EXEmplo.
Non ita plana sunt Dr. XX et XXII: quamquam illud
huc pertinoro interrogatio tu non insanis' indicio est: prouomino illo tu non unuη interlocutorum appellatur, sed nescio quis, quem castigans Veritas sibi ob oculos Ronit: quem admodum euin sappius alibi Horatius tum in hac ipsa qua utimur Satura: cf. v. I 26 Tun SanuS, quod supra attuli, ad avarum, quem depingit Dama8ippus, relatum. Sic Varro illo D.
videtur luxuriosum ot aliquem Nomentanum appellare: Tu non insanis' quo tibi vino corpus corrumpis mero Nam haec ex ea parte sumpta arbitror, qua luxuries pariter ut postea avaritia
perstringebatur. Ac fieri potuit, ut Varro more suo hic quoquo luxuriao opponeret frugalitatis e Xemplum: ut non improbabilitor sortasso hue ro ratur fr. II Patella esurienti posita provocat Neapolitanas Piscinus: in quo non est quod patellam cum Oobloro pro tenui victu positam accipiamus; immo hoc dicit Varro: tenuis patella esurienti posita facile vincit vol provocat spo victorias freta) delicata scitamenta, quibus titillare ganeonos palatum solent: pro cuiuslibet pnim generis gulae irritamentis piscinas appoliavit Neapolitanas, de quibus cf. Varro rerum rusticarum III 3, Io. II, 9. Fr. XXII putavi insaniam eius castigari, qui cum ipso delicatulao vitae indulgeat, villicum, quem aere paravit, multis modis male habeat crudeli torquo torqueat, mox ut usui iam nulli esse possit. Favero huic Oxplicationi videbantur et Horatii versus, quos supra in alium usum adhibui, Ira sqq.:
populum si eaedere saxis Incipias servosve tuo quos aere pararis,
et Iuvenalis de Satura prima 92 Sq.: Diuiti od by GOrale
194쪽
simpleaene furor sestertia centum Perdere et horrenti tunicam non reddere Servor
Sed non ita persto in ea explieatione, ut non posse aliam quoque probabilem inveniri concedam: velut non absonum est, si quis illis Nursibus non tam vesani domini in sorvos barbariam quam pristinorum temporum severitatem disciplinae significari arbitretur: ut lianc qui amplectatur interpretationem, possit cum illo D. 10 coniungere: eae his atque eiusmodi institutis ac vita vel ad Herculis athla athletae facti erant. Sed lioecum in incerto relinquam, de enumeratione illa vitiorum tamquam insaniae generum non videtur dubitari posse. Qua peracta Voritas insatio, quid igitur 3 inquit, famam insaniao vereris ab illis, qui no ipsi quidem sunt Sanno mentis, ut dementos ipsi eadom demontia captos etiam qui sani sint existiment γXXIV 26) Num ut argualis et lutea quae non Sunt et quae sunt lutea videntur, sic insanis setJ sani et furiosi videntur esse
Huc enim non improbabilitor hoc fragmentum revocari videtur: quamquam possis etiam de philosophis cogitare, qui insani ipsi nec sanum et furiosum intornoscere nec sanare dementem poSSint. Tantum est fragmentorum, quae cum aliqua fide videantur ad hanc partem Saturne adscribi: restant nonnulla do scriptura singulorum admonenda. Atque h. XX bonum octouarium Sambicum efficere, casu puto non observatum Mei uehio esse, cum quo li. e. in quem sinem explicaret et eum notissimis Horatii versibus conferret, carin. II 3, 9 quo pinus ingens albaque populus Umbram hospitalem consociari amant Ra- misy quid obliquo e. q. s. Fr. XXI cum codicos Nonii p. 272, 3 ita scribant: maximum credit f. sed cedere Ulixem, cum baccha silvam s. q. S., Mercerus intellexit corrigendum esso Aiax tum c. f. se caedere: non absimile Gulielinus in verisimilibus
dationem perfecit Lachmannus in Lucretio p. I , ubi Waho-fieldum in sua Lucretii ro consione Aiaci Varroniano simillimum exiisse dicit: Aiuae tum credit ferro se caedere Ulixen, Cum bacula Silvam e. q. f., Misen convenienter mori Varro-Diuiti od by GOrale
195쪽
CONIECTANEA. niano: baculo, quod concinnitas requirit, pro baccha vel baceham librorum et bacchans oditionum. Fr. XXII versus recuperaVi, quorum Simulacra quaedam Ophlorus eae o studio Basiliensos secutus dopinxerat . iubet esse transposui, esse iubes codices Nonii p. 236, 24 ot p. 452, 9. Alteriuη versus mensura quo constaret acri inserui. ei cit pro eiicit o Bambergonsi recepi: . cf. quae do accedens scriptura pro accidens p. 9b admonui. Pro villicum, quod Iunius correxit, in libris p. 452 vellicem scribitur, undo rectius sortasso vellicum dici Oolitoriis adnotat. Sic Varro do ro rustica I 2, 14: a quo rustici etiamnunc quoque viam ream appellant . . et vellam non villam. CLquao idom ibid. I 48, 2 dc spoca ot spica seribit: spica,
quam rustici, ut acceperunt antiquitus, vocant spe am, a spe videtur nominata. Vido Scaligorum do senum et Sinum in coniectaneis p. 2lo. Sed Varronem ipsum scripsisso vellicum non
credibilo ost. Fr. XXIII quod in libris ita habetur p. 392, 4
denique quis sanus est avarus, cui si stet terra id traditus orbis, furando tamen ac morbo . . . p culi, p. 264, 20 furando tamen ac mDrbu . . . peculi, Laeli manuus repulsis editorum ineptiis rostituit ut supra scripsi ad Lucretii II I8l, ubi standi notionem, quas hic est, explicat. Idem ad eiusdem libri v. 829 p. 122
quis sanust formam, quam Oolitoriis memorabili diligontia si e sanu' 'SI exprossit, non serendam osse in Varronis hexametris monet. CL quae dixi p. 27. Fr. XXIV no vis ot concinnitas sententiae desideraretur, et insoriis anto sani: colorum collatis tostimoniis Nonii p. 35,l6 et p. 549, 22 ea consormatio fragmenti prodit, quam supra secutuη sum: nee do collocationo verborum videnIur esse sp . 549 esse ridentur legituri dubitatio osso potest. Ergo Voritas licet sua disputati no illud offecisset, ut furiosu8, quem putarant omnes, se iam non dementia captumoxistimaret, tamen cum Semel fama insaniam eius divulgasset, ab ipsa Existimationo debebat in sanorum numerum referri. Foronsium igitur iudicium anquiritur: XXV Forenses decernunt, ut Existimatio nomen meum
Forenses apertum est vocari qui in soro vorsantur et agitare
196쪽
causas solent: cs. Quintilianus V 10, 27 rusticus, forensis, ne- stoliator, miles, navigator, medicus aliud atque aliud effliciunt. Existimatio usu Varroni non infrequenti tamquam pors Ona insertur: ut in I ROR MARAi A D. b Metamelos, Inconstantiae filius otin line nostra satura D. M tertia Poenarum, Infamia. referat doniquo sua primitiva vi accipiendum, rursus ferat in numerum, non ea qua in numerum referre non distat ab ud numerando. Ad finem porduximus insani nostri sortunam, quantum Erotiquiis dispicoro licuit. Ac licet bona pars fragmentorum Euporsit, quorum nullam mentionem feci, tumon indo nihil aut non multum lucis ad hanc, quam primariam arbitror, Saturne partem redundaturum existimo. Sed hoc utut est, videor mihi illa distribution o paullo plus ad recte a Stimandam mPmorabilem reliquiarum varietatem contulisse quam cum Superior Atum Oeblorus, qui haec ei saturas praemisit: Tractat hac satura Stoicorum dogma ora παντες iacoooὶ μαίνοντ-ι: quod Horatius quoque eloganter perstrinxit in Damasippo. Eumenides
libor haud dubie ideo inscriptus ost, quia hae doae hominum mentos furore implore putabantur.' In quibus quantumvis paucissimis quantum ille aberraverit, non est quod nuue persequar. longius. Nec multo plus iis ad intell0gendas saturae rationes proficitur, quae Drellerus olim in Oehleriani libri consura scripsit. Ε ceteris fragmentis, quac non tetigi, possum aliquot in singulas quasdam Scaeuas colligere, quae tamon quomodo aut inter se aut eum argumento primario cohaeserint, non dispicio: velut illa, quae praebitionem se. O aliquam cenae, ut puto,
attineant Dr. 4. 6. b. 9. 7 , in qua dispensatio secundum certum ordinom facta osso videtur, ut eius narrationis similitudo quaedam cum dispensatiouo sportulae apud Iuvenalem I lolquasi per tenebras agitos catur. Sic alia quaedam fragmenta mutati vestitus liabitusquo scaenam reserunt srr. 12. 13. l . lo).
In quibus D. I 3 proclivo orat intellegore leni mutatione bonum
Senarium prodire: Partim venusta muliebri ornatus stola, ornat enim libri. Quod Oeliterum non vidisse mirum non Est, qui ne eos quidpin, quos G. Hermai Ilus in elementis d. m. p. inu praeivit dimetros anapaesticos recipere ausus est: sis. 46
197쪽
CONIECTANEA. Tertia Poenarum Infamia stans Neaea in vulgi Pectore, metatim intonsa coma Sordida vestitu, ore Severo.
In quibus quotatim scripsi, ut Ribbockius in Asranii versu 237 : Hormantius fluctuatim reliquit, cum Nonii libris, tu utroque versu. Pretiori pectore fluitanti displicet. Idem Oehlerus videat, quam metri peritium lioc Versu probarit D. 45: Sed
Nos simul atque in summam Speculam pervenimuS, quom nemo nisi hebes non videt sic scriptum esse a Varrone: Sed nos simuI atque in summam Speculam venimus. Sie iam Moinekius correxit, qui tamΘn easu, puto, non consulto altam posuit pro summam. Ut mittam alia in Oohlerianis eastiganda, illud unum addo, D. 3 Cum in eo essem occupatus atque in Schola curarer, ut scribit Marisius, horno per Dionysia, perperam post Turnebum ab Oehiero coniungi curarer horno, ut sit 'frugibus ot vino ipsius anni foveri et ali'. Qui scire velim quomodo expediverint illud in sehola. Quid multa 3 Im- perfecta est sent putia atque illa horno per Dionysia h. e. hoc anno per Dionysia cheuer an den Dionysiem sumpta sunt a Scantio, de quo nugatur Oeblerus. Horno autem adverbialiter et Plautus usus est Mosteli. 159 horno messis magnast) et eodem Nonii loco p. 121, 8 Lucilius: utrum anno an horno te
Redeo ad enarratum saturae argumentum: in quo si quid veri tetigero, non improbabiliter cum ΕΠ MEsininus satura componi nune o logistocleis potest illo eui inseribitur Orestes de insania: logistoricum dico non quem disertum aliquod testimonium, sod probabilis Ritscholii ratiocinatio logistori eum esse Persuadeat. De cuius argumento opusculi absquΘ titulo vix eortius quicquam ex unico fragmento apud Gellium XIII 4 colligi potest de quo D. cf. Krahneri Varronis Curio p. I ): ac
nescio quam iuro ex EuMAxio uti argumento conclusio sat de Oreste. Tamen tantum hanc valere cognationem quae Vi-
198쪽
deatur osse saturam inter et logistori eum arbitror, ut hoc novo argumento paullo certius de Furiis agitato Oreste iudi eo tur. Noe Rit scholium ipsum puto contradicturum, qui cum olim in ind. leci. Bonn. liib. I 845-46 logistoricorum indicibus nonnisi Cognomina Romana concessisset, po8tea in novo museo Rihon. VI p. 552 non tam artis finibus eorum titulorum rationes circumscripsit, ut non etiam mythien nomina reciperent. Cf. etiam quae Mereklinus de eadem quaestione scripsit in eodem mu-seo XII 393 sq. , cuius tamen rationi, cur aegro cum insania coniungi Romani alicuius nomen potuerit, equidem non tantum, quantum ipse voluit, attribuerim. Illa vero EuΜΕΝ indu cum Oreste logistorico compositio indo nonnihil praesidii nanciscitur, quod Ritarum quoquo saturarum, si non Rrgumenta, at tituli quidem cum logistoricis mirifieo conspirant. Sic, quod non fugit Mercklinum l. c. p. 395, logistoricus, quem Probu8 testatur in Verg. Bucol. VI 31 p. 19 Keil. , Tubero de origine humana congruit sero cum satura, quam tamen saturam esse nemot Status est, Anonici NEs IIRpi Asopianum Φvcguic. Addo logistoricum Macrobio auctore Sat. III IM Marius de fortuna conserendum eum satura Ex 1 Σκ Πκpi Τvxnc. Porro licet non ignorem quid intersit intor θεων αναγνωσιν et culium deorum,
gistoricum, qui citatur Curio de cultu deorum. Denique modo certior git Ritscholii eonio eiura do disciplinarum libris p. IM,
quae quam incerta esset ipso significavit, II Epiri Aou librum primum suiSSe IIRPi lcropiAc, quemadmodum alterum eiusdem saturae librum Nonius ter ΠΕpi hi AocοφiAc citavit, hue reserri possit elogistoricis Sisenna vel de historia. Sod sufficiunt priora, ut etiam ex hac parto non improbabiliter videar eum EuMENi Dinus composuisse Orestem de insania. Quae quidem augerEtur nonnihil probabilitas, si lieorot Eumenidum nomini addere alteram, qua Rrgumentum graece ossorretur, inscriptionem περὶ μανίας. In qua re non dubito, quin patronum nacturus sim
Morchlinum: sed primum impedimento 'esse vidotur Ritscholii opinatio in novo mus eo Riten. XII p. 152) dg pseudotragoediis, quae nuper prodierunt, Varronis prolata. Etenim quo viriliter ProrS singulare nomen illustraret, ex saturarum quae vulgo Diuiti od by GOrale
199쪽
CONIECTANE A. creduntur titulis ascivit eos, quorum partem supra P. 168 sqq. com posui, quo Varronem subinde e Graecorum tragoedia sua distinxisse opuscula affirmarem. Quorum cum nonnulla mora inscription o aliquam cum tragoedia graeca affinitatem subindicent, in RuΜRAininus etiam se reliquiis fit Idni proferre quaedam, tune ad Aeschylono trago odino similitudinem instituta viderentur. Quae si fuerunt infor illns pseudotragoedias, negro credibilo ost, id quod Ritscholius ipso indicat, nomini alteram quae
argumentum indicaret inseription om in consortium additam fuisso. Attamen lateor me nihil argumenti ropporisse, quo illam Ritseli lii suspitionem aut confirmarem aut rosellorem. In incorto uutem dum hoc rolinquo, nondum ilico alterum do duplici Κοκκηimiu inscriptione mihi quidem cori ius ovadit: quom- admoduin, quod supra significavi, universa illa quam Morcklinus cum studio persecutus ost do Menippearum titulis ratio multum abest, ut omni dubitationse Exemptu hab patur. Nec volo nec PORSum nunc hanc causam quas est de titulis saturarum dsque intoruoscondis saturis ot logistoricis plense perirnctaro, Sod no ros per so satis lubrica ac perquam impedita improbabilibus vel salsis opinionibus otiam magis implicaretur, sequens podotomptim Mercklini disputationem proseram breviter, quac probari in illis possint ot quae meo qui dom iudicio aut porquam ambigua aut reiectanea vid antur. Ergo primum omnes qui apud Oolitorum habentur saturnrum Menippearum nonaginta septem numero titulos recennuit et in quinque genera distribuit, eorum qui integri duabus
partibus constant, nomine vel proverbio si vo graeco sive latino, et argumenti indiculo constanter graeco περὶ praepositione praemissa, deinde eorum, quorum aut prior tantum Pars, Si Venomen sive proverbium vel graecum Vel latinum complexa, aut posterior tantum tradita est, sive ea graece Rrgumentum indicans sive latino. Atquo ab his postremis proficiscitur, quο-rum tria exempla extant, de νnomismatis, de offlcio mariti, de Salute, quae tam a more saturarum recedant, quam ud logistoricoriim rationes proxime accedant. Quaro ne quae de Saturarum logistori cortiniquo discriminibus satis probabiliter com-Poηita sint, rursus diluantur, illos primum titulos profligare Diuitiam by Corale
200쪽
studet. Atque quod Priscianus VI p. 684 P. Varronem de nomismatis citavit, pridem intellectum ρst eandem significari saturam, cuius duplicom ac congruam mori inscriptionem e Nonio
Morchlino a Prisciano argumentum saturae indicari ac non potius latino expressam inscriptionem roserri Qxistimemus. De
quo genero commutationis in palliatarum titulis RitAcholius disputavit in parergis Plautinis Terentianisque I p. l 58, ubi
quod inter Varroniana multa certa Pius analogisto sexempla extitisse adnotavit, Ogo e Saturis e rium unum praeterpa novi
vel duo, quas statim attingam. Etenim his Gollii verbis II 7, 4 Varro in sutura Menippea, quam de of io mariti scripsit Morehlinus subtiliter pandom significari Saturam perspexit, quam Nonius ter citavit non prorsuΗ compari . quidem modo, sed tamen ita ut do duobus titulis graecis dubitatio absit: p. 78 , 3 Συρεν η λοπας το πωμα περὶ γεγαμηκοτων, P. 526, Ibπερὶ τετανηκοτων. omis8ο proverbio, deniquo p. 399, 30 E. v
λ. T. π.-κα λ κοντων. Ex pa triplici memoria Morehlinus perquam probabiliter E. η λ. z. π. περὶ καθηκοντιον των γεγαμηκοτων tamquam primiti Vum eius saturas titulum olicuit: cui Θx parte aliora accurato respondent Gelliana de offleio mariti quamquam Gellium Morchlinus opinatur non tam inscriptionem reserre quam argumentum indicaro saturae voluisse. Addi poterat prorsus dignum Varrono videri illum depromptum de schola stoicorum indicem, qui satis notum sest quae potissimum τα καλλοντα appoliaverint. Nec minus conveni uter Gellium apparet Varronis περὶ καθηκοντων των γεγαμηκουον de offlcio mariti convortissct quam Cicero τα περὶ του κα-
λ κοντος Panaetii cf. ad Att. XVI ii, δ) de offlciis appellavit: Puod de inscriptione quaeris, non dubito quin καθῆκον ορβcium sit, nisi quid tu aliud: sed inscriptio plenior de offletis. Cf. l. e. XVI l4, 3. Quo magis miror Morcklinum argum n- tum potius saturas a Gollio significari quam ab eodem con-Versam ess graecam inscriptionem maluisso. Nam licet, ita cum legatur Varro in satura Menippea, quam de oracio mariti ScripSit, non nucossario consequons sit, Gellium afferrct inscriptionom voluisso, mihi dum roti qua harum satiarurum testi-