Galeni In Hippocratis librum de humoribus commentarii tres, ejusdem Reliquum sexti commentarii in sextum de vulgaribus morbis, itemque septimus et octavus, nuper in lucem editi ac latinitate donati, Jo. Baptista Rasario interprete

발행: 1562년

분량: 581페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

161쪽

quonam modo, ipse loci positus commonstrat.atque id est, quod ipse ait, in superio ribus, deorsum: in inferioribus, sursum.

fluentium enim adhuc humorum revulsio: eorum uero, qui iam particulam occupa.runt, derivatio medela est . utrunque autegenus euacuationis iubet Hippocrates pcommunes uenas esse faciendum. ueluti in utero,ut dixi, revulsio erit, si uenam cu- lbiti secueris: aut cucurbitulas prope mam lmas affixeris: aut manus calefeceris, & fitcueris, & deligaueris .deriuatio aute erit,si uenas poplitis,aut malleolorum incideris, di cucurbitulas seminibus applicueris: ac si crura calefeceris,sricueris, & ljsamento exceperis. at si contrarias partes tricueris,

praesertim uero si id feceris, medicamenti adhibitis, quae uim calfaciendi habeant reuellens remedium admoueris: ut sunt elignaturales meatus oppositi, si adaperti sint Itaque si dextra uteri pars male affecta sit, e dextro brachio, dextroque crure miticadus sanguis erit: si in sinistra, tum e mem bris iis detrahes,quae illi recto tramite re

spodeant.si uero in supernis partibus qssi

iactammatione tentetur,ut in angina,infg

162쪽

de humorib. comm. I. III

matione oculom,& ij s omnibns quae in capite sunt, usu uenit: uenaS exteriores , &quae ad rectitudinem sitae sint,incides. liene autem inflammationem patiente , uena sinistrae manus internam secabis. si iecur,internam dexter .artubus uero patientibus, euacuationem,siue reuellere,uue derivare uelis,a coniugibus facienda scito: nisi morbus sit diuturnus: propterea quod eo casu ab ipsio affecto membro detrahere sanguianem oportet. ita etiam in angina, uenas, quae sub lingua sunt,incidimus,ubi nimirucorpus totum iam sit uacuum, morbusque sit diuturnus. eademque ratione, dc lieni,& iocinori cucurbitulae affiguntur.sic aliud etiam quod uis membrum affectum scarificamus,si non amplius conssuere humores uideantur. Quoniam autem corporis par ticulae quaedam spatia intus habent,quaedaextra, quaedam utrinque, quaedam neutra ex parte,scire conuenit,quaenam exsiccandae sint, quae secus.atq; ex simplicibus quidem arteriae,uenae,ac nerui quq in artubus sunt,intus habent: quae intra peritonaeum, utrinque. nerui autem, qui in artubus,neutra in parte . qui intra peritonaeum, ex ali a tcrutra

163쪽

terutra parte. uisceribus Ilero fere omni bus ampla spatia & intus, & extra insunt. caro quoque, ut pulmonis, rara; contra uetro, renum densissima. post hanc iocinoris. lienis uero caro, quo est densior carne pulmonis,eo est,quam iocinoris, rarior. in his omnibus, quae neutra in parte habent spa tia, quibus superuacaneam fluXionem excipiant, ea exsiccanda sunt,licet suapte natura non admodum sicca fuerint: cuiusmodi sunt nerui, praecipueque ij,qui sint in artubussed quae intus, & extra aliquid relaxare inflammationis possent, ea non iam postulant, quae exsiccare ualde possint:praeiertim si laxam carnem,ut pulmo,habeant. Quaedam etiam sunt,quae abluere oportet aut clysteribus,aut medicamelo, quod excire uomitum queat. qua uero eX partesse' periore ne,an inferiore hoc faciendum sit,

grediendum sit, ipse mitigationem pro termino statuit.

Ve humores effusi intro retrabantur sed traη' situs exsiccentur.

- Aggressus est Hippocrates multos cur/, a ι ' tionum

164쪽

de humori comm. I. 1 3 i

sonuin modos nos docere, de quibus est

in alijs eius libris scriptu perfectius: ut depurgatione,deque euacuatione,& alijs est a nobis declaratum. docuit enim derivan dum esse,cum humor aliquis euacuationis indigens non coeperit per oportunum locum ferri, neque tamen admodum procul ab oportuno ue neq; in eum, qui sit maxime contrarius: sed si per urinam euacuari co perit, uitiata uesica,aut renibus, tunc prae stat,per alvu derivare . deinceps uero post derivationem de reuulsione agendum putauit:ut humorem non progredientem,ducamus. si enim infestus humor eXcernatur, ac moderata sit euacuatio,sinendum est,ut

fiat,neque ulla cura adhibenda: at si immoderata sit,aliquid a medico faciendum est,

Ut modo copia eius nimiam cohibeat, modo eius defectionem irritet. Itaque docet, eos humores,qui ad cutim uergunt,per cutim esse euacuandos: propterea quod pro cui sane perducentur, si eos in imas corporis partes reuulseris, ut per aluum , aut petr . .

uomitum euacuentur. ipse enim uocaret effusia, & effusiones, & effusios humores solet eas excretiones,dc euacuationes,qui ta

165쪽

exuasculis fiunt : quae quidem fieri solent,

cum uenae,quae in cute lunt, cotunduntur,

ac sanguis per ipsas contusas effunditur. istamen non uno loco ita effusus statim ingrumos coit:sed postquam effusio per per sultationem esticitur. si uero sanguis ita cbstiterit,locus pallescit,ac nigrestit. propterea quod sanguis in multas sit corporis particulas diffissius.quocirca adhibenda diligetia est, ut prius , quam nigrestat, curetur. quod faciemus,si sanguinem discutere conati erimus, cum ipsium aegre posse discuti ubi in grumos coierit , intelligamus. Ceterum quomodo effusa curanda sint, rectauia ac scientia in methodo medendi perdiscere potuisti.& ite in iis libris , qui de medicamentis locorum conficiendis conscripti a nobis sunt. & tamen nunc quoq; nonnulla asserentur. partes igitur intimae colaporis omnes,quae male affectae sint , ualentiora postulant medicamenta, quam qua rum in superficie morbus est.omnibus ad te effusionibus euacuatio pro medela pro posita est.cumque foras vergant, null0 p cto intro eas retrahere fuerit consilium, idque ipse paulo ante nos docuit, educend

166쪽

de humo .comm. I. I 3 sine omnia, qua vergant, per loca Oportuna. proinde ijs, quae calefacere eas ac mois dice siccare possint, utemur . nam quae ualeter siccant, digerunt illa quidem inter initia euidentius,quam imbecilliora: sed tamen quasdam affectus reliquias pr duras, quaeque curari uix possunt, relinquunt.medicamenta uero, quae humectant, & calefaciunt,&ea, quae omnes relaxantia solent appellare,& ex ij s,quae ad siccius vergunt, neque tamen persi icue, neque euidenter cotrahunt, sunt omnium effusionum remedia.Cum uero totum id, quod effusum est,

discussum sit,tibi integru erit, rupta, si quaerunt, uehementius exsiccare:ac deligatura coniungere. Turbatio,infusio,ablutis,quibus ad sedem ab

scedit: unde exolvitur aut medicamentum ut ulcus, aut humor qui am, qui eonstiterit, aut gemmen,aut flatus,aut cibus,aut paruum animal, aut astus,aut alius assectus quidam.

Multos curationis modos nos docet, aut potius ad praedictos aggregat, quibus utamur, cum quid sedi,uel intestinis , prae sertim recto molestia afferat. affectus porro caussa esse potest aut abscessus, aut me

167쪽

dicanaeiatum ; hoc est quippia ueneni uiri habens: aut ulcus, aut humor aliquis ibi idem compactus,& infixus, aut eXortus alicuius rei, & germinatio, aut flatus illic c6 'tentus, & cui transitus non pateat, ut pro dire queat: aut cibuS non confectus, aut exiguum quoddam animal ibi genitum,cuiusimodi fiunt lumbrici: & cetera huiusmoadi parua animalia : aut aestuS ueXans, aut aliud mali genus. haec enim omnia irrita tione, quam ipse turbationem uocat,& m- fusione per sedem, & ablutione uel curantur, uel certe mitigantur. ac nos iam de his locuti sumus in ijs libris, qui sunt de locis aiketis: neque opus est, nunc longiorem orationem de eis instituere. IHaec aut inspectanda te qualpontectua desit

nunt: aut uelut pustula ab exustione excitatae. i. quibus qualia udant, aut prosimi. figurae, motio, io sublime sublatio, ct rursus subsidentia: somnus, mgilia,anxietas, oscitatio, horror; ut quae facieηὐν τ probibenda sunt,anteuertas.

Cum aliquid sua sponte fit, id quom0do desinat, spectandum est: utrum inquam morbum soluat, an uero alium assectum quendam pariat: an pustulas quasdam eSci

tet a

168쪽

et, ut in aestu, atque ambustis fieri consueuit. quo sane casu est praeterea didendum, illa ne prosint, alit noceant. Si enim utilitatem asserant,ea sic erunt sinenda, nec ullaeis adhibenda curatio: si uero noceant, ta&prohibenda, & curanda esse scito.Signa autem erunt haec : figurae corporis, faciei, oculorum, decubitus, &, uno uerbo, ipsiusmet aegroti. Haec uerba aliter quoque scripta comperiuntur, ad hunc modum: figurae ipsarum: ur hoc de pustulis dictum intelligamus: quo figuram ipsarum spectemus, latae ne illae sint, an rotundae, an globo ae, an aliam figuram habeant. nam quae a calido humore gignuntur, eae tum cito iudicantur: tum minime latae sunt: quae uero a frigido, eae & latae sunt, & diutius perdum rant. quocirca ab Hippocrate dustum est, latas pustulas non admodum pruritum eX

citare. solet autem exoriri, cum natura parteS imas corporis expurgat,ut nonnunquaper excretionem, ita per decubitum ad cuti m. mea uero sententia est, quae hoc loco ducta sunt, in aegrotante esse accipienda.addit enim, motio, siublatio, & cetera: siqui, dem mentis torpor, corporisque pigritia, γ &prO-

169쪽

di propensio ad somnum, & capitis graui.

tas,ac ructus acidi, in uentre redundantes, a pituita originem ducunt: sicut eleuatio,&subsidentia a flava, atraque bili oriun tur : uigiliae autem a flaua , aut potius ab utraque bili excitantur. atque ea quidem, quae ad somnum, quaeque ad uigilias pertinent,accurate spectanda sunt; ut oportune adhibeantur: ut uideamus, an in principio accessionis, an in statu, an denique in declinatione semnum concedere par sit.etenim in principio accessionis febris, cum humores & crudi, & copiosi sint,semnus semper

nocet: ut etiam noxius est, cum abscessus uentrem uexat. caussa est, quia calor intro

se recipit, & cum eo sanguis quoque intro

recurrit, cumque eo tempore natura nihil aduersus morbum agat, longior sit accesesio. at si crudi quidem humores in aliquo sint, sed tamen pauci, sitque uirium adiun cta imbecillitas, tunc Amnus potius com modum, quam damnum afferre solet. interdum etiam in elusinodi semno splendo I f. I xς quidam e redundantibus excitati lim,iari '' moribus, oculis obuersiantur. ' Anxietatem autem uocauit quam

170쪽

quam plerique tidium sui nominant.aiunt enim eos aegrotos anxios esse, qui decubitum serre non possunt,sed formas mutant, quia prassens eis semper molesta sit. quod ijs potissimum euenit, quibus in ore uentriculi propria quaedam molesti humoris qualitas continetur: qui humor neque multus sit, neque in uentriculi spatio innatet, sed in eius sit tunicis immerius. Oscitatio uero est ueluti pandicullatio: quam uel humor flatuosius, uel status uaporosus in musculis contentus gignit. Horror autem est asse-etus prauorum humorum per cutim discurrentium. In extrema autem dictione, i bet maturandum esse, si quid faciendum , uetandumve siti dixit enim in aphorismis, praecipitem esse occasionem.quocirca munime par est , res agendas in aliud tempus reij cere, ac secordes esse: sed anteuertere,

atque accelerare. correctio per uomitum: inferne , per exitum s. Is aut sputum,mucum,tussim,ructum,singultum,

tum,umam,sternutationem,lachrymas, pruritu , euulpoηes,eontactus it famem,repletiomelom nos,labores, laboris uacuitatem, corporis entiss

SEARCH

MENU NAVIGATION