장음표시 사용
141쪽
par sit,uel quod ita ab ortu sit factum, uel quod aliqua inflammatio obsideat,aut du
rus tumor postea enatus comprimat, aut
aliud quid impediat; ijs cibi difficulter de scendunt, sed facile subducutur, quos quidem omnes per inferiora purgare non debemus . at quibus os uentriS propter m0rbos angustum est factum, si progressit temporis morbi seluantur, symptomata quoque solui solent. quocirca no semper supteodem modo ad purgationes per aluum assecti. & quae natura fiunt, semper obseruanda simi: quae uero ui morborum, quatenus morbi uetant. Quoniam uero ex medicamentis alia decocta damus , quibu aegri uescantur, alia sicca in puluerem redacta, aut contusa, aliorum uero liquores, aliorum denique radices exhibemus, Π0a sunt cocta crudis commiscenda: nec radices liquoribus admodum temperandae: adhibere igitur animum oportet,ut cui m0r bo unumquodque medicamentum conu niat,intelligas . nam quae maxime contr4
rijs morbis conueniunt,non sunt simul c0 miscenda.ergo feruida refrigeratibus, i Vitia debilioribus temperantes offerempi . Vi itemi
142쪽
itemque insuauia iucundis, ut pulegij,n pilae,& thymi coma, & semine petroseli
iuuant,ut piper, atque etiam sal : quaedam pro te uetant,ne ud Plus,quam oportet, purge I 'U'tur: ut prauieta semina faciunt. quaedam medicamentum perducunt ad ea,quae purgationis indigent . nunc uero meo me functum ossicio satis putabo, si medicum cohortabor,ut nihil plane eoru , quae ad arte Ptinet, negligat. siquide sint his de rebus integra a nobis conscripta uolumina : ut etiam de uenae sectione est saepenumero
uarijs in locis actum: & tame in praesentiam ibi proposui pauca quaedam summatim,& perspicue esse afferenda. praesertim cum tu mihi mandaris, ut haec celeriter , breuiterq; cosicribam. Primum igitur,quod esse in uenae sectione propositu debet, est morbi magnitudo, & robur uirium., exceptis ab hoc sermone pueris, & ijs, qui ad summam senectutem peruenerunt. scire enim conuenit,non solum particulis animantiu
suppeditari a sanguine alimetum: sed etianatiuum calorem siuam in sanguine sedem babere
143쪽
habere collocatam. is autem calor, quilii corde est,tum minor se ipso redditur pru pter magnam eiusdem inopia: aut propter frigidam qualitatem: tum maior, uel pro. pter calidam sanguinis qualitate, uel pro pter inopiam exiguam . quemadmodum
autem in uentriculo prauae concoctiones fiunt,cum ea,quae sumpta sunt ό aut magis pituitosa,aut magis biliosa redduntur, aut corruptelam quandam patiuntur, aut crudain mutationis expertia plurimum manent,& in flatum uertuntur: ita etiam ubi sanguis non gignitur, humorum in arte-rijs, uenisque affectiones proportione r spondebunt ijs, quae a frustrata in uentriculo. concoctione proueniunt . alimentum autem, quod a uentriculo distribuitur,quando a natura non seperatur, &ia boni sanguinis generationem non muta tur, multas experiri corruptelas selet.qui autem ex materia calida computrescunt,
calidiora redduntur: proinde putresceri sanguis erit calidior. qui cum sit factus calidior,etiam caussam afferet, ut particula in qua putrescit, calidior sentiatur:&uicina sunt, una cum particulis ita assς
144쪽
ctis, calore inquam acri ,& mordaci, incalescant.cum igitur in aliam particula decubit,in ea tumorem pr ematuram excitat.
ex quo genere est inflammatio. cumque is sanguis,qui decubuit,crassior sit, & magis melancholiam imitetur,tum scirrhi natura tumor nanciscitur: ut esse laxus solet, cum
sit fluxio pituitosior.at si biliosa sit, ignis sacer gignitur. quae omnia nos in methodo medendi, itemque in eo libro , quem ad Glauconem misimus,&alijs plerisque in locis,accurate distinximus.itaque cum plenitudo sit duplex,uti dixi, tu ea, quae ad uireS refertur,tum ea quae ad affusionem pertinere dicitur,celeriter euacuada est prius, suam magnum quidpiam malum excitare in hominibus incipiat. quocirca si inire de uena secanda cosilium uelis,in haec propOsita potissimum intuebere,quanta inquam sit plenitudo,& qualis, tum perspicieS nam turalem corporis facultate, deinde ipsius corporis totius habitum, tu anni tempus, regionem,& antecedentem uitam:& utrualiqua solita excretio sit praeter confluet dinem cohibita: denique utrum homo gracilior euaserit,aut crassiori cumque perspi-
145쪽
eua plenitudinis adsint signa, ac ualentei uires sint,venam secabis, si uidelicet tetio nis selisum afferat affectio, sine ullo discli. mine:ac multo etiam magis si sensum in fiammationis aduehat.si uero plenitudo at grauans molesta sit, anguis non perpetuo mittedus erit.at uenam secabis ijs, quibus haemorrhoides suppressae sunt:&ijs omni bus,quoscunque aestiuo tempore morbi a
plenitudine profecti corripiut:& item qui
in eiusdem generis morbos uerno temp0re cadunt. ceterum intemperantes, uin0sos,atque abdomini deditos siue purgatione,siue sanguinis detractione euacuaris, pihil iuveris. Iam uero non solum incidesa uena est,cum subest plenitudo sed etia sine plenitudine in principio inflammationis sit uel ex ictu,uel ex dolore,uel ex partiussi exorta imbecillitate.tria igitur sunt,q aspitione continent, morbi magnitudo, eaqi aut presens,aut imminens: aetas, & robus
rii ium:haecque tria proposita ad sanguipii missionem suadendam esse satis possunt si quando tanta crudorum humorum cohceruata sit copia,ut uens sectionem pro h boat,non tamen coargui nostra debet os
146쪽
tio:propterea quod in huiusimodi robur uirium non adest.ergo in ijs,quibus euacuatione opus est, maturandum est evacuare, nisi sit quaedam concocti alimenti in uentriculo facta corruptela.In febribus autem,si continentes febres sint, & manifestam aliquam accessionem afferant, in qua accedentes in eadem permaneant magnitudi- nq, & ordinatas , aut inordinatas inuasiones faciant, erit summa diligenria animaduertendum , ne increscentibus inuasionibus detractiones moliamur.sed id temporibus placidioribus faciamus. sanguinis autem detractio multis sit e partibus. ac si a fronte sanguis auferendus sit, recta in fronte uena secada erit.atque in plurimis , in frontis partibus superioribus, & calua- 1 ia, ubi uena ad Y littere similitudine scin diluta siectio autem in parte inferiore, apud ipsam uenae scissionem facienda est. quet ucro in angulis oculorum sunt, eas prope supercilia, multo supra angulos incidere solemus. secundum aurem uero secanda ustea, quae durae auris parti est opposita. sit
lingua autem aut utranque, aut certe maiorem, quae dextra est, incidimus. in brachion a uero
147쪽
uero eam , quae ex humero descendit. in manu eam, quae inter medium & annulare digitum interiacet: in poplite eam,qus media est maxime: in malleolis, internam.paruitas autem persaepe facit, ut non sit nobis integrum, ut quam uelimuS, incidamus.Ia uenis autem cubiti secandis, si secundum naturam sint, ut in plurimis usse uenit, tres erunt ad incidendum accommodatae, eaeq; perspicuae, ea nimirum, quae stupra est ad musculu,& media,& quae ad brachij ex0rtum est.quaenam autem sit in aliquibus secanda discernimus. in animi enim des, ctionibus, aut in aliquo stomachi uitio,aut in uiribus suspectis,incidenda est stuperi0r: quibus autem confertim facta detracti0ne,& concitata euacuatione opus est, me
dia: at qui mutationem in melius postulat, quo it umero sunt, qui comitialem m0r bum patiuntur, inferior. Iam uero in cubiti articulatione multas uenas, quas incidς
re medici solent, comperies: de quibus iplibris de dissectione, deque usu partium χ& in eo, qui est de dissectione uenarum,djiseruimus. Terminum autem mittendis an guinis Hippocrates coloris mutationem statuit
148쪽
statuit. sed scire par est, quicquid sanguianis in inflammatione est, id ipsum magnaui caloris mutare colorem: reliquum uero
sanguinem persimilem in omnibus particulis permanere tunc enim Hippocrates de inflammatione, quae costas obsidet, loquebatur. quocirca si s anguis, qui toto corpore continetur, sit pituitosior, certe is,qui in costa inflammata habebitur, erit rubicundior. si ille fuerit ruber, is qui in parte inflammatione obsessa est, adustus ad nigritiem permutabitur. liuidus autem medius est in ea mutatione, quae a rubore ad nigritiem efficitur. atq; hoc quidem esto signum ex Hippocratis sententia. Illud uero non est nobis ignorandum, scopos cum augentur, indicio esse, copiosiorem fieri euacu
tionem oportere: cum non augentur, tan
tum esse de copia euacuationis detrahendum, quantum illi sint imminuti. adhibere autem maxime animum debemus pulsuu nutationi, utpote quae minime fallax signum sit: ac si uel in magnitudine, uel ulla inaequalitate commutentur, statim cessam dum erit. ac de hoc praesidij genere hactenus. qui scire quidpiam accuratiuS aueat,b 3 is totum
149쪽
is totum librum nostrum, cuius inscriptio est, De curandi ratione per sianguinis mi sionem, legere poterit. De euacuatidat autem, quae uomitu fit, quid opus est dicere perspicuum enim est, eam interdum accommodate adhiberi ijs, qui uomere soli ii siunt: interdum uero consiuetudinem est interrumpendam. si igitur in uentriculu*saua bilis confluat, homoque sit ea natura, ut amara bilis in eo coaceruetur,regi0que calida sit, & uitam laboriosam, atque aerumnosam homo degat, is assuefaciem dus ita est, ut bilim prius, quam cibum sil
mat , evomat. si uero malum inde ortu sit, quod multum uini a balneo ante cibum,uelit bibere , tum & uomendi consuetudo omittenda est, & de potus deq; pastus co
pia est detrahendum.uetriculus enim pro pterea factus imbecillis,totius corporis redundantias,in ipsi im confluentes, excipit interdum uero accommodatus est u0m, tus, ut humorem glutinosum,eumq; pluit mum a uentriculo abstergamus. ac si qpii sit, qui huiusinodi humorem continenici in uentriculo colligat, eum quoq; uomςI continenter oportet. contra uero siue0 xj
150쪽
culus*ropter imbecillitatem cotinere ea , quae sumpta sint, non poterit, uomitu non
erit utendum:& pauci cibi, ijque stomacho idonei dandi erunt.ipsumq; medicamentis ijs,quae foris stuperdantur,confirmabimus. Quoniam autem ijs, qui dissiculter ad uomitum impelluntur, non mediocre periculum imminet, ne &uenula rumpatur, &aspectus offendatur, & gurg*lio, ac stomachus dolore conflictetur, & alia item incomoda patiantur; ideo medici modos excogitarunt, quibus modis homines uomere facile possint. proinde in quibus excitare
uomitum a caena sine ulla molestia uolumus,ijs narcissi bulbos una cum esculentis dabimus, quibus uescantur: hacque ratione fiet, ut illi facile vomant. Valet etiam ad prouocandum uomitum anagyri seme,& glandis unguentariae carnis denarius ex aqua mulsa potui datus. hoc etiam saepe aluum subducit,atq; adeo,ut iecur desienem
eX posca repurget. Vomitus autem multa commoda affert. nam & pituitam euacua caput, alioqui graue, leuat, totum corpo ris habitum agiliorem reddit: ac vetat, ne