장음표시 사용
201쪽
dae sunt, ac nihil inde excernitur. affectus quoque,quibus cerebrum obsidetur, cum nihil per nares,& palatum repurgatur, sitaci dicuntur. de humidis contraria sentien da sunt,ut eos humidos censeas,cum de locis affectis seperuacanea eXcernuntur. Vide igitur,num corpus deiectum sit, & profligatum aut squalidum,aut humidum, aut siccum. at scito, remedia esse, ut ipse docuit,a contrarijs petenda. Deinde spectandum est,utrum tota moles corporis conciderit. mitior enim is morbus est,in quo t0tus corporis habitus non collapsius sit: sed tamen in longius produci tempus consueuit.Quod ad sipiritum turbidum attinet,no
est recte dictum,neque ego id esse ab Hippocrate conscriptum arbitror: siquidem in ea editione solum,quam in uulgus protulit Dioscorides,hoc uerbum esse scriptum inuenitum ac fortasse est ab ipsomet interiectum. In nullo enim alio libro, qui uerus, ippocratis sit,turbidum spiritum esse dictum comperies,non in praesagij s,non in libris de uulgaribus morbis,non in aplioris'mis, non alibi denique. dicimus quidem aquam turbidam,urinamque turbida, quη
202쪽
urinae iumentorum sinitiis sit; sed quid tu bidus spiritus sit,cum ignotum est,tumue ro nemo ita loquitur. Quidam uero ignari, quid spiritus turbidus sit,aliud quid nec minus improprium, nec minus obscurum inuexerunt: scribunt enim no i turbidum,t sed floridum, idque a uerbo florendi ducunt. fuit hoc Sabini inuentum. Sed quid est, quod illeῖnon audeat Θ faciem quidem floridam quasi bono habitu,coloreque perfusam ut dicat fortasse aliquis,certe spiritu
floridum nemo dixit. praeter eum , Opinor, qui librum praedictionum adornauit. Sed nos perspicue nouimus, eum librum non esse Hippocratis uerum. itaque uidetur,ab aliquo fuisse uox illa adscripta,tum a libra rio in contextum uerborum translata. Ve rum haec negligenda, parvique facienda sunt,sicut ea omnia, quae ad uerborum e plicationes pertinent. Hypochondria ue ro utrum distenta,laxave sint, an dolore coflictentur,an alium morbi sensium afferant, ut ipse in libris de uulgaribus morbis sepe memorauit,spectare conuenit. Sic utrum extrema calida,an frigida, an alio modo affecta sint. Oculorum male assectorum est eadem
203쪽
eadem ratiomidendum enim est,utrum c6caui sint, an prominentes, an aliam quam piam subesse affectionem indicent. quin etiam coloris mutationem de qua supra dixi,non contemneS. color enim uel ob morbi malitiam,vel uigilias, aut aliud sympto-ma quoddam solet mutari. etenim propositum esse debet,dandam esse operam,u unde id profectum sit,dignoscas: ducto ex eo
colore,qui praeter naturam in toto corpore cuiusque hominis sit exortuS, argumen- tonum e morbis, symptomatis, anni tempore,regione,aetate,statu caeli, natura aegrori, morbis grassantibus, &uictus ratione. Sed pulsus quoque totius corporis specta di sunt. Veteres autem no iam omnem m0 tum arteriarum, sed eum solum qui sensibilis esset, atque ipsi homini prorsus uehe' mensiuisium uocabant: Hippocrates prismus motum arteriarum omnium, qualiscuque is esset,pulsum appellauit. Age uero& refrigerationes,& palpitationes,&rig'reS,& tremores considerandi sunt ; de qui bus est in manibus nostrum integrum uolssmen: in quo & de conuulsione, &de ij , quae generis eiusdem sunt,disseritur. Cutii
204쪽
autem modo durior, modo siccior redditur: interdum uero madores quidam, & calidi uapores ab intimis corporis partibus efferunturiin quibusdam siccitas,aut duricies,aut mollities, diu persiexieravid quod ijs potissimum usu uenit,qui se nimio labore fatigarunt, aut refrigerati fiunt, aut qui, una cum lassitudine,a sole exusti:sicut interdum etiam corporis gracilitas, Oculorum cauitas ,& insueta quaedam coloris priuatio apparent:quae solent esse communia eorum,qui quovis modo in solicitudine, curisque uetiantur. Articulis autem multa accidunt:quae omnia fiunt a medico consideranda.idem de uoce censendum. uitiatur enim quamuis actio naturae no tota sit omnino perdita. Non est autem idem uox, quod loquela,& sermo: sed uox est munus uocalium instrumentorum: t Loquela eorum, quae ad sermonem pertinent:quorum omnium princeps est lingua,tum nares, &labra,& dentes. Vocalia uero instrumenta. sunt guttur, ac musculi ipsum mouentes,
itemque nerui omnes,qui ad eos uim a cerebro afferunt. t Sermonem uero non omne id, quod proprie in sensum auditus caditr
205쪽
dit, neque id solum,quod Ore emittitur,ta quo genere ploratus, sibilus, fletus, tussis,&huiusmodi continentur: sed solam hominum uocem, qua inter se colloquuntur, ueteres appellabant.Multa quoque mala anagere mentem solent, quae & accurate in tueriin in eis discernendis exercitatum esse oportet. Ita etiam figurae, inquam sua sponte,aut inuiti aegroti se uertunt,esse peritum par est. Iam uero & pili, & ungues liuidi,& nigri quidpiam indicant, quod non
est contemnendum: quemadmodum icbmus aduncos reddi ungues tabescentibus, quod carnes, quibus utrinque infiguntur,
is colliquatae sint. quant 2b rem ipse in prasa.. gijs dixit, Si uero praeter grauitatem, ungues, digitique liuidi sint, mors est cotinuo
expectanda. perspectum enim habemus,liuorem nobis indicare, calore natiuu extini et stu esse. Quoniam uero facilitas,& difficultas toleradi magna vim, & ad morte,& ad sanitatem habet, ideo nobis eam in memoriam esse reuocandum existimauit. Addidit etiam,qualia oportet, ut intelligam ,
utile esse,ut haec,& quae his similia sunt,st' cile feramus: id quod supra ad euacuatist
206쪽
nem transtulit:siue,cum natura corpus e purgat,sive cum noS medicamentum purgans damus,humorum corpuS uexantium nat evacuatio.
COΜΜENT. SECUNDUs. I G N A hae sunt: odorei eor- δporis, oris, secessus, auris , status,urina,viceris udoris autunaris , cutis sese , aut sipulum, aut naris,aut lachryma,aut ab humores . penitus sim lia qua proseunt, qη Της
Est hoc ab Hippocrate recte proditum, non modo communem omnium hominu naturam,sed etiam cuiusque propriam esse medico pernoscendam. ita enim fiet, ut neque qualitatem,neque quantitatem reme 'diorum,quibus opus sit,neque etiam, quQmodo admoueri debeant,ignoremuS. ete nim ad aegrotos sepenumero accedimu ,
207쪽
quibus cum prius,cum integra ualetudine fruerentur, nulla nobis necessitudo inter cessit . proinde neque quo colore, neque quo habitu, neq; quo natiuo calore essent, aut quis corum es et motus arteriarum,plane scimus: ut de morbi magnitudine recte iudicemus:si quidem ei solum, qui naturalem statum accurate perspectum habeat, integrum est nosse, quantum quisque natui rae statum excesserit, & ad quantum magnitudinis morbus peruenerit. Cumque hoc ignoremus,ne omnino haereamus, adsigna confugimus: quorum perfecta notitia nobis,qui mites,quique maligni morbi sint, declarat . huiusmodi autem signa aut aspectabilia sunt, hoc est uel in toto corp0re,ac magis etiam in facie aspiciuntur: aut primum no uidentur,postea uero sub aspectum cadui. huius autem generis sunt Omnia,quae ab urinis,alui excrementis, sput0, sudoribus, sordibus aurium, muco, & ab alijs omnibus trahuntur, quae a corpor 3 aut natura, aut ui medicamenti extrudun'tur,alia uero solum audimus, quo in num*ro sunt dolores. solicitudines,& cuncti Nς iis & intelligentiae,ac sensuum morbi, axi
208쪽
noxae. Volunt enim eam etiam tractationem,qua signa continentur, medicinae partem esse: quandoquidem necessaria est ipsorum ad curationem adhibendam obser
uatio.quin etiam uel citra curationem, ne .cessarium est signa cognoscere, ut qui curari possint,quique non possint, intelligas:ne si manum admoueas ijs , qui sanari non queunt, in errorem inducaris. Iam uero haec ipsa pars,quae ad signa pertinet, in tria distribuitur: in cognitionem praeteritoru, in contemplationem praesentium: & praelagitionem futuroru. etenim praeterita symptomata, itemque praesentia diligenter ad morbi caussam inueniedam, intuemur. sed necesse etiε est,nosse,inors ne, an salus ex pectanda sit. ceterum signa quaedam eiusdesunt speciei, aut generis: quaedam neque eodem genere, neque eadem specie continentur. eiusdem sunt speciei, quae in uno morbo contingunt, cuiusmodi sunt, quae sputo reijciuntur: quae quidem signa sunt eius affectionis, quae pulmonem, thorace, asperam arteriam, & instrumenta respirationis obsideat: ut morbi cerebri membra narum sunt ea,quae per nares, aut palatum
209쪽
excernuntur. quae porro neq; eiusdem speciei, neq; eiusdem sunt generis, nemo est, qui nesciat.non omnes tamen,qui explanationes conscribunt, norunt signa alia esse
morbi propria, quae quia affectum indicat,
ideo σαθογνωμικἀ nominantur :& ad prae giendum accommodata; alia uero inseparabilia. cumque de his non dubitamus ,propterea quod nullam nec propriam, nec inseparabilem morbi notam perquiramus, uerum illud indagemus, saluS ne, an mors aegroti expectanda sit: tum omnia & signa,& symptomata, quae in corpore apparent, necessie est diligenter perpendere.siunt etiaquaedam concoctionis & cruditatis signa, sicut quaedam salutis, aut mortis: quaedam iudicationis. ac concoctionis quidem, cruditatisque signa sunt alui excrementa, spu'ta, & urinae: salutis, ac mortis sunt, quae cuillis excernuntur, & in toto apparent cor pore.iudicationum uero no est unum pr0
prium, praecipuum que genus signorum ;sed alio in tempore,& in alio morbo eruat critica signa, in alio uero affectu, aut alio morbi tempore erunt uel symptomata,upi Praua signa, ac nullo modo critica. qu0ox
210쪽
ca Hippocrates in secundo de uulgaribus
morbis libro recte censuit, critica non iudicantia partim moroalia esse, partim dissi culter tuaicare.ac signa quidem concoctionis bona semper sunt:cruditatis,non bona. nam si capitis dolorem, aut delirium, aut respirationis dissicultatem, aut grauem soporem subesse uideas: in ijs nihil firmum,
nec bonum, nec malum praenoscere poteris: sicut nec etiam,si intuearis sudores,aut copiosam alui, aut lolij excretionem, aut sanguinis e naribus, aut ex utero, aut hq-morrhoidibus effluxionem.immo uero ne si tumores quidem secundum aureS, aut
alios abscessus perspicias. caussa est, quia haec omnia & critica,& no critica esse pos sunt. atque id quidem duobus modis, uel quod nullo modo,uel quodmale iudicationem faciant. Alterum uero genus est non modo signorum, quae critica sint, sed quae
etiam caussarum uim habeant. hoc genere continentur uomitus,alui deiectiones , urinae copia,siudores,anguinis profluuia, tumores secundum aures,atque abscessus.Ia uero aliud quoque genus comperies, eo