장음표시 사용
161쪽
illud quod quadoque est nihil, non est
semper existens. Secundum est, quia in permanentibus res dum sunt non fiunt sed sunt factae: & ideo cu mundus sit permanens dissicile est videre: quomodo sit aeternus, & tamen aliquando factus cum semper durauerit. Sed nullum istoru excludit omnimodam intelligibilitatem:quamuis inducant dissicultatem. Ideo dicitur modus vix intelligibilis, cum autem dicit
prima ratio, quod mundus fuit factus de nihilo: diciturino fuit factus de nihilo, quas politive: quod quandoq;suit nihil, sed quasi negative de nihi- .lo:quia non de aliquo, &sicut fiebat
ab aeterno,& non de aliquo, ita nunc sit & non de aliquo,nec ideo est nihil: unde ista assumpta maior est falsa. Ad secundum cum dicitur, quod in pe manentibus talibus quod fit non est: verum est quantum ad factione agentis secundarij comuniter:sed quantum adpri
162쪽
ad primam causam omnes creaturae
dum sunt fiunt: quia semper dependet effective a Deo , Ac sic mundus fiebat ab aeterno, sicut erat, & semper fit a Deo sicut est. Intelligendum tamen, quod dupliciter ponitur iste mundus potuisse fuisse aeternus:aut quod fuerit factus in instati aeternitatis, & postea durauerit per infinitu tempus ab illo instanti aeterno, & iste modus simpliaciter est in telligibilis, quia tunc illud instans fuisset talis durationis principium' in illo mundus non durasset, sed incoepisset. Alio modo quo mumdus fuit factus, semper &semper fit, iste modus , licet sit vix intelligibialis est tamen intelligibilis,sicut ostenditur in duplici exeplo. Primo in productione verbi aeterna, quia semper generatur, & propter genitum est. Secundo in productione quia producit dictas creaturas in esse cognito ab
aeterno:&ita potest intelligi de reali producto
163쪽
productione, sine contradictione ut
Quarta veritas,q, nihil.stultius dici potestiquam P anima falsa opinione sit beata.cap.iiij. Ex quo accipitur documentum,quod no est vera delech tio hominis de falsa aestimatione sui- ipsius: sicut fatui delectantur:sicut illa est vera verita eadem ratione quia falsitas non est perfectio intellectus: sed vitium dissonans ipsi. Quinta veritas, quod credendum est Deum ex tempore sacere potuisse:
dc tamen in eo faciendo, ceternu consilium,& voluntatem non mutasse. ca.
iiij.Sed oritur dubium, quomodo potest intelligi exisse de otio ad agendusine sui mutatione. Dicitur aute quod talis actio non est in eo formaliter, sed in creatura denominans Deum denominatione extrinseca, & sic est tantum mutatio in creatura secudum
164쪽
Sexta veritas;q uod Philosephi et rantes,circa mundi aeternitatem, habent tantam d.ssicustatem de infiniatate temporis. cap. Istud autem diactum ipse in eodem textu declarat,sic dicens Cum queritur curpotius, tunc l& non ante factus sit mundus; eodem
modo: Cur hic potius ubi est,nore alibi. Nam si, infinita (inquiti spatia
temporis ante mundum. cogitant, in
quibus Deus non videtur eis ab ope re cessare potuisse Similiter cogitant extra mundum infinita spatia locorur. in quibus si quisquaindicat Deum nSpoita vacare, cum Epicuro infinitos m undos somniare, videtur: cum isti Philosophi ponant Deum, ubique totum , sine dissentione & determin tione. Et sic nons est, inquit Augustianus, ut fortuito potius quam ratione diuina Deus non alio, sed isto in quo est loco mundum constitueriircu pa-titi x infinitis, ubique pateribus nullo
165쪽
excellentiore merito posset hic eligi: quamuis candent rationem diuinam, qua illud factum est, nulla posset humana comprehendere n atura,ita (im, quit)non est consequens, ut Deo exia stimemus aliquid accidisse fortuitum, quod illo potius, qua a minore tem-. pore condidit mundum, cum aequalia ter anteriora tempora per insin itum iretro spatium praeterissent,sine omni edisserentia , quod .sic ait Augustinus, dicunt quod inanes sunt hominum cogitationes, quibus infinita imagianantur loca,cu nullus locus sit praeter mundum Respondetur eis, e et modo, quod inaniter cogitant hominest praeterita tempora vacationis Dei, cum tempus nullum sit ante madum. iSeptima veritas,quod recte dice
nuntur aeternitas dc te mequia tem
pus sine aliqua mutatione non est, seduceternitas cst sine aliqua mutatione: quis ergo, inquit, non videat,quod a tempo
166쪽
rempora non fuissent, nisi creatura fieret qui aliquid aliqua motione mutaret: cuius mutationis,dum aliud, a que aliud cedit,atque succedit in pro ductioribus, vel breuioribus moraria interuallis per tempus sequeretur. Et ideo dicit ibi Augustinus, quod non videt quomodo Deus dicatur post tempora creasse mundum, nisi prinfuisset aliqua creatura, cuius motibus tempora currerent, & tunc concludit quod mundus non est factus in tempore, sedcu tempore. cap.vj. Ex quo dicto accipiutur duo speculativa documenta.Primum cst quod tempus,tane motu, nullo modo esse potest. Secundum est, quod tempus seit simul creatum mundo, non quantum ad sui continuitatem,sed quatum ad phimum instans sui, in quo & mundus
Octava vetitas, quod nomine i cis significata est natura Angelica:
167쪽
quando fuit dictum, fiat lux: & facta est lux , cap.ix. quod probat quia inconueniens videtur, quAd diuina scriptura siluerit de creatione Angeloria, qtii sunt in uniuerso creatinae prim riae Genesi.cap. Nona veritas,qubd cu sit alia notitia matutina Angelorum , & notitiar vespertina quarum prima est rerum in verbo: alia est reria in proprio genere:quando fuit dictum: talium ess mane & vespere dies unus, Gen.j.ca. ibi accipitur mane, pro notitia matutina,& vespere pro notitia vespertina:sed idem ipse Deus ad implendum senarium, vel septenarium numerum repetitus est, propcer senarium, vel . septenariam cognitionem: senariam
operum quae fecit Deus, & septenaria quietis Dei.Et secundum hoc ponuntur dies sex, secundum quod Angeli illa sex genera creat ararum , quae ibi
numerantur cognouerut notitia m tutina.
168쪽
rutina& vespertina in primo instantiquo omnia fuerunt creata, simul. cap. j.& ix. Intelligendum tamen , quod intentio beati Augustini videtur fuit se, ubicuque tractat de ista materia,q, illi sex dies quos enumerat Moyses, Genesicap.j. non fuerunt sex per successionem:sed tantum unus per senariam repetitionem:ita quod omnia suerunt creata in eodem instanti. Et fuit beatus Augustinus motus ad hoc, ponendum,duplici occasione, ut paret ex dictis eius. Primo ut saluaret dictum scripturae, dicentis Ecclesxvj. cap. Qui vivit in aeternum, creauit omnia limul. Secundo posuit hoc ut
magis excluderet errorem Manicheorum , qui posuerunt Aegelos
creatores illarum rerum, quae illis sex diebus fuerunt creatae. Sed attendetndum, quod doctores communiter in hac sententia non accipiunt beatum
Augustinum , quia omnes alij sancti
169쪽
creationem illam ponunt sicut iacet in litera.Ista autem expositio non est bene literatis. Decima veritas, quod cum dicitur Deum quieuisse die septimo: eo modo accipiendum, quo significatur iu lud,quod efficitur,sicut domus dicitur laeta,quando facit laetos, aut epistola, quia laetificat, & ita illo die requieuit: quia requiem dedit in illo die operiabus suis.cap.vj. Vndecima veritas, quod mali natura est nulla, sed omissio boni, mali
nomen accepit.cap.ix. Ex quo dicto accipiuntur duo moralia documenta. Primum est, quod licet malum mathrialiter sit aliqua res naturalis: utpote odire bonum est quidam actus voluntatis:ramen forma mali nulla res naturalis est. Secundum documentum,
quod malum non est nisipriuatio bo Pi: quia amissio(inquit boni mali nomen accepit. . . :
170쪽
- i Duodcc a veritas,quod Trinitas est unus Deus: nec ideo minus sim
plan quia Trinitas : sed ideo simplex dicitur,quoniam quod habet, est eo cepto eo ad quod relative dicituri sicut patet habet filium in diuinis, &tamen non est filius.Ex qua regula accipiuntur quatuor theologica docis menta.Primumest,quod ratio simpliciter accipitur : ex identitate , ideo dicitur Deus simplex et quia est quicquid habet es aut hic est nota identitatis. Secundum docunae tum , quod perfecta simplicitas stat cum distinitione,quia dicit,quod ideo non Deus minus simplex, quia ibi est Trinitas. Tertium documentum, quod non est mera illa sententia cuiusdam di,ctoris satis moderni,qui dicit, quod non m- uenitur expressum in dictis sanctoru: quod proprietas relativa praedicetur de diuina essentia in abstraao: quia