장음표시 사용
41쪽
,LOREs Auc usTINI ipsum fortius aduersarij conuinciantur, ut hic dicitur. Secundum doc mentum est, quod duo sunt quae causantur maxima insipientium aegritudinem scilicet ignorantia, dc prote . uia.Vnde protervia est maximum signum inspientis.
Secunda veritas est, quod quidam philosophi quantum diuinitus sunt: adiuti,aliqua magna inuenerui, qua- tu humanitus impediti sunt, errau . rut, cap.v.Ex quo dicto accipitur documentum , quod philosophi attig
Tunt ad veritates aliquas , sed diuino. auxilio,quae excedunt facultatem hominis naturale,quia diuinitus,inquit, sunt adiuti,ut patet de Platonicis ch ca articulum Trinitatis,in alio loco.
Tertia veritas est, quod in policia . perfecta non sunt sustinendi homb. nes,qui singunt falsa ad delectandum ut poetae JEt istud dictum ipse confita mat auctoritate Platonis,qui dicebat,
42쪽
Poetas urbe pellendos(cum rationem formaret, qualis esse debeat ciuitas
tanquam aduersarios ciuit/tis cap.im
Quarta veritas est,quod iustitia &bonitas moralis, no melius conseru
tur secundu instituta iuris ciuilis , qua coseruatur secundu instituta iuris naturalis.Vnde dicit, quod Salustius diacit in laude Romanoru, quod ius bonumque apud eos, no magis legibus, . quam natura valebat cap. viij. Ex quo accipiuntur duo documenta politica. Primum est,quod leges iuris natur . Is sunt meliores, quam leges iuris ci- uilis:quianon sunt, inquitoninus va- . lentes.Ideo sequitur in distinctis specie , quod magis; propter ordinem eminentia: prouenit, quae est inter species uniuersi. Et huius ratio est, : quia optimum ius est ab optimo im-gislatore et sed ius naturale est ab in- . stitutore naturae, sicut ius ciuilo est ab homine. Secundum documentum JEl: C
43쪽
est, quod optima politia melius refigitur iure naturali, quia communiatas optime regulatur optima lege. Vndes esset aliquis status, qui solis regulis iuris naturalis esset contemtus ad conseruandum, iste videretur optimus,& ille melior qui ad illum maxime appropinquat. Quinta veritas est,quod hoc verissimu est sine summa iustitia remp.regi non posse, capaxj. Istam autem veritatem ipse confirmat duplici a
ctoritate ibidem. Primaest M.Tulij, qui dicit quod nihilest tam inimicum
ciuitati, qua niustitia: nec omnino sine magna iustitia posse stare rem' affirmauit.Secuda auctoritas est Scupionis qui diffiniens temp. dicit rem populi esse:populum aute non omne caelum multitudinis , sed caetus iuris consensus, & utilitatis communione
ligatum. IsteScipio, (ut ait Augusti- .nus diffinit remp.esserem populi, cuiuste
44쪽
iuste regitur siue ab uno rege siue 1 paucis optimatib. siue ab uniuersis. Quando autem rex est tyrannus, &optimates ficti, aut populus iniustus, tunc dicit no esse viciosam remp. sed omnino malam. Ex quibus dictis a cipitur istud documentum, quod i stitia est virtus praeclarissima quia eius contrarium vitium est maxime resp. hociuum, cuius bonum quanto communius, tanto melius & optimis pessima contrariantur,& vitium pecsimum, virtuti praeclarissimae est contrarium, sicut patet in heroica. & b
stialitate. Sexta veritas est, quod iustitia vera non est nisi in ea rep.cuius condiator rectorque est Christus cap. iiij.Ex quo accipitur catholicum docume tum,quod apud infideles no sunt v
rae virtutesmorales quia cum viri tes veremorales sint connexae secum
du philosophos, & secundu sanctos,
45쪽
ubi non est vera iustitia,non est alias inuenire.Sed oritur dubium quid vocat Augustinus veram virtutem,cum
philosophi de virtutibus tractau rint. Sicut autem ipse vocat veram virtute,quae ducit ad veram sedilicit te,ita habetur quod sine diuina gratia virtus vera no habecur, quia ad vera licitate sine ipsa non peruenitus. Septima veritas est,quod daemones si Auid possunt in istis inferioribus, tamaum possunt,quantum secreto omnipotentis arbitri permittunturum. Octava veritas est, quoi tu est nobis in sacris literis daemones negocium suum agere, ut pro dominis habeantu r,cap. cxliii.istius autem rationem assignat, ut eos quos seducunt trahan t in damnationem. Nona veritas est,m tanta probitatis dc castitatis est vir i omnes , vel pene omnes eius laude moueantur in
natura humana It adiugit, quod nub
46쪽
Iasere humana natura,adeo est turpia tudine vitiosa,vi totum amiserit sen-- sum honestatis.cap.xxvj. Ex quo dusto duo sumuntur moralia documenta.
Primu quod non ita se habent vitiosi ad virtute,sicut virtuosi ad vitia:quia virtuoso vitium omnino displicet, de nulli vitioso virtus displicet,l hic dicitur,quia sensus honestatis vix estiri aliquo prorsus consopitus , unde lubrici delectantur in castitatis aspectu, & superbi in humilitatis contuit ecundu documentu est,quod humana natura est magis inclinata ad virtute,quam ad vitiu, quia naturalis appetitus,& omnis inclinatio arguut, perenitate naturaedit ideo si humana natura delectatur in virtute comunia
ter magis quam in vitio, omnino tagnu est naturalis inclinationis. Huius aute est ratio, quia secundu praecipua parte su idest ratione,homo semper
tendit ad bonum. Sed oritur dubium
47쪽
quare Augustinus inista regula ponit pener Dicitur quod propter vitium bestialitatis,quod est in paucis ita de-rauatis a natura humana , ut nullum onum eis placere possitast si ita est, dissicillimum videre, quare sunt plures homines vitiosi ,quam virtuosircumaior sit pronitas ad virtutem, nisi dicatur quod vitium contingit multis modis, id est, unico defectu quilibet est vitiosus & non virtuosus, nisi cum
concurrente virtute,magis tame mo
ralia bona superabundant in sua perfectione,quam vitia. Decima veritas est, quod indigne ab honesti s coluntur, qui per turpes placantur.cap. x xInducit aute istud
dictum,quod indigne dij paganorum
colebantur,quia per histriones in ludis scaenicis placabantur. Ex qua de- ductione accipiutur duo moralia do- .cumenta.Primu quod nullus princeps honestoru hominum viventiu secum dum
48쪽
dum virtutem, debet habere famili res homines carentes virtute,quia caper tales fiat placatiothonesti,no debent tales placare. Secundum doc mentum est,quod is qui habet talium turpium confortium, non est dignus principatu super honestos viros,quia indignE ab honestis subditis coler tur,dum a turpibus placaretur.
TERTIO LIBRO agit c Fugustini de malis quae
passa est riuitas Ramana in si Osubditis in paeniae.
N tertio libro prima veritas est , quod fuit e ror aliquorum dicentiumaximum hominis bonum .esse , habere omnia bona prae ter seipsum cap. j. Ex quo dicto ac cipiuntur duo moralia documenta.
Primum quod humana scelicitas non potest
49쪽
potest consistere in bonis extrinsecis quia habere omnia bona exteriora& non seipsum bonum,non est m ximu hominis bonum, cum illud hic sicut erroneum cotaretur. Maximum autem hominis bonum est ipsa talicitas.Secundum documen tu est, quod
nullus homo potest esse talix, nisi sit virtuosus,quia maximu hominis bonum, quod est talicitas, non pdtest quis habere quamuis habeat alia bona,nisi habeat se ipsum bonu, ut hic
dicitur contra errorem , nudius a
tem potest esse bonus simpliciter si
Secunda veritas est,quod antiquiatus praesidentes in ciuitatibus finx runt multa falsa,existimantes illa falsa esse utilia si credantur a populo, &hoc probat authoritate Varronis qui dicit esse utile ciuitatibus, quod viri fortes & si falsum sit, ex diis se geniatos esse credant, ut audacius res m gnas
50쪽
DE CIvIT. DEriri A. i A a gnas diuinae stirpis fiducia aggrediatur cap.iij.Sed oritur dubium an tales fictiones secudum fidem sint illicitat,
si secundum rationem naturale viu
tibus erant licitae propter reip.utilitatem.Dicitur autem quod non, quia maius est bonum virtutis, qua commodum,quod potest prouenire ext ii fictione,cum bonum honestum bono utili praeferatur.Et ideo cum veritas sit virtus pertinens ad intellectu, dc morem , non sit pro quantocunque commodo talis virtus abiicieda. Tertia veritas est, quod quaestio de scripturis exoritur utrum praeuam ricatores angeli filiabus hominum iconcubuerint:vnde natis gigantibus tunc terra completa est,cap. v. Istud
autem dictum refertur ad illud quod habet Gen.6. Postquam ingressi sunt filij Dei ad filias hominum , &Qunde apparet manifeste quod antiquitus