장음표시 사용
71쪽
nino non possit, cap.vj antelli dum tamen est quod oppositum istius se serunt Philosophi. Vnde Aristoteles in libro de animalibus oppositu determinare videtur et nos tamen dictis
sanctorusdemmagis dare debemusta Quarta veritas est, quod hominibus solis in terris dedit Deus libero voluntates,capre. Ex quo dicto acciapiuntur duo rationabilia documenta. Primum quod in brutis no est libe rus,sicut aliqui ponunt pro eo, quod libertaetem assirmant in sola compi centia. Secundum documentum est, quod bruta non proprie furatur, quia propter libertatem solam isti attribbuunt brutis fruitionem, Q ainta veritas est , quod summi
patris voluntati nullus contradicere potest,secudum antiquorum sente tiam. unde inducit sententiam cuiuia clam ipsorum dicentis: Ducut vole tem fata Iolentem trahutasta autem fata
72쪽
fata dicit Augustinus fuisse appellata
ab eis Iouis voluntatet quem summu, inquit,inu ille author putauit,exv iij. Sextaveritas est,quod sicutest o do certus rerum, ita certus est ordo causaru. Non enim ait,fieri posse alia quid,quod non aliqua causa essiciens praecesserit. cap.ix. Ex quo accipiuturduo specialissima documenta. Primu, quod omnis causa essiciens pCeceditiuum effectum secundu aliquem o dinem. Dicit enim quod nihil fieri potest,nisi praecesserit essiciens cau- . La. Secundum documentum est, quod nulla res de nou o potest fieri, quae nohabeat causam essicientem,contra illos qui dicunt,quod retrorsum secum nouiter fiat non habet causam efficientem' ita de forma per se. Septima veritas est, quod causae
. voluntariae,aut Dei sunt, aut bonoruAngelorum,aut malorum, aut homia, num,aut quorumcunque animalium,
73쪽
si tamen,inquit, sunt appellandae v
luntates animalium, rationis expe
cium,motus illi, quibus aliqua faciunt secundum naturam si quid appetant,
vel euitant,capcix.Ex quo accipiuntur, duo apparentia documenta. Primum est,quod in brutis non est verum v luntarium,quia nullus in brutis ponit proprie voluntates,& ipse non ponit in eis voluntarium, nisi sit eis volumias in hoc loco. Secundum documentum est,quod,quae fiunt a brutis,merhfiunt secundum inclinationem naturae, quia inclinationes eorum motus naturae esse dicit. Octava veritas est,quod malae v luntates a Deo non sunt,quoniam,im quilicontra natura sunt, quae ab illa est cap.ix.Ex quo accipi utur duo probabilia documenta. Primu quod omne peccatum est contra natura, quia in omni peccato est mala voluntas, quae secundum ipsum est contra n
74쪽
. DE CIvIT. DEI. LIB. v. 3sturam,a Deo condita. Cuius ratio est,
quia illud est contra natura alicuius, quando est cotra actum, ad quem est
ordinatum.Sicut cotra naturam gramue est esse sursum, cum sit factum visit deorsum, &ita cum voluntas sit
creata ad bonum volendum, contra naturam suam est eam velle malum. Secundum documentum est , quod Deus non est causa malae voluntatis; hic autem no accipitur voluntas m
la pro ipsa potentia deprauata per viatium, quia ipsa est creata a Deo, nec pro ipso, quantum ad eius positiuum, quia sic est quaeda natura, cuius Deus est causa prima. Sed accipitur prod formitate, & priuatione boni consequenti talem actum, cuius actus secundum talem priuationem, non est aliqua causa essiciens,sed deficiens. Nona veritas est, quod cu fuerint duae opiniones cotrariae de praescienti Dei,scilicet Ciceronis & Stoico
75쪽
rum:ita ut Cicero negaret Deum esse praescium futurorum,& sic neget utique Deum.cap.ix. Intelligendum tamen est, quod secundum intentione August duae fuerunt extremae opini nes de praescietia Dei. Quidam enim posuerunt omnia de necessitate eumnire,ut saluarent diuinam praescientiam. Alii posuerunt Deum omnia ignorare, ut saluarent futuroru contingentia.Recta tamen fides istarum opinionum mediumtenet lacnndum Augustinumsciliceliquod Deus omnia futura certissime noscat: & omne futurum contingenter eueniat. Sed
oritur dubium,quomodo possint res contingenter euenire,si Deus infalliabiliter cognoscit eas fore. Dicitur quod sicut illa quae actu sunt in pra
senti sunt contingentia,ut motus cmli,cum Angelus moueat non naturali necessitate,sed mera,& libera voluntate,& tamen quilibet mouens infal-
76쪽
Iibiliter cognoscit motu praesentem, quamuis dum est praesens sit contin-pens, ita potest infallibiliter praesciri
a Deo, si enim contingentia impedirent certitudinem futuri, ita, & pra sentis. Decima veritas est, quod praesci tia Dei,non tollit liberum arbitrium
licuit quia nefas, inquit, est negare diuina praescientia, & si ipsa tolleret libertatem nostra, frustra, inquit A
gustinus,essent leges, exhortationes, laudes,vituperationes, dc tamen non fiunt frustraequia tantu valent, quantum ipsas valituras Deus praesciuit, cap.xastud autem dictum ipse deci rat ibidem,dicens: Neque enim peccat homo,quia Deus nullum peccatuesse praesciuit,sicut, inquit isti putant, imo non dubitat ipsum peccare eam peccat,quia ille cuius praescientia salsi non potest, peccata esse futura p sciuit.Sed ex isto dicto videtur accipi
77쪽
argumentum, quod praescientia Dei est causa peccati nostri, si ideo pecca mus,quia Deus praescivit. Dicitur a tem,quod non est causa propter qua, sed est causa sine qua non . Etideo diacit quia est causa,sicut aperiens fen stra est causa illuminationis domus. Undecima veritas est quod virtus est via, qua venitur ad finem, id est, adscelicitatem,sicut ad possessionem,
cap.r1. Et circa istud documentu ponit Augustinus duo documenta verbdica.Primum quod Romani subiec
runt omnes virtutes vanae gloriae, &honori, propter qua solii acquire dam in ciuitate volebat esto virtuosi. Secundum documetum est, quod isti
honores quanto plus appetuntur m
gis fugiunt: &quanto plus fugiuntur
magis homine insequuntur,sicut fui se in laudem Catonis testatur,qui quominus gloriam appetebat, eo magis illum insequebatur. Duode
78쪽
Duodecima veritas est, quod non est vera virtus quae non tendit ad illusnem, ubi non est bonum hominis,
quo melius no est.cap.eodem. Ex quo accipiuntur duo documenta theol
gica. Primum est, quod nullus homo
sine gratia,habet vera virtutem: quia nulla virtus sine gratia perducit hominem ad talem nne nec elicit actus meritorios sine gratia respectu eius. Secundum documentum est, quod charitas,quae aut est gratia, aut no est sine gratia: est forma omnium virtutum:quia ipsa discedente no sunt v rae virtutes. Sed oritur dubium: quiacu per unius actum peccati mortalis amittatur gratia dc charitas, non ubdetur quod virtutes morales, ita repente sint abolitae, quae diu sunt a quisitae.Dicitur autem,quod non co rumpuntur quantum ad veritate suae naturaesed tantum quantum ad veriatatem acceptationis diuinae,pro vera. T seelicita
79쪽
-licitate, & secundum ista accepi tionem intenditur veritas de qua hic loquitur Augustinus. Tertiadecima veritas est, quod resp.plus magnificatur semper viri tibus,quam armis.Et istud ipse deci rat per sententiam Catonis sic dicenistis de Romanis prioribus.Nolite maiores nostros aestimare remp.ex pa ua fecisse magna armis: quia armoruta equorum maior copia nobis est,
inqui ed alia fuere quae illos magnis
ficaverun t,scilicet domi industriatoris iustum imperium, animus in comsulendo liber,nec delicto,neclibidini obnoxius. Pro his dicit Cato,nos habemus luxuriam,auaritiam,publicam egestatem, &priuata opulentia, la damus diuitias, sequimur illicit inter bonos & malos nullum est discrime, omnia virtutis pr*mia ambitio possidet, cap.eodem.quae omnia suntpraeclarissima documenta. Quarta
80쪽
Quartadecima' veritas est, quod sublata iactatia omnes homines sunt pares natura: unde sic dicit :Tolle i ctantiam,quid sunt omnes homines, nisi homines E & loquitur quantu ad vitium de elatione inanis gloriae cap.
xviij. Ex quo accipitur documentum, quod reges, & omnes magnates,qua, do cognoscunt & recogitant se esse homines, cu in hoc caeteris pares nam tura,& easdem experiantur humania
talis infirmitates,non debent extolli. Quintadecima veritas est , quod amor patriae cum laudu immensa cupidine ad admirados Romanos compulit,ca.xix. Istud autem dictu ostem dit duplici exeplo. Ptimo, quod Brutus filios suos occidit, cum imperaret Romae, quia mouebant noua bella, quamuis essent victores. Vnde inla dem eius dicit Poeta: