Flores D. Augustini ex suis libris De ciuitate Dei excerpti per F. Franciscum Maronum vnà cum aliquor sententiis & auctoritatibus insignioribus, ex omnibus illius operibus selectis. ..

81쪽

Secundo,qubd alius princeps Romanus cognomine Torquatus, filiu seia, non contra patriam, sed pro patria pugnauit, quia tamen cotra imperiupatris, ab hoste prouocatus , iuuenili more pugnasset, & vicisset, occidi cupater iussit, ne plus mali esset in exe-plo imperij contempti, quam boni in gloria hostis occisi. Sextadecima veritas est,quodm iora fecerunt Romani pro rep. quam nonnulli Christiani pro fide catholiaca,eolcap. Istud autem ostendit d plici exemplo. Primo illius iuuenis optimi Romanorum,qui se armatum cum equo in hiatum praecipite liben- ter dedit:cum dij iussissent urbis optiamum Romanorum sese eo praecipia ' tare Secundo exemplo Lucij Valentiani,qui mortuus in suo consulatu, ita fuit inuentus pauper, ut numis a populo collectis eius curaretur sepult

ra. Vbi dicit Augustinus: Quomodo, ri virra rara ra

82쪽

vir Christianus se audebit de paupe

rate volutaria extollere, vides exemplum istiusE Tertio exemplo: Quintiani,qui cu quatuor iugera possideret,& ea suis manibus coleret,inde addu- factus Dictator, post habitum nobilem triumphum,rediit ad pristianum opus. Et ideo subdit ibi August. Nonne omnes Christiani, qui excellentioriproposito diuitias suas nolui esse communes, sicut scriptu est Act. Apost.intelligui se ex hoc nulla ventilari posse iactantia. Decimaseptima veritas est, quod

nihil est ignominiosius illa pictura,

in qua pingitur voluptas , tanqua regina imperans omnibus virtutibus, ita si esset aliqua, in qua pingerentur omnes virtutes ut seruientes humanae gloriae, cap.xx. Intelligendum tamen est ad istius dicti declarationem, quod Epicuri ponebant, quod actiis

virtutum non erant quaerendi, nisi propter

83쪽

propter voluptatem, ut pote temperantia propter sanitatem,sine qua nohabetur voluptas,& fortitudo ad domandum hostes qui impediunt voluptates, evc. voluptati omnes subiiciebant virtutes. Et quia Stoici hoc detestabantur,quia ponebant bonu h manum consistere in virtute ad verecundiam inferenda Epicuris,ping bant unam tabulam, in qua descripta erat voluptas ut imperans virtutibus:

illam dicebat ignominiosissima. Peristum modum dicit Augustinus: posse pingi unam tabula,in qua inanis gloria poneretur regina omnium viri

tum, quae foret ita ignominiosa: hoc dicitur cotra Romanos, qui suas vi tutes,cloriae inani subicitebant. Decimaoctaua veritas est , quod licet Deus regnum caelorum det solis piis,tamen regnum terrenum dat piis& impiis, sicut exemplificat inter caeteros,dicens: Quod ille qui dedit imperium

84쪽

perium Constantino, dedit & apostataeIulianorcuius egregia,inquit,indolem decepit amor dominandi, &sacrilega& cietestanda curiositas, cuius vanis deditus oraculiseraticap.ra. Decimanona vetitas est,quod

lices sunt reges si iuste imperant, si inter linguas sublimiter honorantiu, de obsequia nimis humiliter talutantium,non extolluntur, si suam potestatem ad Dei cultu maxime dilitandum faciunt,di in caeteris bonis vi tutibus exercenturica.xxj. Intelligendum est tamen , quod in duobus f quelibuscapitulis,dicit laudes dignis. simas de Constantino, &Theodosio. De Constantino dicit, fuisse talicio fimum in opprimendis tyrannis,&victoriosissimum, & aedificasse ciuia ratem,quasi Romet filiam,id est,Constantinopolim , sine ullo idolo. De Theodosio vero dicit,quod fuit es

mentissimus,& cum pugnaret contra.

85쪽

FLORES A vcvs T IN I

tyrannum ferocissimum: milites qui

aderant nobis,inquit, retulerunt Extorta fuisse sibi de manibus, quaecum iaculabatur a Theodosij parte in aduersarios. Vnde dicit Augustin.quod Poeta Claudianus, quamuis a Christi nomine alienus,in eius laudibus dicit: Ominum dilecte Deo,cui militat inher, Et coniurati ueniunt ad cleica uenti Vicesima veritas est,quod licentia peccandi inducit homini miseriam. Vnde inducit Iullium dicen te de quodam, qui peccandi licentia talix a pellabatui.O miserum cui peccaretiaceat cap.xxvj.Ex quo dicto videntur sequi quatuor conclusiones morales. Prima est,q, in licior est peccator,

qui peccat licite, id est habita licentia ab aliquo,utpote tyrano, qua qui illiacite isto modo: quia, sicut dicit haec

veritas ad miseriam pertinet,quod ibceat peccare. Nam licentia peccetndi

est quodda malum per se, & peccatuest ei

86쪽

est ei additum, cui superadditur aliud malum.Ille autem cui illicitu est pe care, hoc est ei bonum, vi cu peccar, non habet tot mala sicut ille. Secunda concluso est, quod insedilicius est peccare impune, qua cum punitione: qui enim peccat licite modo iam dicto: est misereor, & tamen impune: quia licite in habitudine ad punitionem:&istius ratio est, quia poena apposita culpae,est decor, dc bonum iustitiae,quo bono caretille, qui de culpa non habet poenam: imo grauatur obliquitateiustitiae,prqter primu m lum:eo quod non punitur, cu in moralibus iuxta Philosophu, poenae sunt quaedam medicinae. Tertia conclusio quod melius est mereri cum obligatione, quam sine obligatione : quia si inhelicius est, malu facere sine oblia gatione ad poenam propter illud ex conclusione prima:cum bonum facere ex obligatione, fit illi contrarium,

87쪽

& contrario vitio pessimo optima virtus contrarietur, habetur intentu. Et ratio est quia quanto plures viri

res concurrunt ad unum ainam,cmteris paribus,tunc est meliori quando autem agit aliquis bonum obligatus, tunc meretur secutamillam propria virtutem, & secundum iustitia leg lem, vel obedientiam qua est obligatus, ioquin obligatio ad bonum eo

set mala. Quarta conclusio,quod melius est mereri sine renumeratione, quam propter spem remunerationis: quia bonum virtutis est plus amanduqua bonum remunerationis,sicut honestum,quam comodum: cum in hac

vita nihil dignum possit impendi vi

tuti. Illi autem qui cum spe muneris bene agunt,minus diligunt virtutem, quam, propter aliud intendunt citra Deum.Illi vero qui non propter m nus diligunt virtute propter se citra vltimum finem plus merentur. Sed oritur

88쪽

oritur dubium de prima coclusione, quae familiarius facit ad propositum: quia ille qui peccat illicite, id est contra licentiam principis, peccat dupliaciter,scilicet illud malum faciendo,&praeceptum legis, vel principis transegrediendo. Ille autem qui peccat eius licentia, non committit nisi alterum istorum. Dicitur autem, quod comi tit unum aliud, quod est peius quam illa obedientia,utpote accipiendo liacentiam rei illicitae, quia istud est magis contra bonum naturae, vel boni naturam:& contra legalem i stitiam, qu1m Deus in- didit mentih

manae.

89쪽

IN SEXTO LIBRO

arguit ita 'clinm contra communem hominu opinionem ponentem plures Deos esse colendos propter vitam aeternam N sexto libro prima vem ritas est, quod aliquibus

adest libertas recte scri bendi,quibus non adest Iibertas recte vivendi cap. x. Istud dictum declarat ipse duplici exemplo. Primum de Varrone, cui affuitlibe

tas recte sentiendi non tamen dicendi , aut vivendi, cum cultum deorum superstitiosum ess ccerneret, non tamen fuit ausus redarguere ipsum in suis scriptis.Secundum exemplum est ad propositum de Seneca, qui,inquit. Augustinus inuenitur floruisse tempore nostrorum apostolorum , non quidem ex toto ei affuit inquit, sed

ex parte.Ex quo accipitur documentum

90쪽

tum quod Seneca non debet annumerari cum sanctis tanquam fidelis:

licet Hieronymus ponat in libro ill strium virorum non expresse quod sit

sanctus. Secunda veritas est, quod tolerari potest semel in anno insanire secundum documenta Senecae. cap. X. Ex quo duo sumuntur, moralia docume-ta.Primum, quod nunquam insanire liceat,sicut accipiunt aliqui istius verbi sensum:quia id quod licet alicui notoleratur,nullus enim tolerat bonu,

cum tolerantia proprie sit de malo. sicut patietia in malo poenae. Secunda documentum est, quod frequerer vel quotidie irasci vel male agere est intolerabile. Na ut videtur Seneca inducere,furor certu tempus habet, &ideo si iugiter moueat est intolerabiali sicut& omne aliud malum. Tertia veritas est, quod sapientes auriqui cultum deorum actibus non