장음표시 사용
131쪽
Placentinoi dira . : in Parmens um Duce, i triremes quattuor cosmit, quibus cuni sub Paul IO Tertio, Rom. Pon p. mererer, eam ob cauilam Romam uenerat. Sed in Liguria nullum est artificii genus, quo ille non usus fit in familiaritate domesticorum Doriae, in Ioannis ipsius filiorum deliciis, atque amplexu, in Urmis denique obsequi j ii mulatione, ut senilem Andreae canitiem, quod est assecutus, luderet. Eslaci cille, ea arte insignis. Sic enim sese effinxerat, ut machinatiopis ne minimam quidem daret suspicionem. Eerdinandus Gon Zaga, uir prouidus, ac temporibus illis Mediolanens gubernationi praefectus,
ut clam acceperat, ita Andream certis nuntiis monuerat ea dere; numquam tamen ille adduci potuit, ut crederet, tam occulia in se consilia tanta ingenij , morum l. suauitate, ac tam pro e caelesti adspectu , obtegi. Interea, de nocte, pro more suo, iliscus , cum Vrbem paene totam laruatus, ac ludibundu S, cx-urrisset domum reuersus ,' ubi comperit capita nobilitatis, qui- hiis epulum daret, cenani illis eam apparatam dixit, qua libertas patriae a Ioannis Tyrannide redderetur, atque , eas
in es pediret facilius , sibi ab co insidias paratas, lectis litteris, confirmauit. Vrgendum igitur rem patriam, & saluti propriae consulendum , & communi r occurrendum hostis fraudibus, quibus ea nocte detectis, lux prima, quae suboriretur, patriae lucem redderet,&ipsis amplissimum decus. Non sic Thyestis in cenam, caput ubi allatum fili j uidit , expauit, ut hi perho fuere , uultu pallescere, ac obmutescere, quid responderent,plarie ignari; ut quorum circumsistentium armatorum horribilis offusa oculis species aciem planc praestrinxerat. Plerique ex eis, libertatis studio ducti , ad lities ei unt; ali j, aliter libertatis nomen interpretati, metu dissimulato, a sensum cohibuere. Hi duo dumtaxat fuere, qui, clathris occlusi, ac diligenti custodia detenti sunt, ne, dum res a itur, machinationem aut soluerent, aut aperirent. Illi ducis c insilia ipsa intempesta nocte concepta expediunt. Voluit, ante quam Fliscus his comitibus praeceps praecipitis item rueret interitu , miser, se se in complexum dare Leonorae Cybo, nobiliss. feminae, Laurentir, M asta e Marchionis, filiae, quam sibi in matrimonium conium xerat. Eo, inquit ille, sub his teitcbris propcro, unde, me re
132쪽
ideunte, uel laetissima, uel omnium sedi inarum infelici ssima Rituralis. Illa uero, ut crat .loquentissima , ut quae ex ea stirpe naturae dona. arte excoluisset, quae alias generosissimas edudisset, pluribus conata est , ut arbitror,coniugem retinere. Pa. rentis senectam, famili ac solitudinem, leuitatem aurae popularis, incertos rerum exitus , hostium ipsorum uires,&inter lacrymas, ut saepe dolor quaelibet comminisci solet argumenta ueteris nobilitatis, Innoceti j Quarti,& Hadriani Quincti,memoriam forte ubiecit. Verum, ut deliberatis nullus est consili, lacus, ille a gementis uxoris complexibus auulsus, eo, quo praecinctus erat, chalybe durior, ab eius conlpectu excessit. Mandat Othobono fratri, ut Sancti Thomae; Cornelio item fratri,ut Sancti Stephani portam occupet: Triremium praefecto impera ut ad fauces inferioris portus appellat: Thomae Assarcto. mandat , ut is celoce uectus , cum aliis in tuteriorem portum se se in-snuet r.eo se cum Verrina , qui particeps unus erat consiliorum, ct Hieronymo fratre, terra properare. Reserat plane acta : nauigabant in portu: occupata praesidia: refractae fores: expediata omnia: uia i acta, sine ui, ac sine sanguine, ad eam, quam iure spem animo conceptam praeterlabentem uidit. In triremibus tumultus factus a captiuis, ut fieri solet, libertatis amantiabus , idem praesentia adolescentis statim sedatus. Inde ad suos reu rtitur Fliscus, tabula, qua ad litus ex triremi praetoria descenderet, instar pontis, in mare prolapsa, armorum grauitate pressius, tribusq. coniurationis consciis adiunctus,&sociis, spes omnes secum in altissimos aquarum gurgites attraxit, penitusq. demersit. Eodem paene momento Io. Doria in noctis silentio ab Andrea Seniore ea enim aetas solet esse uigilantissima) excitatus, inermis ad S. Thomae fores confoditur. Vide, quam
minimis casibus magnarum rerum momenta uersantur;&,quam
ecrgia utriusque adolescentis in pectorum latebris caecaeq. nocti s c aligine abdita, penitu'. retrusa, unum , idemq. una nox, iamiam momentum cluserit. id uero in Flisco fortasse exitum ti
, uisiet , nisi ita i ii e occulta siet animi sui sensus, ut suos etiam la
uet Moluerit. Itaque, territi nuntio mortis ducis coniurationis;
Iij sibi fuga consuluere, alij securi percussi, ut Hieronymus, &Crxi na, uitam finiere . Eodem tempore arx ipsa, quae a Lodo uico
133쪽
orbe terrarum sunt, natura munitissimo constructa fuerat, cum ciuitatis praesidio immineret, turbulentorum hominum receptaculum, plane deleta est. Dum haec aguntur, & fama detumultu Genuensi diu agatur, Iulius Cybo, qui paullo ante ui parenti Massae Marchionatus ditionem occupauerat, Flisci,
ac Ioannis Doriae sororius,duobus millibus hominum Genuam cogitat: tum, utriusque leuiri casu cognito, trecentos dumtaxat eligit, quos, ubi Genuam uenit, praesidia Andreae patris patriae allini suo reliquit. Inde Iulius Comitissam infelici stainam Fliscam, eandemq. sororem, Massam deducit. Et u ro mirandum, quam his, quae retulimus, id cohaereat, quod, eo, qui secutus est, anno, Millesimo quingentesimo quadragesimo octauo contigit. Iulius, qui horum casuum experiem tia magi ster esse poterat, ut spectator actae paene domi suae tragoediae, ipse quoque se in simillimum genus machinati rum inuoluit. Nam, cum is Caroli Quincti imperio, cui in Alemania, & Durae potissimum, in acerrimis proeliis, operam
singularem nauauerat, coactus Marchionatum Massae restituere, in spem praemi j laborum militarium , tam acerbe tulit, ut ab Imperatore discedens, oblata occasione, ut sibi uidebatur, opportunissima, Gallis Genuensem Rempublicam obtulerit. Rem ille Venetiis cum Galliae oratore, atque Othobono, Aloysii Flisci fratre, communicauerat: quod consilium re centi plaga eius Rei p. & militum copia facilem exitum habiturum uidebatur, nisi coniurationis conscius Paullinus quidam Etruscus prodidisset. Itaque ad Apuae captus Iulius Mediolanum ducitur, ubi paullo post moritur. Tres igitur Ieuiri. ad patriae mutationem adspirantes, in patriae ipsius sinu, uix anno uno, exllincti sunt. At Aloysius , ut eius sit conclusio,
cuius fuerat initium, IIII. Non. Ianuarii Millesimo quingentesimo quadragesimo septimo codem momento temporis, di Genuae Princeps fuit, idemq. exstinctus , cum annum aet tis suae uix uigesimum attigisset. Expiscati nautae cadauer, uix post diem quartum reperere pallentem iuuenem quas fi
rem uere nouo renideniem . Erat thorace aheneo inaurato, ansulis ferreis armatis brachiis , salca indutus , ad latus.ense
134쪽
is, q si Mars,aut cius alumnus iterum ad certamen esset proturus. Doria, qui in patriam, ex qua tumultu aeger diffugerat, eundem it,lόeum coniectum cadauer iussit in limo per menses duos iacere, actum demum in altum t mo ei ς t, qui tantuanimi fuerat, idem haberet amplusis mi seir i in's sepulcri ter
135쪽
s diaeta ni sim n,' as: bc . na, es o b a ulti trio A N N E S Aucullius,uit Britannus, no apud suos modo, sed etiam apud Gallos, ueteres h stes, clarus, occasione belli Belgici in Italiam
uenit. Porro Barnabas Vicecomes, cum tem
poribus illis in agro Mantuano castra posuisset, militarem Britannorum disciplinam in Aucu-tho experiri statuit. Huius in pluribus proeliis probatam industriam, artemq. in mittendis, sagitti v admiratus, non dum enim tormenta bellica adhibuerant) cum indies incrementa amoris accederent, auctis stipendiis, filiam quoque spuriam spopondit. Conciliauerat praeterea sibi beneuolentiam omnium Italorum Principum. Ea enim uis est uirtutis, ut, licet oculis non spectetur ipsa, ab hostibus etiam amorem eliciat. Hoc tempore Aegidius Caritus, ad pacandam italiam missiis, inierat in Barnaba foedus, qui pacem per Reges petere coactus suerat. Sed pax non diuturna fuit. Nam Aucullius, Vicecomitibus militans, cum Florentinos bello incesseret, eorum copias apud Miniate opidum grauiter profligauit. Hanc ob rem Aegidius Legatus
Thomam obicionem, egregium copiarum ducem, cum tribus millibus equitum ,& satis magno peditatu, Florentinis auxilio mittit. Pugnatum est inter Arretium, & Derthonam,dubio Marte, horis quattuor: ac demum Thomas ita hostes superauit adnitent peditatu, ut ex sex millibus equitum, qui cum Britanno militabant, pauci euaserint,atque ipse dux in deditionem uenerit ι quem tamen Vrbanus Quinctus, e carcere emissum,copiis illis omnibus praefecit, quae ante sub Aegidio militauerant. Deinde, sub Gregorio Pontifice, receptis, insigni cum laude, Togatae Galliae urbibus, in praemium nauatae operae, quinque opida,& in his Cotignotam , ueterem S fortianorum Comitatum, retulit. Cum uero Italiae Principes in proe Iiis exterorum potissimum uiribus niterentur, facile hominem ad suas partes traxere. Meruit stipendia Florentinorum, a quibus non multo post ad Pisanos, atque iterum ab his ad Florentinos rediit, quissius
136쪽
I2 9 quibus plane tamquam ad scopulum adhaesit. Dux Britanus hoe
tepore adeo res Pisanorum afflixerat, ut omnibus belli calamitatibus fracti uictorum arbitrio se dederint. Mansere illi sub Florentino imperio annos octia aginta septem . Eluxit ad iugum excutiendum Simonis Ortandi, plena lacrymarum oratio; accidit - , que, casu sane memorabili, ut eadem hora, qua Florentini Mediceos patria , domoq. pellebant, ipsi quoque a Pisanis, pari uindicandae libertatis studio, pellerentur. His temporibus Gregorius Undecimus Romam redierat. Fuit dies notatus in fastis Idibus Ianuariis a partu Virginis Millesimo trecentesino septuagesimo sexto, Pontificatus sui septimo; migrationis uero Romanae Curiae in Gallias septuagesimo. Praeuiderat enim sanctis. simus Pontifex, ut a puppi gubernatoris absentia nauem periclitari, ita, se procul ab Italia agente, plurimorum bonorum sequi naufragium. Excipitur in patrium solum incredibili populi
Romani laetitia Pontifex Max.uultu,gestu,publicis acclamationibus restitutum parentem non sine lacrymis matronae salutant. Et uero Vrbis moenia , templorum parietes, ipsae basilicae ubique ruinam minabantur. Redeo ad Aucullium,ex cuius castris nobilissimi, qui deinde celebrati sunt, Itali duces prodierunt. Quamquam Britanniae non id tantum certaminis genus debere nos fateri necesse est; sed illud etiam domesticae pugnae simulacrum, quod in disceptatione positum , ratione, argu mentisque agitatum, sine sanguine Scholasticum uocauere. id inde auctu, it Iustratum q. accepimus. Inde enim prodiit Ioannes itidem ille, cognomento Scotus, qui in Oxoniensi schola subtilitatum aculeos unus inter ceteros incredibili studio ad inuenit. Porro plurima nos Itali, quod tandem fatendum est, debemus exteris. Omitto multa inuenta. Satis sit meminisse Graecarum litterarum , quas ad nos Chrysol oras Byzantius attulit, quae annis ante quingentis apud nostros conticuerant. Hinc gymnasia excitata, insignibus uiris prodeuntibus, quorum aemulatione maxima ingenia floruerunt. At Britannia, unde erat oriundus Aucu-tti v s, insula est omnium, quae sunt in mari Oceano, praeter Ta-Probanam, maxima, ex oua ad sacrum bellum nobilissima acies aliquando properauit: beata esset, si uel solam religionem Roma mam, maiorum exemplo, retineret. Ex ea certe, quos noui,
motai lurimos, quasi angelos cum illo uocare soleo mo
137쪽
tum integritate singulares. Senio consectus, militiae pater, ac- magister, Aucullius, cum non amplius armorum grauitatem sustinere posset, diem suum clausit Florentiae, Millesimo trecentesimo nonagesimo tertio. Cuius corpus lugubri pompa inis templum maximum delatum est. Eius ego soli Britannici calamitatem his temporibus miseratus, sic eius robur Vates exoditabam :Primus ad Ausonios pietate tinnis,starmis
Rertulit antiquum nobile Martis opus . i l ilo utinam nunc illa animis uis prisca maneret , i V 2. Aucuthe, Anglorum,osplendor , ' Ausoniae; Prepatria,quae in nos fuerant tua tela , redirent: Sic pater o Aoniae P patriaeq.fores.
138쪽
O AN N E S Bentivolus,Hannibale patre, ciuia
coniuratione, trucidato, exceptus a Sanctio,qui se in Benti uolam familiam adoptauerat,& honorifice eductus,institutusque, cum praeclaram indolem praeseserret, ciuium suorum acclamatio. ne,accedente aura populari, in Principem eligitur ; Genebra Sfortia, Constantii, Pisauriensis reguli, filia, supra
sexum plane animo uirili femina,in coniugem datur. Huius co filio cum esset Benti uolus ingenio facili, accenditur,ut Maluetiorum coniurationem ulcisceretur, infensis sibi ciuibus ad unum e medio sublatis. Spes erat,ut undique tuta essent omnia,qui nObili sobole illustribus, Italiae familiis propinquitate coniungeretur. Interea Galeotius Manfredus occiditur.Itaque in uiduitate relictae filiae subsidium accurrit Benti uolus. Erat tunc ea cuuitas in armis posita. Cum uero se ille in castrum recepisset, insequentibus hostibus,in carcerem truditur,unde uix,precibus Fl
rentinorum, ereptus est. Hoc tempore Caesar Borgia Bononiam uenit: uerunt is, re infecta, abiit. Secutus est Borgiam Iulius Secundus Pont. Max. qui,ut fuerat antea in armis egregie uersa
copiis, in Insubriam proficiscitur. Plane contra stimulum calcitrat,qui Pontifici repugnat. Ei uero sacrorum Principi, ob sametitatem uniuersis gentibus rcligiosis me uenerando, obtemperare par est. Is,ubi semel consecratus,&, nouo desumpto,nomine, lustratus,pastoralem lituum praefert, gemmatoq. apice refulget, quasi mortalitate deposita,augustus, ac plane diuinus essicitur. Habemus ab antiquis usque teporibus etiam apud Ethnicos uio. latae religionis poenas,cum nostris uerioribus abundemus.AU ramus illius antiquitatis exempla, ut insitum diuinitatis numen etiam illis comprobetur. Pyrrhus,Epirotarum rex,thcsauros Proserpinae apud Locros cum spoliasset,& pecuniam in naues imp suisset, postera die saeuissima oborta tempestate, tota classis misere dissipata, disiectaq. est, nauesq. omnes,quae ablatam pecuniam aduehebant, in Locrensium litora reiectae sunt. Tunc ille, vim ninninis,ut sibi persuas crat,rcformidans,quod ereptum fue, R a rat,
139쪽
'rat,protinus reserti iussit; nec tum ira diuina dessauit. siquidem nihil posthac prospere gessiti uisus enim ab ri alia,temere Argos ingressus, ignobili morte occubuit. Sed uerius Attila Leoni Pontifici, pro Romanorum salute deprecanti, cessit, cuius a dextra, laeuaq. uibratis gladiis augusta specie Heroes minarentur. Itaque territus hoc ostento Tyrannus, relicta Italia, in Pannoniam reduxit exercitum. In angustias igitur redactus Bononiensium Tyrannus,ut ad nostra ueniamus,nullum praesidi j locum conspicatus fuga sibi consuluit. Delabitur ad Gallorum castra. Inde Mediolanum uenit, ubi inter miserias reliquum uitae peregit. Ouarium rerum humanarum statum, o uolucrem spem, o incertos exitus. Quam breui ex faustis hymenaeis,in nurum, splendic ssimo coetu,celebratis,ad lacrymas omnia prolapsa sunt. Licet quidem in pluribus hanc uicissitudinem mortalitatis nostrae admirari ; sed maxime in Benti uolor cuius cum fuisset insi nisgloria , opes immensae, natorum ingens numerus, domus Regalis, subito quasi Iouis icta omnia fulmine, cui quercus a ueteribus superstitiose dicata fuerat,conciderunt. Ruit elegantissima structura turrita domus,ruit arx illa, quae castri instar erat,idom& praesidium, & deliciae clarissimae familiae. Quarum rerum euersione certior factus Io. Benti uolus,miran- dum sane, eum, amplius triginta annis in dominatu positis,septuagenarium superstitem cite. Infelix pater, qui liberorum libidine & suorum libertatem,pa- i V Utriam q. dulcissimam perdiderit. Moritur post Christum na
140쪽
. ANNES Franciscus Gonraga, annum ages quartum decimum, Francisco patri successitAt ca acceptam salutem Millesimo quadringemetesimo tertiodecimo. Is, cum esset studiosissimus ditionis Ecclesialticae defendendae,ac pmpagandae, Bononiam acerrime defendit , ad ea satis iusto peditum,equitum q. numero profectus, mandato Ioannis Pont. cuius auspiciis tunc militabat. Nam Malalesta Arimi nensis, Ladissa um Regem secutus, eam Vrbem graui bello premebat. Ille uero, adiuuantibus Bononiensibus , grauia aliquot proelia cum hostibus commiserat. Sequenti hieme Pontificem, Roma Florentiam, inde Bononiam , hinc Mantuam fugientem, ac tuta quaerentem, Io. Franciscus Gongaga splendide, ac magnifice suscepit. Fuit uero,quod ab hostibus requirebatur, ut hospitem etiam honorifice deduxerit. Nam abeuntem cum magna parie copiarum Laudam Pompeianam,quo uenturum Vngariae
Regem sciuerat, comitatus est. Plurimum enim Hiic Principi fidebat Popl. Max. cuius fidem, & integritatem in bello Bononiensi perhorruerata Cum uero minime tutum uideretur, Laudae immorari. mittitur Mantuam Gongaga Iad=parandos comme et urbemq. ornandam,quo no modo commodo,sed Regiori ne apparatu tanta multitudo hominum reciperetur. Hic, breui paratis rebus omnibus, Cremonam rursus occumr, ad quamurbem Pontificem, ac Regem peruenisse intellexi . Inde Mantuam iter flectentes, populo per agros effuso, opinio nem omnium beni gnitate,& gratia superauit .i: Venit Mantuam paullo post Si is-
mundus, ut etiam Imperator Tertius adderetur, cuius de aduentu rumoribus excitatis Cos, .mactata ueste,se se ab adspecta IJ-peratoris subtraxit. Hoc tempore reserunt et Sigisi nundo prima Ioanni Francisco Marchionis nomen,& insignia Imper hy a Ro- cino uero Leones fuisse collatos o Ab ItXIiabilismundus Caesar
Augustus in Germaniam rediturus Andream aeum, in x i& Equitemurnatissimum,uirum sortem,emus opera eximiis,