장음표시 사용
241쪽
tur. Ergo talis contritio, vel dilectio non bie sese eis ab ipso habitu gratiae, vel charitatis, tanquam uiri c:-pio efficiente proxime, seu eliciente talem actu ni An recedens constat exin perioribus Ostensum es enim, com- tritionem, ct diuessionem sepe oon ita esse Bimium ostionem ad iustitiam habituatim, istisera eau e Uius: Ergo in uo genere ausae nonpoufi hae propa- sui ea utis n/ga ita omini infundita I abutis itia. quia essesntratus . Consequensia Cero probatar primo; quia si contritio eo ceretur ab habitu gratiae oneretur manifesse, hane causa -- λυ ram, Homini in undi tur habitus gratia, tuonteratur: hse repugnat rrori pro ostioni eausata ergo admitti non poteti:Sequela probatur, quia si actus encitur ab habιtti, halitus ori, tii dat ire proximas , irineipales voluntati ad erietem dum talem actum: τό infunditur talis bab:tui Iunian, C per illum latis actus eticere valeat seat datur anam beatae tamen glor ae τι videre Deum posit, e mutdatur homini Misis Ut Uideat.
Confirmatur. Nam umensuris eo ipso, quod datur anime, ut Sidere possit, non poteri Gui infundi, quia videt idemque ei de visu eorporeo; nam quia datur homini, ut vivere posit, non oleri ei dari, quia Uidet in iuviniuersum nuua potentias insubiecto, eo suod euelat actum eius tam quia datur, et infit se biectum eum actum elicere: ervo,s habitus gratia infunditur, o homo etietat primam actum charitaiis et e contritionis seri nopotes , O homini infundatur habitus, quia eius actum νίieit. Secundo idem probat exemplo de primo auxilio cxcitante, seu prima vocatione . Illa enim daturi mini,
ut conuertaturi non ideo datur, quia conuertitur, neque ipsa conuersio, quae et effectus vocationis, intest esse dispositio ex parte hominis ad ipsam vocationem et Idem ergo esset de habitu gratiae,si daretur homini, veprincipium, quo possit convcrti, seu conuertatur, v I econtrario si habitus datur homini, ut contavriatur , nihilominus per conueritonem disponitur ad hab: tum, eadem ratione poterit homo sciti ponere ad vocat o
nem per conuerilonem, quae ab Illa prouectit.
242쪽
G. Tertio idem probat ex modo argumentandi Cane ἄ-
huiat pr dcstinat. Sanctorum cap. 7. Nam ex eo,quod Apostolus in dicto loco ad Ephes. r. ater Eugis noscin ιρβante munda e-Hitutionem, υ essemus famesi interunt non elegisse no&Deum, quia eramus Sancti . nimirua quia illae duae causales non possunt simul in eundem Conen. actum conuenire . Et eodem modo Concilium Arau Araus c. canum Can.xx ex eo,quod Paulus de se dicisci Corin. - φΠΠ Tanquam miserieordiam rense Musia Domino , ιs u Iis,ponderat, de colligit non esse misericordiam
consequutum,quia utilis erat, sentiens illas duas causales repugnare eidem actioni, seu respecta eiusdem emis ictus: Ergo si peccatoxi infunditur habitus poenitentiae.& gratiae t Cranteratnr,non ei innanditur, quia contriatus est. Probatur consequentia, quia particula, ut de notat causam finalem,quae in intentione est prior, ire executione posterior, ut solet esse euectus in genere causae efficientis illius habitus,ve I potetiae,quae propteret Iem finem datur.Particula autem,quia,denotat causam priorem in ordine executionis,quae sit aliquo modo medium , seu principium respectu. talis effectus , siue per modum dispositionis, siue per modum prinεipi; efficie tis,vel physic vel moraliter, siue impetrando, siue aliquo modo merendomullo autem ex his modis fieri potest is medium sit effectus filiis in ergo contritio est medium ad obtinendum habitum gratiae, non est dii τῶ prupter quem gratia infunditur, consequenter neque habitus gratiae est principium, quod ad eliciendam nuiomem infunditur II inarto argumentatur ex doctrina Concili Triden. in ieis. o. cap. s. Vbi docet, initium rustificationis in Tridoati adultis rumi a vocatione, seu p. eue iniente grati X,in per excitantem, atque adiuuantem gratiam ad iusification
suam disponantur Et iterum cap. 6. Disponuntur ad ipsam iusitiam, du-exeitati diuina gratia , ct adiutho c. Vbi loquitur Concilium de iustitia habituali ad illam enim se homo disponit,non per illam mei,Sed peralita gratiam excitantem, adiuuantem. Et ideo Cap.
7. subiungit Harie dispositionem vitificatio ipsa con
243쪽
asuν, de qua iustificatione dicit, esse renouationempe oIuntariam susceptisu miratiari donorum, utim habitualinm,ut supra declaratum est. Et Canon. . duo, tantuna principia et turrit, ut nomo se praepa et, sicut oportet, ad gratiam iustificationis,scilicet praeueniente
Spiritus sancti inspirationem is eius adiutorium . Et idem coΗigitur ex eav. 7. eiusdem concilii, dum ait I Usraeli.
Hane dispositionem aurit alio in robequitur . Ergo Tridunt.
secundum doctrinam Sacri Concilii,actus contritionis, .vi charnatis qui est ultima disposiae ad gratiam habitualem,vel ad habitum charitatis,vel Poenitetnim, non
procedit effective ab illis habitibus insufis,sed a solo lihero arbitrio excitato, & adiuto per auxilium speciale praeuenientis gratiat. Quinto Deus infundit gratiam irimitu inspositionuad illam: Ergo non potest ille actus,qui est dispositio esse ab eadem gratia,ut a principio exficiente . Probatur consequentia, auia Deus intuetur illum acetum, ut facisa libero arbitrio,cum ratione talius vult infundere grain
etiam et non videt autem , ut factum L lo libero arbia trio,sed ut adiuto aliquo principio gratiae quod noris potest esse habitus, cum nondum intelligatur Deus, Iens illum infundere. Sexto Idem probat exemplo augmenti habitus cha II ritatis peractus ipso habitu intensioresu nam habitus, qui fit intensior per actum, tensiorem , non concurrit effective ad actum intensiorem per illos gradus inten- fionis in augmenti, quos per ipsum me caelum acquurit Ergo nec habitus, ut primo infusus , ratione actus potest talem actum elisi bive producere. Consequentia
videtur euidens a parata te rationis nam actus intentior non aliter est causa intensionis habitus, quam dispontiue,& meritorie 'Λ hoc fatis est , ut intensio habitus non possis esse principium effecti Lum intensionis habitus:sed primus actus est etiam dispositio ad primam ia usionem habitus, suo modo meritum eius: Ergo et eadem utriusque ratio. Nam quod meritum augmenti habitus per intensiorem actum sit perfectum,& de conindignon meritum autem infusionis primae gratiae per diaspositionem proici me ad illam sit imperiectum, seu la Dd a Gram
244쪽
a I Responsionum Lib. V. Caput XIV. petratorium , hoc inquam discrimen vim illationiis
non minuit, quia utrumque meritum suum principiumi Praesupponit, Mideo in utroque merito, in in petra tione atque verum est, praemium meriti non poste eias principium eiusdem meriti, nec dari actioni vat rem ad merendum, vel impetrandum se ipsum. Septim idem confirmat,in declarat exemplo habituum acquisitorum, quia fieri non potest, ut actus,per quem habitus acquirituri, effective sit ab ipso habita: Ergo nec actus supernaturalis, ratione culus insunditurbabitus, fit effective ab ipso habitu.
Octauo idem probat ex generali, phylosophica ratione. Quia effectus caula efficientis non potest esse realis causa sua causae , neque in genere incientis causa , quae existentiam realem ad caulandum incipis causa requirat, sed solum in genere causa finalis,quae ad causalitatem suam non requirit existentiam in re, sed tantum in apprehensione . t vero accius primae contritionis, vel dilectionis est talis causa habitualisar tiae, ut ad caulandum requirat existentiam realem priorem suo enectu Ergo impossibile est, hanc eandem dispositionem esse effectum eiusdem gratiar ibitualis in genere effiat cutis: sese conuerso imi ossibile est, habitu gratiae eis causam efficientem actus disponentis pro xime subiectum ad infusionem eiusdem gratis . Maiozvid etiar per se nota exterminis, quia causa efficiens ideo non potest immediate efficere, quia ut efficiat, supponitur actu,& simpliciter existens, agit enim in quantum est in actu et Ergo eadem ratione non potest essi cere aliquam causam realem sui esse, quae debeat suppoui realiter xistens Patet consequentia, tum quia si non potest efficere suum esse,qui supponit illud , multo minus potest cilicere esse suae cauis,quod in illa ante suum proprium esse supponit;tum etiam,quia alias, sal Um mediate, elset caula realis sui esse . Nam efficiendo verbi gratia dispositionem necessariam ad suum e sese , este clive paparet viam ad sui productionem, quod
non minorem repugnantiam Inuoluit. Contali matur aho exemplo , quia non minus repugnat, aliquem generare Patrem, aut avum suum , quam imme-
245쪽
immediate generare se ipsum ergo smiliter non magis repugnat, formam inducere seipsam in materiam, eruam et ective disponere, praeparare materiam ad sui receptionem . Nam quod in illa causia media mutetur causalitas efficiens in dispositiuam,parum refert; cuin causa etiam disponente praerequiratur existentia . quae dicitur esse euectἱue ab ipsa forma Si dieatur,actum illum contritionis,& charitatis, qui est ultima dispositio ad gratiam, non procedere effectilne a gratia iustificante et sed ab habitibus charitatis in peenitentiae, qui cum eadem gratia simul infunduntur. Contra hoc eli Nonum argumentum. Habitus charitatris,& poenitens v r. tiae,qui max me possent ultimam Vispositionem ad gratiam efficere, illi sunt veluti proprietates consequentis gratiam, tanquam elSentialem formam, ut in superioribus ostensum est cum . Thoma I. a. q. Ilo art. q. ad
p. o. ideo actus quἰ sunt ultima dispositio ad insu S. Thamsione grati habitualisa fortior; sunt prauiae dii positiones habitus illarii virtutu; ita dispositio ultima ad formaco seque ter disponit ad proprietates cosequetes forma. Confirmatur. Gratia prius natura infunditur homini, quam charitas,uerbi gratia et ergo dispolitio, quae ordine naturae antecedit gratiam is ratione praeuia dispositionis, multo magis antecedit charitatem,praeparatque voluntatem ad illius infusionem,& receptionem et Ergo scut non potest gratia antecedere actum disponentem ad ilIam , ita multo maiori ratione non potest antecedere charitas, ut principiu efficiens illam dii positione Decimo est argumentum. Omnes rationeS, quae pro-hant, ultimam dispositionem ad gratiam iuitificantemno procedere effective ab ipsa gratia, sed iij v ab auxilio actuali praeuenietis gratiae,id ipsu conclud ut de habiti bus infulis charitatis,&penituitae, ad quos etia disponit. Contraria sententia citrii ne dubio sancti Thomae incommunis inter eius discipulos,ut patebit infra, quam pro viribus defendere curaui dii put. 66. de Auxiit; s, nunc etiam praedictis obiectionibus noli obstantibus defendenda est, explicanda,ac demum occurIcdum pro positis argumentis. Λ cuius euidentiam
246쪽
VII. Notandum Primo & supponendum illud mmmime Notiis Axioma ex Aristotele a Physicorum text. 3o.desumptu. Ari i0 3 Causae sunt sibi emis in diuersis generibus caularum,Pbyi quidem non solum, erificari debet in causis eff- , ...cientibus, innalibus, ut contendit Auctor praealleg
IMP. .. sed etiam in quibuscumque aliis causis nam illa
in dises indefinita propositio, cum doctrinalis sit, aequivalet genere uniuersali, ac si diceretur, quaelibet causa, siue sit e&co a ciens, siue finalis, siue formalis, siue materialis, semper
habet aliquam rationem causinatis,4 consequenter prioritatis secundum ordinem naturae, comparatione aliarum causarum. Cuius ratio est;nam causa, In quantum causa, est prior natura suo effectu Ergo quaelibet causa an tuo genere debet antecedere secundum ordamnem naturae alias causas, earum influxum in effectum. Non enim potest dici,quod forma in genere cauta kterialis fit prior, quam materia,in qua recipitur tormas nam haec causalitas est propria ipsius maiora nulli a teri causae conueniens δε idem est proportionabiliter de causa formali, efficiente, inali Quotlibet enim an suo genere est prior natura alijs causis, etiam si Omn in eodem instanti temporis concurrant ad eundem e fectum producendum. Vnde Sanctus Thomas quaest. s. de veritate articul. 3 ad 6 ait, quod ut Drmaeis
quodammodo eausa matre acin quantum dat e s ouus u dam ero modo materia est causa serma,in quantum D nta tuam: ita etiam quodammodo ea, quisun eκ parte 'rma,sun priora his, quaesum ex parte maur1
quedam vero . eonuem, sequia priuatio Ietenet ex parte materia,ideo remotio priuationi es prior utroauctione firma naturaliu saeundum ordinem, quo materiis prior firma, qui dieitur ordo generatronιι δε antroductio Dym a prior illo Ordina, quοβν eis prior mat/ria, qui os ordo persessionis edi eadem νανο an de ordine itiaminationis,ct perfection/ι Et ut Patet
quaest as de veritate artic. Non corpore illud xl. ma intelligit uniuersaliter de quocumque genere caui .
Ait enim, quod quocumque genere causa causa σμ'
247쪽
A. Bima dispostis adgrais essemiue gratiaria ct eau tum scus purgatio es caussa sanitatu in genere
causa eo eientis anuas vero es usa purgationis secundum nos au Is iis imiliter materia causaesis m. suo modo, in quantum suulnus mam, o forma V aliq--odo causa materiς, in quantum dat materis esse actu er ideo nibi prohibet,aliquid altero esse risu. vi ex hoc principio concludit in corpore articuli sis ergo patet, quodsm iciter loquendoseeundum ordinem natura prior esgrati infuso, quam eu*ς rem1 ιο sed
secundum ordinem eam materiaris enia conuer'. eidem dicit in Iulione ad secundum. Et et Physic lectione Quinta littera C explicans illa Aristota eodem . . .
b, ex. 3o. 43. aufersunt ibi eam, docet esse in 'telligendum in quolibet genere causae. Si enim attr&uaedam sunt sibi inatrem eam secundum diuersan neciem ea Ouriaborare es eaufa es eiens bona babietidinis, bona babisudo es eas Mais Iaboro. Nibι .mprobibet a quid esse prius,omouerisianero, fecundum diuersas rationes:snis enim es prius sees dum ratιonem, sed serius in esse iragens autem Leontra ρο, ιδειεν Drma es rio materia secundum rationem complementia
maseria autem estprius quamDrmageneratione tem pore in omni es,quod mouetiar de potentia in actum. Seeundo iupponendum est, quod, ut notaui disput. 66. III. de Auxiliis num. 8. obseruauit Magister Solus i. phy- Oeus. si eorum, quaest. d. haec est differentia inter cautam ese ficiente ui I alias causas, praesertim materialem, quod causa emciens necessario Gebet habere actualem exi stent tam , ut causeta materialis vero prius intelligitu
Caula resin exercere munus causa materialis, quam in f j. relligatur esse. Et ratio discriminas est , nam causa esine. 2ficiens operatur, in quantum est actu causa vero maze re,antequamalis caulat,in quantum est iis potentia. Vnde, ut C Rin mellis'-set , non est necessarium in illo priori naturae, in quo tu esse. intelligitur causare, quod prae intellig tur, vel intelligatur acia existens, quamuis in eodem initanti temporis simul existat cum caula formala, existentrari ius compositi. Hoc fundamentum auctor praeallegatus ait
esse talium etiam in causa materia maxime propria. -
248쪽
caulans nisi intelligatur existens,in producta ab at qua efficiente causa nam licet dicatur emitare, ut est in potentia ad formam, non tamen potest causare, nisi, ut est aestus secundum actum, quem entitatiuum vocant. I SQ protecto haec sententia est contra bonam phiJo-'Interies sophiam, nam in rebus naturalibus materia tarm a. prima nou quae in esse, conteruari dependet a materii, nullam babe pro habent actualem exissentiam propriam, sed existunt sciet ppiario se maliter per existentiam totius compositu Ergo caui esseti 'i η tas Vtriusque cauta est via ad illud esse , per quod existunt videlicet ad esse actuale totius compossiti Ergo in illo priori, in quo intelliguntur causare, nondum m-telliguntur a diu existere. Alias ear dem causarum existentia non penderet ab existentia totius compositi, ne que existerent formaliter per inam,& consequenter disesolutocomposito, materia,& forma retinerent idem esse existentiae, quod habebant in illo priori . antequam unirentur , quod tamen ei contra principia Philoso- mis ενι phi' t , i, is tuus vero, quod ait de actu entitatiuo materiae, pune..d.m se habet fundi amen tun rrinam id vel intelligitur de actu en-millum ha relativo essentia materia prima , quom explicatu perbe; aetanta propriani di innitionem, S h non Et ad propositum enurausio, nam praeterquamqura essentiae rerum greatarum nul sid est y lam habent exastentiam sibi essentialeminintrinsecamsrψpqi ii eo qum habere esse per essentiam est proprietas O hus De puris crearuras incoinmunicabilia, essentia pro pria, damnatio aliareriae prami est esse puram Poten Nam et Ergo secundam sitam essentiam nullum includit actum,etiam enitiatauum valias non esset pura mici tia. Si vero intelligatur de citu, en tiuo exi lentiae, seu videtur aucton intellige diseinc citer impugna' tur argumento facto nan Lauialitas materiae prima:
nam quidquid sit de pura,& materiali causa, de disposin
Non tamen reali et raria elui ut tuum, Geber actu exi
stere antequam causet nam licet dispositio dicatur reduci ad propriam causala materialem,quatenus praepari
249쪽
di disponit subiectum actuando illud, dando illi aliquod eis risidui ea lor, verbi gratia, disponit lignum calefaetendo illlad sermaliter disponit ergo aestuando tria suo genere: ergo non potest intelligi causa sic dispones, nisi intelligatur existens, consequenter producta, sciriam educta de potentia subiecti.
Haec tamen obiectio sundamentum positum non euertit, quia solum prohat,dispositionem ultimam ad formam, formam ipsam,ad quam disponit debere simul existere in eodem instanti temporis:non autem concludit,quod talis dispositio debeat prae intelligi cum adluali existentia pro tuo priori naturae, in quo intest igitur eausare, seu disponere subiectum ad formam recipiendam; nam prioritas naturae non est prioritas, in quo resst, sed prioritas, a quo,id est,prioritas causalitatis ing nere causae materialis,vel brmalis, iuxta conditioncmeausae a
Notandum tertio, quod dum peccator conteritur de commissis delictis propter Deum summo dilectum, non L . . intercedit ibi duplex actus entitatiue distinctus sed unicus dumtaxat;quia ubi est unum propter aliud,ibi est A, tiri unum tantum Propter quod actus voluntatis, quo quis Aia. eligit medium propter finem , est unicus simplex actus voluntatis,qui formaliter est electici virtualiter intensio , v I et . disp. a. quaest. Ia dub. s. ostensum est. Unde actus contrἰtionis , quo quis dolet de peccatis propter Deum summe dilectuna,el tormaliter actus elicitus poenitentiae, xvirtualiter est actus charitatis ex qua proccdit,quod homo doleat de peccatis suis, ut sunt contra Deum summe dilectum. His suppositis sit
T RIma Conclusio Actus cotritionis, charitatis, qui , L est ultima dispositio ad gratia iustificantu est vere, Dilpiniis
proprie meritorius vitae aeternae de condigno . Con et ' ma adclusio est expressa Sancti Ihomae I. a. quaest rara artic Distram in a. ad i. ubi dicit, quod raparatio hominu adsonam ineanum,abendam quadam eris muIcumcipsa fusione graiia , meris
O triis operatis es quidem meritori , sed non gratia . 2 sq: quae iam babetur:sedgisma, qua nondum habetiar. Et ra Vndi tio id suadet;nam alias sequeretur,quod a squis adultus I bes
250쪽
aeternam absque proprio merito, per solum mer tum Christi, sicut eam consequuntur paruuli, qui cum baptismate ante vim rationis decedunt,ni, verbi gratia, it te homo,qui per aetiim contritionis,& charitatis iustificatus est, moriatur immedsate post instans iustificationis, antequam exerceat alIquem auum actum meritorium Consequens autem nota est admittendum, quia iustificatis extra sacramentum conceditur quidem gloria ratione gratiae iustificantis , sed mediant op re meritorio. Quod videtur colligi ex Concilio Tridentino esse. . de iustificatione Catione 3M ubi diffinitur, hominem iustificatum bonis operibus, quae ab eo per Dei gratiam, Iesu Christi meritum hunt, vere meieri
X I Hoc argumentum tribus solutionibus conatur dissoluere Auctor preauegatus , quibus fundamentum positu Suarer lib. euertere conatur. Respondet primo, incertum eliciam
S grati, homo cum iustificatur per ultimam dispositionem ad
31nu γ gratiam, in eodem momento mereatuc de condigno gloriam; m multi id negant, quorum sententia non earet probabilitate in ad probationem in contrari respondet,est inefficacem ἰnam in primis ex illa sententia non sequitur, posse adultum eonsequi Ioriam sine merito;quia cum homo moriatur per ultimum sui esses. necesse est,ut post instans iustificatiordis aliqua mora temporiLvivat, licet breuistima, tunc per continuatione actus poterit mereri de condigno gloriam ,etiamsi in momento iustificationi; illam non mereat tu Respondet Secundo. Etiam si admittatur sequela snullum et in conueniens, posse aliquem adultLm iustificarum sine sacramento consequi gloriam sine merito illius de condLmo... Vnde enim probatur hoc esse ii possibiles aut esse magis falsum de homine iustificato extra sacramentum, quam in sacrament, Nam Concilium dradentinum ibi in probationem allegatum, eo quod dicat, hominem iustificaetum per bona operZmereri glorIam,non loquitur de homine iustificato extra sacramentum, sed simpliciter de ultificato; definitio illa non minus in homine iustificato per Sacramentumina est, quam in alio,ve per se notum est. Et nihilomia