장음표시 사용
181쪽
Idem praestant in quarta, videlicet
ponitur primo series personarum offemiarum I. a. 3. infinita; tum series ossemiarum passivarum I. a. I. infinita; ulti mus terminus scilicet erit infinitus. Qua etiam via probant affirmativam determinationem ultimi quaesiti, sic . . Sortes distantiarum subjecti ab . adhu in. ducendo per agens I. a. 3. . . infinita; tum series virtutum activarum inductivarum adhuS I. a. 3. . . infinita ἔ , deinde, arunt;
non ens, seu purum nihil quod 'est quasi subjectum distat infinite ab ente actu inducendo): ergo potentia inductiva talis actus debet esse infinita; quae cum sit solius Dei δα.
VI. Hic vero nullo modo omittemdum est argumentum calculatorium Caietani ad hoc idem probandum, quod more Algebristarum proponam, qu niam mihi videtur hac ratione clariori
Iuce perfundi. Ait itaque subtilissimus
182쪽
ADTREm. IAM UTILITATE. CAP. XII. 1
Sit B Virtus mi. C subjectum re.
A virtus potens in nihilum , seu am. Va ex nulla potentia O. Et quia adversantes conclusioni D. Tho. mae admittunt A posse esse virtutem creatam, adeoque finitam, assignari poeterit proportio in quantitate Virtutis ) inter A & B. sit ergo A ad B, ut Io ad I , si majorem Velis, sit ut lubet. Tum postulatur posse accipi X de. cupla ipsius B potens ex aliqua , quae propterea erit finita. His positis multi. plicetur B ut possit decuplum in C. Tunc sic B s B ad C, ut io ad et per Confrin
ad C, ut Io ad 1. ρSed A ad B ut 1 o ad 1 per ' hpotbe . Ergo A α B 9 B. Sed X B 9 B per po latum. ErgoX A. Sed X potens ex aliqua, A vero potens ex nulla. Aa Ergo
183쪽
Ergo virtus potens eX aliqua aequatur virtuti potenti eX nulla ; quod est absurdum: in quod incidimus ponentes, Virtutem potentem ex nulla posse esse finitam, aut creatam. Non ergo dcc. Idem argumentum ab eodem Doectore proponitur aliter, quaestione de infinitate Dei paullo ante responsionem ad argumenta. Hoc quoque libenter reseram, est enim ingeniosissimum, &ex eo patet utilitas Calculationis. sic vero formatur. A Virtus potens ex nulla potentia pas
B Virtus potens tantum eX aliqua. C Potentia passiva, ex qua potest B, seu respondens ipsi B. Et quia ponuntur finitae A B, habebunt aliquam proportionem ', sit ea Ioo ad I , nempe A Ioo, B I. Sit deinde potentia passiva D, rem tior ab actu ipsa C, exempli gratia centuplo, ita ut C ad D ut 1 oo ad I. Denique sit X potens in D; tum sic ratiocinamur.
184쪽
AD THEOLOGIAM UTILITATE. CAP. XII. 1 8 7
X ad B ut 1 oo ad I ex bpothesi. Sed A ad B ut ioci ad I, item ex bypothesi.
Ergo A X per II. Erat autem A potens eX nulla, X vero potens eX aliqua, ergo Virtus potens eX nulla aequalis Virtuti potenti ex aliqua: absurdum non ferendum, utpote impossibile &c. Negari non potest hasce ratiocinxtiones esse acutissimas, & ea dignas imgenii praestantia qua Cajetanus pollebat. An autem procedant secundum omnes leges calculationis, ita ut propositum invicte concludant, non Vacat hic expendere: Hac de re dicemus capite soquenti, in quo de legibus iisdem ago mus. Interim animadvertat Lector, Theologos primae notae, Divum Thomam ,& Caietanum usos fuisse Calculatione. VII. Haec in mentem revocas argumentum ingeniosissimi nostri Ariminensis, eamdem Dei infinitatem alio cabculo sic probantis. Fiat series Velocitae Aa a tum,
185쪽
188 Dε ΜATHEMAT. DISCIPLINAR. tum, quibus mobile movetur I. 2.3. . . .
sine termino. Fiaε series virtutum minventium, quae Velocitatibus respondeant
I. Σ. 3. .... sine termino, tunc arguit:
si velocitas est αI, Virtus & ipsa π I, si velocitas ma, etiam Virtus αχ, &c. ergo, concludit, si velocitas sine termino syncategorematice, Virtus sine termino categorematice. Velocitas autem moebilis crescere potest sine termino syncategorematice, adeoque virtus respondens, quae est Dei, erit sine termino categorematice, hoc est infinita. Ter. mino syncategorematice infinito vult Dodior iste respondeat terminus Cato
gorematice 'infinitus; forsan quia hic est in ordine emcientis, & actus; actus au tem debet habere a Stu id, quod potentia habet potentia. sed haec alii videant. VIII. Unum adhuc exemplum calcul' summatorii afferre libet ex insigni Theologo . Magna Scholasticorum dis. sensione certatur de vi ad Deurn clare Videndum necessaria , dc lis est , utrum Deus
186쪽
AD THEOLOGIAM UTILITATE. CAP. XII. 1
Deus cerni possit ab intellectu creato foelis naturae viribus instructo. Ρ. Molina subdubitans inclinat in partem amrmativam, ductus hoc argumento: Sit intel. Iedi us D. Ρetri illustratus lumine gloriae: Vis naturalis hujus intelle stus, in lumen, lintensio luminis conficiunt summam finitam : sed dato quocumque alio intelleiitu potest ejus vis naturalis ita cresce. re, ut summam illam adaequet: ergo dato intelle itu alio , potest ejus IS esse tanta, ut lassiciat ad videndum
Deum dcc. An ista regulis omnibus arguendi calculando consonent, Videbimus sequenti capite. Nunc ego ea retuli, ut ostenderem, Theologos ut saepissime analogismo, ita non raro calculatione uti; quorum modorum argumentandi leges Mathesis docet . . IX. Nunc reseramus Theorema Geometricum in usum Theologiae adhibitum. Scholastici in disceptationem VΟ-cant, utrum locus Angelorum sit deter
187쪽
minatus quantum ad magnitudinem &parvitatem . Scotus parti amrmati. Vae favens, multis rationibuS eam probat, atque hac, inter ceteras, eX Euclidis Elementis petita. Ex hoc videtur, quod non poten esse Angelus) in loco quantuin cumque parν0. 33. primi Euclidis. Quam. quam, Vereor ne, si verba subtilis Docto. ris exscribam, pluribus Leetoribus meis contingat, quod multis ejus Commenta. toribus contigit , quibus argumentum visum est dissicillimum, & ut loquitur Ρontius celebris alias Scoti interpres, at hic argumenta potius confundens, satis obscure propositum in litera, V aliis expositoribus non minus obscure explicatum. Licet revera breviter illud quidem, mi ni me vero obscure proponatur. Sed Commentatores Principum Scholarum oportet esse etiam in Mathematicis .eruditos . Nos in gratiam Candidatorum
Theologiae, ac praesertim Scotistarum, qui
188쪽
AD THEOLOGIAM UTILITATE. CΑ . XII.
qui ageometrae sint, argumentum idem paullo fusius, & majori, qua Poterimus,
Si Angelus citra miraculum esse posset in loco quocumque dato minori, sive secundum quamcumque dimensionem, sive secundum aliquam; latitudinis scilicet, vel longitudinis posset etiam esse in spatio adeo protenso, quod a temra ad caelum usque eXtendatur; incon-Veniens minime admittendum, consoquens tamen ad hypothesiam: nam per 33. primi Euclidis Ρarallelogrammum habens basim dato quadrato aequalem, & constitutum inter easdem parallelas est eidem quadrato aequale. Ponamus, locum Angeli non esse determinatum quantum ad parvitatem secundum latitudinem , ponamus item spatium, cui
implendo lassicit Angelus, esse aequale quadrato Z, & ad pantes terrae situm. Producantur latera quadrati C D, A Bad caelum usque, & ultra , ut lubet, designenturque demonstrationis gratia
189쪽
I harum parallelarum termini, quii sint E F. Tum fiat parallelo. graminu in X in basi A B inter
quod erit quidem secundum lon- l gitudinem maxime eXtensum ,
x j secundum latitudinem Vero an-9 j gustissimum; atque eo angustius I, evadet, quo latera longius. PrOII ducentur. His positis , demon-4 stratur Angelum posse esse in loco tantum protenso, quod a terra ad caelum usque e temdatur . Angelus per hypothesim ) potest esse tamquam in loco in quadra. to Z, sed parallelogrammum X aequatur sper 33. I. eidem quadrato; ergo Angelus poterit esse tamquam in loco in parallelogrammo X, si nihil ob. stet: sed nisi locus Angeli sit determinatus quantum ad parvitatem, jam nihil obstat: substantia enim Angeli, utpote spiritualis, cuicumque figurae accomodari potest, seu, ut ait Scotus, Angelo
190쪽
AD THEOLOGIAM UTILITATE. CAP. XII. 1non repugnat figuratio; ergo nisi locus Angeli sit determinatus quantum ad par vitatem Angelus esse poterit in parallologrammo X . Sed hoc parallelogrammum a terra ad caelum, dc ultra etiam protenditur per conctruct in ergo Angolus, nisi ejus locus determinatus sit quam tum ad parvitatem, poterit esse tamquam in loco, in spatio, quod a terra ad caelum usque & ultra etiam protem datur. Quod &c. Ita Scotus, acute sane; qui eadem in quaestione sexta , &infra distinctione eadem, multa alia geometrica habet, quibus utitur ad quam sita quaedam enodanda circa Iocum &motum Angelorum. An argumentum invicte concludat,
ut doctissimi Scotistae contendunt, nostrum non est definire. Consulat, qui volet Doctores; Cajetanum praesertim Franciscum SuareZ in opere de Ange. lis q/, Molinam laudatum Scoti argumem