Caroli Rabbii Bononiensis ... De mathematicarum disciplinarum ad theologiam utilitate isparumque in ea usu dissertatio ad reverendissimum patrem d. Guidonem Grandium ordinis Camaldulensis ..

221쪽

maticae de Viribus & proportionibus hujus generis non fundantur in materi albtate quantorum, sed in eXtensione, divisibilitate, capacitate augmenti, unitatum compositione M. quae rebus maioria eX pertibus sane conveniunt. Nihil haesitans ergo assereS, numerum Angelorum , qui in conspectu throeni Dei sunt ' esse numerum primum eumdem, & numerum chororum esse inter se primos': Angelos ante Dominum adstantes ut ad Angelorum choroseam rationem haberent, quam re vera habent, non potuisse esse plures, pau

cioresve quippe 7 & 9 sunt mini

mi omnium in ratione 7 ad 9. Fidem ter etiam dices, non posse dari tot Angelos quorum numerus ad numerum chororum eam babeat rationem, quam habent iidem adstantes Deo ad choros Angelicos. Dic etiam, numerum choroerum esse numerum planum, quadratum cujus

222쪽

AD NEOLOGIAM UTILITATE. CAP. XIII ars

cuius radix est Ternarius : alia hujus. modi non pauca, quae omnia sunt mysteriorum ' plenissima ,: dc sano oculo ea nintueti plane, admirabilia. u. Praeter rationem, Veritatem hujus Mathematicae Philosophiae demonstra intem, habemus etiam magnum Augusti, num, ut in ceteris, etiam in his egrogium Magistrum ac Ducem, eX quo plura exempla referre possemus, sed unum innuisse lassiciat. Eius sententiam circa distinctionem dierum, quibus mustdus conditus est, non tam sua subtilitate , quam irritis adVersariorum . Oppugnationibus celebrem, nullus Τheologus ignorat. Quamvis autem S. Doctor idineat illos dies mystice intelligendos: iuvia . cognitionem Angelicam de rebus in Deo, dc in proprio genere ; ac proinde Senario huic non respondere res maioriales: amrmat nihilominus iisdem diebus. convenire affectionem Senarii

223쪽

nempe numerus ille est perseetias, quippe qui a partibus suis completur. In his tamen, & similibus cautem pendum, ne scilicet videaris Angelis &idem de ceteris hujus generis attribuere formam quamdam positivam ipsis superadditam & inhaerentem: nam gramdem dicam scriberet tibi celeberrima Schola, contendens numerum hujusmodi, quem Vocat praedicamentalem, roperiri tantum in quantis materialibus; in rebus autem materia expertibus invenitur, aiunt, numerus solum per nostram rationem constituentem & numerantem

unitates, primam, secundam M. Idem dicerent de habitudinibus & proporti γnibus numeros consequentibus. Tu igitur has lites vitaturus, caveas ab hac forma inhaerente: at cetera juxta Mathoematica dogmata explica & collige, Iecurus ac fidens, quod mathematicae demon, strationes, inquit VasqueZ ita in Amaelis, sicut in rebus corporeis procedunt. ει Quam

224쪽

Quam cautionem in supputationi. bus quoque adhibebis, curans Praeterea ut calculus sit mathematico dignus: v, delicet, ne quidquam assumas, quod cer tum & exploratum non sit. nihil postules, quod jure in quaestionem vocari possit. Lapsus est in hac re non semel Abliacensis in cujus errores Ioannes ricus scite dc docte animadvertit. Eris roribus iisdem, seu Verius graviore cubpa tenetur Joannes Craig, qui tam quam concessum posuit probabilitatem testimonii humani circa Fidem magis docrescere, quo majori intervallo temporis a priorum aetate disiungimur; tum

adhibito calculo algebraico collegisse sibi visus est nullam futuram Fidei pro habilitatem post annos I s . , simulque tum defecturam Christianam B eligio.

nem, Christum autem paullo ante Vemturum Vivos de mortuos iudicaturum .

225쪽

His otiosi, atque adeo impii, ingenii de. liramentis nequaquam faVet ' Mathesis, quin calculus ille . indignus prorsus , qui mathematicus V etur. Demum de Analogismo dicamus, cujus vim ac pondus magni facere debet Theologus . Nequet enim o Spiritus sanctus dicendi caussa tantum, multo minus casu ς sed summo consilio ac sa,pientia, docendique nos gratia, dc veluti manuducendi in cognitionem supernarturalium, hujus potius, quam ulmus alius rei similitudine usus est. At hic moniti supra dati num. 7. hujus capitiS, memento . Nimirum ratio rei materialis ali. quando quidem convenit univoce cum ratione rei spi imalis, aut supernatura. lis ; sed persaepe, & multo frequentius Convenit analogice ; saepius enim obtinet illud Augustini , Non poteA ulla ostilis similitudo imi ili rei ad omnem

comenientiam coaptari . Quamvis haec ita sint, magnum est nihilominus Ana

logis i

226쪽

Iogismi momentum ad ostendendam evsistentiam rei revelatae: ad modos vero& essentiam non item : nimirum exsistentiam certo evincimus,' essentiam Vero . iusque affectiones ex Analogismo clare demonstrare non possumus. Ratio est. quia sicuti habitudo sequitur rationes proximas fundandi & terminandi, sic ratio fundandi M. sequitur habitudinem Quamobrem quando habitudo est eadem alteri habitudin etiam entitates rationum fundandi & terminandi sunt eaedem, &termini, sicut ait Divus Thomas conbmunicant in eadem forma , iccirco habita clara cognitione essentiae antecedentium, habetur ex Analogismo clara quoque cingnitio consequentium. At quando habitudo est tantum alteri habitudini proportione similis, etiam entitates rationum fundandi & terminandi sunt tantum . propor tione similes. Quare habita clara idea essentiae terminorum antecedentium, non habemus eX Analogismo propterea cladiram

227쪽

ram ideam essentiae consequentiunL. G. natur tamen mens nostra o hujusmo. di similitudinibus efformare ideas majo.ri, qua licet, claritate donatas, praestim dendo scilicet & abstrahendo, de qua re non est hic dicendi locus. Sed agamus de cautionibus adhibem dis, ut Analogismus momentum habeat. Praeter communes regulas, de quibus albbi, oportet Theologum primo in tropi. cis Scripturae loquutionibus dc parabolis eam unam rationem attendere, in qua fit & consistit Analogia; totus enim Mnalogismus ab ea incipit, di in ea sumdatur. Porro haec ratio ex intento de scopo innotescit, intentum vero habetur saepe ex Ecclesiae & Patrum explicatione, saepe etiam eX ipso verborum comtextu, dc, ut loquitur in re simili Au. gustinus ex sat circumstantia. Secundo, attendere debet in ratio. ne ea tantum, quae pertinent ad illius essentiam metaphysice, hoc est sine qui bus

228쪽

hus ipsa ratio nec esse, nec intelligi poetest. Divina enim Sapientia illiud penoptime vidit, quod ad nos docendum, de ad mysterium aperiendum faciebat, de illud unum expressit. His cautionibus aliqui aliam addunt.

Nempe dicunt , animadvertere opus est,

quibus particulis comparatio eXprimatur; sunt enim aliquae significantes habitudinem aequalitatis, quales sunt ut, sint M. & sunt significantes habitudinem imaequalitatis , qualis est particula quasi. Sed haec inaequalitas licet aliquando, non semper tamen denotatur per hanc particulam , quae aliquando Veritatem, saepe etiam aequalitatem demonstrat, &haiat eamdem vim, quam habet - scuta quo in sensu eam veteres usurpasse ad. vertit obertus Gitanius'; proderit in men interdum hujus cautionis meminis1E.

Quas vero primo loco adduximus potiores censemus; nam ut docent Au

gustinus & Chrysostomus timo est

229쪽

communis sententia, ait Vasqueo non

quaecumque , in i parabolis; Scripturae aliaruntur, censeri debent comparata quaedam enim admiscentur , ut eXpleatur narrationis ordo: iccirco monet laudatus Chrysostomus, non oportere in parabolis nimia in singulis Verbis cura perangi Haec 'sunt, quae monenda duXimus, ut

mathematicae Philosophiae in Theoloegicis rebus 'momentum eXponeremus.

Sed libet paucis exemplis hactenus dicita illustrare. Divina Gratia comparatur pignori, unctioni , semini sonti salientis aquae Ex his analogiis imfertur exsistentia Gratiae in subjecto; nam ut pignus ad subjectum, cui dat ur,

sic Gratia ' ad homines; at illud, a. subjecto possidetur, adeoque eXsistit, ergo&c. :&. idem: de aliis. Simili ratiocinatione ' ostendimus adversus heterodo. xos & derisorem Erasmum exsib

230쪽

stentiam characteris Sacramentorum, e quo a Spiritu sancto exprimitur simili. tudine sigilli , seu signi sed analo. gismum efformare consulto, ne longiores simus, duximus omittendum . Haec quantum ad eXistentiam. Quantum ad

rationem intentam, evincimuS DCn om

nia peccata eX suo genere esse paria ex illo Christi Domini adversus Phari.

saeos: Duces caeci, excolantes culicem, cam tum autem glutientes . Intenta ratio est

comparatio levis & gravis, & fit talis analogismus: Ut culex quantum ad molem ad camelum, sic gravitas in aesti matione morali aliquarum transgrcssonum ad gravitatem aliarum; sed culex certe non par camelo, ergo graVitaS &c. Et hic quidem maximum habet momen tum: levius habent sequentes analogismi. Ex parabola Matth. aue. Vers. I . & seqq. infert D. Thomas libero arbitrio ut adjuto per gratiam inesse virtutem , se-Gg cun-