장음표시 사용
291쪽
non est album, x e contra. Marcimae mis vel ablata, causa ibrinalipomtu vel auis. tur eflectus , contra . 1n hac est poculiaris argumentandi modun pertine tamen a di
cum a Coniugatis, proptereainteriplicabi,
F Inis est,cuius gratia aliquid sanitas
finis est medici, ipsius lenim causa mediacus remedia adhibet. In hac'in v.lgarism dus argumEntandi, a iure bono, vel malis ad bonitatem et malitiam rei, dummd ,sit Gnis per se , ad quem restica 4m se o dinatur: valet enim, frui Deo bonum est, emgo,& eius mandata obseruare botiuis est, H cidere, malum est, ergo insidias parare maluest. Dico qualido finis inper se, nam si quis furetur ut faciat eleemosvnam,tirari non est bonum, quaninis finis sit bonus mixtam fiatiis non est per se ipsius Krtu sunt tamenalia valde Hilex imodi argumentalidi, in hac calsa.Primus,cuius seris hu*3r id borarum, cuius finis melior, acrissimiaius uius optimus ο& id mimum, ut melius est μω vinere,qua multa cognostere,ergo melior scietitia est ipsa vires Optima naturalium cogniti uni est eo nitio substantiae primae,ergo Metaph sica est prima Ae optima scientiarum natur lium . Idem etiam vesci opposito modo deis
292쪽
mat',cd iis finii peior aut pessimus, id peius est,aut pessi n)um. Huac iste locus plurimum aleis persuadendum, cum voluntaS maxis me in bonum inclinetur a malo a versetur. Secundus qualis est finis, talas, & debent aliae tres causas admoueri,ex quo colligimus pro prietaφes reliquarum capstrum secundum finis proprietatem, ut doli is debet nos defendere a.ventis, debet ergo ex lapidibus sortibus constare, pater intendit bene filium educare,debet ergo bono magistro committere eum,gladius, secare debet, oportet ergo visi acuta acie, huiusmodi sunt innumera argu menta. Tertius qualis est finis , talia debent, esse media adfinem, 't,vis ad vitam ingredi,: oportet ergo seruare mandata Dei,scientia praeditos esse oportet,stird ijs ergo, & vigilijs incumbendum est. Quartus , a fine remouenda sunt media extranea, & deformia ei ut studeo sapientiar, non ergo est mihi otian- dum,vir bonus aspirat ad felicitatem,non er-gu voluptatibus carnis se debet obruere. Se cundum hanc normam innumer sumuntur,
293쪽
rei pisductio, Corruptio vero rei Vsus autem: secundum quem rebus utimur, Est locus a Generatione affirmativus , Cuius generatio est bona,& ipsum bonum,& e contra imiliter circa malum. Cuius eneratio est mala, ipsum est malum, di e contra. Per honum autem,& malum inteIliginus reliqua nomina sitiriles qualitates significantia ut Christi natiuitas bona fuit , ergo & Christus ipse bonus suit, peccatum malum fuit, ergo& ipsum committere malum sitit,Alter locus . a Corruptione. Cuius corruptio bona, tyrsem malum,cuius corruptio mala, ipsumnum: mum est latrones suspendi, ergo latrones iniqui sunt,impium fuit Christu occidisse, ergo Christus innocens sitit. Hic autem tendamus,ut bonum,& malum per se sumitiamus.aliter enim non valebit argumentum .
non enim valet, utile nobis fuit Christum mori emo Christus inutilis suit, quia non sumimus id quod est per se, mors .n. ut mors' est,utilis,nec qua parte homines Christum oeciderunt, mim iuit, sed ex ipsius beneplac, eo qui morte sua nos redemit. Tertius locus est ab usu,tuius usus bonus, aut malus, & imium bonum,aut irritum eae, contra, dun minio viam, non autem abusum summamus, ut letificarecor stomachum roborare bonum est,ergo de. vinum bonum est: non tameti vi laesi ccidere amicia, malum est ergo glatius
294쪽
Communiter accidentia vocantur . qui rum unum cum alteroUoniuogitur, siue Unum antecedat,altero sequatur, siue simul . int, ut concepisses & parere. UM, & habere seuctus,esse Irii δε futuram pluviam, pati verecundiam, & rubescere. Haec autem sunt in dupliei dissilentia. Quaedam, quorum 6 num cum altero necessario coniungit , quLuis non conuertibiliter , veparere necessario Coniungitur cum eo, quod est concepisse, noe contra. inaedam, quorum unum cum altero plerianque coniungitur, 't bacchanaliata esse, & rixas fieri. Tunc unus argumentandi modus in ijs quae necessario coniunguntur eae Parte enas, quod cum altero innitur affirmative, ex parte vero alterius negatiuὸ, qui mo , dus est consequentia necessaria. ut peperit, ergo concepit, fructiis seri, ergo floruit , ἡ contra non concepit, ergo non pariet, non floruit, ergo non feret fructus. Alter modus
est in ijs, quae plerunque iunguntur , de in his sumitur similis consequentia, sed probabilis
tantum ut bacchanalia sunt, ergo rixe eruntano suntrix ergo no fuerunt bacchanalia, Ad hos argumeta ii modos pertinet argementa,
295쪽
gnomicis prodigiis, a portentis, Si quae ab
, augurijs olim sumebantur, quamuis talia argumenta, iam inania& ullacia manReducuntur etiam argumenta,quae sumuntur ex suspicionibusa dictis,a factis alicuius quamuis Uomnia necessaria sint,aut probabilia.
Non Alum ab ijs,quae rei substantia sunt
vel eam circumstant argumenta trahμ, mus,sed etia ab ijs quae extranea, & aduersa sunt, ac tales loci externi dicuntur,inter quosi de oppositis & disparatis esset modo agendu, si in Primo libro abunde hoc iam nouis audi toribus, quo se in arguendo exercerent non concessissemus. Hic istum maximas ipsas, de aliquos argumentandi modos, quos illic pro termisimus aperiemus . :Est Maxima primae pro Relative oppositis. Relativa siniui se ponuntur,& simul se perimuntur in proprijs subiectis,ut si pater est, etiam filius est, de si pa- . ter non est, nec filius est. Altera in eodem subiecto,si unum affirmatur,&alterum negatur respectu eiusdem termini, ut Petrus est filius Pauli,ergo non est eius patermegative non valet,non est pater,ergo non est filius, potest nim esse,quod nec sit pater nec filius. Maxima pro contrarijs , dc priuaticis, De quo unu aseu firma
296쪽
firmatur,&alterum negari debet ut nix est liba et in non est nigra.homo videt, eron'
est: coecus negatiuὸ non valet: nisi sumamus proprium subiectum capax talium opposit riam, & sumamus contraria, quae non habente medium,tunc mina, de quo negaturiunum, affirmatur alterum, ut homo no videt, ergo est -ccecurileis non est coecus ergo videt: aqua noest calida, ergo est frigida : ignis non est H dus, ergo est calidus. In Contradictorijs deis
quo affirmatur unum, negatur alterum , & EContra, ut lapis est,non hominergo non est ho mo,non est homo,ergo est non homo, prae se
tim in subiectis existentibusHnc inradict fijs' est modus argumentandi a contradiet Rito' praedicati; ad contradictorium subiecti,st, homo animal est,ergo non animal noli ho
mo est, x etiam in consequentijs, ut si homo est, imali est, ergo si non animal est, non lic - moest,quae consequialia dieitur e remtrario . Alter modus in c&rariis,cum contraria pra .dicata de' trarijs l oppositis pr dicamus, Prudentia est vittns, ergis Imprudentia est vitium: Virtus est amanda,ergo vitium est dio habendum nme delectat,ergo tepebri AE , tristant,quae consequentia dicitur in ipso, cuius Maxima, Sicut se habet propositum in proposito, ita, & oppositum in opposito, vel
. tantraria de contrari j s piaedicabruta s
297쪽
te, . ve lim videtur, ut maius gibbonu mylacςxe equum, quam vincere leonem ,
ςnim Minns est, iuest,minus probabile, c minudi ardi 'IU Argumentam τω minus Deg tiue tripliciter. Primst, Maiori mitiori postis,a pδrte, Mi-λngelus t Nn potest cogeret ν olimiatqm hinaninis, ergo ς Daemo e Maxima. Vno Oiduo s erimcigio, sicut in gis Y etur inesso non inest, o te, iminus videtur inesse, inea it. Alter ς' par te praedicati positis maiori,, a nori, hom0 n potest doniare equum, ergo nec poterit.*hijceta lςonem , Ma Fisna, uvibus de 'nosnu0ciatis, si quod impia videatur messe, non inest, nic id quod minus . Tςγsius ex parte Vtiusque ediremi,ut Ox no p9auit expugnare castrum , ergo nec Dux eXp . gnabit vi Min.Maxinia Duobusri duobus ς- runciatis si quod alteri magis videatur inei esuit,ergo nec alteri iterumὼquod mimus idetur, inerit. Horum, trium nrazimλc inmunis est,si quod magis videtur,non est veru, . nec id quod minus videtur,vetum erit, b
Primus ex parte subsecti,ut Dux expulis
298쪽
ergo Imper tor expellςt- Ma Xima 4 Diiobus de uno enunciatis, si quod minus vis detur,inest, & id quod magis videtur. inerit. Secundus ex parte praedicati, ut vicit leonem ergo vincet aequum. Max iura. Duobus de unaenunciatis,si quod inimis videtur inesse, laestidi id quod magis videtur Linerit uti Terisus e e parte 'triusque, ut Christus pr. nobis grauissima tulit torsirenta, ergo & nos haec modica ferre debennis. Maxima. Duobus de duobus enunciatis, si quod alteri minus videtur ineiast ,in est,ac alterum quod magis videtur,alteritia erit communisi maxima . Si, quod milius videtur, est verum,& id, quod magis.
SImilia dicuntur .vel quae aliquam farms eiusdem rationis participant, vel quae eadem inter se proportionem habent. verbi gratia album albo, d milegae N homo tamicundum forma. at Dux'Auriga similes sunt
secundum proprortionem . Neroque autem modo valet argumentum affirmatiue ,& n
gatiue, ut, Cignus disgregat visum, ergo, de nixisqvus non est,articeps rationi vergo nec .eα Dubemus autem se mere similitudinem .in eo, ratione cuiys praedicatum inest, aliter non valebit, non enim valet, crinus sentit.
299쪽
ne tanten albedri non estritio qu1 Iesmastit sinat liter iii secundiam proportionε 'alet, ut sicut se habet ancilla ad dominam, ita sensus ad rationem,led non debet ancilla imperare dominae,ergone e sensus rationi. Sicut se habet auriga in curru, ita dux exercitu, sed auriga attente , & cante debet durigere currum. ergo de dux prudenter gubernare exercitum. Maxima.Similium N proportionalium idem est habendum iudicium.mie loco ascribitur a Pari, seu AEquali, ut lex est rQui occiderit patre obuolurus corio deijciatur in profluentem, ergo qui occiderit m trem est deijciendus, quia par est peccatum . Etiam sunt opposita loca,nempe a Dissimili,& Dispari, sed eortimantin est admodum se quenS usuS,quorum Maxima. Dissimilium,&disperantium diuersa estratio . t
De lacu aliis extrinsteis u ιrammutata proforti
DRopositis quatuor te inis,duobus prio x ribus proportionem eam habentibus, stertius ,& quartus habent, eadem propor tio primi & tertii,secundi,& quarti ciγlligitur atque tale argumentum , a permutatλ prs
300쪽
portio ne dici solet, quo argumentandi modo Dequentius Arithimetici vel lent, ut sicut se habent duo ad quatitor, ita & sex ad duode-tim, est enim proportio dupla,stilicet nitrio numerus minorem bis tontinet, ergo sicut se habent duo ad sex, ita se habent quatuor, ad duodecim, utraque enim est tripla: praetereae sicut se habet homo ad risibile; ita equus adhinnibile, in utraque enim praedicatum do suo subiecto affirmatur erto se ut se habet homo ad equum, ita risibile ad hinni bile est enim veraque predicato disparata. tu: diit Auctoritate .
Solet ab auctorestare arguimentum tantum duci affirmativum, ne philosophi docesse
elementa esse quatuor, sunt igitur quatuor vocamus affirmativum, quando auctoritatem
affirmamus quamuist id quod probamus sen sativum, 't plii losophi docent caelum non esse corruptibile, caritim igitur non est corruptibile . Iri hoc loco est latitudo probabilitatis, secundum maiorem vel minorem authoritatem. Maxima Experio Atque in sua arte credendum est. Super omnes author irates est diuina ecclesicae reuelata , cui seeundiim fidei catholscum assentire tenemr.certior enina quacumque scientia. Vra T. Π ATranis